fysieke beperking Flashcards
voorbeelden van neurologische aandoeningen met een fysieke beperking
rugletsels, ms , als, parkinson, cerebrale parese, spierziekten, arthritis
oorzaken rugletsels (4)
- motor ongevallen
- vallen
- duikaccidenten
- geweld
- vechten
verschil tussen volledig letsel en onvolledig letsel
bij volledig letsel is er geen gevoel of beweging meer onder het level van de letsel. bij onvolledig letsel is er een gedeeltelijk beperkte motorische functie en gevoeligheid, de functie keert terug binnen enkele uren of na 6-18 maanden
secundaire complicaties (5)
- verminderde longfunctie
- decubitus
- spasticiteit
- infectie gevaar
- cardiale instabiliteit (gevaar voor trombose)
autonome dysreflexie
levensbedreigende noodsituatie met felle vehoging van bloeddruk. letsels boven T6
mondzorg autonome dysreflexie: rekening houden met (4)
- verminderde motoriek en sensorisch vermogen
- risico op secundaire complicaties
- risico op decubitus
- gebruik van hulpmiddelen die in de mond worden gedragen
CVA afkorting + betekenis
cerebrovasculair accident
plots verlies van hersenfuncties tgv verminderde bloedvoorziening in een deel van de hersenen
wat is het verschil tussen thrombotische beroerte en embolische beroerte?
thrombotische beroerte is een bloedklonter dat occludeert met een bloedvat. embolische beroerte is dat materiaal van elders in het lichaam occludeert met een bloedvat
hoe worden thrombotisch beroerte en embolische beroerte genoemd?
ischemische beroerte
2 soorten CVA
- ischemische beroerte
- hemorrhagische beroerte
hemorrhagische beroerte
bloeding: ruptuur van bloedvat in hersenen
orzaken hemorrhagische beroerte (4)
- aneurysma (= blaas op bloedvat)
- zeer hoge bd
- bloedverdunners
- barst in bloedvat bij ischemische beroerte
wat zijn de predisposerende factoren voor CVa?
atherosclerose, roken, hartaandoeningen, diabetes, gebruik van orale anticonceptie, druggebruik, hypercholeserolemie
wat is een TIA?
tijdelijk onderbroken bloedtoevoer, transiënte tekens van beroerte, geen permanente schade. verschillende tia’s = waarschuwing voor CVA
mondzorg en CVA
- vaak dominante hand getroffen, training om met niet-dominante hand goed te kunnen poetsen
faciale paralyse CVA (3)
- verminderde natuurlijke reiniging
- verminderde controle over speeksel
- risico op aerosol in ogen tijdens behandeling –> beschermbril bij de pt
Bell’s verlamming
paralyse van de gelaatsspieren (7e craniale zenuw, nervus facialis) afhangende mondhoek, oog gaat niet dicht (symptomen lijken op CVA)
symptomen bells verlamming (3)
- eenzijdige, abrupte zwakte of paralyse van de faciale spieren
- afhangende mondhoek en speekselverlies
- oog aan aangetaste zijde kan niet slijten (meer kans op infectie)
mondzorg en bells verlamming (3)
- hou rekening met verminderde gelaatsspiermotoriek
- geen controle over speeksel
- medicatie
MS afkorting + uitleg
multiple sclerose
myeline schede wordt vernietigd en vervangen door sclerotisch weefsel. hierdoor interferentie met transmissie van de zenuw
karakteristieken: initiële symptomen MS (4)
- transient moeilijkheden in coordinatie, tremor, vermoeidheid of zwakte
- transient tintelingen of paresthesie van handen of voeten
- verlies van zicht
- kan plots beginnen met verlamming of zwakte
fysieke symptomen MS (5)
- vermoeidheid
- verlamming
- evenwichtsstoornissen
- incontinentie
- gevoelig aan bovenste luchtweginfecties
vormen MS
- herval/herstel
- secundair progressief
- primair progressief
- progressief herval
- herval/herstel –> acute slechte episodes afgewisseld met herstel en stabilitsatie tussentijds
- secundair progressief –> graduele neurlogische verslechtering
- primair progressief –> graduele, bijna continue neurlogische verslechtering vanaf begin van symptomen
- progressief herval –> graduele neurologische verslechtering vanaf begin met daarbij perioden van herval
mond zorg en MS: rekening houden met: (3)
- orofaciale manifestaties
- verminderde motorische mogelijkheden
- orale en systemische neveneffecten van medicatie
orale manifestaties: 4 voorbeelden
- intermittente hoofdpijn
- aangezichtspijn
- gevoelloosheid
- verlamming en spasmes
ALS afkorting + uitleg
amytrofe laterale sclerose
spieren verdwijnen door functie verdwijning van motorische neuronen
symptomen ALS (5)
- spierkrampen, spasme
- toenemende moeite bij ademen
- sialorrhea
- depressie en angst
- cognitieve en gedragsstoornissen
als en mond zorg: hou rekening met: (5)
- toenemende motorische beperkingen
- stabilisatie en ondersteuning
- risico op ademhalingsproblemen
- effecten van faciale paralyse
- effecten van behandeling van sialorrhea
ziekte van parkinson: 4 primaire symptomen
- tremor in handen, armen, benen, kaak en gelaat
- stijfheid van romp en ledematen
- bradykinesie
- instabiele houding
oorzaak ziekte van parkinson
degeneratie van bepaalde neuronen in de substantia nigra van basale ganglia
symptomen ziekte van parkinson
- stijfheid en voorovergebogen houding
- vetraagde beweging
- moeilijk om evenwicht te houde
- trage schuifelende pas
niet-motorische symptomen: ziekte van parkinson (5)
- variatie in bloeddruk
- cardiale dysrhythmie
- excessief zweten
- dysfunctie van darmen en blaas
- slaapstoornissen
symptomen thv gelaat en mond bij ziekte van parkinson (5)
- gefixeerde expressie
- minder knipperne met ogen
- tremor of overdreven beweging van lippen, tong en nek
- kwijlen
- moeilijkheden met slikken
mondzorg en ziekte van parkinson: hou rekening met (5)
- toenemend verlies van motorische functie, tremor en stijfheid
- weinig controle over spieren van ogen, lippen, tong en slikspieren
- kwijlen
- korte afspraken
- invloed van medicatie
- educatie van verzorgende nodig
cerebrale parese
niet progressieve aandoening van de cerebrale cortex
classificatie cerebrale parese (3)
- spastische parese
- dyskinetische parese
- ataxische parese
- gecombineerde parese
spastische parese betekenis(cerebrale parese)
spieren met verhoogde spanning, stijve spieren, geheel of gedeeltelijk verlies van controle van beweging
spasme
ongewilde, plotse contractie van spier of spiergroep
dyskinetische parese betekenis ( cerebrale parese)
constante, trage ongewilde beweging met frequentie veranderingen in spiertonus
ataxische parese betekenis (cerebrale parese)
verlies van evenwicht, dieptezicht. heeft moeite om recht te zitten. gebrek aan coördinatie
vergezellende sympyomen cerebrale parese(6)
- primitieve reflexen en abnormale respons op stimuli
- contracturen
- epileptische aanvallen
- zintuigelijke aandoeningen
- spraak en taal stoornissen
- cognitieve beperking
problemen thv de mond bij cerebrale parese (6)
- spierafwijkingen
- malocclusie
- attritie en erosie
- orale letsels
- cariËs
- parodontale infectie
mondzorg cerebrale parese: rekening houden met (5)
- geassocieerde orale karakteristieken
- motorische beperking
- ademhalingsproblemen
- ongecontroleerde bewegingen
- risico op epilepsie
- nood aan stabilisatie en ondersteuning
arthritis
gewrichtsontsteking
oorzaak arthritis(5)
- infecties
- trauma’s
- tumor
- allergie
- medicatie reactie
reumatoïde arthritis
progressieve vervorming met beperking in beweging en spieratrofie van aangetaste gewrichten
symptomen reumatoïde arthritis (4)
- pijn, zwelling, gevoeligheid
- ochtend stijfheid
- zwak, vermoeidheid
- subcutane nodules in ellebogen
juveniele reumatoïde arthritis
<16 jaar
juveniele reumatoïde arthritis 3 types+ uitleg
- pauciarticulaire vorm –> <5 gewrichten aangetast
- polyarticulaire vorm –> >4 gewrichten aangetast
- systemische vorm
osteoarthritis
degeneratieve gewrichtsziekte. afbraak van hyaline kraakbeen in de gewrichten
symptomen osteo arthritis (5)
pijn, zelden zwelling en inflammatie, geen ankylose, ochtendstijfheid
mondzorg en osteoarthritis (4) rekening houden met
- gewrichtspijn: verminderde functie
- moeilijkheden uitvoeren ADL
- aangetaste gewrichten
- graad van beperking
