Zajęcia 1: Zaburzenia osobowości, wiązka A Flashcards
Osobowość: definicja
Zajęcia 1: Zaburzenia osobowości, wiązka A
ogólne cechy charakterystyczne dla danej osoby, style radzenia sobie i sposoby interakcji, ujawniane w dzieciństwie i skrystalizowane pod koniec dojrzewania
Pięcioczynnikowy model cech osobowości
Zajęcia 1: Zaburzenia osobowości, wiązka A
- neurotyczność
- ekstrawersja/introwersja
- otwartość na doświadczenia
- ugodowość/antagonizm
- sumienność
Cechy kliniczne zaburzeń osobowości
Zajęcia 1: Zaburzenia osobowości, wiązka A
cechy tak nieelastyczne i nieadaptacyjne, że uniemożliwiają pełnienie niektórych ról społecznych
DSM V - zaburzenia osobowości
Zajęcia 1: Zaburzenia osobowości, wiązka A
- duminujący i nieelastyczny, stabilny i trwały wzorzec zachowania, prowadzący do cierpienia psychicznego/upośledzenia funkcjonowania
- zachowanie nieznośne, nieprzewidywalne, powtarzające się
Zaburzenia osobowości dzielą się na…
Zajęcia 1: Zaburzenia osobowości, wiązka A
Wiązkę A (paranoiczne, schizoidalne i schizotypowe zaburzenie osobowości: dziwaczność, ekscentryczność, nieufnosć, podejrzliwość, wycofanie społeczne)
Wiązkę B (histrioniczne, narcystyczne i antyspołeczne zaburzenie osobowości: dramatyczne, emocjonalne i nieobliczalne zachowania)
Wiązkę C (unikowe, zależne i obsesyjno-kompulsywne zaburzenie osobowości: lęk, strach)
Przyczyny złego rozpoznania zaburzeń osobowości
Zajęcia 1: Zaburzenia osobowości, wiązka A
- mniej ostre kryteria diagnostyczne
- mała rzetelność wywiadów/kwestionariuszy
- trudności z replikacją badań
W diagnozie zaburzeń osobowości pomaga użycie modelu…
pięcioczynnikowego (każdy z czynników można ocenić na niski/średni/wysoki, co pozwala na porównanie zaburzeń)
Patologiczne wymiary modelu pięcioczynnikowego i jego odpowiedniki
Zajęcia 1: Zaburzenia osobowości, wiązka A
- negatywne emocje - neurotyczność
- wycofanie - skrajny introwertyzm
- antagonizm - skrajnie niska ugodowość
- brak zahamowań - skrajnie niska sumienność
- psychotyczność (uwaga: nie odpowiada otwartości)
Paranoiczne zaburzenie osobowości (DSM V)
Zajęcia 1: Zaburzenia osobowości, wiązka A
brak zaufania/podejrzliwość względem innych (odbieranie ich działań jako wrogich)
* interpretacja niegroźnych uwag jako poniżenie/groźby
* stałe żywienie urazy
* reagowanie złością
Charakterystyka
Paranoiczne zaburzenie osobowości
Zajęcia 1: Zaburzenia osobowości, wiązka A
- podejrzliwość, nieufność prowadzące do problemów interpersonalnych
- napięcie, wątpienie w lojalność innych
- postrzeganie siebie jako osoby idealnej (splitting - przyczyną problemów są inni)
- tendencja do zachowania urazy, reakcji gniewu/agresji
- przejściowe objawy psychotyczne
wykorzystywanie projekcyjnej identyfikacji
Czynniki sprawcze
Paranoiczne zaburzenie osobowości
Zajęcia 1: Zaburzenia osobowości, wiązka A
- słaba zależność od schizofrenii
- dziedziczność wysokiego poziomu antagonizmu i neurotyczności
- zaniedbanie/wykrzystywanie rodziców, kontakt z agresją dorosłych
Schizoidalne zaburzenie osobowości (DSM V)
Zajęcia 1: Zaburzenia osobowości, wiązka A
wycofywanie się ze związków społecznych i ograniczony zakres uczuć ujawnianych w kontaktach z innymi
* brak pragnienia tworzenia relacji
* małe zainteresowanie seksem
* czerpanie przyjemności z niewielu aktywności
* brak zainteresowania komentarzami na ich temat
* wycofanie emocjonalne
Charakterystyka
Schizoidalne zaburzenie osobowości
Zajęcia 1: Zaburzenia osobowości, wiązka A
- problemy interpersonalne
- ucieczka przed bliskością
- problemy z wyrażaniem uczuć
- uważają się za introwertyków
- lęk przed zależnością, przeciążeniem aparatu psychicznego, bliskością (lęk-cecha, bo nieświadomy)
- nieneurotyczna konfliktowość: na poziomie nieświadomym pragnie bliskości ale boi się pochłonięcia przez intensywne emocje
wykorzystywanie racjonalizacji (ja jako samowystarczalny samotnik, inni to intruzi)
Czynniki sprawcze
Schizoidalne zaburzenie osobowości
Zajęcia 1: Zaburzenia osobowości, wiązka A
- lekkie powiązanie ze schizofrenią
- niewielki stopień dziedziczenia
- związane z upośledzeniem systemu afiliatywnego
Schizotypowe zaburzenie osobowości (DSM V)
Zajęcia 1: Zaburzenia osobowości, wiązka A
deficyty w zakresie umiejętności społecznych i w kontaktach międzyludzkich - nasilony dyskomfort w bliskich relachach, zmniejszona zdolność do wchodzenia w nie; zniekształcenia poznawcze, ekscentryczne zachowania
* myśli odnoszące (wszystko odnosi do siebie, widzi połączenia między zjawiskami, których nie ma)
* dziwaczne przekonania, myśli, język, wygląd
* nietypowe doświadczenia spostrzeżeniowe
* brak bliskich poza krewnymi
* nadmierny lęk społeczny
Charakterystyka
Schizotypowe zaburzenie osobowości
Zajęcia 1: Zaburzenia osobowości, wiązka A
- skrajna introwersja, nastawienie paranoidalne
- wyobcowanie, poczucie braku zrozumienia
- dziwaczność, ekscentryczność
- myślenie ksobne i zasobne
- przejściowe objawy psychotyczne
- wiara we własne, nadprzyrodzone moce
- paranoiczne przekonania
- iluzje cielesne (np. owładnięcie przez inne byty)
Czynniki sprawcze
Schizotypowe zaburzenie osobowości
Zajęcia 1: Zaburzenia osobowości, wiązka A
- podatność na schizofrenię
- deficyty poznacze i percepcyjne
- wykorzystanie w dzieciństwie, trauma wczesnodziecięca
- częsty kontakt z wydarzeniem stresującym
- niski status społeczno-ekonomiczny
Czynniki sprawcze - podobieństwa do schizofrenii
Schizotypowe zaburzenie osobowości
Zajęcia 1: Zaburzenia osobowości, wiązka A
- brak umiejętnosci wzrokowego śledzenia obiektów
- deficyt umiejętności skupienia uwagi, podatność na rozproszenie
- deficyty w pamięci roboczej
- deficyt hamowania uwagi na drugi bodziec prezentowany natycmiast po pierwszym
- nieprawidłowości językowe (przetwarzanie słuchowe)
