uned 2.5 - cemeg organig

Question 1

beth yw’r fformwila gyffredinol am alcanau?

Answer 1

CnH2n+2

Question 2

sut disgrifir y bondio mewn alcanau?

Answer 2

-pob atom carbon wedi bondio i 4 bond sengl cofalent (bondiau sigma)

Question 3

nodwch 3 math o adweithiau alcanau

Answer 3

-ymholltiad heterolytig
-ymholltiad homolytig
-halogeniad

Question 4

beth yw ymholltiad homolytig?

Answer 4

pan fydd bond cofalent yn torri a phob atom yn y bond yn derbyn un o electronau’r bond sy’n ffurfio 2 radical

Question 5

beth yw radical?

Answer 5

rhywogaeth ag electron heb eu paru

Question 6

beth yw ymholltiad heterolytig?

Answer 6

pan fydd bond cofalent yn torri ac mae un atom yn y bond yn derbyn y ddau electron o’r bond

Question 7

beth sy’n digwydd yn ystod cam un o halogeniad?

Answer 7

-caiff alcanau eu clorineiddio ym mhresenoldeb golau uwchfioled
-ffoton o olau yn achosi’r moleciwl clorin ymhollti’n homolytig

Question 8

beth yw’r hafaliad am gam un o halogeniad?

Answer 8

Cl2 + hf –> 2Cl*

Question 9

beth yw enw cam 2 halogeniad?

Answer 9

lledaeniad

Question 10

beth sy’n digwydd yn ystod cam 2 o halogeniad?

Answer 10

2 radical newydd yn cael ei ffurfio

Question 11

beth sydd wastad yn rhwygo’r hydrogen yn ystod cam 2 halogeniad?

Answer 11

halogenau

Question 12

beth yw enw cam 3 halogeniad?

Answer 12

terfyniad

Question 13

beth sy’n digwydd yn ystod cam 3 o halogeniad?

Answer 13

-terfynu/gorffen y broses
-dewis unrhyw dau radical o’r camau blaenorol a’u adweithio

Question 14

beth yw fformiwla gyffredinol alcenau?

Answer 14

CnH2n

Question 15

sut disgrifir y bondio mewn alcenau?

Answer 15

-bond dwbl yn cynnwys bond sigma a pi
-ardal o ddwysedd electronau uchel uwchben ac islaw’r moleciwl
-trigonol planar
-onglau bond 120 gradd

Question 16

beth yw electroffil?

Answer 16

rhywogaeth sy’n electron diffygiol sy’n gallu derbyn par unig o electronau

Question 17

beth yw newid lliw Bromin wrth profi am alcenau?

Answer 17

oren –> di-liw

Question 18

beth yw trefn sefydlogrwydd carbocationau?

Answer 18

trydyddol>eilaidd>cynradd

Question 19

pa catalyddion ychwanegir ar dymheredd ystafell i wneud hydrogenaid catalytig?

Answer 19

Platinwm (Pt) neu Paladiwm (Pd)

Question 20

pa catalydd gellir defnyddio am hydrogeniad catalytig sy’n rhatach?

Answer 20

Nicel

Question 21

beth yw’r anfantais o ddefnyddio catalydd nicel am hydrogeniad catalytig?

Answer 21

angen tymheredd o 300 gradd C am gynhaliad

Question 22

beth yw’r newid lliw mewn prawf potasiwm manganad am alcenau?

Answer 22

porffor –> di-liw

Question 23

beth yw catalydd heterogenaidd?

Answer 23

catalydd sydd yn cyflwr ffisegol gwahanol i’r adweithyddion

Question 24

beth yw catalydd homogenaidd?

Answer 24

catalydd sydd yn yr un cyflwr ffisegol a’r adweithyddion

Question 25

beth yw polymeriad?

Answer 25

cyfuniad nifer mawr iawn o foleciwlau o’r enw monomerau gan ffurfio moleciwl mawr sef polymer

Question 26

beth yw polymer adio?

Answer 26

ble mae’r bond dwbl yn cael ei ddefnyddio i uno’r monomerau a does dim yn cael eu dileu

Question 27

beth defnyddir Poly(propen) am?

Answer 27

-cynhwysion bwyd
-powlenni cymysgu
-bwcedi

Question 28

beth defnyddir Poly(cloroethan) neu PVC am?

Answer 28

-ynysu ceblau a pibellau

Question 29

sut ffurfir Poly(cloroethan) neu PVC?

Answer 29

polymeriad adio radical rhydd

Question 30

sut ffurfir Poly(phenylethen) neu Polystyren?

Answer 30

polymeriad adio radical rhydd

Question 31

sut defnyddir Poly(phenylethen) neu Polystyren?

Answer 31

-tegannau
-cydrannau plastig mewn ceir

Question 32

nodwch 3 ffyrdd o wneud polymerau yn fwy cynaliadwy

Answer 32

-gwahanu i bolymerau a’u ailgylchu
-llosgi mewn gorsaf pwer a defnyddio’r egni a rhyddhawyd
-cracio nhw i greu moleciwlau llai mwy defnyddiol

Question 33

beth ychwanegir i plastigion sy’n cynnwys yr halogenau i niwtralu’r nwy niweidiol sy’n rhyddhau wrth llosgi?

Answer 33

bas neu garbonad