Zaburzenia gospodarki kwasowo-zasadowej i wodno-elektrolitowej (Thor) Flashcards
Co to jest równowaga kwasowo-zasadowa?
To dążenie organizmu do zachowania stałego i odpowiedniego odczynu płynów ustrojowych i komórek
Od czego zależy prawidłowy przebieg procesów życiowych?
Od stałego stężenia jonów wodorowych
Kwas wg Bronsteda
cząsteczka, które oddaje jony wodorowe H+
Zasada wg Bronsteda
Substancja, która przyłącza jony wodorowe
pH krwi
7,35-7,45
stężenie jonów wodorowych od 45 do 35 nmol/l
Czy w warunkach fizjologicznych istnieje tendencja do zakwaszania organizmu?
Tak, ponieważ w procesach utleniania węglowodanów, tłuszczów i białek powstaje kwas węglowy, w większości wydalany w postaci CO2 przez płuca; w wyniku oksydacji metioniny i cystyny tworzy się kwas siarkowy, a organiczne związki fosforu są metabolizowane do kwasu fosforowego. Jeśli przemiana węglowodanów nie przebiega do końca, powstaje kwas mlekowy a w warunkach niecałkowitego spalania lipidów, co następuje przy głodzeniu lub gdy w pożywieniu jest za dużo tłuszczów, a mało węglowodanów, powstają kwas acetooctowy i betahydroksymasłowy.
Co się dzieje m.in w kwasicy?
Dochodzi do wzmożonej glukoneogenezy i katabolizmu białek, zmniejszenia zużycia glukozy przez tkankę mózgową i zmniejszenia kurczliwości mięśnia sercowego, a także do zwiększonego wydalania z moczem sodu, wapnia i magnezu, zużywanych do zobojętniania wydalanych kwasów.
Co się dzieje w zasadowicy?
Zwolnienie obrotów cyklu kwasu cytrynowego, zahamowanie glukoneogenezy aktywacja glikolizy beztlenowej.
Co bierze udział w utrzymaniu stałego stężenia jonów wodorowych płynów ustrojowych?
Układy bufurujące krwi i tkanek oraz płuca i nerki
Od czego zależy pH krwi?
Od komponenty metabolicznej i od składowej oddechowej.
Czym charakteryzują się roztwory bufurujące?
Tym, że dodanie do nich kwasu lub zasady zmienia ich pH w niewielkim stopniu, ponieważ mają możliwość wiązania lub oddawania jonów wodorowych.
Układy bufurujące ustroju
kwas węglowy-wodorowęglany
fosforan jednozaadowy-fosforan dasadowy
białczanowy
hemoglobinianowy
Znaczenie układu bufurującego HCO3-/H2CO2- z czego wynika?
Z łatwości usuwania przez płuca CO2, czyli produkty odwodnienia kwasu węglowego.
To najważniejszy układ bufurujący płynu pozakomórkowego.
Układ bufrowy fosforanowy
Główny układ buforowy wewnątrz komórki, natomiast we krwi stanowi tylko ok 1% ogólnej pojemności bufurowej.
Układ białczanowy
Ważny układ buforowy wewnątrz komórki
Układ hemoglobinianowy
Ważny białkowy układ bufurujący, hemoglobina to 3/4 białek krwi i stanowi ona około 2/3 pojemności buforowej krwi w układzie zamkniętym.
Ogólnoustrojowa pojemność bufurowa
10% - układy bufurujące krwi,
51% - układy bufurujące tkanek
39% - wentylacja płuc
Ile wynosi dobowe wytwarzanie CO2?
15000-20000 mmol czyli 330-440 litrów CO2
Jak odbywa się regulacja wydalania CO2 przez płuca?
Odbywa się w wyniku pobudzenia ośrodka oddechowego przy obniżeniu pH krwi. Następstwem tego jest zwiększenie wentylacji płuc i usunięcie CO2.
Rola nerek w gospodarce kwasowo-zasadowej
Utrzymanie równowagi jest możliwe m.in dzięki wydalaniu nadmiaru jonów wodorowych oraz zatrzymaniu dwuwęglanów. Procesy te zachodzą w cewkach nerkowych. Nerki są głównym miejscem regeacji zasad w ustroju.
Jak odbywa się regeneracja zasad w ustroju (nerki)?
W procesach amoniogenezy i wytwarzania kwaśności miareczkownej.
Co aktywnie usuwa jony wodorowe?
Tylko nerki
pH moczu
od 4,8 do 8
Co się dzieje z moczem przy zmianach pH w kierunku zasadowym?
Z moczem wydala się więcej jonów HCO3-
Jak powiązana jest równowaga kwasowo-zasadowa z układem kostnym?
Przez fakt, że w procesie tworzenia fosforanu wapnia, głównego składnika kości, następuje uwalnianie jonów wodorowych, czyli zakwaszenie ustroju.
Czy kwasica hamuje osteogenezę?
Tak
Czy ostre kwasice doprowadzają do zmian w kościach?
Nie
czy pezewlekłe kwasice nerkowe mogą doprowadzić do odwapnieni?
Tak
czy kwasica w cukrzycy doprowadza do odwapnieni?
Tak
Do czego może prowadzić utrata kwaśnej treści soku żołądkowego (wymioty, odsysanie)?
Do alkalozy metabolicznej
Do czego może prowadzić utrata alkalicznych soków trzustkowych lub jelitowych?
Do kwasicy metabolicznej
Co to jest kwasica?
Obniżenie pH poniżej 7,35
Co to jest zasadowica?
Wzrost pH powyżej 7,45
Jak dzielimy zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej?
- oddechowe
- metaboliczne
- mieszane
Zmiany pH spowodowane zmianą pCO2 to
kwasica lub zasadowica oddechowa
Zmiany pH spodowane zmianą HCO3- to
kwasica lub zasadowica metaboliczna
Co to jest kwasica oddechowa?
To zaburzenie równowagi kwasowo-zasadowej spowodowane retencją i wzrostem ciśnienia co2 we krwi, spowodowanego niezdolnością do wydalania co2
Dlaczego jest niezdolność do wydalania co2 w kwasicy oddechowej?
Wskutek zmniejszonej wentylacji pęcherzykowej, nie wskutek wzmożonego wytarzania
Przyczyny kwasicy oddechowej
- uszkodzenie nerwowej regulacji oddychania
- ograniczona ruchomość klatki piersiowej
- choroby płuc i opłucnej
- ostra lub przewlekła niewydolnośerca
- dostateczne oddychanie sztuczne lub wspomagane
- zastosowanie mieszanin gazowych o dużej zawartości CO2
Uszkodzenie nerwowej regulacji oddychania
Uszkodzenie ośrodka oddychania, nerwów unerwiających mięśnie oddechowe, synaps nerwowo-mięśniowych, leki uspokajające i opiaty hamujące ośrodek oddychania
Ograniczona ruchomość KLP
spowodowana zmianami kostnymi lub mięśniowymi
Choroby płuc lub opłucnej
Choroby obturacyjne, restrykcyjne
Zasadowica oddechowa
To zmniejszenie pCO2 we krwi wynikające z hiperwentylacji
Wynikiem czego może być hiperwentylacja prowadząca do zasadowicy oddechowej?
- silnych bodźców nerwowych
- stymulacji ośka oddechowego przez toksyny
- hipoksji
- zmian zwyrodnieniowych OUN
- mechanicznej hiperwentylacji
Jak organizm próbuje kompeować zmiany pH?
Poprzez zmiany zarówno wentylacji pęcherzykowej jak i nerkowego wydalania kwasów
Scharakteryzuj kompensację oddową
- szybka
- pojawia się w czasie minut od zaistnienia zaburzenia
- całkowita kompensacja oddechowa kwasicy metaboliczn24h
Dwa mechanizmy kompensacyjne kwasicy oddechowej
pierwszy - stymulacja ośrodka oddechowego, drugi - wzmożone wydalanie jonów wodorowych przez nerki
Kompensacja oddechowa zmierzająca do usunięcia CO2 jest zazwyczaj…? (skuteczna/nieskuteczna)
NIESKUTECZNA
Kompensacja nerkowa
wzrost powstawania HCO3- w procesie amoniezy, rozwija się w pełni po 3-4 dniach i odgrywa główną rolę w kompensowaniu zaburzeń oddechowych
Nieoddechowe zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej
To zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej spowodowane pierwotnymi zmianami stężenia wodorowęglanów
Z czego wynika kwasica metaboliczna?
z pierwotnego obniżenia stężenia wodorowęglanów osocza, co obniża pH krwi.
Kiedy mogą powstać kwasice metaboliczne?
- wytwarzanie lub podaż kwasów gwałtownie ziwiększa się, przewyższając nerkowe wydalanie kwasów
- nerkowe wydalanie kwasów nie może sprostać wytwarzaniu i podaży kwasów
- wodorowęglany są tracone przez przewód pokarmowy
- przemieszczenia jonów H+ z przestrzeni środkomorkowej do pozakomórkowej
- płyn pozakomórkowy rozcieńczony przez roztwór, który nie zawiera wodorowęglanów
Kwasice metaboliczne wynikające z nadmiernego wytwarzania nielotnych kwasów
- kwasica metaboliczna ketonowa
- kwasica metaboliczna mleczanowa
- kwasice metaboliczne o innej etiologii
Co zaliczamy do kwasic metabolicznych ketonowych?
- kwasicę ketonową cukrzycową
- kwasicę głodową
- kwasicę u chorych z nadczynnością tarczycy
- kwasicę w gorączce
- kwasicę u chorych z wydalaniem moczu o zapachu syropu klonowego
- kwasice izowalerianową
Kwasice nerkowe
To zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej wynikające z niedostatecznego wydalania jonów wodorowych przez nerki
Kwasica metaboliczna wywołana utratą zasad
To kwasica spowodowana utratą wodorowęglanów przez przewód pokarmowy lub nerki.
Przyczyny kwasicy metabolicznej wywołanej utratą zasad
biegunki, przetoki żółciowe, trzustkowe lub jelitowe, choroby nerek z utratą anionów HCO3-
Jak kompensowana jest kwasica metaboliczna?
Oddechowo i nerkowo, jeżeli nerki są sprawne
Na czym polega kompensacja nerkowa kwasicy metabolicznej?
Jeżeli kwasica nie jest wynikiem chorób nerek to rozwija się także kompensacja nerkowa polegająca na zwiększeniu wydalania H+ w postaci amoniaku i kwaśności miareczkowej, co jest równoznaczne ze zwiększeniem kompensacji wodorowęglanów.
Ile dni rozwija się kompensacja nerkowa?
3-7 dni
Czy przewlekła kwasica metaboliczna prowadzi do odwapnienia kości?
Tak
Co to jest zasadowica?
To zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej z ujemnym bilansem jonów wodorowych
Co jest wspólną cechą wszystkich zasadowic?
Zwiększenie stężenia wodorowęglanów we krwi
Podział zasadowic metabolicznych
Zasadowice wywołane
- nadmierną utratą H+
- nadmierną podażą zasad
- niedostatecznym poborem potasu lub nadmierną utratą potasu
Zasadowice wywołane nadmierną utratą H+
wymioty, biegunki, nadmierna utrata H+ z moczem
Zasadowice wywołane nadmierną podazą zasad
- NaHCO3
- cytrynian sodowy
- mleczan sodowy
- węglan wapnia
- zasadowica kontrakcyjna
- zasadowica po stosowaniu tlenu u chorych z wyrównaną kwasicą oddechową
Zasadowice wywołane niedostatecznym poborem potasu lub nadmierną utratą potasu
- hiperaldosteronizm pierwotny lub wtórny
- wzmożone wydzielanie glikokortykosteroidów
- niedostateczna podaż potasu w pokarmach
- utrata potasu z kałem (zespół wadliwego wchłaniania, nadużywanie środków przeczyszczających, rak kosmkowy jelita grubego)
- utrata potasu z moczem (zapalenie nerek z utratą potasu, stosowanie salutetyków, aldosteronu, glikokortykoidów, zespół Barttera, zespół Liddle’a)
Jak kompensowana jest zasadowica metaboliczna?
Niezależnie od przyczyny kompensowana oddechowo przez zmniejszenie wentylacji płuc, w wyniku czego rośnie pCo2 krwi.
Czy kompensacja oddechowa zasadowicy metabolicznej jest pełna?
Nie, najczęściej si tylko 1/3 wartości potrzebnej do całkowitej kompensacji zasadowicy
Co przeciwdziała pełnej kompensacji oddechowej zasadowicy metabolicznej
Hipoksja, kwasica wewnątrzkomórkowa
Kompensacja nerkowa zasadowicy metabolicznej
Kwasica wewnątrzkomórkowa powstaje także w komórkach kanalików nerkowych i jest to przyczyną nadmiernego wydalania H+ z moczem pomimo istniejącej zasadowicy,.
Kompensacja metaboliczna zasadowicy
polega na zahamowaniu glikolizy beztlenowej i wzroście stężenia kwasów mlekowego, pirogronowego, acetooctowego i beta-hydroksymasłowego we krwi
