tkanki roślinne

Question 1

tkanka definicja

Answer 1

zespół komórek o wspólnym pochodzeniu i podobnej budowie współpracujące ze sobą w pełnieniu określonej funkcji

Question 2

jak dzielimy tkanki roślinne ze względu na zdolność komórek do dzielenia się?

Answer 2

dzielimy je na:
-tkanki twórcze (zbudowane z komórek dzielących się)
-tkanki stałe (z komórek zwykle niedzielących się)

Question 3

jak dzielimy tkanki roślinne ze względu na poziom zróżnicowania komórek wchodzących w skład tkanki

Answer 3

wyróżniamy:
-tkanki jednorodne (zbudowane z komórek jednego typu)
-tkanki niejednorodne (zbudowane z kilku typów komórek)

Question 4

wyróżniamy również tkanki roślinne żywe i martwe, opisz je

Answer 4

żywe- jej komórki zawierają protoplasty i celulozową ścianę komórkową

martwe - jej komórki utraciły protoplast a ich ściana komórkową oprócz celulozy i pektyn zawiera również imne substancje (lignina lub suberyna)

Question 5

jakie tkanki twórcze wyróżniamy?

Answer 5

tkanki twórcze pierwotne:
-merystemy wierzchołkowe
-merystemy wstawowe

tkanki twórcze wtórne:
-merystemy boczne
-tkanki przyranna (kallus)
-merystem zarodnikotwórczy

Question 6

jakie tkanki stałe wyróżniamy?

Answer 6

tkanki stałe okrywające:
-epiderma
-ryzoderma

miękiszowe:
-miękisz zasadniczy
-asymilacyjny
-powietrzny
-spichrzowy

wzmacniające:
-kolenchyma
-sklerenchyma

przewodzące:
-łyko
-drewno

Question 7

scharakteryzuj budowę merystemu (tkanki twórczej)

Answer 7

jest zbudowana z wyłącznie żywych komórek, które mają cienkie i wyłącznie pierwotne ściany komórkowe, duże jądra a w ich cytoplazmie znajduje się kilka małych wakuol. komórki te regularnie się dzielą

Question 8

w zależności od mechanizmu wzrostu jakie są rodzaje wzrostu u roślin?

Answer 8

-wzrost dyfuzyjny ograniczony - zachodzi w kwiatach, liściach i owocach; odbywa się we wszystkich miejscach organu i ustaje gdy organ osiągnie odpowiednią wielkość i kształt

-wzrost zlokalizowany nieograniczony - zachodzi w korzeniach i łodygach; odbywa się w określonych miejscach rośliny i zachodzi nieustannie przez całe jej życie

Question 9

jakie znasz merystemy pierwotne?

Answer 9

merystemy pierwotne wykazują aktywność już od stadium zarodkowego rośliny!!

wyróżnia sie:
-merystemy wierzchołkowe (stożki wzrostu) - zlokalizowane są na szczytach łodyg i korzeni; powodują wydłużenie łodyg i korzeni i ich PIERWOTNY PRZYTOST NA GRUBOŚĆ (w wyniku tych procesów organy zyskują pierwotną budowę anatomiczną)

-merystemy wstawowe (interkalarne) - są rozmieszczone wzdłuż łodygi u podstaw międzywęźli i nad nasadami liści

Question 10

szybszy jest wzrost lodygi dzięki merystemom wierzchołkowym czy stawowym?

Answer 10

wrost łodygi dzięki merystemom wstawowym jest szybszy niż wzrost łodygi dzięki merystemom wierzcholkowym, ponieważ zachodzi jednocześnie w wielu miejscach organu (merystemy wierzchołkowe są tylko w jednym miejscu łodygi - na jej szczycie)

Question 11

jakie wyróżniamy merystemy wtórne?

Answer 11

wyróżniamy:

-merystemy boczne-
>miazga (kambium) - występuje WEWNĄTRZ łodygi i korzenia, umożliwia ich przyrost na grubość; produkuje łyko wtórne i drewno wtórne
>miazga korkotwórcza (fellogen) - występuje w części ZEWNĘTRZNEJ łodygi i korzenia, umożliwia ich przyrost na grubość; wytwarza korek i pasma tkanki miękiszowej

-tkanka przyranna (kallus) - powstaje u roślin W MIEJSCU ZRANIENIA; uczestniczy w zasklepianiu uszkodzonych tkanek

-tkanka zarodnikotwórcza (archesporialna) - znajduje się WEWNĄTRZ ZARODNI; wytwarza haploidalne zarodniki

Question 12

jaki jest cel tkanek okrywających (do czego sluza)?

Answer 12

zabezpieczają roślinę przed zmianami składu chemicznego, uszkodzeniami mechanicznymi i wnikaniem drobnoustrojów chorobotworczych

Question 13

co należy do tkanek okrywajacych

Answer 13

-skórka - tkanka ŻYWA, okrywa organy o budowie pierwotnej. są jej dwa rodzaje:
>epiderma
>ryzoderma

-korkowica - wtórna tkanka okrywająca, jest niejednorodna - ZBUDOWANA CZESCIOWO Z KOMOREK MARTWYCH, okrywa organy o budowie wtórnej

Question 14

epiderma, co to?

Answer 14

JEST ZBUDOWANA Z JEDNEJ WARSTWY ZYWYCH SCISLE DO SIEBIE PRZYLEGAJACYCH KOMOREK

jest to skórka organów nadziemnych, jej zadaniem jest ZAPOBIEGANIE ODPAROWYWANIU WODY (w przeciwniestwie do ryzodermy)

zewnętrzne jej ściany są zwykle grubsze i powleczone kutyną - warstwa ta nazywana jest kutykulą i chroni roślinę przed nadmiernym odparowywaniem wody, wnikaniem drobnustr. chrbtwrcz. i urazami mechanicznymi

u niektórych gatunków epiderma jest również pokryta warstwą wosków które ODBIAJAJĄ SWIATLO SLONECZNE więc chronią roślinę przed przegrzaniem i nadmierna transpiracją

epiderma ma też włoski czasami (żywe lub martwe)

w epidermie występują również komórki szparkowe

EPIDERMA WIEKSZOSCI ROSLIN LADOWYCH NIE MA CHLOROPLASTOW A JEJ KOMORKI SA PRZEZROCZYSTE

Question 15

ryzoderma, co to?

Answer 15

jest zbudowana z JEDNEJ WARSTWY SCISLE PRZYLEGAJACYCH DO SIEBIE KOMOREK

odpowiada za POBIERANIE WODY I SOLI MINERALNYCH z roztworu glebowego i ochrone wewnetrzych tkanek korzenia

przystosowaniem ryzodermy do pełnionej funkcji jest wykształcenie WŁOŚNIKÓW (długie wyrostki które wielokrotnie zwiększają powierzchnie chłonną korzenia)

BRAK APARATOW SZPARKOWYCH

Question 16

scharakteryzuj korkowice (peryderma)

Answer 16

jest to wtórna tkanka okrywajaca (pojawia się u roślin wieloletnich)

jest to tkanka NIEjednorodna, zbudowana z:
-miazgi korkotwórczej (fellogen)
-miękiszu (felloderma)
-korka (fellem)

Question 17

co to fellogen?

Answer 17

inaczej - miazga korkotwórcza

jest to tkanka merystematyczna ktora wchodzi w skład korkowicy i wytwarza fellem i fellodermę, znajduje się pomiędzy nimi

Question 18

co to felloderma?

Answer 18

inaczej - miękisz

wchodzi w skład korkowicy, jest wytwarzany przez miazga korkotwórczą w wyniku odkładania się jej komórek po jej wewnętrznej stronie

Question 19

co to fellem?

Answer 19

inaczej - korek

wchodzi w skład korkowicy (część zewnętrzna)

jest to tkanka zbudowana z martwych, ściśle do siebie przylegających do siebie komórek wypelnionych powietrzem, jego ściany są powleczone suberyną (substancja lipidowa nieprzepuszczajaca wody ani powietrza)

jego główna funkcja to ochrona wnętrza organu przed utratą wody, uszkodzeniami mechanicznymi oraz wpływem zbyt wysokiej lub niskiej temperatury

Question 20

jakie tkanki wzmacniające wyróżniamy?

Answer 20

kolenchyma (zwarcica)
sklerenchyma (twardzica)

Question 21

scharakteryzuj kolenchymę

Answer 21

jest zbudowana z ŻYWYCH, wydłużonych i ściśle do siebie przylegających komórek o NIERÓWNOMIERNIE ZGRUBIALYCH ścianach komórkowych

ściany jej komórek składają się głównie z celulozy i pektyn (+ duża zawartosc wody = elastyczność! bo łańcuchy celulozy mogą się przemieszczać wzdłuż sb)

jest bardzo odporna na rozerwanie

występuje w ogonkach liściowych i szybko rosnących organach roślinnych

wyróżnia się np kolenchyme kątową, płatową

Question 22

scharakteryzuj sklerenchymę

Answer 22

składa się zwykle z MARTWYCH komórek pozbawionych protoplastu, których wtórne ściany komórkowe są zdrewniałe i wysycone ligniną

w twardzicy wyróżniamy dwa rodzaje komórek
-włókna sklerenchymatyczne (długie cienkie zaostrzone na końcu)
-sklereidy (roznoksztaltne)

Question 23

jakie wyróżniamy tkanki przewodzące?

Answer 23

drewno
łyko

Question 24

opisz drewno

Answer 24

inaczej ksylem, odpowiada za PRZEWODZENIE WODY Z SOLAMI MINERALNYMI od korzeni do pędów rośliny

składa się z:
-elementów przewodzących
-włókien drzewnych (sklerenchymatycznych (MARTWE))
-miękiszu drzewnego (ŻYWY)

włókna drzewne pełnią funkcję wzmacniająca a miękisz jest głównie tkanka spichrzowa

jest to tkanka niejednorodna, której komórki mają ściany komórkowe wysycone ligniną (umożliwia przyleganie wody do powierzchni ścian i jej pionowy transport wbrew sile grawitacji)

wyróżnia się CEWKI i NACZYNIA, w których ścianach komórkowych znajdują się liczne otwory - jamki - które zaopatrzone są w błony zamykające

Question 25

scharakteryzuj cewki

Answer 25

występują w drewnie u paprotników i roślin NAGOnasiennych

są to wydłużone komórki o wrzecionowatym kształcie silnie do siebie przylegające

Question 26

scharakteryzuj naczynia

Answer 26

występują w drewnie roślin OKRYTOnasiennych

są to długie przewody zbudowane z CZŁONÓW NACZYŃ (puste komórki o zdrewniałych ścianach komorkowych), w ścianach poprzecznych mają duże otwory dzięki którym woda może przepływać dużymi strumieniami, a w ścianach poprzecznych są jamki którymi woda przemieszcza się pomiędzy naczyniami

TRANSPORT W NACZYNIACH JEST WYDAJNIEJSZY OD TRANSPORTU W CEWKACH

Question 27

co to łyko?

Answer 27

inaczej floem, jest to tkanka przewodzącą odpowiadająca za PRZEWODZENIE ZWIAZKOW ORGANICZNYCH (ASYMILATÓW), czyli głównie produkty fotosyntezy powstające w liściach i zielonych łodygach skąd transportowane są do pozostałych części rośliny

łyko składa się z:
-elementów przewodzących
-włókien łykowych (sklerenchymatycznych)(MARTWE)
-miękiszu łykowego (ŻYWY)

włókna lykowe - funkcja wzmacniająca
miękisz łykowy - tkanka spichrzowa

mamy dwa rodzaje elementów przewodzących łyka:
-rurki sitowe
-komórki sitowe

są to komórki żywe, posiadające celulozowo-pektynowe ściany komórkowe, w których znajdują się pory zgrupowane w tzw pola sitowe (sita)

Question 28

opisz komórki sitowe

Answer 28

występują u paprotnikow I roślin nagonasiennych

są to wydłużone komórki, mniej wyspecjalizowane niż człony rurek sitowych; nie mają jądra komórkowego ani aparatów golgiego, nieliczne mitochondria i słabo rozwinięta siateczka srodplazmatyczna

pola sitowe w tych komórkach są rozrzucone w sposób nieregularny

Question 29

opisz rurki sitowe

Answer 29

składają się z członów rurek sitowych i towarzyszącym im komorkom przyrurkowym

występują w roślinach okrytonasiennych

u członow rurek sitowych, pola sitowe o dużych porach znajdują się w ścianach poprzecznych —, natomiast pola o mniejszych porach w ścianach podłużnych ㅣ

Question 30

jaka jest charakterystyczna cecha komórek przewodzących łyka?

Answer 30

rozdęte plastydy magazynujące skrobię lub białko

Question 31

co to wiązki przewodzące?

Answer 31

są to wiązki tworzone przez tkanki przewodzące roślin (łyko i drewno)

Question 32

jakie wyróżniamy rodzaje wiązek przewodzących?

Answer 32

wiązki proste (łyko i drewno osobno)
wiązki złożone (jedna wiązka składa się z łyka i drewna)

rodzaje wiązek złożonych:
-koncentryczna (warstwa łyka na zewnatrz dookoła drewna)
-naprzeciwległa:
>zamknięta (takie dwie połówki jak kinder jajo)
>otwarta (warstwa kambium pomiędzy łykiem i drewnem)

Question 33

co to utwory wydzielnicze ?

Answer 33

są to pojedyncze komórki lub zespoły komórek, ktore:

-wydzielają na zewnątrz związki organiczne o różnych funkcjach (utwory wydzielnicze zewnetrzne)

-wytwarzają substancje gromadzące się wewnątrz rośliny (utwory wydzielnicze wewnetrzne)

Question 34

jakie znasz utwory wydzielnicze zewnetrzne?

Answer 34

-komórki wydzielnicze epidermy (uwlaniaja olejki eteryczne) - przywabiają zwierzęta zapalające kwiaty

-miodniki (wystepuja u kwiatów i wydzielają nektar) - przywabiają zwierzęta zapylające ich kwiaty

-hydatody/szparki wodne/wypotniki (występują na powierzchni lisci) - wydzielają nadmiar wody

-włoski trawienno-chłonne (występują na powierzchni lisci u niektórych roślin mięsożernych) - umożliwiają schwytanie ofiar i trawienie drobnocząsteczkowych produktów rozkładu

Question 35

jakie znasz utwory wydzielnicze wewnętrzne?

Answer 35

-rury mleczne - ich komórki wydzielają sok mleczny (lateks) - funkcja obronna

-kanały żywiczne - przewody wyściełane komórkami wydzielającymi żywice (występują u wielu roślin iglastych np sosna, modrzew) - chroni przed wnikaniem drobnoustrojów chorobotwórczych i zabezpiecza miejsca uszkodzeń rosliny

Question 36

jakie znasz wytwory epidermy?

Answer 36

ZYWE:
-włoski czepne (powierzchnia pędów chmielu)
-włoski parzące (powierzchnia pędów pokrzywy)
-kolce (powierzchnia pędów róży

MARTWE:
-włoski kutnerowate (powierzchnia pędów dziewanny) chronią roślinę przed nadmiernym wyparowywaniem wody i gwałtownymi zmianami temperatury

Question 37

jakie znasz tkanki miękiszowe?

Answer 37

miękisz asymilacyjny
miękisz spichrzowy
miękisz zasadniczy
miękisz powietrzny (aerenchyma)

Question 38

co to tkanka miekiszowa?

Answer 38

jest to tkanka stała, której komórki zazwyczaj zachowują zdolność do podziałów (daje początek merystemom wtornym)

stanowi główną część rośliny

jest zbudowana z żywych cienkościennych komórek posiadających duże wakuole

Question 39

scharakteryzuj miękisz asymilacyjny

Answer 39

wystepuje w listkach i lodyzkach mchów oraz liściach i zielonych lodygach roślin naczyniowych

zawiera liczne chloroplasty

w zaleznosci od ksztaltu komorek i wielkości przestworów międzykomórkowych wyróżnia się:
-miękisz palisadowy
-miękisz gąbczasty
-miękisz wieloramienny

Question 40

scharakteryzuj miękisz spichrzowy

Answer 40

jest to tkanka o funkcji zapasowej, gromadzi głównie skrobię, występuje w organach spichrzowych roślin (bulwa ziemniaka, korzeń marchwi)

jego odmianą jest miękisz wodny który stanowi magazyn wody w łodygach/liściach sukulentów

Question 41

scharakteryzuj miękisz zasadniczy

Answer 41

wypełnia przestrzenie między tkankami, buduje też owocnie owoców mięsistych oraz płatki kwiatów

głównie znajduje się w młodych łodygach i korzeniach

Question 42

scharakteryzuj miękisz powietrzny

Answer 42

występuje w organach roślin wodnych

charakteryzuje się dużymi przestworami międzykomórkowymi, w których gromadzą się gazy (głównie tlen) niezbędne do przemian metabolicznych

umożliwią też unoszenie się pędów w wodzie