Wykład 1: Zaburzenia odżywiania Flashcards
Przyczyny rozwoju zaburzeń odżywiania: kontekst społeczny
Wykład 1: Zaburzenia odżywiania
- społeczne dążenie do konsumpcjonizmu (gromadzenie dóbr)
- społeczne dążenie do zwiększania kontroli i samokontroli (kult szczupłej sylwetki, zdrowego stylu życia)
- lansowanie osób szczupłych, sylwetki puszyste nie są postrzegane jako pożądane
Motywy zaburzeń odżywiania
Wykład 1: Zaburzenia odżywiania
- poszukiwanie tożsamości
- złe nawyki żywieniowe w dzieciństwie
- brak urozmaicenia
- konfliktowa odpowiedź na pytanie kim chcę być w dzisiejszym świecie
- wzrastanie w systemie skupionym na dietach
Wpływ adolescencji na rozwój zaburzeń odżywiania
Wykład 1: Zaburzenia odżywiania
- okres wahania nastroju, zmian hormonalnych, poszukiwań tożsamościowch
- swoisty egocentryzm współwystepujący z intensywnym rozwojem biologicznym (niezadowolenie z wyglądu sygnalizuje ok. 50% uczniów w wieku 11-13 lat)
- coraz szybsze dojrzewanie
- chaotyczny rozwój ciała przyczynia sie do skupienia na nimi
Badanie: samoocena ciała polskich uczniów
Wykład 1: Zaburzenia odżywiania
Gdy myślisz o swojej masie ciała, to sądzisz, że jesteś: zdecydowanie za szczupły, trochę za szczupły, w sam razm, trochę za gruby, zdecydowanie za gruby?
* 50%: waga w sam raz
* 31%: trochę za gruby
ICD-11: zaburzenia odżywiania (typy)
Wykład 1: Zaburzenia odżywiania
- jadłowstręt psychiczny (anorexia nervosa)
- żarłocznosć psychiczna (bulimia nervosa)
- zaburzenia z napadami objadania się
- zaburzenia odżywienia polegajace na unikaniu/ograniczaniu przyjmowania pokarmów
- zaburzenia związane z ruminacją
DSM V: zaburzenia odżywiania (typy)
- łaknienie spaczone (pica)
- zaburzenia przeżuwania (zespół ruminacji RD)
- zaburzenia odżywiania polegajace na unikaniu/ograniczaniu przyjmowania pokarmów (AFRID)
- zaburzenia odżywiania z epizodami niekontrolowanego objadania się (BED)
- inne specyficzne zaburzenia jedzenia i odżywiania (OSFED): zespół jedzenia nocnego (NES), zesspół oczyszczania się (Purging disorder)
Klasyfikacja diagnostyczna DC 0-5
Wykład 1: Zaburzenia odżywiania
(klasyfikacja diagnostyczna zaburzeń psychicznych i rozwojowych w wieku 0-5)
* przejadanie się
* niedojadanie
* atypowe zaburzenia odżywiania (anoreksja niemowlęca, sensoryczna awersja do pokarmów, zaburzenia karmienia związane ze współwystępującym problemem zdrowotnym / obrażeniami przewodu pokarmowego)
Anoreksja wg. DSM V
Wykład 1: Zaburzenia odżywiania
- ograniczenie podaży energii w stosunku do wymagań, prowadzące do niedostatecznej masy ciała (poniżej minimalnej/oczekiwanej masy ciała)
- silna obawa o zwiększenie masy ciała i działanie ku utrzymaniu masy ciała
- zakłócenie w zakresie postrzegania masy ciała + wpływ na samoocenę
nie zawsze chodzi o to, żeby schudnąć - może chodzić o to, żeby nie przytyć)
Typy anoreksji
Wykład 1: Zaburzenia odżywiania
- postać ograniczająca (restrykcyjna)
- postać z napadami objadania się/przeczyszczania (bulimiczna)
Anoreksja: postać ograniczająca (restrykcyjna)
Wykład 1: Zaburzenia odżywiania
bez objawów objadania się lub zachowań oczyszczających, ogranicznie ilości spożywanego pokarmu, unikanie spożywania przy innych/powolne jedzenie, pozbywanie się jedzenia ukradkiem, budzą podziw
Anoreksja: postać z napadami objadania się/orzeczyszczaniem (bulimiczna)
Wykład 1: Zaburzenia odżywiania
regularne epizody objadania się i zachowań oczyszczających (wymioty, nadużywanie środków przeczyszczających i moczopędnych, lewatywa, nadmierne ćwiczenia fizyczne, post)
Czym różni się anoreksja z epizodami objadania się/przeczyszczaniem od bulimii?
od bulimii różni się większym spadkiem wagi i większą śmiertelnością
Ocena ciężkości anoreksji wg. BMI
Łagodny: BMI ok. 17
Umiarkowany: BMI 16-16,99
Ciężki: BMI 15-15,99
Bardzo ciężki: BMI <15
Anoreksja: skutki
od bulimii różni się większym spadkiem wagi i większą śmiertelnością
- 10-15% osób w stanie wyniszczenia organizmu
- brak miesiączki (kiedyś kryterium diagnostyczne)
- obecność intruzywnych myśli
- wyższa śmiertelność niż przy bulimii
Bulimia wg. DSM V
Wykład 1: Zaburzenia odżywiania
- nawracające epizody objadania się (jedzenie w określonym czasie takiej ilości jedzenia, która przekracza normalne zapotrzebowanie; brak poczucia kontroli w czasie epizodu)
- nawracające, niedopowiednie zachowania kompensacyjne w celu zapobiegania zwiększenia masy ciała (wymioty, nadużywanie leków przeczyszczających, moczopędnych lub innych, głodowanie, ćwiczenia fizyczne)
- objawy co najmniej raz w tygodniu przez 3 mies.
- samoocna pod nadmiernym wpływem ksztaltu i masy ciała
Typy bulimii
Wykład 1: Zaburzenia odżywiania
- typ przeczyszczający
- typ nieprzeczyszczający
Bulimia: typ przeczyszczający
Wykład 1: Zaburzenia odżywiania
regularne prowokowanie wymiotów lub używanie środków przeczyszczająych
Bulimia: typ nieprzeczyszczający
Wykład 1: Zaburzenia odżywiania
poszczenie, intensywne ćwiczenia fizyczne
Gwałtowne objadanie się
- nawracajace epizody objadania się (ilość zjedzona w danym czasie przekracza normę, poczucie braku kontroli)
- epizody związane z jedzeniem szybszym niż inni, do osiągnięcia nieprzyjemnej pełnośćci, pomimo braku głodu, w samotności z powodu wstydu, poczuciem obrzydzenia
- wyraźne cierpienie
- co najmniej 1 w tyg przez 3 mies.
- nie są związane z zachowaniami kompensacyjnymi
Ortorektyk
Wykład 1: Zaburzenia odżywiania
- fiksacja na spożywoaniu zdrowej żywności, unikanie obróbki
- fiksacja na sposób spożywania, jego wygląd
- dużo czasu spędzają na poszukiwaniu dobrego pokarmu i jego przygotowywania
- objawy odstawienia jak nie mają dostepu do zdrowej żywności
- fanatyzm zaburzający życie społeczne
Bigoreksja (body dysmorphic disorder)
Wykład 1: Zaburzenia odżywiania
- często mężczyźni uprawiający kulturystykę
- fizjologiczne i psychologiczne uzależnienie od ćwiczeń fizycznych związanych z kształtowaniem atrakcyjnej sylwetki
- intensywne ćwiczenia mimo kosztów zdrowotnych
- koncentracja całego wolnego czasu wokół ćwiczeń
- symptomy odstawienia w przypadku przerwy od ćwiczeń
Otyłość
Wykład 1: Zaburzenia odżywiania
- najczęstsze zaburzenie odżywiania u dzieci/młodzieży
- masa ciała >120% masy należnej lub BMI >30
- ICD-10: przejadanie się związane z czynnikiami psychologicznymi
- DSM V: nadwaga/otyłość
Społeczne czynniki ryzyka
Wykład 1: Zaburzenia odżywiania
- kulturowo-społeczne: ideał szczupłej sylwetki, społeczne oczekiwanie atrakcyjności
- rodzinne: konflikty, nasilona kontrola w systemie, kłopoty w ekspresji emocjonalnej
- osobowe: zaburzony obraz siebie, kłopoty z poczuciem autonomii i niezależności, potrzeba osiągnięć, doświadczenie nadużycia
Biologiczne czynniki ryzyka: anoreksja/bulimia
Wykład 1: Zaburzenia odżywiania
- zaburzenia działania neurotransmiterów zaangażowanych w poczucie sytości (serotonina, noradrenalina, dopamina, opioidy, neuropeptyd Y)
- dziedziczność anoreksji 60%, bulimii 30-60%
- zaburzenia nastroju
- zaburzenia osi hormonalnych
