Zachowania zdrowotne Flashcards
Zachowania zdrowotne
definicja
Reaktywne, nawykowe i/lub celowe formy aktywności człowieka, które pozostają na gruncie wiedzy obiektywnej o zdrowiu i subiektywnego przekonania - w istotnym, wzajemnym związku ze zdrowiem.
Są to zachowania rozpatrywane z punktu widzenia ich znaczenia dla zdrowia.
Co leży u podłoża podejmowanych zachowan zdrowotnych?
osobowość, emocje itd, pod wpływem doznawanych emocji - często powiązanych np. ze stresem siegamy np. po alkohol czy nikotynę.
Rodzaje zachowań zdrowotnych
- Ze względu na funkcję (korzystną lub niekorzystną) dla zdrowia (pro i antyzdrowotne)
- Ze względu na poziom świadomości i organizacji czynności (nawyki i celowe/intencjonalne)
- Ze względu na sytuację zdrowotną (w sytuacji zdrowia i choroby)
- Wynikające z roli profesjonalnej lub nieprofesjonalnej (rodzicielskie i medyczne)
- Ze względu na treść zachowań (promocyjne i prewencyjne)
WELLNESS BEHAVIOR
typologia zachowań ze względu na cel aktywności
aktywność osoby zdrowej, mająca na celu osiągnięcie wyższego poziomu zdrowia
PREVENTIVE HEALTH BEHAVIOR
typologia zachowań ze względu na cel aktywności
aktywność osoby zdrowej podejmowana w celu zapobieżenia chorobie
AT RISK
typologia zachowań ze względu na cel aktywności
aktywność osoby zdrowej podejmowania w celu uniknięcia choroby lub zapobiegania jej skutkom, za pomocą działań zmierzających do jej wczesnego wykrycia
ILLNES BEHAVIOR
typologia zachowań ze względu na cel aktywności
aktywność osoby uważającej się za chorą, mająca na celu zdiagnozowanie swojego stanu i uzyskanie pomocy
SELF-CARE BEHAVIOR
typologia zachowań ze względu na cel aktywności
aktywność osoby uważającej się za chorą, umożliwiająca poprawę stanu zdrowia przy minimalnym udziale lekarza
SICK-ROLE BEHAVIOR
typologia zachowań ze względu na cel aktywności
aktywność jednostki uważającej się za chorą podejmowana w celu odzyskania zdrowia przy aktywnej pomocy personelu medycznego
REPRODUCTIVE BEHAVIOR
typologia zachowań ze względu na cel aktywności
aktywność podejmowana w celu zajścia w ciążę
PARENTING HEALTH BEHAVIOR
typologia zachowań ze względu na cel aktywności
w/w zachowania (poza ostatnim) mające na celu ochronę dziecka lub płodu
HEALTH-RELATED SOCIAL ACTION
typologia zachowań ze względu na cel aktywności
aktywność jednostki (podejmowana często wspólnie z innymi), mająca na celu przekształcenie czynników wpływających na zdrowie populacji (służby zdrowia, środowiska naturalnego)
Styl życia
definicja
charakterystyczny dla jednostki system zachowań zdrowotnych uwarunkowanych: cechami temperamentu, wiedzą, uogólnionymi poglądami i przekonaniami na temat świata, życia i własnej osoby, kompetencjami, systemem wartości i indywidualnymi doświadczeniami w zakresie zdrowia oraz zmiennymi społeczno-kulturowymi
W nurcie badań medycznych i epidemiologicznych oznacza luźno powiązany zespól zachowań (nawyków i czynności) charakterystycznych dla danej jednostki lub grupy społecznej, mający znaczenie dla zdrowia. Wyróżniamy:
→ prozdrowotny styl życia
→ antyzdrowotny styl życia
Czym są pola zdrowia wg M. Lalonde’a?
4 główne czynniki decydujące o zdrowiu człowieka i ich udziałw wyznaczaniu zdrowia:
- styl życia 55%
- środowisko 20%
- dziedziczność 15%
- opieka medyczna 10%
Wg. danych z USA styl życia odpowiedzialny jest za:
- 50% chorób przewlekłych
- 37% chorób nowotworowych
- 69% wypadków komunikacyjnych
