Wzór zachowania A Flashcards
Cechy składające sięna wzór zachowania A
- rywalizacja
- silne dążenie do osiągnięć
- agresywność (czasami silnie tłumioną)
- pośpiech
- niecierpliwość
- pobudliwość, nadmierna czujność
- wybuchowy sposoób mówienia
- napięcie mięśni twarzy
- poczucie presji czasu
- nadmierna odpowiedzialność
- Istotny związek typu A z pracoholizmem i uzależnieniem od uczenia się.
Wzór zachowania B - charaterystyka
Przeciwstawny w stosunku do A
- Potrafi sięodprężyć
- Nie spieszy się
- Łatwo doznaje satysfakcji
- Bardziej poddaje sięprądowi życia, niż podejmuje ciągłąwalkę
Czego dotyczy typ A?
- Określonych cech osobowościowo motywacyjnych związanych z dużą potrzebą osiągnięć, dominacji i agresji
- Ogólnego stylu życia wyrażającego się w jawnym zachowaniu w postaci dużej aktywności, nadmiernej pracy
- Określonego stanu psychofizjologicznego charakteryzującego siędużą reaktywnościąukładu adrenergicznego (aktywność osi stresu)
Czy typ A ma związek z chorobami somatycznymi?
nie da się stwierdzić jednoznacznego związku związku
2 rodzaje typów A
- wrodzy+rywalizujący=choroby serca
- charyzmatycznie zdrowi
2 rodzaje typów B
- tłumiący wrogość=skłonność do chorób
- zrelaksowani spokojni
Wzór zachowania A jako czynnik ryzyka chorób somatycznych
- Patogenna rola gniewu i wrogości w rozwoju chorób układu krążenia
- Rola bezradności i beznadziejności ujawniana w sytuacjach braku lub utraty kontroli
- Rola wzoru zachowania A w rozwoju innych chorób somatycznych: choroba wrzodowa, reumatyczna
Teoria Glassa
Mechanizmy funkcjonowania osób typu A
Dążenie do osiągnięcia i sprawowania kontroli nad otoczeniem → brak kontroli powoduje silny stres, który uruchamia osie stresu → prowadząc do zwiększenia ryzyka zachorowania
Teoria Price
Mechanizmy funkcjonowania osób typu A
Poznawczą bazą zachowań typu A są przekonania i obawy - sposób myślenia o rzeczywistości będzie przekładał się na funkcjonowanie zgodne ze wzorem A
- przekonanie, że stale trzeba się sprawdzać, cały czas trzeba udowadniać własną wartość
- przekonanie, że nie ma uniwersalnej zasady moralnej, a wartości mają przede wszystkim charakter materialny
- przekonanie, że nie dysponuje się odpowiednimi środkami, które pozwoliłyby jednostce na wykazanie się
Przyczyny rozwoju wzoru A
Genetyczno-temperamentalne (20-30% zmienności wyników)
- aspekty związane z dynamiką i szybkością zachowania
- aktywność, impulsywność, dominacja
Środowiskowe
- nacisk na osiągnięcia (nagradzanie i karanie)
- wzór A rodziców
- wyższe wykształcenie rodziców
- prestiż i wielkość szkoły
- presja rówieśników
- miejsce zamieszkania
Narzędzie: Skala TAB
osobowość typu A
Autorzy: N. Ogińska-Bulik, Z. Juczyński
16 stwierdzeń ocenianych w skali 4 stopniowej od zdecydowanie tak do zdecydowanie nie. To jest skala przeznaczona tylko dla młodzieży pomiędzy 11-18 rokiem życia.
Jest to skala samoopisowa - nastolatek sam ją wypełnia
- rywalizacja
- niecierpliwość
- pośpiech
- wrogość