uned 1.6

Question 1

beth yw diffiniad electronegatifedd?

Answer 1

gallu atom mewn bond cofalent i atynnu’r par bondio electronau

Question 2

beth yw diffiniad egni ioneiddiad?

Answer 2

yr egni angenrheidiol i dynnu 1 mol o electronau o 1 mol o atomau yn y cyflwr nwyol

Question 3

beth yw’r tueddiad cyffredinol rhwng egni ioneiddiad ac electronegatifedd ar y tabl cyfnodol

Answer 3

wrth i’r electronegatifedd cynyddu, mae’r egni ioneiddiad yn cynyddu

Question 4

beth yw’r tueddiad tymheredd ar y tabl cyfnodol?

Answer 4

wrth symud ar draws cyfnod, mae tymhereddau yn cynyddu i grwp 4 ac yna’n lleihau’n sylweddol trwy’r anfetelau

Question 5

pam ydy electronegatifedd yn cynyddu ar draws cyfnod?

Answer 5

achos protonau yn cynyddu felly gwefr niwclear yn cynyddu

Question 6

beth sydd mewn bloc S?

Answer 6

metelau grwp 1 neu 2

Question 7

mae elfennau bloc S yn electropositif felly’n ____ isel

Answer 7

electronegatif

Question 8

ydy adweithedd metelau grwp 1+2 gyda dwr yn cynyddu/lleihau lawr y grwp?

Answer 8

cynyddu

Question 9

beth yw’r hafaliad metelau grwp 1+2 gyda dwr?

Answer 9

metelau grwp 1 neu 2 + dwr oer –> metel hydrocsid + nwy hydrogen

Question 10

beth yw’r eithriad i fagnesiwm wrth adweithio metelau grwp 1 gyda dwr oer?

Answer 10

-Mg yn adweithio’n araf iawn gyda dwr oer
-adwaith gyda ager (steam) llawer cyflymach ac yn ffurfio magnesiwm ocsid a hydrogen

Question 11

ydy’r adwaith rhwng metelau grwp 1+2 ac asid yn adwaith ffyrnig?

Answer 11

ydy

Question 12

ydy adweithedd metelau grwp 1+2 yn cynyddu/lleihau lawr y grwp wrth adweithio ag asid?

Answer 12

cynyddu

Question 13

beth yw’r hafaliad rhwng metelau grwp 1+2 gyda asidau?

Answer 13

metelau grwp 1 neu 2 + asid –> halwyn + nwy hydrogen

Question 14

beth yw’r hafaliad rhwng metelau grwp 1+2 gyda ocsigen?

Answer 14

metelau grwp 1 neu 2 + ocsigen –> metel ocsid

Question 15

beth yw ystyr fasig?

Answer 15

derbyn protonau H+

Question 16

ydy halwynau grwp 1 yn hydawdd neu anhydawdd?

Answer 16

hydawdd

Question 17

ydy hydoddedd halwynau metelau grwp 2 yn cynyddu/lleihau lawr y grwp?

Answer 17

cynyddu

Question 18

sut profir hydrocsidau halwynau metel grwp 2?

Answer 18

papur litmws

Question 19

beth yw lliw fflam Li+?

Answer 19

coch

Question 20

beth yw lliw fflam Na+?

Answer 20

melyn

Question 21

beth yw lliw fflam K+?

Answer 21

lelog

Question 22

beth yw lliw fflam Ca2+?

Answer 22

coch bricsen

Question 23

beth yw lliw fflam Sr2+?

Answer 23

rhuddgoch

Question 24

beth yw lliw fflam Ba2+?

Answer 24

gwyrdd afal

Question 25

ydy carbonadau grwp 2 yn hydawdd/anhydawdd?

Answer 25

anhydawdd

Question 26

sut gellir adnabod ionau carbonad? pa canlyniadau disgwylir?

Answer 26

sut - ychwanegu asid
canlyniad - rhyddhau CO2 mewn eferwad

Question 27

ydy’r hydoddedd yn cynyddu/lleihau wrth symud lawr sylffadau grwp 2?

Answer 27

lleihau

Question 28

beth yw’r prawf sylffadau?

Answer 28

ychwanegu bariwm clorid (BaCl2) neu bariwm nitrad (Ba(NO3)2) a HCl gwanedig

Question 29

beth sy’n ffurfio mewn prawf sylffadau positif grwp 2?

Answer 29

gwaddod gwyn

Question 30

ydy sefydlogrwydd thermol carbonadau/hydrocsidau grwp 2 yn cynyddu/lleihau lawr y grwp?

Answer 30

cynyddu

Question 31

beth yw pwysigrwydd Ca3(PO4)2 mewn systemau byw?

Answer 31

esgyrn ac ysgerbydau byw

Question 32

beth yw pwysigrwydd Ca2+ ac Mg+ mewn systemau byw?

Answer 32

gweithrediad cyhyrau a cloroffyl

Question 33

ydy grwp 7 yn electronegatif/positif?

Answer 33

electronegatif iawn

Question 34

beth yw rhif ocsidiad grwp 7?

Answer 34

-1

Question 35

ydy grwp 7 yn ffurfio anionau neu cationau

Answer 35

anionau
X-

Question 36

beth sy’n diddorol am anwedd elfennau grwp 7?

Answer 36

mae’n wenwynig

Question 37

beth yw lliw anwedd fflworin?

Answer 37

melyn

Question 38

beth yw lliw anwedd clorin?

Answer 38

gwyrdd

Question 39

beth yw lliw anwedd bromin?

Answer 39

lliw oren/brown

Question 40

pam ydy berwbwynt ac ymdoddbwynt elfennau grwp 7 yn cynyddu lawr y grwp?

Answer 40

oherwydd cynnydd yng nghryfder y grymoedd van der waals rhyngfoleciwlaidd wrth i’r moleciwl fynd yn fwy o faint a chynnwys fwy o electronau

Question 41

beth sy’n digwydd i gryfder ocsidio ac anweddolrwydd wrth fynd lawr grwp 7?

Answer 41

lleihau

Question 42

beth yw ystyr y term ocsidydd?

Answer 42

tynnu electron oddi ar rywogaeth arall felly’n cael ei rydwytho

Question 43

beth yw ystyr y term rhydwythydd?

Answer 43

rhoi electron i rywogaeth arall felly’n cael ei ocsidio trwy colli’r electron

Question 44

beth ystyr y term rhydocs?

Answer 44

adwaith cemegol lle mae electron yn cael ei drosglwyddo o un rhywogaeth (y rhydwythydd) i rywogaeth arall, sy’n cael ei rydwytho trwy dderbyn yr electron

Question 45

pam yw’n bosib i un halogen ocsidio (dadleoli) un arall?

Answer 45

oherwydd ei bwer ocsidio

Question 46

pa elfen sy’n ocsidio elfen arall mewn grwp 7?

Answer 46

yr elfen sy’n uwch yn y grwp yn gallu ocsidio’r elfen is lawr

Question 47

pa lliw gwaddod ydy Cl- + AgNO3 yn ffurfio?

Answer 47

gwaddod gwyn

Question 48

pa lliw gwaddod ydy Br- + AgNO3 yn ffurfio?

Answer 48

gwaddod hufen

Question 49

pa lliw gwaddod ydy I- + AgNO3 yn ffurfio?

Answer 49

gwaddod melyn

Question 50

beth sy’n digwydd wrth ychwanegu amonia i Clorid?

Answer 50

hydoddi mewn amonia dyfrllyd i roi hydoddiant di-liw

Question 51

beth sy’n digwydd wrth ychwanegu amonia i Fromin?

Answer 51

hydoddi ychydig, gwell gyda amonia crynodedig

Question 52

beth sy’n digwydd wrth ychwanegu amonia i Iodin?

Answer 52

dim byd

Question 53

beth yw’r templed hafaliad ionig?

Answer 53

Ag+(d) + X-(d) –> AgX(s)

Question 54

pam defnyddir clorin i drin dwr?

Answer 54

lladd bacteria pathogenaidd a firysau ac atal clefydau difrifol rhag digwydd

Question 55

pam defnyddir fflworid i drin dwr?

Answer 55

lleihau pydredd dannedd trwy leihau ceudodau dannedd