genetyka klasyczna Flashcards
czyje badania stanowią początek genetyki klasycznej?
badania Gregora Mendla
na czym polegały badania Mendla?
prowadził swoje badania na grochu zwyczajnym.
najpierw wychodowal czyste linie grochu zwyczajnego, poprzez izolowanie kwiatów roslin przed obcym pyłkiem i poddawał je samozapyleniu przez kilka pokoleń. następnie krzyżował czyste linie grochu o przeciwstawnych cechach (kolor kwiatow)
dzięki tym badaniom sformułował prawo czystości gamet
o czym mówi prawo czystości gamet/I prawo Mendla
do gamet przechodzi zawsze tylko jeden allel z danej pary alleli
gen co to
gen to podstawowa jednostka dziedziczności;
fragment DNA zawierający informacje potrzebne do wytworzenia białka lub RNA
allel co to
różne wersje/odmiany genu
różne allele powodują odmienne wykształcenie danej cechy organizmu
jeśli istnieją dwa allele danego genu to jeden z nich jest dominujący a drugi recesywny
co potrzeba do ujawnienia się cechy dominującej?
wystarczy jeden allel dominujacy
co potrzeba do ujawnienia się cechy recesywnej?
wymagana jest obecność dwóch alleli recesywnych
homozygota co to
organizm diploidalny posiadający dwa takie same allele danego genu (dwa recesywne lub dwa dominujace)
heterozygota co to
organizm diploidalny który zawiera dwa różne allele danego genu
genotyp co to
zespół wszystkich genów danego organizmu
fenotyp co to
zespół wszystkich cech organizmu możliwych do zaobserwowania
dlaczego jednojajowe bliźnięta różnią się wyglądem?
ponieważ mają różne cechy fenotypowe, do których należą cechy morfologiczne i fizjologiczne.
na fenotyp wpływa najbardziej genom ale również czynniki środowiska oraz tryb życia organizmu
zasada niezależnej segregacji cech (II prawo Mendla)
CECHY SA DZIEDZICZONE NIEZALEZNIE OD SIEBIE
podczas powstawania gamet pary alleli genów są rozdzielane niezależnie od siebie, czyli trafiają do gamet w sposób przypadkowy
stosunek fenotypow przy niezależnym dziedziczeniu sie cech pokolenia F2
9:3:3:1
9:3:3:1 co to
stosunek fenotypow przy niezależnym dziedziczeniu sie cech pokolenia F2
czy allel recesywny ujawnia się w obecnosci allelu dominujacego
nie
jakie są dwa główne typy dziedziczenia
dziedziczenie jądrowe (chromosomowe, mendlowskie) - dwurodzicielskie , połowa genów od matki połowa od ojca
dziedziczenie pozajądrowe (cytoplazmatyczne, niemendlowskie, pozachromosomowe) - dotyczy genomu mitochondrialnego i chloroplastowego, potomstwo otrzymuje geny organellowe wyłącznie od matki!!! dziedziczenie jednorodzicielskie :)
dominacja pełna a niepełna
w dominacji pełnej nie można odróżnić fenotypu heterozygoty od homozygoty dominującej, w przeciwieństwie do niepełnej gdzie heterozygota ma swój własny fenotyp (pośredni między fenotypem homozygoty dominującej i recesywnej)
1:2:1 co to
stosunek genotypow i fenotypow w pokoleniu F2 w przypadku niezaleznego dziedziczenia sie jednej cechy; fenotypowy dla niepełnej dominacji, genotypowy dla pełnej i niepełnej dominacji
kodominacja def
relacja między allelami jednego genu gdzie nie można wyróżnić allelu dominującego i recesywnego, więc każde z nich ujawnia się w fenotypie
ujawnia się np dwubarwnymi kwiatami, dereszowatym umaszczeniem bydła
plejotropia
zjawisko polegające na tym że pojedynczy gen wpływa na ujawnienie się kilku cech fenotypowych
funkcjonujące w ten sposób geny nazywa się genami plejotropowymi
szereg (seria) alleli wielokrotnych
tak się nazywają co najmniej trzy allele danego genu występujące w populacji, które kodują tylko jedna cechę danego organizmu
takim szeregiem jest determinowane np umaszczenie u krolikow
między allelami odpowiadającymi za grupy krwi u czlowieka występuje ______
zarówno dominacja pełna jak i kodominacja
(mamy allele IA, IB, i) - są to allele wielokrotne
założenia chromosowej teorii dziedziczenia
-geny znajdują się na chromosomach
-wszystkie geny ułożone są liniowo
-każdy gen zajmuje ściśle określone miejsce na chromosomie (locus)
-geny znajdujące się na jednym chromosomie noszą nazwę genów sprzężonych (dziedziczą się zależnie od siebie - zwykle trafiają do jednej gamety)
-częstość występowania crossing-over zależy od odległości między genami
-częstość zachodzenia crossing-over między genami w obrębie tej samej pary chromosomów homologicznych jest stała dla danego gatunku
GENY SPRZĘŻONE MOGĄ ZOSTAC OD SIEBIE ODDZIELONE WSKUTEK CROSSING-OVER
chromosomy homologiczne co to
pary chromosomów zawierające geny warunkujące te same cechy
NIE TWORZA ICH CHROMOSOMY PŁCI
geny sprzężone z płcią
znajdują się na chromosomach płciowych
geny dopełniające się (komplementarne)
w wyniku ich współdziałania powstaje pewna cecha (która nie powstałaby inaczej)
9:7
stosunek fenotypow w pokoleniu F2 w przypadku niezależnego dziedziczenia się cech i występowania genów komplementarnych
epistaza
zjawisko polegające na maskowaniu efektu działania innego genu przez dany gen
gen epistatyczny
gen maskujący obecność innego genu
gen hipostatyczny
gen maskowany podczas epistazy
epistaza dominująca co to
epistaza warunkowana przez allel dominujący
może być też epistaza recesywna:)
geny kumulatywne (addytywne, poligeny)
geny odpowiedzialne za wytworzenie jednej cechy; ostateczny efekt fenotypowy jest sumą efektów działania poszczególnych genów
odpowiadaja zwykle za cechy ilościowe (wzrost, masa)
czym różnią się cechy ilościowe od jakosciowych
cech ilościowych nie da się podzielić na odrebne klasy w przeciwieństwie do cech jakościowych, ponieważ ich wartość wykazuje łagodne stopniowanie
