Nadwaga i otyłość

Question 1

Z czym związane jest nieprawidłowe odżywianie?

Answer 1

• zbyt dużej ilości kalorii głównie ze spożycia nadmiernej ilości tłuszczów i cukru
• zbyt duża ilosć białka i sodu - wynikająca głównie z nadmiaru spożywanego mięsa i wędlin
• zbyt MAŁA ilośćbłonnika i minerałów25-35% zgonów z powodu raka związanych jest z dietą wysokotłuszczową i ubogą w błonnik

Question 2

Do czego prowadzi nadmiar białka?

Answer 2

prowadzi do odwodnienia i zakwaszenia organizmu, obciąża wątrobę, zwiększa wydalanie wapnia, przyczynia się do rozwoju osteoporozy, zwiększa ryzyko powstania kamicy nerkowej i dny moczanowej oraz zwiększa ryzyko rozwoju nadwagi i otyłości

Question 3

Gdzie notuje się najwięcej otyłych?

Answer 3

• W Krajach Bliskiego Wschodu (Kuwejt, Arabia Saudyjska, Jordania, Katar) oraz w USA, Kanadzie i Meksyku
• najwięcej nadwagi i otyłości: Malta, Chorwacja, Czechy
• najmniej: Włochy, Francja, Dania

Question 4

Polska na tle Europy

otyłość i nadwaga

Answer 4

• Rozpowszechnienie nadwagi i otyłości w Polsce przekracza średnią dla krajów UE → Polska - 54,7%, UE - 51%
• Co 2 Polak powyżej 15 roku życia waży o kilka kilogramów za dużo.
• 3/5 Polaków ma nadwagę, a 1/4 jest otyła
• Jest trochę więcej mężczyzn (~60%) z nadwagą niż kobiet (~50%)

Question 5

W jakim wieku występuje najwięcej osób otyłych?

Answer 5

w wieku 65-74 lat
→ wśród mężczyzn - 78,3%
→ wśród kobiet - 82,6%

Question 6

Kiedy można mówić o nadwadze?

Answer 6

Gdy nasza masa ciała przekracza o 10-20% wagę idealną

Question 7

Kiedy można mówić o otyłości?

Answer 7

Gdy nasza masa ciała przekracza o 20% i więcej wagę idealną

Question 8

Jak obliczyć BMI?

Answer 8

waga (w kg) dzielona na wzrost w metrach podniesiony do kwadratu

np. 50kg : 165²

Question 9

widełki dla BMI

Answer 9

• poniżej 19 - niedowaga
• 19-25 - waga prawidłowa
• 25-30 - nadwaga
• 30-40 - otyłość
• 40 i więcej - chorobliwa otyłość

U osób starszych za nadwagę uważa się BMI powyżej 27

Question 10

Jaki liczyć wskaźnik WHR? Jakie są widełki?

Answer 10

Liczony poprzez stosunek obwodu talii do obwodu bioder
- u mężczyzn nie powinien przekroczyć 1,0
- u kobiet nie powinien przekroczyć 0,85

Question 11

Jakie są typy otyłości?

Answer 11

• androidalna (typ jabłko) - otłuszczenie wokół brzucha (charakterystyczne dla mężczyzn)
• ginoidalna (typ gruszka) - otłuszczenie wokół bioder i ud (charakterystyczne dla kobiet)

Question 12

Jak otyłość wpływa na choroby układu krążenia?

Answer 12

• otyłość podwyższa poziom cholesterolu, ciśnienia tętniczego
• zwiększa lepkość krwi w naczyniach włosowatych,co może prowadzić do powstawania czopów miażdzycowych
• serce osoby otyłej wykonuje 50% pracy więcej, niż serce osoby z wagą w normie

Question 13

Jak otyłość wpływa na choroby nowotworowe?

Answer 13

• u kobiet: rak pęcherzyka źółciowego, piersi, macicy i jajników
• u mężczyzn: rak okrężnicy i prostaty
• zachorowalność na raka wśród ludzi o 40% lub większej nadwadze jest dwukrotnie większa, niż wśród ludzi o wadze średniej

Question 14

Z jakimi chorobami ma związek otyłość?

Answer 14

• choroby i zaburzenia układu oddechowego
• przeciążenia układu kostno-stawowego
• zaburzenia przemiany materii (metabolizmu)
• inne: kamica żółciowa, marskość wątroby, zapalenie trzustki, większa skłonność do infekcji, większa potliwość, zwiększone ryzyko wypadków, zmniejszenie skuteczności leczenia, odczuwanie zmęczenia oraz zwiększone ryzyko ciężkiego przebiegu Covid-19

Question 15

Jakie psychologiczne skutki niesie ze sobą otyłość?

Answer 15

• obniżenie samooceny
• poczucie ciągłego niezadowolenia
• nieakceptowanie własnego wyglądu
• ograniczenie aktywności (zawodowej, towarzyskiej)
• osłabienie więzi z rodziną
• izolacja społeczna
• poczucie odrzucenia
• zmniejszenie atrakcyjności seksualnej
• trudności w znalezieniu partnera

Question 16

!!!Jakie istnieją biologiczne przyczyny nadmiernego jedzenia!!!

Answer 16

1. zaburzenia mechanizmów fizjologicznych odpowiedzialnych za regulację apetytu
2. nieprawidłowości w wydzielaniu neuroprzekaźników, w tym: (6)
   - nadmier neuropeptydu NPY
   - nadmiar insuliny - sprzyja odkładaniu się tłuszczu
   - nadmiar galaniny - przekształcającej tłuszcz z pokarmu w tłuszcz gromadzony w organizmie
   - nadmiar hormonów nadnerczy
   - nadmiar greliny (uwalnianie serotoniny jest hamowane przez grelinę)
   - niedobór serotoniny, dopaminy, noradrenaliny i endorfin

Question 17

Jakie istnieją psychologiczne przyczyny nadmiernego jedzenia?

Answer 17

• zaburzenia mechanizmu samoregulacji:
  trudności w kontrolowaniu ilości przyjmowanego pokarmu (jedzenie automatyczne) i utrata kontroli nad jedzeniem
• przekonania (jedzenie to miłość, nagroda, wyraz odpowiedzialności - nie wolno marnować)
  przekonania dotyczące własnej osoby, pesymizm życiowy, niskie poczucie własnej wartości i skuteczności, zewnętrzne poczucie kontroli, słaba kontrola wolicjonalna (zależna od woli)
• predyspozycje osobowościowe:
  niepewność, bierność, poczucie bezradności, negatywna emocjonalność,
• podatność na stres:
  nieumiejętność radzenia sobie z nim i przeżywane emocje (głównie negatywne)

Question 18

Jakie istnieją społeczno-kulturowe-środowiskowe przyczyny nadmiernego jedzenia?

Answer 18

• nieprawidlowy, utrwalony w rodzinie sposób żywienia
• coraz większa dostępność produktów spożywczych
• zmiana standardu życia
• brak (zbyt mała) aktywność fizyczna
• ważne wydarzenia życiowe
• ciąża i troska o zdrowie mającego się narodzić dziecka
• proces starzenia się, menoapuza
• urazy lub długotrwała choroba powiązana

Question 19

Czego wyrazem może być nadmierne jedzenie?

Answer 19

• sposób uchylania się od odpowiedzialności (np. nie zrobie tego, bo jestem otyła)
• forma obrony samego siebie
• reakcja na nudę, brak wrażeń, samotność
• wyraz buntu, brak akceptacji, odrzucenia
• forma usprawiedliwienia porażki życiowej
• sposób podporządkowania się czy karania siebie i innych
• sposób testowania miłości i łagodzenia lęków z okresu dzieciństwa