ćwiczenia 2 Flashcards
1
Q
co stanowi jedną jednostkę krwi
A
450ml +- 10% krwi pobranej od jednej osoby, zmieszanej z odpowiednią objęością 63-70ml płynu konserwującego
2
Q
ile wynosi wartość hematokrytu krwi pełnej
A
0,36-0,44
3
Q
jaki jest termin ważności krwi pełnej
A
do 35dni w temp 2-6st C z płynem konserwującym CPDA
4
Q
dawkowanie, spodziewany skutek, sposób przetaczania u dorosłych
A
przetoczenie 1j krwi pełnej powinno spowodować zwrost stężenia hemoglobuny Hb o około 1 g/dl, a wartość hematokrytu o 3-4%
5
Q
dawkowanie, spodziewany skutek orzetaczania krwi u dzieci
A
przetoczenie 8ml/kg mc krwi pełnej zwiększa Hb o około 1g/dl
6
Q
jak przetacza się krew pełną
A
przy użyciu filtra, maks 4h.
7
Q
wskazania do przetaczania krwi
A
-jednoczesny niedobór erytrocytów i znaczne zmniejszenie objętosci krwi krażącej
8
Q
co powododuje przetoczcenie krwi pełnej
A
wzrost objętości płynów oraz wzrost zdolnosci erytricytów do przenoszenia tlenu
9
Q
jakie składniki możemy otrzymać z krwi pełnej
A
koncentrat krwinek czerwonych, płytkowyhch,
koncentrat granulocytarny,
osocze świeżo mrożone,
krioprecypitat
produkty krwiopochodne (albumina, immunoglobuliny, koncentrat czynników krzepnięcia)
10
Q
jak powstaje KKCz
A
jedna donacja krwi pełnej porzez usunięcie z niej większośći osocza
11
Q
co zawiera KKCz
A
zawiera erytrocyty, różną ilość krwinek białych i płytkowych, osocza oraz płyn konserwujący
12
Q
ile hemtokrytu zawiera KKCz
A
65-75%
13
Q
jaką objętość powinien miec KKCz?
A
280ml +- 50ml
14
Q
ile hemoglobiny pownna zawierac KKCz
A
minimum 45g
15
Q
termin ważności KKCz i warunmi przechowywania
A
-do 42dni w temp 2-6*C z roztworem uzuoełniajacym (ADSOL, SAGM, Nutricel)
-do płynu CPD do 21dni
-do CPDA-I do 35dni
16
Q
dawkowanie, spodziewany skutek i sposób przetaczania KKCz
A
przetoczenie 1j KKCz dorosłemu powinno spowodować taki sam skutek jak przetocznie 1j. krwi pełnej
17
Q
kiedy powinno się rozpocząć przetaczanie KKCz
A
w ciągu 30min od jego dostarczenia i nie powinno trwać dłużej niż 4h
18
Q
jakie są rodzaje KKCz
A
-kkcz ubogoleukocytarny
-kkcz pozbawiony kożuszka leukocytarno-płytkowego
-kkcz przemywany
-kkcz napromieniowany
-kkcz mrożony
19
Q
kkcz ubogoleukocytarny opis
A
pozbawiony większosći leukocytów przez filtrowanie - stosowany w celu zapobiegania niehemolitycznym reakcjom gorączkowym i alloimunizacji antygnemi HLA
20
Q
kkcz pozbawioy kożuszka leukocytarno-płytkowego opis
A
brak kożuszka zmniejsza prawdopodobieństwo tworzenia się miktoagregatów podczas przechowywanie
21
Q
kkcz przemywany opis
A
przemywamie erytrocytów ma na celu usunięcie białek osocza i eliminację znacznej ilości leukocytów;
22
Q
kkcz przemywany kiedy musi być przetoczony
A
do 8 godzin
23
Q
wskazania do stosowania kkcz przemywanego
A
stoisowany u chorych z przeciwciałami skierowanymi przeciwko białkom osocza oraz z ciężkimi reakcjami alergicznymi występującymi po przetoczeniach składików krwi
24
Q
kkcz napromieniowany opis
A
poddany promieniwowaniu jonizującemu w celach zahamowania proliferacji lmfocytów, które odpowiadają za rozwój ciezkiego powikłania, jakim jest potransfuzyjna choroba przeszczep przeciwko biorcy
25
kkcz mrożony opis i dla kogo przeznaczony
zamrożóny w ciągu 7 dni od pobrania, po dodaniu płynu krioochronnegi i przechowywany w temp -80st C. przeznacozny dla chorych o rzadkim fenotypie erytrocytów, u których obecne są liczne przeciwciała
26
jak działa kkcz
zwiększa liczbę erytrocytów i zdolność krwi do przenoszenia tlenu
27
wskazania do przetaczania kkcz
-ostry krwotok przebiegający ze wstrząsem hipowolemicznym
-niedokrwistosć u chorycj z normowolemią, u których konieczne jest zwiększenie zdolnosci przenoszenia tlenu oraz zwiększenie liczby krwinek czerwonych
-transfuzje wymienne u noworodków
28
przeciwwskzni do przetaczania krwi
-lecznie niedokrwistosci innymi metodami
-nadwrazliwosc na białka osocza
29
jaką grupe krwi przetaczac w wyjatkowcy i naglych przypadkach jak nie znamy gr krwii
0, dla kobiet w ciazy 0rh-
30
co zawiera KKP
krwinki płytkowe, ertyrocuyu, osocze, leukocyty, płyn konserwujący, wzbogacający, antykoagulant
31
jak otrzymuje sie KKP
-metoda maualna
-automatyczna afreza
32
na czym poleha metoda manualna tworzenia KKP
odpowiednie odwirowanie krwi pełnej. nastepnie pojedynze jednostki kkp mogą byc następnie łączone w jeden preparar bezposrednio przed wydaniem
33
ile płytek krwi w kkp otrzymanym z 1j krwi pełnej
0,45-0,95 * 10^11 (przecietnie 0,7) płytek krwi zawieszonych w 50-60ml osocza
34
na czym polega metoda auto tycz nej afrezy
używa separatora komórkowego, umożliwia pobranie całego KKP od jednego dawcy. zawiera 3-8 * 10^11 krwinek płytkowych zawieszony w 20-300ml
35
termin ważności i warunki przechowywania KKP
do 5 dni , w specjalnych, oddychających pojemnikach, w tenp 20-24C przy stałym, łagodnym mieszaniu
36
dawkowanie i spodziewany skutek
KKP
jednorazowe przetoczenie 1j KKP z krwi pełnej na 10kg mc; lub 1j KKP z aferezy. taka dawka lecznicza powinna spowodować wzrost o 30-50 x 10do9/l u chorego o powierzono ciała 1,8m2
37
wskazania do przetoczenia KKP
-małopłytkowośc przewlekła < 10do9/l spowodowana niedostatecznym wytwarzaniem płytek krwi przez szpik
-maloplytkowosc spowodowana zwiększonym niszczeniem krwinek
-maloplytkowosc z rozcieńczenia
-nieprawidłowości funkcji płytek
-zabiegi chirurgiczne o średniej rozległości u chorych z maloplytkowoscia
-maloplytkowosc z objawami skazy krwotocznej maloplytkowej
38
co jest podstawowym składnikiem czynnym koncentratu granulocytarnego
granulocyty. pozostałe składniki to osocze, limfocytu, krwinki płytkowe, erytrocyty, pluń konserwujący i środki przyspieszające sedymentacje
39
jak otrzymuje się KG
metoda automatycznej aferezy przy użyciu separatora komórkowego
40
ile granulocytow powinien zawierać KG
minimum 1,2 x 10do10 granulocytow w 200-300ml. osocza
41
termin ważności i warunki przechowywania KG
KG należy przetaczać natychmiast po otrzymaniu, a jeśli nest to konieczne, dopuszcza się przechowywanie w temp 22-24C do 24h
42
ile wynosi dawkowanie KG
dawka dobowa powinna wynosić 2-3 x 10do10.
43
zasady przetaczania KG
kg może być przetaczały tylko po wykonaniu próby zgodności, ze względy na duża zawartość erytrocytów . przed przetoczenie. KG należy napromieniowac, a do przetoczenia stosować standardowy zestaw
44
wskazania do przetaczania KG
są bardzo ograniczone:
-zagrażające życiu zakażenie bakteryjne i grzybicze u chorych z neurtropenią lub zaburzeniami funkcji granulocytow
-przetoczenia należy kontynuować codziennie do czasu wznowienia czynności szpiku
45
profilaktyczne stosowanie KG
nie zaleca się
46
jak otrzymujemy osocze świeżo mrożone FFP
przez zamrożenie osocza uzyskanego z krwi pełnej, zamrożenie w czasie kilku h po pobraniu, co umożliwia zachowanie aktywności labilnych czynników krzepnięcia
47
FFP do czego służy
do frakcjonowania (wytwarzania) produktów krwiopochodnych.
48
co jest podstawowym czynnym składnikiem FFP
wszystkie czynniki ukladu krzepnięcia , w tym labilny czynnik V i VIII, ponadto zawiera k o albuminy, globuliny, fibrynogen, i inne składniki białka osocza
49
jaka objętość ma FFP
ok 200ml
50
termin ważności i warunki przechowywania FFP
3 miesiące w temp od -18 do -25C, lub 36mc w temp poniżej -25
51
dawkowanie FFP
dawka 10-12ml/kg mc pozwala zazwyczaj uzyskać wzrost stężenia fibrynogenu o 1g/l
52
jak przetaczać ffp
zgodnie z grupami AB0 z biorca, stosować standardowy zestaw z filtrem
53
wskazania do przetaczania ffp
-zaburzenia krzepnięcia, szczególnie gdy występuje niedobór kilku czynników krzepnięcia i gdy niedostępne są odpowiednie produkty osoczowych czynników krzepnięcia
-zakrzepowe plamica maloplytkowa
-konieczność natychmiastowego zniesienia działania doustnych antykoagulantow
54
przeciwwskazania FFP
uzupełnienie objętości krwi krążącej w stanach hipoaolemii, jeśli nie stwierdza się niedobór krzepnięcia
55
co to krioprecypitat
jest to frankcja krioglobulin uzyskanych z FFP, metoda kontrolowanego rozmrażania
56
podstawowe składniki czynne krioprecypitatu
czynnik VIII, czynnik von willebranda, fibrynogen, czynnik XIII, i fibrynektyne
57
objętość 1j krioprecypitatu wynosi
20-30ml
58
termin ważności warunki przechowywania krioprecypitatu
3miesiace w temperaturze od -18 do -25, lub 36 miesięcy w temp poniżej -25C
59
dawkowanie krwioprecypitatu
1j/10kg mc
60
wskazania do podawania krwioprecypitatu
-niedobór fibrynogenu wrodzony i jego zmiany jakościowe
-niedobór fibrynogenu nabyty i jego zmiany jakościowe (działanie leków fibrynolitycxnhch, choroba wątroby, DIC)
-niedobory czynnika VIII (hemofilia a i choroba von willebranda)
61
jak otrzymywane są produkty krwiopochodne
z osocza, drogą frakcjonowania dużych jego ilości od kilku do kilkunastu tysiecy litrow, albo metodami inzynierii gentycznej
62
któe białka można otrzymać tylko za pomocą inżynierii gen
aktywny czynnik VII
63
co zawierają preparaty albumin
conajmniej 95% albuminy ludzkiej, ponadto globuliny, inne białka osocza, sód, stabilizatory
64
jakie stężenia albumin są dostępne?
5, 20, 25%
65
ile albuminy zawiera 5% albumina
250ml zawieera 12,5g albuminy ludzkiej
66
ile albuminy zawiera 20% albumina
50ml zawiera 10g albuminy ludzkiej
67
ile albuminy zawiera 25% albumina
50ml zawiera 12,5ml albuminy ludzkiej
68
czemu albuminy 20 i 25 mogą powodować hiperwolemię
są hiperonkotyczne
69
termin ważności i warunki przechowywania albumin
36 miesięcy w chłodziarce lub temp pokojowej
70
dawkowanie albumin
stęzenie preparatu albumin, dawkowanie, szybkość wlewu nalezy dostosowac do indywidualnych potrzeb pacjenta
71
wskazania do podawania albumin
-zabiegi wymiany osocza
-hipoalbuminemia w niewyrównanwj niewydolności wątroby
-oparzenia
-albumina 20%: leczenie obrzęków opornnynch na leczenie lekami moczopędnymi
-stany hipowolemii i niedobiałczenia, wstrząs hipowolemiczny
-zespół nerczycowy
72
czym są immunoglobuliny
koncentrat przeciwciał o szerokim zakresie swoistosci
73
w jakiej formie wystęują preparaty immunoglobulin
domięsniowe IMIG , dożylne IVIG
74
co zawierają preparaty IMIG
co najmniej 90% IgG, ale także IgM, IgA, niektóre srodek konserwujący
75
co zawierają prepraraty IVIG
co najmniej 95% IgG, niewielkie ilości IgA i IgM, nie zawierają subsancji konserwujących
76
ile wynosi okres półtrwania immunoglobulin
21-32dni
77
kiedy stosuje się immunoglobuliny?
-profilaktycznie, w celu dostarczenia pacjentowi gotowych przeciwciał
-leczniczo, w cięzkich zakażeniach
78
jaki rodzaj odpornosci stanowią podawane immunoglobuliny
bierna odpornosc przeciwzakaźna
79
wskazania do stosowania IMIG
-immunoglobulina anty-RhD w profilaktyce konfliktu serologicznego
-swoiste OMOG w zapobieganiu zakażeniom wiusowym (wzw A, wzw B, odra)
80
wskazania dla IVIG
-profilaktycznie: zapobieganie zakażeniom bakteryjnym oraz wiruswym w zespołąch niewydolnosci humoralnej
-leczniczo: w chorobach o podłożu autoimmunologicznym, takich jak toczeń układowy, zapalenie skórno mięśniowe, cieżkie zakażenia wir i bakt
81
co to czynnik VIII
czynnik przeciwhemofilowy A; jest białkiem osocza, niezbędnym do rawidłowego krzepnięcia.
82
jak uzyskuje się czynnik VIII
po przebadaniu w kierunkiu nosicielstwa HBaAg oraz obecnosci przeciwciał anty-HCV i przeciwciał anty-HIV. w trakcie przygotowywania stosuje się rożne metody inaktywacji wirusów.
83
dawkowanie czynnika VIII
indywidualne, zależne od stopnia chorony oraz miejsca i rozległości krwawienia. czynnik VIII podaje sę dożylnie, co 8-12-24h, przez jeen do kilku dni. (utrzymanie 20-100% normy)
84
obliczanie dawki czynnika VIII
liczba jm czynnika VIII = masa ciała kg * pożądany wzrost aktywnosci cz. VIII(%normy) * 0,5
85
wskazania do stosowania czynnika VIII
-profilaktyka i leczenie zaburzen krzepniecia u chorych z niedoborem czynnika VIII (hemofilia A, inhibitory)
-choroba von Willebranda
86
co należy zrobic w przypadku nie uzyskania oczekiwanej aktywnosci czynnika VIII
-sprawdzic obecnisc inhibitorów czynnika VIII (15-30% chorych)
87
co to czynnik IX
czynnik christmasa - białko osocza niezbędne do prawidłowego procesu krzepnięcia
88
sposób pozyskania czynnika ix
taki sam jak czynnika viii
89
co dodaje sie do czynnika ix aby zapobiec powikłaniom zakrzepowo-zatorowym
heparynę
90
dawkowanie czynnika ix
indywidulne, uzaleznione od potrzeb. podanie 1jm czynnika ix/kg mc powoduje zwiększenie się o 1% normy. podaje się go iv co 12-24h
91
obliczenie dawki czynnika ix w keczeniu substytucyjnym
liczba jm cz. ix = masa ciała kg x pożądany wzrost aktywnosci cz. ix(%normy) x 0,5
92
wskazania do stosowania czynnika ix
profilaktyka i leczenie zaburzeń krzepnięcia krwi na skutek niedoboru czynnika ix (hemofilia B)
93
co to koncentrat fibrynogenu
ludzki czynnik krzepnięcia I
94
z czego otrzymuje sie koncentrat fibrynogenu
z ludzkiego osocza. fibrynogen oczuszcza sie aby zmniejszyc działania niepożądane wynikające z białek zanieczyszczających , np plazminy, plazminogeny
95
w czym może byc użwany na zastęstwo fibrynogen
w celu supementacji zamiac krioprecypitatu
96
wskazania do podawania fibrynogenu
- wrodzone i nabyte niedobory fibrynogenu (krwotoki, masywne transfuzje, hemodylucja)
- w celu uzupełnienia niedoborów czynnika I podczas krwotoków położniczych
97
dawkowanie fibrynogenu
u chorych po ciężich urazach powikłanych krwotokiem zalecana dawka wstępna wynosi 6-8g koncentratu fibrunogenu
98
koncentrat czynnika XIII co to
czynnik stabilizujący fibrynę
99
wskazania do stosowania koncentratu czynnika XIII
-leczenie wrodzonych niedoborów czynnika XIII ze skazą krwotoczną
-uzupełnienie niedoborów cz. XIII u chorycj ze zwiększoną aktywnością fibrynolityczną - np cięzkie urazy
100
co jest głównym składnikiem koncentratu czynników zespołu protrombiny
czynniki krzepnięcia 2, 7, 9, 10, dodatkkowo białko C, małe ilośći antytrombiny 3 i heparyny
101
z czego wytwarzay jest koncentrat czynników zespołu protrombiny
z puli zbiorczej osocza ludzkiego, musi miec negatywny winik na HBaAg, hiv1, hiv2, hcv. preparat oddawany jest wysokim temp aby unieczynnić wirusy
102
wskazania do stosowania koncentratu czynników zespołu protrombiny
-leczenie krwotoków lub profilaktyka krwawien chirurgicznych u ludzi z nabytymi niedoborami czynników zespołu protrombiny
-leczenie i zapobieganie krwawieniom chirrgicznym u chorych z wrodzonym niedoborem czynników 2,7,9,10, gdy koncentraty poj. czynników nie są dostępne
103
co może spowodować nabyty niedobór czynników zespołu protrombiny
-doustne leki przeciwkrzepliwe - warfaryna, acenokumarol
-cięzkie choroby wątroby - zapalenie, marskość, toksyczne uszkodzenie
-niedobory wit K - upośledzone wchłanianie, przedłużanie karmenie pozajelitowe
104
co to zespół czynników krzepnięcia przeciw inhibitorowi czynnika VIII
FEIBA - koncentrat zawierający zespół czynników o aktywnosci omijającej inhibitor czynnika 8, czynniki krzepnięcia z grupy protrombiny(2,9,10 nieaktywowane, 7 aktywowane)
105
wskazania do stosowania zespołu czynników krzepnięcia przeciw inhibitorowi czynnika 8
-leczenie krwawien i zapobieganie krwawieniom u chorych z hemofilią A i wysokim mieanem inhibitoa czynnika 8/hemofilią B i wysokim mianem inhibitora czynnika 9
-leczenie ciężkich wylewów krwi u osób nie chorujących na hemofilię, lecz mających nabyty inhibitor cynników 8, 9, 11 (hemofilia nabyta)
106
dawkowanie FEIBA + maksymalna dawka dobowa
ogólnie zaleca się podawanie 50-100j FEIBA na kg mc. maksymalna dawka dobowa 200j./kg mc
107
środki krwiozastępcze po co się je stosuje
w celu zwiększenia objętości krwi krążącej
108
co nalezży do środków krwiozastępczych
-roztowory koloidowe tj dekstrany, skrobia hydroksyettylowana, żelatyna modyfikowana
-krystaloidy np. nacl 0,9; 10; 30%, płyn wieloelektrolitowy, płyn ringera, płyn nawadniający 2;1
109
z czego składa się płyn nawadniający 2:1
mieszanina 0,9nacl i 5% gkukozy w stosunku 2:1
110
ile krystaloidy trzymają sie w naczyniu
szybko przechodzą do rpzestrzeni pozanaczyniowej i jedynie na krótko uzupełniają objętość osocza
111
ile koloidy trzymają sie w naczyniu
dłużej niż krystaloidy trzymają się w łożysku naczyniowym, ponieważ nieprzechodzą tak szybko do tkanek
112
co mogą powodować roztowry koloidowe
reakcje uczuleniowe ze wstrząsem anafilaktycznym włącznie, oraz upośledzenie krzepnięcia, utrudniają oznaczanie grup krwi
113
czym są dekstrany
polimerami złożónymi z 200-400 cząstezek glukozy rozpuszczalnymi w wodzie
114
jakie roztwry dekstranu stosuje się w praktyce
-6% i 10% roztwór dekstranu 40
-6% roztwór dekstranu 70
115
co robi dekstran
-jest środkiem zwiększającym objętość płynu wewnątrznaczyniowego
-po podaniu iv podnisi cisnienie koloidoosmotyczne krwi, wiąże wodę, zwieksza objetość osocza
-1g dekstranu wiąże 20g wody
-zmniejsza lepkość krwi
-orzeciwdziała agregacji krwinek czerwonych
116
jaki czas półłtrwania dekstranu i jak jest wydalany
po podaniu dozynym wynosi 6-8h, wydalany jest przez nerki
117
jakie są wskazania do stosowania dekstranu 70
-zwiększenie objętosci osocza, pomocniczo w leczeniu wstrząsów, min hipowolemicznego, oparzeń,
-zapobieganie zakrzepom żylnym i zatorom płucnym u pacjentów poddawanych zabiegom chirurgicznym z ryzykiem zakrzepowo-zatorowym
118
kiedy używamy dekstranu 70
w nagłych przypadkach, kiedy krew pełna lub preparaty krwiopochodne nie są dostępne
119
wskazania do używania dekstranu 40
-zwiększenie objętości osocza po wstrząsie
-poprawa właściwości reologicznych krwi w stanach jej nadmiernej zagęzczenia
-zapobieganie zakrzepom żylnym i zatorom płucnym u pacjentów pddawanych zabiegom chirurgicznych z ryzykiem zatorowo-zakrzepowtym
-w zabiegach chir. z uzyciem krązenia pozaustrojowego jako główny płyn do płucoserca
120
działania niepożądane dekstranu
-reakcje alergiczne od łągodnych : pokrzywka do reakcji anaflikatycznych,
-przeciązenie ukłądu krążenia
-zaburzenia krążenia krwi
121
prrzeciwwskazania do stososwania dekstranu
-nadwrazliwosc na dekstran,
-ciezkie zaburzenia krzepniecia
-zastoinowa niewydolnsoc krązenia
-niewydolnosc nerek ze skąpomoczem
-leczenie heparyną
122
co to hydroksyetylowana skrobia
HES, to syntetyczny analog skrobi stosowany jako wlew iv objętości wewnątrznaczyniowej - środek osoczozastępczy
123
jakich stężen HES uzywa się
6 i 10%
124
jak wzrasta ryzyko zaburzen krzepniecia krwi po wlewie z HES
rośnie wraz ze wzrostem wielkosci jej cząsteczki
125
wskazania do podawania HES
-leczenie hipowolemii oraz zwiazanego z nią wstrząsu
-rozcieńczenie krwi(u pacjentów z niewydolnoscią serca nalezy stosować 6%, u zdrowych 10%)
126
przeciwwskazania do stosowania HES
-stany przewodnienia organizmu
-niewydolnosc nerek z skąpo/bezmoczem
-zaburzenia czynnosć wątroby
-krwawienie środczaszkowe
127
jakie są masy cząśteczkowe HES dosteępne
70kd, 130kd, 200kd, 450kd
128
czym saą żelatyny
są to syntetyczne koloidy stosowane jako środki osoczozastępcze
129
co umożłiwia żelatynie szybką elimiacje z moczem
masa cząśteczkowa 35kD (próg nerkowy 69kD). z tego powodu roztwory żelatyn podane iv wywołują krótki efekt zwiększenia objętości płynuwewnatrznaczyniowego
130
jakie są wady żelatyn
możliwe reakcje alergiczne, nawet po zakończeniu infuzji
131
wskazania i przeciwwskzania do stosowania żelatyn
są takie same jak do stosowania HES
132
co to hematopoeza
proces tworzenia komórek krwi
133
główne miejsce krwiotworzenia
szpik kostny
134
skąd wywodzą się wszytskie komórki krwi
z komórek macierzystych krwiotowrzenia, któ mają zdolność do samoodnawiania i różnicowania się . z kom tych powstaje 11 głównych linii komórkowych
135
główne linie komórkowe wywodzacych się z komórek maccierzystych
erytropoetyczna
megakariotyczna
neutrofilopoetyczna
eozynofilopolityczna
bazofilopoetyczna
makrofagopoetyczna
mastocytowa
linia limfocytów B
limfocytów T
limfocytów TK
komórek dendrytycznych
136
jakie komóki powstają w trakcie róznicowania komóek macierzystych
najpierw komórki ukierunkowane, tzw progeniotorowe, któere dojrzewaja i osiagają stadium komórek prekursorowych, mające juz pewne cechy komórek końcowych
137
co regulujew proliferację i różniciwanie progenitorowych komórek hematpoetycznych
cytokiny krwiotwórcze, zwane hematopoetynami
138
jak możemy podzielic cytokiny krwiotwórcze
-działające na komórki wielopotencjalne
-dzialające na konkretne linie komórkowe
139
jakie są najważneijsze cytokiny działające na komórki ukierunkowane, prekursorowe i dojrzałe
erytropoetyna
trombopoetyna
czynnik wzrostu kolonii granulocytarnych
czynnik wzrostu kolonii granulaocytarno-makrofagowych
czynnik wzrostu kolonii makrofagowych
interleukiny
czynnik wzrostu pochodzenia płytkowego
140
czym są hematopoetyny stosowane w praktyce klinicznej
glikoproteiny wutwarzane metodą rekombinacji DNA; są to erytropoetyna (epoetyna a i b) i jej analogi, trombopoetyna, czynniki wzrostu koloni g, gm, m
141
czym jest erytropoeatyna
hormon o budowie glikoproteiny, regulujący wielkosc erytropoezy, wydzielany jest glównie w nerkach oraz w wątrobie.
142
co jest czynnikiem stymulującym wytwarzanie EPO
niedotlenienie tkanek
143
jakie receptory pobudza EPO
EPOR2 w szpiku kostnym na komórkaach prekursorowych dla linii erytropoetycznej
144
co jest efektem działania EPO
wzmożona i przyspieszona erytropoeza, co prowadzi do zwiększenia Hb i Ht
145
ile wynosi prawidłowe stężenie epo
6-25jm/l
146
jakie EPO są dostępne w praktye klinicznje
-ludzka rekombinowana EPO (rHuEPO) a i b
-czynnik stumylujacy eerytropoezę - darbopoetyna a
147
wskazania do stosowania EPO
-leczenie objwowej niedokrwistości u osob z przewlekłą chorobą nerek
-leczenie objawwej niedokrwistosci u chorych otrzymująych chemioterapię z powodu nowotworów złośliwych ALE NIE SZPIKU
148
objawy niepożądane EPO
przemijające objawy grypopodobne, nadcisnieniem pogorszenie funkcji nerek, powikłania zakrzepowo zatorowe
149
co to tromboporetyna
główny hormon regulujący produkcje i dojrzewanie krwinek płytkowych (trombocytów)
150
co rovi trombopoetyna
stymuluje proliferację i różnicowanie prekursorów komórek szeregu megakariocytarnego oraz dojrzewanie megakariocytów i płytek krwi
151
gdzie wydzielanan jest TPO
w wątrobie, nerkach, śledzionie
152
jakimi metodami otzymuwana jest TPO
metodami inzynierii tkankowej
153
jakie formy TPO są dostępne
-rekombinowana ludzka trombopoetyna (rhTPO)
-pegylowany rekombinowany ludzki czynik wzrostu i dojrzewania megakariocytów
154
jakie zwiększenie powoduje TPO
10krotne
155
wskazania do stosowania TPO
-leczenie małopłytkowości spowodowanej chemioterapią
156
objawy niepożądane stosowania TPO
-długotrwała małopłytkowość ze zmniejszeniem megakarioytów w szpiku
-pancytopenia
-aplazja szpiku
157
jakie sa analogi receptora trombopoetyny stosowane w leczeniu małopłytkowości
-romiplostym
-eltrombopag
158
jak działają analogi recetora trombopoetyny
analogi, łącząc się i pobudając specyficzne receptory dla TPOA, stymulują wytwarzanie krwinek płytkowych w szpiku
159
wskazania do stosowania analogów receptora trombopoetyny
-przewlekła samoistna plamica małopłytkowa oporma ma leczenie innymi lekami
-leczenie małopłytkowości w przebiegu przewlekłego WZW C
160
działania niepożądane stosowania analogów receptora trombopoetyny
ból głowy, reakcje alergiczne, zakrzepica układu wrotnego
161
co to rekombinowana interleukina 11
IL11 stymuluje wczesne i poźne etapy megakaripopoezy i w konserwacji zwiększa liczbę płytek krwi, dotyczas zastosowana tylko w USA w leczeniu noworodkow z chemioterapią
162
nazwa rekkbinowanej interleukiny 11
oprelwekin
163
co należy do mieloidalnych czynniki zrostu
do cytokinin stymulująćych mielopoezę należą:
czynnik pobudzający kolonię graulocytów, oraz granulocytów i makrofagó
164
jak działają mieloidalne czynniki wzrostu
przez interakcję z receptorami znajdujcymi się komorkach progenitowych linii mieloidalnej stymulują ich proliferacje i różnicowanie
165
co pobudza czynnik pobudzający kolonię granulocytów
komórki które zaczęły się roznicować w granulocyty obojętnochłonnie
166
co pobudza czynnik pobudzający kolonię granulocytów i makrofagów
jest to multipotencjalny czynnik wzrostu, ponieważ stymuluje profliferacje i różnicowanie wczesnych i późnych komórek progenitorowych granulocytów, progenitorów erytorcytów oraz megakariocytów
167
wskazania do stosowania mieloidalnych czynników wzrostu
-neutropenie wrodzone i nabytte
-leczenie niedokrwistosci aplastycznej
-zwiększenie liczby komórek hematopoetycznych we krwi obwodowej przed pobraniem ich do przeszczepu
168
działania niepożądane mieloidalnych czynników wzrostu
bóle kostno mięsniowe
169
czym róznią sie pegylowane graulocytarne cyznniki wzrostu
pegylacja prowadzi do większej cząsteczki co chroni przed eliminacją leku przez nerki
170
co to interferony
INF - cytokiny o budowie glikoprotein produkowane pod wpływem antygenów bakteryjnych, pierwotnniaków, wirusów
171
jakie dzilanie wykazują interferony
przeciwwirusowe, immunomodulujące, hamują proliferację kom nowotworowych i procesy angiogenezy
172
jakie interferony wyróżniamy
-INF a - interferon leukocytowy
-INF b - wytwarzany przez fibroblasty i kom nabłonkowe
-INF g - interferon immunologicnzy wytwarzny orzez limfocyty T
173
jakie interferony stosuje sie do celów teapeutycznych:
INF-b-1b oraz INF-b-1a
174
przykład interferonu naturalnego
Alfaferone
175
zalety stsowania interfeonu naturalnego
-wydalany z organizmu po 18-36h
-nie wytwarza przeciwciał antyinterferoowych
176
wskazania do stosowania INF a
-nowotwory układu krwiotwórczego; guzy liter
-chorby wirusowe (WZW B, C, kłykciny miejscowe)
177
działannie niepożądane stosowania INFa
zespół objawów grupopodobnych
objawy ze strony OUN
nasilenie lub ujawnienie chórób atoimmunologicznych
178
przeciwwskazania do stosowania INF a
dekompensacja czynnosci wątroby, choroby autoimmunolocziczne, arytmia serca
179
wskazania dla stosowania INF b
stwqardnienie rozsianed
180
ziałania niepożądane interferonu b
objawy grupopodowne, leukopenia, neutroenia, limfopenia, małopłytkowość, niedokrwistść
181
wskazania do stosowana INF g
zapobieganie zakażeniom w przebiegu przewlekłej choroby ziarniniakowej
182
co to anemia
niedokrwistość, zmniejszenie stęzenia hemoglobny, hematokrytu, erytrocytów we krwi o ponad dwa odchylenia standardowe
183
jak dzielimy niedokrwistosci
-niedokrwistosci pokrwotoczne(ostre i przewlekłe)
-niedokristosci niedoborowe(z niedoboru żelaza, kwasu foliowego, wit b12, miedzi)
-niedokrwistosci będoące wynikiem nieprawidłowosci krwiotworzenia
-niedokrwistosci spowodowane krótkim życiem erytocytów
184
ze wzgkedy na wielkośc erytrocytów wyrózniamy niedokrwistości:
-mikrocytowe
-makrocytowe
-normocytowe
185
jaka niedokrwistość jest najczestsza
z niedoboru żelaza
186
czemu żelazo jest ważne
jest niezbędne do syntey Hb, która transportuje ktlen do tkanek. wchodzi w skład mioglobiny i wielu enzymówc
187
co jest najczęstszą przyzyną niedokrwistosci z niedoboru żelza
-przewlekła utrata krwi np z powodu miesiączek, krwawienia w układzie pokarmowym,
-upośledzenie wchłniania żelaza
-zwiększone zapotrzebowanie na żelazo
188
jaka postać żelaza wchłania się najlepiej
żelazo dwuwartosciowe Fe2+, najczęsciej siarczan i glukonian. najlepiej w lekko kawśnym środowisku, nie razem z posiłkami
189
jaka dawka żelaza zalecana w anemii
150-200mg żelaza elementarnego
190
działania niepożądane preparatów doust nych zżelaza
ból brzucha, nudnosć, biegunka, zaparcia
191
jakie żelazo pozajelitowo
wolną, nieorganiczną formę Fe3+
192
jak obliczamyamy łączną dawkę żelaza podawanego iv
łączna dawka fe iv: 150mg x (docelowe st Hb - rzezywiste st Hb) + tkankowy zapas żelaza(zwykle 500mg)
193
jak się zwykle podaje żelazo iv
100-200mg żelaza 2-3razy w tyg w powolnym wlewie w 100ml 0,9% nacl. najierw 1/4-1/2 ampułki, jak nie wystąpiły objawy to reszta
194
wskazania do pozajelitowego leczenia preparatami żelaza
-nietolerancja preparatów doustnych
-zaburzenia wchłaniania żelaza
-koniecznosc szybkeigo wyrównania niedokrwistosci
-koniecznosc szybkiego nagromadzenia żelaza w ustroju, np u chorych hemodializowanych leczonych EPO
195
co to niedokrwistość megaloblastyczna
wynik niedoboru wit B12 - kobalaminy lub kwasu foliowego, co porwadzu do upośledzenia syntezy DNA i zaburzenia dojrzewania komórek układu krwiotwórczego
196
niedokrwistosc z niedoboru żelaza ma charakter jakiej niedookrwistosci
niedokrwistosci mikrocytarnej
197
niedokrwistosc megaloblastyczna ma charakter jakiej niedokrwistosci
niedokrwistosci makrocytarnej
198
co jest następstwem niedoboru witaminy B12
objawy ze stronuy układu pokarmowego oraz zaburzenia neurologiczne
199
przyczyny niedokrwistosci z niedoboru wit B12
-niedobory w diecie - scisły wegetarianizm, alkoholizm
-zaburzenia wchłaniania
-zużywanie wit b12 przez pasożyty - bruzdogłoweic szeroki
200
co tto choroba addisona - biermera
najczęstsza postać niedokrwistosci z niedoboru witaminy b12. jej przyczyną są zaburzenia wchłaniania b12 spowodowane obecnoscią przeciwciał skierowanym przeciwko komórkom okłądzinowym żołądka i czynnikówi wew Castle'a *glikoproteina niesbędna do wchłaniania b12)
201
leczenie choroby Addisona i Biermera
polega na stosowaniu witaminy b12 domiesniowo w dawce 1000ug podawanej raz dziennie przez 10-14 dni az do ustąpieniea niedokrwistości. w leczeniu podtrzymującym podaje sie 100-200ug raz na miesiąc do konc życia
202
co to przełom retikulocytarny
zwiększenie liczby retikulocytów po 7 dniach leczenia
203
przyczyny niedokrwistosci z niedoboru kwasu foliowego
-niedobór w diecie
-aburzenia wchłaniania
mrskość wątroby
-wpływ leków
-zwiększone zapotrzebowanie
204
jak podaje się was foliowy
doustnie
205
co utrzymuje hemostazę i n nią wpływa
-ściana naczynia
-osoczowe czynniki krzepinęcia
-elementy morfotyczne krwi
206
jaka jest rola układu fibrynolitycznego
rozpuszczaniu sskrzepu fibrynowego i przywracaniu drożnosci naczyniom krwionosnym
207
jaką aktywnosc posiadaja komórki śródbłonka naczyń krwionośnych któe mają bezpośredni kontakt z krwia
aktywność przeciwzakrzepowa dzieki syntezowanuym związkom takim jak : tlenek azotu, prostacyklina, antytrombina III, białko C, aktywtory plazminogenu
208
co się dzieje z w wyniku uszkodzenia ściany naczyń, śródbłonka
zachodzi aktywacja komórek śródbłonka, następuje wówczas zmaina jego właściwośći, z fizjologicznej przeciwzakrzepowej na prozakrzepową
209
co syntezowane jest w komórkach śródbłonka kiedy jest prozakrzepowy
-czynnik aktywujący płytki PAF i ADP
210
co to hemostaza pierwotna
powstanie czzopu pierwotnego - rozpoczyna sie juz 3-10sek po uszkodzniuz
211
czynnik 1
fibrynogen
212
czynnik 2
protrombina
213
czynnik 4
jony wapnia
214
czynnik 5
roakceleryna
215
czynnik 7
prokonwertyna
216
czynnik 8
globulina przeciwhemofilowa A
217
czynnik 9
czynnik christmasa przeciwhemofilowy b
218
czynnik 10
stuarta powera
219
czynnik 11
rosenthala
220
czynnik 12
czynnik hagemanamana
221
czynnik 13
czynnik stbailizujący włoknik
222
co unieczynnia inhibitor antytrombina III
2a, 10a, 9,am 11a, 12a,
223
co unieczynnia inhibitor białko C
5, 8
224
co unieczynnia inhibitor bialko S
zwiększa działanie białka C
224
co unieczynnia inhibitor kofaktor heparynowy 2
2a
224
co unieczynnia inhibitor a1 antytrypsyna?
2a, kalikreina
225
co unieczynnia inhibitor a2makroglobulina
2a, kalikreina
226
co to hemostaza wtórna
przekształcenie rozpuszczalnego fibrynogenu w nierozpiszczalną fibrynę
227
jakie okresu wyrozniamy w procesie krzepnięcia
1. aktywacja czynnika 10
2. przemiana protombiny w rembinę
3. przekształcenie fibrynogenu w fibryne
228
jakimi torami przeiega proces aktywacji czynnika 10
- w układzie zewnątrzpochodnum (tkankowym) i wewnątrzpochodnym (osoczowym)
229
co zapoczątkowywuje krzepniecie krwi w układznie wewnatrzpochodnym
kontktowa aktywacja czynnika 12. powstaje 12a, działa na 11, powstaje 11a, działa na 9, powstaje 9a. 9a tworzy kompleks z 7, co aktywuje 10.
230
jak działa układ zewnątrzpochodny
uszkodzenie sciany naczynia powoduje ekspozycje czynnika tkankowego tf, który łączy sie z czynnikiem 7, co aktywu e 10
231
który układ pełni rolę naczelną w krzepnieciu
układ zewnątzpochodny
232
funkcja ccyznnika 10
przekształca protrombinę w trombinę
233
przyczyny występowania zakrzepów wewnątrznaczyniowych
-zwiekszone stezenie fibrynogenu w osoczu
-zwiekszone stezenie czynnika 5,7
-brak białek Ci S
-zmiany miażdzycowe
-zakazenia
-tyton
234
co zaliczamy do lekow przeciwzakrzepowych
heparyny, inhibitory trombiny, doustne leki przeciwzakrzepowe
235
co to heparyna
mukosacharyd ujemnie naładowanyo działaniu rzeciwzakrzepowym
236
mechanizm działania heparyny
zwiększenie aktywnosci antytrombiny III
237
co hamuje powstawanie trombinyn
heparyna malocząsteczkowa
238
heparyna niefrakcjnowana stosowana jest w
-stanach zatorowo zakrzepowych
-zakrzepach żylnych
-zator płuc
-zawał mięsnia sercowego
-operacje z krażeniem pozaustrojowym
-hemodializie
239
dzialania niepożądane heparyny niefrakcjnowanej
małołytkowosc
krwiomocz
krwawienie z przewodu pokarmowego
reakcje alergiczne
240
kiedy strosowane są heparyny małocząsteczkowe
-prfilaktyka stanów zakrzepowo zatorowych po zaboegach operacyjnych
-leczenie zakrzepicy żył głębokich
-duznica bolesna niestabilna
241
co jest zaletą heparyny małocząsteczkowej w porownaniu do heparyny niefrakcjonowanej
dłuższy okres póltrwania, mozliwosc stosowania ambulatoryjnie, mniejsza ilośc działan niepożądanych
242
co sie dzieje z heparyną w organizmie
rozkładana jest w wątrobie przez heparynazę, wydalana przez nerki z moczem
243
co stosuje sie w razie przedawkoanie haperyny
siarczan protaminy - 1-1,5mg siarczanu inaktywuje ok 100j heparyny
244
przeciwwskazania do stosowania heparyn
skaza krwotoczna, choroba wrzodowa, niewydolnosc wątroby i nerek, zapalenie wsierdzia, gruźica
245
inhibitory trombiny
leki hamujące osoczowy uklad krzepniecia. należa do nich:
r-hirudyna
-hirulog
-argatroban
-dabigatran
-lepirudin
-efegatran
246
działanie inhibitorów trombiny
inaktywują ktrombine związaną ze skrzepem , hamują aktywację płytek , działają krótko -1 h, nie ma antidotum
247
funkcje antywitamin K
hamująą aktywność biologiczną (reduktazy) witaminy K
248
jedyny lek w polsce z grupy antywitamin K
acenokumarol
249
co powstaje w wyniku działania antywitamin K
nieprawidłowe wątrobowe czynniki krzepnięcia - dzialanie przecizakrzepowe ujawnia sie dopiero po wyczerpaniu prawidłowych czynników krzepnięcia
250
co sie dzieje z antywitaminami K w ciele
wchłaniają sie z przewodu pokarmowego, wiążą z białkami osocza. metabolizowane sa w wątrobie, i wydalane z żółcią i moczem . przenikają do płodu i mleka
251
kiedy wprowadza się doustne leki przeciwzakrzepowe
jako kontynuacja leczenia heparyną - wprowadza sie je w 3 ostatnich dniach stosowania heparny:
-zw zawale płuca
-w zakrzepicy żył głębokich
-zapobiegawczo po zabiegach operacyjnych
252
wartosci prawidłowe INR/ prawidłowe w trakcie leczenia antywitaminami A
0,8-1,2 / 1,5-3,0
253
działania niepożądane stosowania antywitamin D
krwawienia, krwiomocz, ryzyko krwawien srodmozgowych, uczulenia, działanie hepatotoksyzne, nefrotoksyczne
254
przeciwwskazania do stosowania antywitamin K
skaza krwotoczna
choroba wrzodowa żołądka i 12stnicy
rak żołądka
niewydolność wątroby i nerek
ciąża
255
co to embriopatia warfarynowa
zaburzenia rozwojowe układu kostnego,
256
co sie stosuje w wypadku krawaien po lekach przeciwzakrzepowych
witamina k 10mg oraz osocze bądz koncentrat czynników zespołu protrombiny
257
leki osłabiające działanie antyywitaminy K
-neomycyna, heksobarbital
-witamina K, estrogeny, doustne srodki anty
-pochodne kwasu barbiturowegom etanol
258
leki asilające działanie antywitamin K
-NLP, sulfonaidy
-heparyna, salicylany
-disulfiram, chloramfenikol
259
kobieta w ciązży a leki przeciwzakrzepowe
odstawieie doustnych, heparyna
260
co zapocz atkowywyuje aktywacja płytek
zapoczatkowywuje łańcuch reakcji, porces łańcuchhowy
261
co to leki przeciwpłytkowe
leki o różnych mechanizmach działania haujące głownedrogi aktywacji i agregacji płytek krwi
262
pod wpływem jakich substancji aktywują się płytki krwi
-tromboxan A2 -TXA2
-adenozynodwufosforan ADP
-trombina
263
co bierze udzial w aktywacji glikoporteiny 2b, 3a
TXA2, ADP, trombina
264
co robi glikoproteina 2b, 3a aktywowana
może wiązać fibtynogen, tworzyc mostki pomiedzy płytkami, inicować powstawanie agregatów płytkowych
265
czym jest TXA2, gdzie jest syntezowany,
syntezowany w płytkach krwi z kwasu arachidonowego przy udziale cykooksygenazy prostaglandynowej COX; jest silnym prostanoidem o działaniu proagregacyjnym i naczyniozwęzającym
266
co hamyje proagregacyjne działanie TXA2
prostacyklina PGI2 syntetyzowana w komórkach śródbłonka
267
co to inr
wskaźnik czułości tromboplastyny
268
inr norma
0,8-1,2
269
kiedy odstawiać leki przeciwkrzepliwe przed operacjami
acenokumarol -2-3dni
warfaryna -5-2 dni
270
jaką grupę leków stosujemy przy zawałach, udarach i aby utrzymać drożność naczyń
leki przeciwplytkowe
271
przykłady leków przeciwplytkowych
kwas acetylosalicylowy
