23 Metabolizm wapnia, nadnercza cz. I

Question 1

99% wapnia związane jest z?

Answer 1

zębami i kośćmi.

ponadto w mięśniach i ECF

Question 2

Wapń w ECF (surowicy) w postaci

Answer 2

• związanej z białkiem (45-50%)
• zjonizowanej (45-50%)
• w postaci kompleksów z cytrynianami, fosforanami, wodorowęglanami (5-10%)

Question 3

Gdzie jest produkowany PTH?

Answer 3

Produkowany w przytarczycach oraz jako PTHrP w nerkach, tarczycy, mózgu

Question 4

Co powoduje PTH wraz z 1,25(OH)2D3?

Answer 4

Powoduje przechodzenie wapnia z magazynów (kości, przewód pokarmowy, pramocz) do osocza w odpowiedzi na niskie stężenie Ca++ w osoczu

Question 5

Co resorbuje PTH z moczu?

Answer 5

Ca++

Question 6

Co się dzieje przy nadczynności przytarczyc z Ca++ w moczu?

Answer 6

Nie jest możliwe resorbowanie dużych ilości Ca++, dlatego pojawia się on w moczu. Z czasem poziom spada lub normuje się, ze względu na demineralizację kości lub niewłaściwą dietę.

Question 7

Co gdy prawidłowe stężenie Ca++ we krwi?

Answer 7

Hamuje to uwalnianie PTH, przy czym wzrost pTH wymusza także nadmierną aktywację wit D3.

Question 8

Metabolizm fosforanów

Answer 8

PTH niejako przy okazji blokuje resorpcję zwrotną fosforanów w nerkach - w ten sposób zapobiega tworzeniu się kompleksów Ca3(PO4)2 i podnosi poziom wapnia zjonizowanego we krwi, hipofosfatemia nasila natomiast akt wit D3, która z kolei podnosi poziom fosforanów poprzez działanie na jelita i nerki

Question 9

PTH pobudza usuwanie wodorowęglanów w nerkach

Answer 9

sprzyja rozwojowi kwasicy metabolicznej

Question 10

Do czego może doprowadzić hiperkalcemia?

Answer 10

Do moczówki prostej nefrogennej opornej na wazopresynę

Question 11

Szybkie działanie PTH

Answer 11

Poprzez mobilizację wapnia z przedziałów związanych z płynami ustrojowymi

Question 12

Wolne działanie PTH

Answer 12

Poprzez demineralizację kości

Question 13

PTH działa bezpośrednio na…

Answer 13

OSTEOBLASTY

czynność osteoblastów i osteoklastów jest ściśle ze sobą powiązana

Question 14

Mechanizm działania PTH

Answer 14

działa przez Gs i PLC

Question 15

Mechanizm działania D3

Answer 15

hormon steroidowy, regulacja ekspresji genów, w komórkach jelit i kości

Question 16

Przez co produkowana jest kalcytonina?

Answer 16

Przez komórki C tarczycy w odpowiedzi na znaczną hiperkalcemię, pobudzenie od gastryny i cholecystokininy.

Question 17

Na co działa kalcytonina?

Answer 17

Działa na komórki nerek, kości (OSTEOKLASTY) przez pobudzenie cyklazy adenylowej i wzrost cAMP.

Question 18

Na jakie komórki kości działa kalcytonina?

Answer 18

OSTEOKLASTY

Question 19

Jak działa kalcytonina?

Answer 19

Obniża poziom Ca++ i fosforanów poprzez działanie na nerki (hamowanie resorpcji) i kości (hamowanie czynności osteoklastów i nasilenie proliferacji osteoblastów)

Question 20

Przyczyna nadczynności przytarczyc pierwotnej

Answer 20

najczęściej gruczolak (zwykle pojedynczy)
rak
rozlany przerost komórek przytarczyc (zwykle pojedynczy)
ektopowa biosynteza i wydzielanie PTH (nadprodukcja PTH)

Question 21

Czego objawem może być nadczynność przytarczyc?

Answer 21

Może być objawem gruczolakowatości wewnątrzwydzielniczej (MEN).

Question 22

Patogeneza nadczynności przytarczyc

Answer 22

• nadmiar PTH
• przesunięcie set point w prawo
• przerost przytarczyc
• rozwija się upośledzenie czynności nerek od kamicy nerkowej wapniowej
• w tkankach miękkich odkładają się złogi wapniowe
• zaburzenia przewodnictwa nerwowego i czynności CSN, także od złogów wapnia
• demineralizacja kości
• możliwy udział defektów genetycznych: geny PRAD1

Question 23

Nadmiar PTH w nadczynności przytarczyc

Answer 23

nadmierne uwalnianie wapnia z kości, zwiększone wchłanianie w przewodzie pokarmowym, zwiększona aktywacja wit D, zwiększona resorpcja Ca++ a zmniejszona fosforanów w nerkach—> hiperkalcemia, hipofosfatemia

Question 24

Co powoduje przesunięcie set point w prawo?

Answer 24

Przytarczyce mniej wrażliwe na zmiany poziomu Ca++

Question 25

Objawy pierwotnej nadczynności przytarczyc dzielimy na

Answer 25

- ogólnoustrojowe - nerkowe - neuropsychiatryczne - szkieletowe - oczne - żołądkowo-jelitowe - sercowe

Question 26

Objawy pierwotnej nadczynności przytarczyc ogólnoustrojowe

Answer 26

- osłabienie, łatwe męczenie się - utrata masy ciała - anemia - anoreksja - świąd - zwapnienie przerzutowe

Question 27

Objawy pierwotnej nadczynności przytarczyc nerkowe

Answer 27

- kamica - poliuria, polidypsja - kwasica metaboliczna - zaburzenia zagęszczania moczu - wapnica nerek

Question 28

Objawy pierwotnej nadczynności przytarczyc neuropsychiatryczne

Answer 28

- depresje - słaba koncentracja - ubytki pamięci - obwodowa neuropatia czuciowa - neuropatia ruchowa - proksymalna słabość mięśniowa

Question 29

Objawy pierwotnej nadczynności przytarczyc szkieletowe

Answer 29

- zmniejszenie masy kości - złamania patologiczne - obrzęk kości - bolesność kości - dna moczanowa - pseudodna moczanowa - wapnienie chrząstek - włóknisto-torbielowate zapalenia kości

Question 30

Objawy pierwotnej nadczynności przytarczyc oczne

Answer 30

keratopatia

Question 31

Objawy pierwotnej nadczynności przytarczyc

Answer 31

- choroba wrzodowa - zapalenie trzustki - zaparcia - nudności - wymioty

Question 32

Objawy pierwotnej nadczynności przytarczyc sercowe

Answer 32

- nadciśnienie | - skrócenie odstępu QT

Question 33

Czy pierwotna nadczynność przytarczyc może być bezobjawowa?

Answer 33

Tak, u części chorych.

Question 34

Przełom hiperkalcemiczny

Answer 34

- gdy hiperkalcemia 4-4,85 mmol/l może rozwinąć się poprzedzony nudnościami lub polidypsją, bólami brzucha - zaburzenia świadomości, obrzęk płuc, hipowolemia

Question 35

czym wywołana jest nadczynność przytarczyc wtórna?

Answer 35

Hipokalcemią z różnych przyczyn dającą zbyt silny przyrost PTH

Question 36

Przyczyny hipokalcemii w nadczynności przytarczyc wtórnej

Answer 36

- spadek PTH, spadek wrażliwości na PTH - hipomagnezemia - hipoalbuminemia - obniżona produkcja lub wchłanianie wit D - niedostateczne wchłanianie, niedostateczna podaż wapnia - zwiększona mineralizacja kości

Question 37

Patogeneza wtórnej nadczynności przytarczyc

Answer 37

Podobnie jak w pierwotnej, przy czym przerośnięte przytarczyce moga ulec autoimmunizacji

Question 38

Obraz kliniczny wtórnej nadczynności przytarczyc

Answer 38

Różny, w zależności od nasilenia zmian i choroby podstawowej

Question 39

Niedoczynność przytarczyc

Answer 39

Wywołana przez brak przytarczyc lub spadek wytwarzania PTH, prawidłowy poziom PTH ze zmniejszoną odpowiedzią organów docelowych nosi nazwę zespołu Albrighta = rzekoma niedoczynność przytarczyc

Question 40

Przyczyny niedoczynności przytarczyc

Answer 40

- usunięcie przytarczyc podczas operacji tarczycy - zniszczenie przytarczyc w wyniku autoimmunizacji, zapalenia tarczycy, leczenia jodem, naświetlania tarczycy/szyi, odkładania się żelaza, miedzi, amyloidu, nacieku nowotworu tarczycy pierwotnego/przerzutowego (rzadkie), urazu szi - brak wrodzony (z DiGeorge'a) - inne wrodzone niedoczynności przytarczyc - defekt wydzielania PTH z powodu hipomagnezemii, mutacji receptora dla wapnia - rzekoma niedoczynność przytarczyc, czyli mutacja receptora dla PTH powodująca oporność tkanek docelowych na PTH

Question 41

Co to zespół Di George'a

Answer 41

wrodzony brak przytarczyc

Question 42

Patogeneza niedoczynności przytarczyc

Answer 42

- zbyt niski poziom PTH - hipokalcemia - hiperfosfatemia

Question 43

Hipokalcemia w niedoczynności przytarczyc

Answer 43

zwiększenie przepuszczalności błon komórek pobudliwych -> zwiększenie wrażliwości mięśni na pobudzenie nerwowe -> drżenia tężyczkowe

Question 44

Hiperfosfatemia w niedoczynności przytarczyc

Answer 44

odkładanie się wapnia w kościach, tkankach miękkich + hamowanie syntezy wit D -> pogłębienie hipokalcemii

Question 45

Obraz kliniczny niedoczynności przytarczyc

Answer 45

- objawy tężyczki jawnej lub utajonej - zaburzenia neurologiczne - zaburzenia psychiczne - zaburzenia troficzne - w dzieciństwie niski wzrost, niedorozwój umysłowy

Question 46

Zaburzenia neurologiczne w niedoczynności przytarczyc

Answer 46

pląsawica, parkinsonizm

Question 47

Zaburzenia psychiczne w niedoczynności przytarczyc

Answer 47

upośledzenie umysłowe, depresja

Question 48

Zaburzenia troficzne w niedoczynności przytarczyc

Answer 48

zaćma, zmiany skórne, zakażenia skóry

Question 49

Jak wygląda napad tężyczki w niedoczynności przytarczyc?

Answer 49

Symetryczne skurcze toniczne mięśni, poczynając od rąk (ręka położnika), przedramion do ramion i twarzy z bezdechem w całym okresie napadu

Question 50

Z czym różnicować napad tężyczki?

Answer 50

Z napadem padaczki

Question 51

Czym się różni napad tężyczki od padaczki?

Answer 51

Świadomość w napadzie tężyczki jest zachowana

Question 52

Tężyczka utajona

Answer 52

Dodatni objaw Chvostka i Trousseau

Question 53

Objaw Chvostka

Answer 53

gwałtowny skurcz mięśni mimicznych twarzy w odpowiedzi na opukiwanie policzka w miejscu przebiegu pnia nerwu twarzowego

Question 54

Objaw Trousseau

Answer 54

zacisk mankietu na t.ramiennej na 3 min + powoduje bolesny skurcz m. nadgarstka