ćwiczenia 3 cz. 1 Flashcards
jak dzielimy układ nerwowy
-obwodowy układ nerwowy
-ośrodkowy układ nerwowy:
+somatyczny układ nerwowy
+autonomiczny (wegetatywny) u.n
funkcje ukłądu nerwowgo somatycznego
-zależny od woli
-kontroluje motoryczne funkcje ciała - ruch, oddychanie, postawa
-unerwia mięsnie szkieletowe
co pełni funkcję neuroprzekaznika w somatycznym układzie nerwowym
acetylocholina
funkcje układu nerwowego autonomicznego
-niezależny od woli
-unerwia mięsnie gładkie, serce, naczynia krwionośne, gruczoły
–kontroluje funkcje narządów wewnęrtrznych
jak dzielimy autonomiczny układ nerwowy
-wspólczulnej (sympatycznej, adrenegicznej)
-przywspółczulnej (parasympatycznej, cholinergicznej)
na jakiej zasadzie podzielono układ autonomiczny
ze wzgledu na rodzaj neuroprzekaznika uwalnianego przez neurony pozazwojowe
jaki neuroprzekaźnik uwalniany jest w układzie współczulnej
noradrenalina
jaki neuroprzekaźnik uwalniany jest w częsci przywspółczulnej
acetylocholina
Co znajduje się w ośrodkowym układzie nerwowym i jakie funkcje pełnią?
W ośrodkowym układzie nerwowym znajdują się ośrodki układu autonomicznego, których włókna nerwowe w rdzeniu kręgowym przewodzą impulsy do różnych narządów, umożliwiając kontrolę nad ich funkcjonowaniem.
gdzie kończą się włókna układu współczulnego
w zwojach przykręgowych
gdzie kończą sie włókna układu przywspółczulnego
w zwojach położonych obok narządów lub bezpośrednio w narządach
jak nazywają się włókna nerwowe biegnące z ośrodkowego układu nerwowego do zwojów
włokna przedzwojowe
jak nazywaja się włókna boegnące od zwojów do narządów
włókna pozazwojowe
jaki neuroprzekaźnik uwalniany jest na zakończeniach wszystkich włókien przedzwojowych układu autonomicznego
acetylocholina - neuroprzekaźnik w zakończeniach włókien pozazwowjowcych układu przywspółczulnego
co jest uwalniane w zakońzeniach włókien pozazwojowcyh wspólczulnego
noradrenalina
od czego zależy aktywność danego układu
od ilości neuroprzekażnika wydzielanego na zakończeniu pozazwojowym
jakie jest działanie układu współczulnego na narządy obwodowe w porownaniu do działania układu przywspółczulneg
przeciwstawne
jak działa UNP i UNW na naczynia wieńcowe
przywspółczulny:rozkurcz
współczulny:skurcz
jak działa UNP i UNW na naczynia skórne
przywspółczulny:rozkurcz
współczulny:skurcz
jak działa UNP i UNW na okrzela
przywspółczulny:skurcz
współczulny:rozkurcz
jak działa UNP i UNW na pęcherz moczowy
przywspółczulny:skurcz
współczulny:rozkurcz
jak działa UNP i UNW na zwieracz
przywspółczulny:rozkurcz
współczulny:skurcz
jak działa UNP i UNW na perystaltyke
przywspółczulny:przyspieszenie
współczulny:zwolnienie
jak działa UNP i UNW gruczoły
przywspółczulny:wydzielanie, rozwodnienie
współczulny:wydzielanie, zgęszczenie
który uklad nerwowy nazywany jest cholinergicznym
przywspółczulny
gdzie syntezowana jest acetylocholina
w neuronach xholinergicznych z choliny i acetylokoenzymu A przy udziale acetylotransferazy cholinowej
co rozkłada acetylocholinę w przestrzeni synaptycznej
acetylocholinoesterazę
jakie są dwa typy receptorów cholinergicznych
-nikotynowe
-muskarynowe
cechy receptora nikotynowego
-jonotropowe,
-ich AGONISTĄ jest alkaloid nikotyna
-związane bezpośrednio z kanałem jonowym sodowym - po ich pobudzeniu następuje napływ jonów sodu i depolaryzacji błony komórkowej
cechy receptora muskarynowego
-metabotropowe
-związane z białkiem G
-AGONISTĄ jest alkaloid muskaryna
gdzie znajdują się receptory nikotynowe
w zakończeniach przedzwojowych układu cholinergicznego, adreenrgicznego, ośrodkowy układ nerwowy
jakie receptory nikotynowe w ośrodkowym un
neutronalne
gdzie jeszcze występują receptory neutronalne nikotynowe
w rdzeniu nadnerczy
co powoduje pobudzenie receptorów nikortynowych neutronalnych w rdzeniu nadnerczy
uwalnianie andrenaliy do krwi
jakie receptory nikotynowe występują w zakończeniach neuronów ruchowych mięsni poprzecznie prąznkowanych
receptory nikotynowe mięśniowee
co powoduje pobudzenie r. nikot. mięśniowych?
skurcz mięsni
gdzie występują receptory muskarynowe
- zakończeniach pozazwojowych cholinergicznych w wiekszości tkanek i narządów
jakie podtypy muskarynowe wyróźniamy
M1-M5, ale funkcjonalne znaczenie mają jedynie receptory M1,2,3
gdzie występują receptory M1
w ośrodkowym układzie nerwowym
w jakich procesach biorą udział receptory M1
w oun, procesy uczenia się, pamięci, zwoje nerwowwe w autonomicznym układzie nerwowym
gdzie występują receptory M2 i jaki efekt wywoluje ich pobudzenie
w sercu, ich pobudzenie wywołuje efekt ino i chronotropowy ujemny
gdzie występują receptory m3
w mięśniach gładkich oskrzeli, przewodu pokarmowego i ukłądu moczowego
co powoduje pobudzenie receptorów m3
skurcz mieśni, wzrost wydzielania gruczołów; wzrost wydzielania tlenu azotu i rozkurcz naczyń
z jakim białkiem sprzęzone są receptory M1 i3
z białkiem Gq/11
co powoduje pobudzenie receptorów M1,3
aktywacja fosfolipazy C, wzrost syntezy przekaźników drugiego rzędu, wzrost stęzenia wewnątrzkom wolnego wapnia
z jakim białkiem sprzezony jest receptor M2 i co powoduje jego pobudzenie
Gj; jego pobudzenie powoduje zahamowanie aktywności cyklazy adenylanowej, spadek stęzenia cAMP i aktywację kanałów potasowych
co podudza receptory M
-endogenna acetylocholina
-leki pobudzające układ przywspółczulny
efekty pobudzenia cholinergicznego/parasymppatycznego/przywspółczulnego
serce zwalnia rytm, zmniejsza sie siła skurczu, rozszerzaja sie naczynia krwionosne, spada cisnienie, oskrzela się kurczą, gruczoły ślinowe wydzielają więcej, zwęzenie żrenicy, rzadki pot
jakie mamy leki wpływające na funkcję ukłądu cholinergicznego
-pobudzające - cholinomimetyki
-hamujące - cholinolityki
jak dzielimy leki cholinomimetyczne
- leki bezpośrednio działające na receptory muskarynowe:
-acetylocholina i estry choliny (karbachol, betanechol)
-alkaloidy cholinomimetyczne (pilokarpina, muskryna, arekolina) - leki pośredio pobudzające receptory muskarynowe
-inhibitory acetyloholinesterazy:
+odwrcalne (fizostygmina, neostygmina, pirydostygmina, edrofonium)
+nieodwracalne (związki fosfoorganiczne - pestycydy, insektycydy, gazy bojowe, fluostygmina)
- leki bezpośrednio działające na receptory muskarynowe:
-acetylocholina i estry choliny (karbachol, betanechol)
-alkaloidy cholinomimetyczne (pilokarpina, muskryna, arekolina)
- leki pośredio pobudzające receptory muskarynowe
-inhibitory acetyloholinesterazy:
+odwrcalne (fizostygmina, neostygmina, pirydostygmina, edrofonium)
+nieodwracalne (związki fosfoorganiczne - pestycydy, insektycydy, gazy bojowe, fluostygmina)
jak dzialają leki o działaniu pośrednim
pobudzają receptory muskarynowe, nasilając działanie endogennej acetylocholiny w wniku zahamowania aktywności acetylocholinoesterazy - enzymu który ją rozkłada
na jakie receptory działa Acetylocholina
N i M
czemu Ach jest rzadko stosowana
bo AChE szybko ją rozkłada. niekiedy bywa użwana w okulistyce
czym róznia sie od siebie estry choliny
siłą działania na receptory muskarynowe i nikotynowe, oraz wrażniwościa na cholinesterazę
właściwości betanecholu
-nie jest rozkładany przez ache
-nie przechodzi do mózgu
-słabo działa na ukłąd krążenia
-nie działa na rec nikotynowe
właściwości karbacholu
-dziala na receptory N i M
-wzmaga wydzielanie ach z częsci presynaptycznej
-nie jest rozkładany przez Ache
-nie przenika do mózgu
-działa słabo na ukłąd krążenia
gdzie występują alkaloidy cholinomimetyczne
w przyrodzie naturalnie
jakie mamy alkaloidy cholinomimetyczne
-pilokarpina
-muskaryna
-arekolina
pilokarpina opis
-działa na receptory N i M
-donrze wchłania się z przewodu pokarmowego i przenika do mózgu
-działa silnie na gruczoły wydzielania wewnętrznego
-stosuje się ja w jaskrze, i ponudzeniu gruczołów ślinowych po radioterapii
gdzie naturalnie występuje muskaryna
w muchomorze czerwonym, oraz grzybach rodzaju strzępiak. NIE JEST STOSOWANA JAKO LEK
co się dzieje po spożyciu grzybów z muskaryna
zespol muskarynowy - rozlane pobudzenie układu cholinergicznego oraz objawy we strony OUN - drażliwość, omamy wzrokowe, słuchowe, halucynacje
jak leczyć zespol muskarynowy
zastosowanie antagonisty receptora muskarynowego - atropiny - 1-5mg co 15min do uzyskania objawów atropinizacji
co powoduje zatrucie muchomorem sromotnikowym
zespół falloidynowy, przyczyna jest uszkodzenie narządów miękkich wątroby i nerek
gdzie stosowana jest arekolina
w weterynarii jako środek przeciwrobacze i przeczyszczający
jak dzielimy inhibitory acetylocholinoesterazy
-odwracalne
-nieodwracalne
jakie są inhibitory AChE odwracalne
Fizostygmina
neostygmina
ambenonium
pirydostygmina
fizostygmina cechy
-wchłania się dobrze z przewodu pokarmowego
-przenika do mózgu
-silnie działa na serce i układ pokarmowy
neostygmina cechy
-słabo wchłania się z układu pokarmowego
-nie przenika do mózgu
-bardzo słabo działa na układ krążenia
-bardzo silnie działa na przewód pokarmowy i pęcherz
ambenonium cechy
działanie podobne do neostygminy ale 6 razy od niej silniejsze
pirydostygmina cechy
-właściwości podobne do neostygminy, ale słabsze, łagodniejsze
- dobrze wchłania się z układu pokarmowego
-przenika do mózgu
-silnie działa na serce i układ pokarmowy
gdzie stosuje się inhibitory AChE działąjące wybiórczo na aktywność tego enzymu w mózgu, wykazujące jednoczesnie mniejszy wpływ na narządy obwodowe
-stany otępienne
-choroba alzheimera
-choroba parkinson
-zaburzeni pamieci zwiazane z urazem
-stwardnienie rozsiane
-sschizofrenii
jakie leki należą do grupy inhibitorów ache stosowanych w leczeniu min. choroby parkinsona, alzheimera
-donepezyl
-rywastygmina
-galantamina
cechy inhibitorów ACHE nieodwracalnych
-rozpuszczalne w tłuszczach
-dobrze wchłaniają sie z p.p, błon śłuz i skóry
-przenikają do ośrodkowego un
-toksyczne
-w leczeniu jaskry
co należy do inhibitorów ache nieodwracalnych
-fluostygmina - działa do 100h
-jodek ekotiopatu
zastosowania lecznicze cholinomimetyków
-atonia pooperacyjna p.p. i dróg moczowch
-nużliwość mięsni
-jaskra
-zaburzenia rytmu serca
-zanikowy nieżyt błony śluzowej nosa
-zatrucie lekami cholinolitycznymi i przeciwhistaminowymi
zespoły otępienne
jakie leki stosujemy w atonii pooperacyjnej przewodu pokarmowego i dróg moczowych
-betanechol
-karbachol
-neostygmina
-pirydostygmina
jakie leki stosujemy w nuzliwości mięsni
-neostygmina
-pirydostygmina
jakie leki stosujemy przy jaskrze
-karbachol
-neostygmina
-fluostygmina
-fosfocholina
jakie leki stosujemy przy zaburzeniach rytmu serca
metacholina
jakie leki stosujemy przy zanikowym nieżycie b.ś. nosa
-karbachol
-neostygmina