ekologia Flashcards
struktura troficzna ekosystemu def
składa się z poziomów troficznych powiązanych ze sobą zależnościami pokarmowymi
poziom troficzny def
grupa organizmów o podobnym sposobie odżywiania zajmująca to samo miejsce w łańcuchu pokarmowym
wymien poziomy troficzne
producenci
konsumenci (do nich należą destruenci)
producenci def
są to organizmy samożywne (autotroficzne) wytwarzające związki organiczne z prostych związków nieorganicznych (np rośliny, bakterie chemo- i fotosyntetyzujace)
konsumenci def
organizmy cudzozywne (heterotroficzne) korzystające z gotowych związków organicznych wytworzonych przez producentow
destruenci def
grupa konsumentów odżywiająca się detrytusem (martwa materia organiczna) która następnie rozkładają do prostych związków nieorganicznych
podział ekosystemów ze względu na udział człowieka w ich powstawaniu
ekosystemy naturalne - lasy, jeziora, morza
ekosystemy półnaturalne - łąki, pastwiska
ekosystemy sztuczne - sady, winnice, pola uprawne
podział ekosystemów ze względu na obecność producentow
ekosystemy autotroficzne - maja producentów; jest samowystarczalny; zwykle ma dostęp do światła (jezioro,las)
ekosystemy heterotroficzne - nie mają producentów; brak światła; nie są samowystarczalne (jaskinia)
struktura przestrzenna ekosystemu def
sposób rozmieszczenia organizmów w ekosystemie
producenci zwykle na górze (korony drzew, fitoplankton w jeziorze); - najlepszy dostęp do światła
destruenci zwykle w dolnej części (ściółka lasu, dno zbiornika wodnego) - to tam gromadzi sie detrytus
oddziaływanie pomiędzy biotopem a biocenoza
warunki biotopu (środowiska) określają skład gatunkowy biocenozy
gatunki wchodzące w skład biocenozy wpływają na biotop np rośliny zmieniają skład chemiczny gleby pobierając z niej dole mineralne
łańcuch pokarmowy def
uporządkowany ciąg organizmów w którym każdy organizm jest zjadany przez następny
typy łańcuchów pokarmowych
łańcuch spasania
łańcuch detrytusowy
opisz łańcuch spasania
rozpoczynają go producenci, następnie konsumenci I rzędu- roślinożercy - potem konsumenci II i III rzędu którzy są już mięsożercami
opisz łańcuch detrytusowy
pierwszy poziom troficzny stanowią destruenci żywiący się szczątkami organicznymi (sa konsumentami I rzedu), dalej konsumenci II i III rzędu którzy są miesozercami
sieć pokarmowa (troficzna) def
są to sieci łańcuchów pokarmowych połączonych wspólnymi zależnościami pokarmowymi
drapieżnik szczytowy def
nie mają naturalnych wrogów- nic na nie nie poluje
gatunki kluczowe (zwornikowe)
gatunki które mimo małej liczebności mają ogromny wpływ na strukturę i funkcjonowanie ekosystemu
opisz na czym polega krążenie materii w ekosystemie
krążenie materii w ekosystemie to układ zamknięty.
najpierw producent wytwarza związki organiczne z związków nieorganicznych. następnie wytworzona w ten sposób materia organiczna trafia do konsumentów kolejnych rzędów i końcowo do destruentow którzy rozkładają ją do materii nieorganicznej która ponownie wykorzystywana jest przez producentów
opisz przeplyw energii w ekosystemie
jest to układ otwarty (może funkcjonować tylko wtedy gdy stale do niego dociera energia sloneczna)
producenci pochłaniają energię świetlna i podczas fotosyntezy przekształcają ją w energię chemiczną. pewna jej część jest używana do procesów życiowych i oddychania tlenowego, a pozostała energia jest magazynowana w związkach budujących ich organizm. następnie producenci są zjadani przez konsumentów I rzędu którzy ponownie część energii chemicznej przeznaczają na procesy życiowe a część używają do budowy swego ciała. do konsumentów ostatniego rzędu trafia więc niewielka część energii słonecznej związanej przez producentów. końcowo destruenci rozkładają materię organiczna przez co dochodzi do całkowitego uwolnienia energii
produktywność ekosystemu def
intensywność z jaką w danym ekosystemie w danej jednostce czasu jest produkowana materia lub jest magazynowana energia w związkach organicznych.
produkcja pierwotna brutto
całość materii organicznej wytworzonej przez producentów lub całość zmagazynowanej przez nich energii
produkcja pierwotna netto
pierwotna produkcja brutto pomniejszona o część która producenci zużywają na procesy życiowe
produkcja wtórna brutto
szybkość produkowania biomasy przez konsumentów
produkcja wtórna netto
produkcja wtórna brutto minus energia zużyta na procesy życiowe
rodzaje piramid ekologicznych
piramida energii - uwzględnia ilość energii zgromadzonej na każdym poziomie troficznym oraz straty energii związane z procesami życiowymi
piramida liczebności - przedstawia liczbę osobników na danym poziomie troficznym
piramida biomasy - odzwierciedla biomasę osobników na danym poziomie troficznym
cykl biogeochemiczny
krążenie pierwiastków w przyrodzie
rodzaje bakterii wiążących azot
bakterie glebowe - tlenowe z rodzaju azotobacter i beztlenowe z rodzaju clostridium
bakterie brodawkowe (symbiotyczne) - rhizobium
etapy wiązania azotu atmosferycznego N2
bakterie redukują azot N2 do amoniaku NH3 który w kontakcie z wodą tworzy jony amonowe NH4+, część tych jonów jest wykorzystywana przez bakterie a reszta przenika do gleby gdzie podlegają procesowi nitryfikacji przeprowadzanym przez bakterie nitryfikacyjne:
-NH4+ jest utleniany do jonów azotanowych (III) NO2-
- jony NO2- są utleniane do jonów NO3- najlepiej przyswajalnych dla roślin (podstawowe źródło azotu dla roślin)
amonifikacja co to
proces rozkładu materii organicznej prowadzący do uwolnienia amoniaku lub jonów amonowych
denitryfikacja
proces redukcji jonów azotanowych do azotu atmosferycznego przeprowadzany przez bakterie denitryfikujące
obieg azotu w przyrodzie
1) wiązanie N2 przez bakterie brodawkowe i glebowe w jony amonowe
2) nitryfikacja przez bakterie nitryfikujące do jonów azotanowych
3)przyswajanie NO3- przez rośliny
4)azot przechodzi w wyzsze poziomy troficzne aż trafia do destruentow którzy rozkładają związki azotu do amoniaku
5)denitryfikacja przez bakterie denitryfikujace do azotu atmosferycznego
opisz asymilacje azotu przez sinice
gdzie można znaleźć zasoby węgla w przyrodzie
-atmosfera (CO2)
-woda (jony HCO3-)
-paliwa kopalne (C)
-skały wapienne (CaCO3)
jakie procesy maja największy wpływ na krążenie węgla?
fotosynteza
oddychanie komórkowe
opisz obieg węgla w przyrodzie
1) producenci wykorzystują CO2 w fotosyntezie- wbudowują węgiel w związki organiczne które używają do powiększania swojego organizmu bądź oddychania
2) konsumenci 1 rzędu zjadają producentów i pozyskują związki zawierające węgiel, wykorzystuja je do syntezy związków organicznych do budowy ciała lub do oddychania
3) -//- wsm XD
4) destruenci ze szczatek i odchodów innych organizmów pozyskują związki organiczne które następnie wykorzystują do budowy własnych ciał oraz uwalniają CO2 do atmosfery podczas procesu oddychania
5)co2 trafia również do atmosfery w wyniku erupcji wulkanów lub spalania paliw kopalnych
bioróżnorodność
bogactwo form życia na ziemi
różnorodność genetyczna
występuje wśród osobników tej samej populacji i wynika z obecności w niej wielu alleli tego samego genu (każdy osobnik ma własny genotyp - niepowtarzalna kombinacje alleli)
różnorodność gatunkowa
rozmaitość wszystkich gatunków żyjących na ziemi (mierzy się ją głównie liczba gatunków występujących w danym ekosystemie)
różnorodność ekosystemowa
liczba i zróżnicowanie ekosystemów występujących na danym obszarze
ekoton
strefa przejściowa pomiędzy dwoma ekosystemami
estuarium
ujscie rzeki do morza
relikty
gatunki które w przeszłości miały szerszy zasięg występowania niż obecnie
gatunek należący do grupy systematycznej która dawniej była bardzo zróżnicowana a teraz liczy niewiele gatunków
rodzaje reliktow
relikty glacjalne - pozostałości epoki lodowcowej (malina moroszka, podwój wielki)
relikty filogenetyczne - gatunki które przetrwały w niemal niezmienionej formie aż do dzisiaj (Kośnik czubaty, latimeria (ryba trzonopłetwa), skrzypłocz, miłorząb japoński dwukłapowy)
endemity
gatunki występujące tylko na niewielkim terenie zwykle odizolowanym od innych obszarów
lemur katta, skalnica Tatrzańska
warstwy roślinności w lesie
-warstwa koron najwyższych drzew
-warstwa niższych drzew
-podszyt (krzewy i najnizsze drzewa)
-runo leśne (niewielkie rośliny)
-ściółka (powierzchniowa warstwa gleby)
ogniska różnorodności biologicznej
znajdują się tam gatunki endemiczne ( czesto zagrożone wyginięciem )
reguła allena
części ciała narażone na utratę ciepła są mniejsze u ssaków żyjących w klimacie polarnym niż u tych żyjących w klimacie ciepłym
reguła bergmanna
zwierzęta stałocieplne żyjące w chłodnym klimacie mają większe rozmiary ciała pd zwierząt żyjących w klimacie ciepłym
w jaki sposób człowiek wpływa na różnorodność biologiczną?
poprzez:
intesyfikacje rolnictwa
urbanizacje
industrializacje
rozwój komunikacji
rozwój turystyki
nadmiernej eksploatacji zasobów przyrody
niszczenie siedlisk
introdukcje gatunku
intensyfikacja rolnictwa def
proces maksymalizacji zysku z uprawy roślin i hodowli zwierząt przy jednoczesnej minimalizacja nakładów pracy ludzkiej
jak intensyfikacja rolnictwa przyczynia się do spadku bioróżnorodności?
-stosowanie nawozów sztucznych (eutrofizacja wód)
-używanie pestycydów (zanieczyszczenie środowiska skutkujące obumieraniem osobników wielu gatunkow)
-wycinki zadrzewień śródpolnych- miedze(niszczenie korytarzy ekologicznych; brak naturalnej bariery przed wiatrem- erozja gleb)
-stosowanie monokultur (wyjalowieni3 gleby; te same pierwiastki są pobierane bo te same rośliny są uprawiane)
-osuszanie terenów podmokłych - melioracja (obniżanie wód gruntowych i osuszanie innych terenów; gatunki dotychczas tym żyjące zmienia się biotop)
urbanizacja co to i jak wplywa na różnorodność biologiczna?
jest to proces rozwoju miast
-likwidacja naturalnych siedlisk roślin i zwierząt
-obniżenie poziomu wód gruntowych
-powstanie mikroklimatu miejskiego przez wytwarzanie dużej ilości energii cieplnej
-zanieczyszczenie środowiska
industrializacja co to i jak wplywa na różnorodność biologiczna?
rozwój przemysłu;
-skazenie powietrza powodujące smog, kwasne deszcze, powiększanie się dziury ozonowej
-nieodwracalne zniszczenia lokalnych ekosystemów
- gromadzenie się substancji toksycznych w środowisku (zanieczyszczona woda sciekami)
rozwoj komunikacji co to i jak wplywa na różnorodność biologiczna?
budowa dróg i wycinanie zadrzewień śródpolnych
-rozdzielanie lokalnych populacji
-wieksza śmiertelność zwierząt- wypadki samochodowe
-hałas który zaburza funkcjonowanie np organizmów wodnych (wieloryby przez statki)
-transport lotniczy zwiększa zanieczyszczanie powietrza
rozwój turystyki co to i jak wplywa na różnorodność biologiczna?
najbardziej wartościowe przyrodniczo tereny są wykorzystywane pod budowę hoteli i ośrodków wypoczynkowych, co prowadzi do:
-wykorzystywania nadmiernej ilości wody
-niszczenia roślinności i erozji gleby
-niepokojenie zwierząt przez turystów przez co opuszczają one swoje lęgi
ekologiczny odcisk stopy
wielkość wpływu człowieka na planetę
wskaźnik ilości zużywanych zasobów w porównaniu z możliwościami ich regeneracji
