Voedingsleer Spoorelementen 1.3 Flashcards
4 spoorelementen behoefte in mg
Ijzer, koper, fluor en zink
3 algemene functies spoorelementen
- Aanmaak rode bloedcellen
- Transport zuurstof koolstofdioxide
- Werking imuunsysteem en zenuwstelsel
2 soorten ijzer
- Heem (dierlijk)
2. Non-heem (plantaardig en dierlijk)
3 functies ijzer
- Co-enzym oxidatie en reductie
- 80% van hemoglobine is ijzer
- Onderdeel myoglobine spieren
Hemoglobine + ijzer =
Rode bloedcellen in rode beenmerg
ADH ijzer
Mannen: 6 mg
Vrouwen na overgang: 9 mg
Vrouwen voor overgang: 15 mg
Ijzer zit in
Vlees, gevogelte, ei, brood, aardappelen en groenten
4 stappen ijzer recycling
- Lever haalt ijzer uit rode bloedcellen –> transferrine. Overige –> ferritine
- Transferrine verplaatst ijzer naar spieren (myoglobine) en beenmerg (rode bloedcellen)
- Ijzergedeelte zorgt dat hemoglobine zuurstof vasthouden/vervoeren
- Stap 1
Ijzer deficientie
- Bloedarmoede (moe, slap)
- Schade denkvermogen en spiercoordinatie ontwikkeling kinderen
3 soorten bloedarmoede
- Microcytaire anemie = ijzer tekort
- Macrocytaire anemie = B11/B12 tekort
- Ijzergebrek anemie = ijzertekort in rode beenmerg
Hemocromatose
Stapelingsziekte met teveel ijzer in lichaam (erfelijk)
Ijzer intoxicatie
- Beschadiging lever, hart, botten en hormonen
Zink is onderdeel van
Meer dan 100 co-enzymen
6 functies zink
- Opbouw eiwitten en nucleïnezuur
- Vorming rode bloedcellen
- Stofwisseling koolhydraten en eiwitten
- Synthese en opslag insuline
- Benutten vitamine A
- Immuunsysteem
ADH zink
Mannen: 9 mg
Vrouwen: 7 mg
Zink zit in
Eiwitrijke producten en graan (grote hoeveelheden)
4 stappen zink recycling
- Dunne darm spiercellen slaan overtollig zink op –> metallothioneine
- Met eiwit geeft zink aan albumine en transferrine, zink gaat naar rest van het lichaam
- Spijsverteringsenzymen aan de dunne darm
- Stap 1
Zink deficientie
- Andere smaak
- Geen eetlust
- Langzame wondheling
- Hersen- zenuwschade
Zink intoxicatie
Geen koper en zinkopname
Seleen komt uit .. en reguleert ..
Zwavel en schildklierhormoon
2 functies seleen
- Voorkomt vorming vrije radicalen
- Bescherming zware metalen
ADH seleen
Mannen: 60 micro
Vrouwen: 50 micro
Seleen zit in
Bodemgroenten, vlees, melk en eieren
Seleen deficientie
Keshanziekte (hartvergroting - China)