Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

farmakologia > wykład I > Flashcards

wykład I Flashcards

1
Q

jak dzielimy farmakologię

A

-ogólna
-szczegółowa
-doświadczalna
-kliniczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

co to toksykologia

A

nauka o działąniu leków w zakresie toksycznym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

co to farmakoekonomika

A

cena terapii,

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

co to farmakoepidemiologia

A

jak luzie z różnych raz, obszarów świata reagują a dany lek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

co to lek

A

substancja chemiczna, jedna lub wiele aktywnych substancji, która reaguje z żwym ustrojem, zieniając jego czynność tak, że zmiany te mogą być wykorzystywane do zapobiegania chorobom lub ich leczenia.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

wymagania wobec leków

A

-muszą zawierać dokładną dawkę
-s. a. dostępna do wchłaniania
-stabilność
-wygodne do podania, łatwe w przyjmowaniu
-wytwarzane z Dobrą Praktyką Produkcyjną (GMP)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

jak zbudowany jest lek

A

substancja czynna + substancje pomocnicze (nośnik leku)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

jak ma działać substancja czynna

A

-okreslony czas
-z określona siłą
-w okreslonym miejscu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

nomenklatura leków nazwy

A

-nazwa chemiczna (np kwas 2-acetoksybenzoesowy)
-kod związku
-nazwa międzynarodowa (np. kwas acetylosalicylowy)
-nazwa handlowa (np. aspirin, acard, polopiryna)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

nomekltura leków dzialanie

A

-aktywność farmakoterapeutyczna- np. przeciwbólowe, przeciwwirusowe

-aktywność farmakologiczna - np. antagoniści adenoreceptora alfa

-mechanizm działania - np. blokery kanałów wapniowych

-źródło pochodzenia - naturalne i chemiczne syntetyczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

leki naturalne jak otrzymywane

A

otrzymywane metodami fizycznymi (ekstrakty) z organów roślinnych (np. chinina), zwierzęcych (np tran, insulina), minerałów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

leki półsyntetyczne jak otrzymywane

A

orzymywane z substancji naturalnych które poddaje się procesom chemicznym (np. ampicylina, jest zmodyfikowaną penicyliną wytwarzaną przez grzyby penicillium

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

leki syntetyczne jak są otrzymywane

A

otrzymywane z substancji nie mających w,łaściwości lecznczych, (np. aspiryna - zmodyfikowany kwas salicylowy, ester kwasu etanowego i kwasu salicylowego wustępującego w korze wierzby), nie mają odpowiedników w naturze, czasami podstawą leku jest zwiazek poch, nat., jednak zastsowanie naturalnej formy nie jest możliwe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

jak nazywamy leki bez recepty

A

OTC - over the counter

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

cechy lekków otc

A

-nie moga stanowić zagrożenia dla żyia i zdrowia
-nie zawierają środków odurzających, sub. psychotropowych
-nie uzależniają
-niska toksyczność
-nie wpływa na rozród
-nie rakotwórcze, mutagenne
-nie wywołują działań niepożądanych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

co to lek innowacyjny, oryginalny

A

nowy lek, skuteczność i bezpieczeństwo potwiedzone w odpowiednio zaprojekotwanych badaniach, chroniony wieloma patentami

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

co to lek odtwórczy, generyczny

A

wprowadzany na rynek po wygaśnięciu okresu ochrony patentu leku, zazw. 20lat, 30-60% tańszy; przechodzi skróconą ścieżkę rejestracji leku ANDA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

jakie kryteria mają leki odtwórcze

A

-identyczne proporcje tej samej substancji czynnej
-podawany tą samą drogą
-produkcja zgodna z GMP
-te same wskazania terapeutyczne
-wykazana biorównoważność

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

co to biorównoważność

A

niewystępowanie znacznej różnicy w dostępności czynnych składników leku w miejscu ich działania - po podaniu leków w tej samej molarnej dawce, podobnych warunkach i odpowiednio zaprojektowanych badaniach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

co to klasyfikator lektów ATC

A

klasyfikator anatomiczno-terapeutyczno-chemiczny. składa się z siedmiu pozycji LCCLLCC
-pierwsza litera to grupa anatomiczna
-dwie cyfry to funkcja terapeutyczna
-dwie litery to podgrupa farmakologiczna i gr chemiczna
-dwie cyfry to sub chemiczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

definicja dawki leku

A

ilość leku, któą wprowadzamu do organizmu aby uzyskać efekt terapeutyczny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

jak ustalone są dawki leku w polsce

A

dla mężczyzny w wieku 24 lat o masie ciała 70kg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

co to dawka efektywna

A

dawka wywołująca określony efekt farmakologiczny. jeżeli jest to pożądany efekt lecznyczy, nazywamy tą dawkę leczniczą

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

co to ED50, ED90

A

dawka efektywna dla 50% populacji, 90% populacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
dawka minimalna co to
namjmniejsza dawka wywołująca efekt farmakologiczny
26
dawka maksymalna
największa dawka jaka może byc stosowana leczniczo
27
dawka jedorazowa pro dosi
jednorazowe wziecie leku
28
dawka dobowa pro die
odstępy miedzy dawkami
29
DDD - defined daily dose
srednia dobowa dawka podtrzymująca dla leku stosowanego w głównym wskazaniu u człowieka dorosłego
30
dawka uderzeniowa
d. podwójna, potrójna stosowana aby przyspieszyc działąnie leku
31
dawka letalna, LD 50
powodująca smierc 50% populacji
32
co to indekst terapeutyczny, wskaźnik leczniczy
proporcja dawki wywołującej objawy toksyczne/dawki leczniczej mi. dawka toksyczna : min. dawka terapeutyczna im wyższy, tym lek bezpieczniejszy
33
co to aktywność leku
właściwość wyzwalania określonego efektu, np podwyższenie ciśnienia tętniczego krwii o 10mmHg przez określoną dawkę
34
co to intensywność leku
jest to właściość do wyzwalania maksymalnego efektu okreśłonej wielkości.
35
efekt farmakologiczny leku co to
zmiana czynności komórki narządu czy organu pod wpływem leku. efekt ten zależy od dawki leku lub stężenia. w miarę zwiększania dawki efekt farmakologiczny może zmieniac sie jakościowo.
36
jakie zakresy dawek efektu farmakologicznego
zakres dawki pobudzającej, drażniącej, hamującej, porażającej
37
co wpływa na efekt farmakologiczny
-postać leku i sub pomocnicze -sposób i miejsce podania -stopień i szybkość wchłonienia -dystrybucja -wiaznie i rozmieszczenie leku w tkankach -biotransformacja (metabolizm) -drogi i szybkość wydalania
38
drogi podawania leków
1. miejscowe 2. wewnętrzne: -doustne -podjęzykowe -dopochwowe -doodbytrnicze -paraenteralne: *dożylnie *domięśniowo *dordzeniowo *dootrzewnowo
39
które leki mają podobne właściwości farmakokinetyczne po podaniu doustnym i pozajelitowym
tetracykliny kotrimoksazol chinolony chloramfenikol metronidazol
40
czas początku efektów leków podawanych drogami
iv-30-60sek sc 15-30min im 10-20min
41
czas początku efektu leku podanego dotchawiczo
2-3min
42
czas początku efektu leku podanego inhalacja
2-3min
43
czas początku efektu leku podanego podjęzykowo
3-5min
44
czas początku efektu leku podanego doodbytniczo
5-30min
45
czas początku efektu leku podanego na skórę
minuty-godziny
46
losu leku w organizmie
1. faza farmaceutyczna: -rozpad -rozpuszczenie 2. faza farmakokinetyczna: -wchłanianie -dystrybucja (metabolizm, wydalanie) 3. faza farmakodynamiczna -oddziaływanie z receptorem -inne mechanizmy działania 4. efekt farmakologiczny -skuteczność -toksyczność
47
faza farmakokinetyczna LADME
L- liberation - uwalnianie leku A - absorption - wchłanianie D - distribution - dystrybucja M- metabolism - metabolizm E - excretion - wydalanie
48
miejsca wchłąniania
skóra, błony śluzowe, jama ustna, płuca, żołądek, jelita, tkanka podskórna i mięśniowa
49
jak lek przechodzi przez błony biologiczne
1. dyfuzja bierna, ułatwiona, przez pory 2. transport aktywny za pośr. nośników 3. pinocytoza 4. tworzenie par jonowych
50
prolek co to
dna substancja doiero aktywuje się w wyniku metabolizmu - wstępny metabolizm, efekt pierwszego przejscia, leki doustne
51
co to wstępny metabolizm, efekt pierwszego przejscia
jest to proces przenoszenia żyłą wrotną leku do wątroby - aktywacja jesli jest to prolek, zmniejszenie dawki leku jesli jet to zwykły lek
52
co to dostępność biologivzna
ułamek dawki substancji leczniczej, który dostaje się w formie aktywnej farm. do krążenia ogólnego po podaniu pozanaczyniowym, oraz szybkość, z jaką ten proces zachodzi
53
co to pole AUC
pole pod krzywą
54
co to dystrybucja leku
rozmieszczenie leku we krwi i tkankch, odwracakkny transport leku z jednej czesci organizmu do innej
55
co to kompartment centralny
osocze oraz tkanki i narządy dobrze ukrwione (wątroba, płuca, nerki, mózg, serce, gruczoły wydzielania wewnętrznego)
56
co to kompartment tkankowy
inaczej obwodowy, tkanki i narządy gorzej lub słabo ukrwione (tkanka tłuszczowa, skóra, mięśnie, tkanka kostna)
57
co wpływa na dystrybucje leków
-ukrwienie narządów i tkanek -przepuszczalnosc błon -różnice pH osocze a tkanka -wielkość cząsteczek -wiązanie z białkami -rozpuszczalność leku
58
co to kompartment
objętość ustroju, w której lek ulega równomiernemu rozmieszczeniu
59
czy lek związany z białkiem jest aktywny
lek związany z białkiem jest lekiem nieaktywnym, nie prznieka do tkanek, nie wywiera działania farmakoogicznego, nie jest metabolizowany ani wydalany - stanowi fomę magazynową - depot, z któej wolni jest uwalniany w miarę zmniejszenia się frakcji wolnej w płynach ustrojowych
60
z jakimi białkami najczęściej związany jest lek
albuminy, globuliny
61
co to frakcja wolna leku
lek który może przemieszczać się przez bariery
62
co to wypieracze białkowe
leki silniej zwiazne z białkami - salicylany, penicyliny, sulfonamidy, fenylobutazon, pochodne kumaryny
63
jakie dwie grupy lekó stwarzają zagrozenie przez silne wiązania z białkami
-leki przeciwzakrzepowe -leki cukrzycowe
64
co wpływa na wiązanie leków z białkami
-stęzenie leku -powinowactwo do miejsc wiążących -stężenie białęk -pH osocza -substancje endogenne i egzogenne
65
dystrybucja leków - hipoalbuminemia
w przypadku hipoalbumiemii juz normlnie stosowana dawka jest w stanie wywołać zatrucie. NOWORODKI MAJĄ NISKI POZIOM BIAŁEK
66
co to objtość dystrubucji
parametr charakteryzujący proces dystrybucji A = Vd * C, gdzie A = ilość leku w organizmie, C = stężenie leku we krwi
67
biotransformacja leków co to
przemiany chemiczne jakim ulega lek w żywym ustroju. procesy te prowadzą do przekształacania związków rozpuszczalnych w tłuszczach i niepolarnych, na związki rozpuszczalne w wodzie i polarne, któe mogą być usunięte z moczem
68
głowne miejsce metabolizacji leków
wątroba, może być też jelita, nerki, śledzioa, skóra, płuca, osocze, mięśnie
69
fazy metabolizmu leków
1. reakcje redoks i hydrolizy → powstają metabolity 1fazy, które mogą być juz wydalone, 2. reakcje sprzęgania → powstają metabolity fazy 2
70
inhibitory izoenzymow cytochromu P-450
sok z grejprufta doustne leki antykocepcyjne cymetydyna propanolol erytromycyna ciprofloksacyna
71
induktory izoenzymow cytochromu P-450
aklohol etylowy nikotyna barbituran rifampicyna
72
wydalanie leków przez nerki
1. w postaci niezmienionej - gentamycyna, kanamycyna, cykloseryna, digoksyna 2. w postaci metabolitów - erytromycyna, fenytoina, lidokaina. karbamazepina
73
co to klirens nerkowy leku
objętośc osocza całkowicie pozbawionego leku w jednostce czasu przez narz,ąd eliminujacy ten lek z organizmu
74
biologiczny okres półtrwania
czas, po którym stężenie leku we krwi, po zakończonej dystrybucji zmniejsza się o połowę. pozwala określić odstęy dawkowania leków.
75
co to farmakodynamika
co lek roi w naszym organizmie, biohemiczne i fizjologiczne efekty, mechnizmy działania, zależnośc między stężeniem leku a efektem
76
rodzaje działania leków
1. przyczynowe - usunięcie przyczyny choroby 2. objawowe 3. zastępcze (substytucyjne)
77
leki objawowe przykłady
-przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, neutralizujące, nasenne
78
leki przyczynowe przykłady
-przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne,grzybicze, pasożytnicze
79
podział leków w zależnisci od miejsca działania
-ośrodkowe -obwodowe -miejscowe
80
co to mechanizm działania leku
sposób w jaki lek oddziałwywuje ze składnikami żywego organizmu, w wyniku czego dochodzi do wyzwolenia efektu farmakologicznego
81
mechanizm chemiczny działania leku
leki łączą się z określonymi, wybiórczo reagującymi strukturami stanowiącymi część biofazy - receptorami
82
co to receptor
ukształtowanie cząsteczek biofazy, które swoiśće wiąże cząsteczkę leku w wyniku czego dochodzi do powstania efektu farmakokinetycznego
83
kazdy lek musi posidać dwie cechy aby wpłynąć na receptor
-powinowactwo do receptora -aktywność wewnętrzną
84
co to agonista
lek o powinowactwie do receptora i aktywności wewnętrznej; w następstwie czego dochodzi do wyzwalania efektu farmakologicznego w komórce
85
co to antagonista
lek o powinowactwie do receptora i bez aktywnosci wewnętrznej, blokuje działąnie receptora; nie wyzwala żadnej reakcji (bloker)
86
co to antagonizm kompetycyjny
walka o miejsce - zablokowany receptor przez antagonistę nie może być pobudzony przez endogennego agonistę np adrenaline, acytocholinę
87
antagonizm niekompetycyjny
antagoista nie ma struktury aby połączyć się z miejscem receptorowym, ale wiąże się z częscią i agonista nie może się połączyć
88
współczynnik ryzyko-korzyść
wartość terapeutyczna : działąnia niepożądane
89

farmakologia (14 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions