VII - Efnaþættir (Stefanía) Flashcards
Hvaða jónir passa við þessa lýsingu?
: Þær bindast afar fast við jónrýmdarsæti jarðvegs í efstu cm moldarinnar, þær ýta öðrum jónum úr jónrýmdarsætunum og situr þar enn sem fastast áratugum eftir geislavirkt úrfelli m.a. á Íslandi
Sesínjónir
Afhverju hefur mold jónrýmd(CEC)?
Hún mótar efnavirkni í moldinni, heldur í og miðlar katjónum og anjónum í jarðvegslausn og til róta plantna.
Hún gerir það einnig að verkum að plöntur ná nauðsynlegum meginefnum á borð við kalsíum, magnesíum, natríum og kalí úr moldinni.
Hvað er pH?
Lógarítmiskur kvarði á stirk sem er á H+ og samkvæmt honum er : pH = -log(H+)
Hann tengist oft loftslagi, veðrun og móðurefnum t.d. granít (basískt) og kalksteinn (súrt).
Raðaðu eftirfarandi hlutum upp í rétta röð á ph skala frá 14-0 : Mjólk eða eimað vatn, Gos eða sítrónusafi, úrkoma, baneitrað, þvottaefni, baneitraðar sýrur, kaffi eða bjór og saltur sjór
Sjá mynd :
Mikil úrkoma og veðrun veldur :
útskolun á basískum efnum og verður jarðvegur því súr.
Þurrkasvæði veldur :
Því að basískar jónir eru ráðandi og verður því basískur jarðvegur.
Hvað er algengt sýrustig jarðvegs?
pH 4 og pH 8
Hvað stjórnar sýrustiginu ?
Jónrýmd og efnafræði áls er mikilvæg forsenda þess að sýrustig jarðvegs sé sæmilega stöðugt. Ef moldin hefði ekki jónrýmd þyrfti lítið af af súru eða basísku vatni til að breyta sýrusstigi jarðvegs.
Hvað fellur undir súrar katjónir í jarðvegi?
H+ og Al3+
Hvað fellur undir basískar katjónir í jarðvegi?
Ca2+, K+, Na+ og Mg2+
Hvað er Basamettun notað til að skilgreina?
Hlutfall basískra katjóna miðað við jónrýmd (CEC) og er skammstafað BS.
Hvaða ál-sambönd stýra pH, BS og CEC?
Ál (Al3+) og álhýdroxíð gegna meginhutverki við að gera sýrustigið stöðugt og þar með minnka áhrif aðkomuefna t.d. efna sem falla til jarðar með úrkomu, áburðarefna og efna vegna mengunar.
Álsamböndin virka eins og “stuðpúði” í moldinni. Þessi stuðpúðaeiginleiki jarðvegs er afar mikilvægur, án hans hefði súrt regn gerð jarðveg iðnríkja mjög súran og ófrjóan og litla efnaveðrun hefði þurft til að lækka pH niður.
Hvernig hefur Basamettun áhrif á frjósemi ?
Há Basamettun er einkenni frjósams jarðvegs þar sem sýrustig er sæmilega hátt en lág basamettun takmarkar frjósemi jarðvegsins og einkennir oft mikið veðraðan jarðveg með lágt sýrustig.
Hvað eru afoxandi efni?
Eru efni sem gefa auðveldlega frá sér rafeindir
Lýstu sýrustigi :
Það mótar framleiðni vistkerfa og samsetningu búsvæða, afdrif mengunarefna, framboð næringarefna og getur haft áhrif á efnasamsetningu gróðurs og þar með lýðheilsu. Það ræður einnig á hvaða formi ýmis næringarefni eru í moldinni og þar með aðgengi þeirra fyrir plöntur.