ewolucja

Question 1

ewolucja biologiczna def

Answer 1

proces stopniowych i nieodwracalnych przekształceń organizmów

Question 2

jakie są trzy warunki konieczne do zajścia ewolucji spełniane przez organizmy?

Answer 2

• rozmnażanie się (wytwarzanie organizmów potomnych)
• dziedziczenie przez potomstwo cech organizmów rodzicielskich (nigdy że 100% dokladnoscia)
• selekcja potomstwa

Question 3

jakie są rodzaje dowodów na istnienie ewolucji

Answer 3

dowody pośrednie

dowody bezposrednie

Question 4

jakie wyróżniamy dowody bezposrednie na istnienie ewolucji

Answer 4

bezposrednie obserwacje (nabywanie oporności na antybiotyki przez bakterie)

dowody z zakresu paleontologii
>skamieniałości właściwe
>skamieniałości kompletne
>skamieniałości śladowe (ichnoskamieniałości)
>odciski
>odlewy

relikty filogenetyczne (miłorząb dwuklapowy, latimeria)

Question 5

jakie wyróżniamy dowody posrednie na istnienie ewolucji

Answer 5

anatomia porównawcza:
>jedność budowy i funkcjonowania (analiza podobieństw w budowie i funkcjonowaniu)
>narządy homologiczne i analogiczne
>narządy szczątkowe i atawizmy

embriologia

biogeografia

biochemia, biologia molekularna, genetyka

Question 6

dlaczego skamieliny form przejściowych są ważne

Answer 6

nazywa się je brakującymi ogniwami ewolucji, wskazują na to, że jedne grupy organizmów wywodzą się od innych, powstałych wcześniej

Question 7

jakie wyróżniamy metody datowania stosowane w paleontologi

Answer 7

metoda radioizotopowa

metoda biostratygraficzna

Question 8

narządy homologiczne def

Answer 8

narządy o wspólnym pochodzeniu

Question 9

dywergencja def

Answer 9

ewolucja rozbieżna

powstawanie różnic między blisko spokrewnionymi organizmami w związku z ich adaptacjami do funkcjonowania w różnych środowiskach

Question 10

narządy analogiczne def

Answer 10

narządy różnego pochodzenia, zewnętrznie podobne na skutek pełnienia takich samych funkcji

Question 11

konwergencja def

Answer 11

ewolucja zbieżna

upodabnianie się organizmów daleko spokrewnionych pod wpływem tych samych lub podobnych warunków środowiska

Question 12

narządy szczatkowe def

Answer 12

narządy które u współcześnie żyjących organizmów uległy silnemu uwstecznieniu natomiast u ich przodków były dobrze rozwinięte i spełniały ważne funkcje

Question 13

narządy szczatkowe przykłady

Answer 13

• szczatkowe kości miednicy i kończyn tylnych wieloryba
• szczatkowe liście na łodygach kanianki
• wyrostek robaczkowy, mięśnie poruszające małżowiną uszną, kosc ogonowa, zęby mądrości u człowieka

Question 14

atawizmy def + przykłady

Answer 14

cechy czasem pojawiające się u współcześnie żyjących osobnikow ktore wystepuja wylacznie u ich odleglych przodków

np dodatkowe palce u ssaków o ich zredukowanej liczbie, kły wystające poza linie zgryzu lub silne owłosienie ciała u człowieka

Question 15

relikty def

Answer 15

gatunki które w przeszłości miały szerszy zasięg występowania niż obecnie

gatunek należący do grupy systematycznej która dawniej była bardzo zróżnicowana a teraz liczy niewiele gatunków

Question 16

przystosowanie a dostosowanie

Answer 16

przystosowania (adaptacje) to cechy które zwiększają prawdopodobieństwo przeżycia organizmów oraz wydania przez nie potomstwa, do ich wykształcenia prowadzi dobór naturalny

dostosowanie to miara sukcesu ewolucyjnego na który składają się przeżywalność i liczba wydanego na świat potomstwa

Question 17

jakie są rodzaje zmiennosci

Answer 17

zmienność wewnątrzgatunkowa - zróżnicowanie cech osobników należących do jednego gatunku

zmienność genetyczna - podstawa istnienia ewolucji

Question 18

rodzaje doboru

Answer 18

w zależności od stabilności warunków środowiska:

> dobór stabilizujący - prowadzi do utrwalenia w populacji cech posrednich (przeżywalność ludzkich noworodkow)

> dobór kierunkowy - prowadzi do utrwalenia w populacji jednej skrajnej cechy (melanizm przemyslowy)

> dobór różnicujący - prowadzi do wyeliminowania z populacji osobników o średniej wartości cechy (najkorzystniejszy dla ewolucji) (ślimak morski)

dobór płciowy - prowadzi do powstania dymorfizmu plciowego (rolę selekcjonera odgrywa osobnik tego samego gatunku)

dobór krewniaczy - w jego efekcie geny charakterystyczne dla osobnika altruistycznego mogą pozostać w populacji nawet gdy osobnik ten zginie bezpotomnie (siostry lwice rawr)

Question 19

jakie są warunki które populacja musi jednocześnie spełniać aby znaleźć się w stanie równowagi genetycznej

Answer 19

• jest odizolowana od innych populacji tego samego gatunku
• wszystkie osobniki wykazują taki sam stopień przystosowania do srodowiska (nie działa dobór naturalny)
• osobniki kojarzą się losowo, brak preferencji w krzyżowaniu
• nie zachodzą mutacje
• jest złożona z nieskończenie dużej liczby osobników

Question 20

jak brzmi prawo hadry’ego-weinberga

Answer 20

w populacji będącej w stanie równowagi genetycznej częstość występowania alleli wszystkich genów jest stała w każdym pokoleniu

(p+q)^2 = p^2 + 2pq + q^2

Question 21

jakie są czynniki ewolucji?

Answer 21

mutacje

przeplyw genów (migracje)

brak kojarzenia losowego

mała liczebność populacji

działanie doboru naturalnego

Question 22

dryf genetyczny def

Answer 22

przypadkowe zmiany częstości występowania alleli w puli genowej małej izolowanej populacji

dotyczy zdarzeń losowych dlatego nie nadaje ewolucji określonego kierunku

Question 23

jakie wyróżniamy postacie dryfu genetycznego?

Answer 23

efekt założyciela - mała grupa osobników jednej populacji przemieszcza się na nowy izolowany teren, wtedy pula genowa tej populacji zależy od niewielkiej liczby zalozycieli i alleli ich genów

efekt waskiego gardła - w sytuacji gwałtownego zmniejszenia liczebnosci istniejącej populacji (katastrofa naturalna np) w odtwarzaniu populacji bierze udział mala liczba osobników pozostałych przy życiu, prowadzi to do obniżenia różnorodności genetycznej populacji co stwarza duże ryzyko jej wyginiecia

Question 24

gatunek def

Answer 24

grupa populacji których osobniki w warunkach naturalnych moga sie ze sobą krzyżować i wydawać płodne potomstwo

Question 25

jakie wyróżniamy bariery rozrodcze (mechanizmy izolacji rozrodczej)

Answer 25

bariery prezygotyczne - nie dopuszczają do kojarzeń międzygatunkowych, co zmniejsza prawdopodobieństwo przekazania gamet osobnikom innych gatunków

bariery postzygotyczne

Question 26

hybrydyzacja def

Answer 26

krzyżowanie sie osobnikow nalezacych do różnych gatunkow

powstałe w jej wyniku potomstwo nosi nazwę hybryd lub mieszancow

Question 27

jakie są rodzaje barier prezygotycznych

Answer 27

izolacja:

siedliskowa
sezonowa
behawioralna
mechaniczna
gametyczna

Question 28

rodzaje barier postzygotycznych

Answer 28

obniżona żywotność mieszańców

bezpłodność mieszańców

uposledzenie potomstwa mieszańców

Question 29

specjacja def

Answer 29

powstawanie nowych gatunków

Question 30

jakie wyróżniamy rodzaje specjacji

Answer 30

ze względu na obecność bariery geograficznej:
>specjacje allopatryczną (zachodzi pomiędzy populacjami jednego gatunku rozdzielonymi bariera geograficzna)
>specjacje sympatyczną (zachodzi w obrębie jednej populacji na skutek izolacji rozrodczej bez rozdzielenia populacji barierą geograficzną)

że względu na szybkość zachodzenia specjacji:
>specjacja stopniowa (zachodzi powoli, pojawiające się w jej efekcie drobne zmiany kumuluja sie i powoduja stopniowe różnicowanie sie populacji aż do powstania izolowanych rozrodczo nowych gatunków)
>specjacja skokowa (przebiega w stosunkowo krótkim czasie, skokowo, u roślin najczęściej jest wynikiem poliploidyzacji)

ze względu na liczbę powstałych gatunków:
>radiacyjna (next fishka)
>filetyczna (polega na przekształceniu jednego gatunku w inny gatunek)

Question 31

radiacja

Answer 31

proces który polega na rozdzieleniu się jednego gatunku na różne odmienne gatunki wskutek przystosowania się do odmiennych warunków środowiska, prowadzi do dywergencji

Question 32

koewolucja

Answer 32

proces ewolucyjny polegający na wzajemnym dopasowaniu się różnych gatunków, np dopasowanie się wzajemne roślin i roslinozercow

Question 33

jakie wyróżniamy rodzaje ewolucji że względu na skalę ewolucji

Answer 33

mikroewolucje - zmiany częstości występowania alleli w pulach genowych populacji, prowadzi do wytwarzania nowych gatunkow

makroewolucje - procesy ewolucyjne zachodzące na poziomie wyższym niż gatunek, prowadzą do utworzenia wyższych jednostek systematycznych,

Question 34

mimikra a mimetyzm

Answer 34

mimikra - upodabnianie się gatunków bezbronnych do gatunków niesmacznych lub niebezpiecznych (bzyg pospolity do osy niemieckiej)

mimetyzm - upodabnianie się organizmów do otoczenia (modliszka storczykowa, patyczaki)