wirusy Flashcards
co to wirus
bezkomorkowa forma infekcyjna/czynnik zakaźny
pasożyt wewnątrzkomórkowy
opisz budowę wirusa
wirusy zbudowane są z białka i kwasu nukleinowego (niektóre w budowie mają też lipidy bo osłonka zewnetrzna)
co to wirion, jego budowa
wirion to kompletna cząstka wirusa występująca w środowisku pozakomórkowym i zdolna do atakowania komórek
wirion składa się z:
-materiału genetycznego
-kapsydu (białkowy płaszcz- jedna jednostka strukturalna to kapsomer)
wiriony niektórych wirusów mają również lipoproteinowe osłonki zewnętrzne, dodatkowe białka budulcowe lub cząsteczki specyficznych enzymów wirusowych
czy wirusy przynależą do materii ożywionej?
NIE ponieważ
-nie mają budowy komórkowej
-nie przejawiają samodzielnej aktywności metabolicznej
TAK ponieważ
-są zbudowane ze związków organicznych występujących tylko w organizmach (białka, lipidy, kwasy nukleinowe)
-mogą NAmnażać się w komórkach gospodarza (JEST TO ICH JEDYNA FUNKCJA ŻYCIOWA)
przedstaw różnorodność genetyczną wirusów
wyróżnia się:
wirusy DNA (mają jedno lub dwuniciowy DNA), np. wirus ospy
wirusy RNA (mają jedno lub dwuniciowy RNA), np. HIV
!!!! JEDNONICIOWY DNA - ssDNA, DWUNICIOWY DNA - dsDNA
tak samo z RNA - ssRNA, dsRNA
przedstaw różnorodność morfologiczną wirusów
formy morfologiczne wirusów:
-forma helikalna (RNA)
-forma kulista (RNA)
-forma bryłowa (DNA)
-forma bryłowo-spiralna (DNA)
podział wirusów ze względu na rodzaj gospodarza
-wirusy roślinne (RNA)
-wirusy zwierzęce (DNA lub RNA)
- bakteriofagi/fagi (DNA lub RNA)
wykaż związek budowy wirusów z infekowaniem komórek
wirusy zwierzęce- posiadają na powierzchni swoich struktur związki chemiczne/molekuły które pasują do konkretnych związków znajdujących się na powierzchni komórek które mają być zainfekowane
bakteriofagi - znajdujące się białka (czasami polisacharydy) na powierzchni kapsydu wirusa pasują do receptorów na powierzchni bakterii
wirusy roślinne przenoszą się za pomocą wektorów (owady np); nie potrafią samodzielnie przenikać przez ściany komórkowe więc przemieszczaja się między komórkami dzięki plasmodesmom
jeśli dojdzie do adhezji to można już określić infekcje wirusa na poziomie molekularnym
BUDOWA WIRUSA DEFINIUJE GOSPODARZA
opisz cykl lityczny
zachodzi u bakteriofagów złośliwych
1 adsorpcja (przyłączenie się bakteriofagu do receptorów na powierzchni komórki gospodarza)
2 wnikanie (wstrzyknięcie fagowego DNA do wnętrza komórki gospodarza - KAPSYD POZOSTAJE NA ZEWNATRZ)
3 replikacja (degradacja DNA gospodarza, przejęcie kontroli nad jego metabolizmem i replikacja DNA wirusa i synteza jego białek)
4 skladanie (nowe wirusy z utworzonych elementow)
5 uwalnianie (potomnych wirusów po LIZIE KOMORKI BAKTERII)
opisz cykl lizogeniczny
zachodzi u bakteriofagów łagodnych
1 adsorpcja (przyłączenie się bakteriofagu do receptorów gospodarza)
2 wnikanie (wstrzykniecie fagowego DNA do wnętrza komórki gospodarza KAPSYD POZOSTAJE NA ZEWNATRZ)
3 integracja (material genetyczny wirusa jest włączany do DNA gospodarza - POWSTAJE PROFAG/PROWIRUS)
4 replikacja (DNA wirusa jest replikowane wraz z DNA komórki przed jej podziałem - DNA wirusa przedostaje się do kolejnych pokoleń komórki)
5 aktywacja (w niekorzystnych warunkach profag się aktywuje i zachodzi cykl lityczny)
czym się różni cykl lityczny od cyklu lizogenicznego
w wyniku cyklu litycznego komórka gospodarza ulega zniszczeniu od razu, a w cyklu lizogenicznym, wirus niszczy komórkę po jakimś czasie gdy rozprzestrzeni się wystarczająco i kiedy warunki są sprzyjające
na czym polega odwrotna transkrypcja
synteza DNA na matrycy RNA za pomocą enzymu odwrotnej transkryptazy (umożliwią przepisanie informacji z RNA na DNA)
proces ten wykorzustuja retrowirusy w swoim cyklu infekcyjnym, umozliwia on ich namnażanie się ponieważ beż tego nie byłyby w stanie wykorzystać procesów metabolicznych komórki gospodarza do syntezy swojego materiału genetycznego i kapsydu
jakie jest znaczenie wirusów w przyrodzie i dla człowieka
ma ono charakter negatywny - w wielu przypadkach wirus to czynnik chorobotwórczy wywołujący czesto groźne schorzenia u człowieka zwierząt i roślin
wirusy są wykorzystywane w medycynie - stosuje się je do produkcji szczepionek i surowic; eksperymentalnie wykorzystuje się je do zwalczania bakterii chorobotwórczych