24 Cukrzyca cz. I Flashcards
Definicja cukrzycy wg WHO
grupa chorób metabolicznych o różnej etiologii charakteryzujących się przewlekłą hiperglikemią spowodowaną zaburzeniami wydzielania lub działania insuliny, prowadzącą do miażdżycy tętnic oraz uszkodzenia licznych narządów, w tym oczu, nerek i układu nerwowego
Hiperglikemia
wtórna do niedoboru insuliny
Niedobór insuliny spowodowany jest przez
- spadek wydzielania w komórkach B
- zmniejszoną wrażliwość tkanek docelowych na insulinę (mięśnie szkieletowe, wątroba, serce)
- zwiększonym wydzielaniem hormonów o działaniu antagonistycznym (aminy katecholowe, GH, PRL, kortyzol, hormony tarczycy)
IFG, IGT
są stanami przedcukrzycowymi i mogą występować osobno lub razem u tej samej osoby
Co oznacza na czczo?
Na czczo oznacza powstrzymanie się od jedzenia i picia przez co najmniej 8 godzin przed badaniem
OGTT
- doustny test obciążenia glukozą
- jest testem, w którym oznacza się stężenie glukozy we krwi pobranej przed i 2 godziny po podaniu 75 g glukozy rozpuszczonej w wodzie
Glikemia przygodna
Oznacza pomiar glikemii niezależnie od pory dnia i czasu od ostatniego posiłku
Stężenie glukozy na czczo
- normoglikemia 60-99 mg/dl
- nieprawidłowa glikemia na czczo (IGF) 100-125 mg/dl
- cukrzyca >126 mg/dl
OGTT
- normoglikemia 200 mg/dl
Metabolizm glukozy
- wchłonięcie glukozy z pożywienia do proksymalnej części jelita
- rozkład węglowodanów złożonych do cukrów prostch przy udziale glukozydaz w jelicie cienkim
- przemieszczenie glukozy do komórek różnych narządów
- przejście glukozy przez błonę komórkową komórek docelowych za pomocą transporterów glukozy
- przekształcenie do związków bogatoenergetycznych
- magazynowanie nadmiaru w postaci glikogenu
Skutki niedoboru glukozy w wątrobie
- zmniejszenie wychwytu glukozy, pobudzenie produkcji glukozy oraz uwalnianie glukozy z magazynów tkankowych
- zmniejszenie syntezy glikogenu
- zmniejszony transport jonów do komórki
- pobudzenie syntezy lipidów oraz ciał ketonowych
Skutki niedoboru glukozy w mięśniach szkieletowych
- zmniejszenie syntezy glikogenu
- zmniejszony transport jonów do komórki
- zmniejszony wychwyt aminokwasów i zmniejszona synteza białek
- zwiększony rozpad białek (proteoliza)
Skutki niedoboru glukozy t tk. tłuszczowej
- zmniejszenie wychwytu i syntezy kwasów tłuszczowych
2. pobudzenie rozpadu tłuszczów w celu uzupełnienia niedoborów kwasów tłuszczowch
Rodzaje cukrzycy
- typu I
- typu II
- inne typy
Cukrzyca typu I - rodzaje
- typ 1a - uwarunkowana immunologicznie
- typ 1b - idiopatyczna
Inne typy cukrzycy
- genetycznie uwarunkowane defekty funkcji kom B
- genetyczne defekty działania insuliny
- choroby zewnątrzwydzielniczej części trzustki
- endokrynopatie
- leki
- zakażenia
- zespoły genetyczne
- cukrzyca ciężarnych
Genetycznie uwarunkowane defekty funkcji komórek B
MODY 1 MODY 2 MODY 3 MODY 4 MODY 5 MIDD mutacja podjednostki Kir 6,2 kanału potasowego
MODY 1
wątrobowy czynnik jądrowy 4alfa
MODY 2
glukokinaza
MODY 3
wątrobowy czynnik jądrowy 1 alfa
MODY 4
insulinowy czynnik promujący
MODY 5
wątrobowy czynnik jądrowy 1Beta
MIDD
Mitochondrialna leucyna tRNA
genetyczne defekty działania insuliny
insulinooporność typu A
leprechaunizm - karzełkowatość
cukrzyca lipoatroficzna
choroby zewnątrzwydzielniczej części trzustki
zapalenie trzustki uraz/wycięcie trzustki nowotwór trzustki mukowiscydoza pankreopatia włóknisto-wapniejąca
endokrynopatie
akromegalia zespół Cushinga glukogonoma guz chromochłonny nadczynność tarczycy somatostatinoma aldosteronoma
leki
kortykosterydy tiazydy B-blokery diazoksyd alfa-intergeron kwas nikotynowy pentamidyna
zakażenia
różyczka wrodzona
cytomegalia
zespoły genetyczne
zespół Downa
zespół Turnera
dystrofia miotyczna
Jakie typy cukrzycy najczęstsze
I i II (łącznie 90%)
Który typ cukrzycy częstszy - I czy II?
II, 90%.
Cukrzyca typu I
dochodzi do zniszczenia komórek B trzustki pod wpływem czynników środowiskowych u osób predysponowanych genetycznie
Kiedy ujawnia się cukrzyca typu I
Ujawnia się gwałtownie w dzieciństwie lub wieku młodzieńczym, rzadko rozwija się przewlekle - wtedy ujawnia się ok 40 rż