veroudering en kwetsbaarheid: gastdocent les 1 Flashcards
gerontologie + wat houdt dit in? (2)
wetenschap van de veroudering
- veroudering van volgroeide levende wezens
- individuele en sociale gevolgen van veroudering
wat betekent verzilvering
stijging van de oudste ouderen
wat is het verschil tussen het primaire verouderingsproces en het secundaire verouderingsproces?
primaire verouderingsproces is genetisch bepaald. het secundaire verouderingsproces is niet genetisch bepaald maar afhankelijk van veranderingsfactoren
hutchinson gilford progeria. valt deze ziekte onder primaire of secudaire verouderingsproces?
primaire verouderingsproces–> genetisch, kinderen die heel snel verouderen met uiterlijke kenmerken
secundaire verouderingsproces omvat veranderlijke omgevingesfactoren en onveranderlijke omgevingsfactoren. wat is het verschil?
veranderlijke omgevingsfactoren zijn leefgewoonten en ziekten. onveranderlijke omgevingsfactoren zijn geboortegewicht, geboorteseizoen, educatieniveau, inkomen
wat wilt maximaal reserve en minimale reserve zeggen?
als iemand maximale reserve heeft wilt dit zeggen dat iemand erg fit is. goede reserve betekent weinig bijkomende ziektes. minimale reserve wilt zeggen dat een oudere volledig afhankelijk is
frailty fenotype volgens fried
- niet intentioneel gewichtsverlies
- spier ziekte
- daling wandelsnelheid
- daling uithoudingsvermoge
- daling lichamelijke activiteit
- niet intentioneel gewichtsverlies = shrinking
- spier ziekte = weakness
- daling wandelsnelheid = slowness
- daling uithoudingsvermoge = poor endurance
- daling lichamelijke activiteit = low psychical activity
frailty index volgens rockwood: er wordt op een andere manier naar kwetsbaarheid gekeken. geef de formule
aantal vastgestelde tekortkomingen (deficits)/ aantal potentiële tekortkomingen
wat zijn deficits?
tekens, symptomen, ziekte, disability
reverse epidemiology
factoren die op een jonge leeftijd prognostisch slecht zijn en op een latere leeftijd net in je voordeel werken ( bv overgewicht hebben)
CGA betekenis + wat doet het
geriatrische evaluatie –> multidimensioneel interdisciplinair diagnostisch proces voor het in kaart brengen van de medische psychologische en functionele mogelijkheden van kwetsbare ouderen met als doelstelling de ontwikkeling van een gecoördineerd en geïntegreerd plan voor behandelingen en lange-termijn opvolging
doel van CGA (3)
- evaluatie van mogelijkheid tot uitvoeren van activiteiten
- wijze van omgaan met een probleem
- overzicht van mogelijkheden van beperkingen van oudere
cga is een basis voor (4)
- zorgvuldige probleemanalyse
- formuleren van diagnosen/aandachtspunten
- opstellen zorgplan
- prognose
kenmerken geriatrische pt (5)
- fragiliteit en beperkte homeostase
- actieve polypathologie
- atypische klinische beelden
- verstoorde farmacokinetica
- gevaar voor functionele achteruitgang
geestelijke problemen: de 3 d’s
- dementie
- depressie
- delier