uned 1.4 Flashcards
beth yw bondio ionig?
electronau’n cael ei drosglwyddo o un atom i atom arall gan ffurfio ionau
ydy atom sy’n colli electronau yn ffurfio ion positif neu negatif?
ion positif (cation)
ydy atom sy’n ennill electronau yn ffurfio ion positif neu negatif?
ion negatif (anion)
beth yw’r grym atyniadol?
y grymoedd rhwng yr ionau positif a negatif
beth yw grym gwrthyrru?
gwrthyrriadau rhwng yr ionau o’r un wefr
pam ydy’r electronau’n cael ei drosglwyddo’n llwyr o fetel i anfetel mewn bondio ionig?
y gwahaniaeth yn electronegatifedd
beth yw bondio cofalent?
rhannu electronau rhwng yr atomau i ffurfio plisg allanol llawn
o ba orbitalau ydy bond cofalent yn ffurfio?
2 orbital S
beth yw bwriad bondio cofalent?
cael plisgyn allanol llawn am sefydlogrwydd
pryd ffurfir bondiau dwbl?
os oes angen 2 electron ar atom
beth ydy bondio dwbl?
2 par o orbitalau’n gorgyffwrdd i ffurfio dau orbital moleciwlaidd
pam mai bond sigma yw’r bond cofalent cryfach?
mae’r orbitalau’n gorgyffwrdd yn uniongyrchol (directly overlap)
sut creuir bond sigma?
orbitalau’n gorgyffwrdd
pa fath o fondiau ydy sigma fel arfer?
sengl
beth yw’r tri ffordd o greu bond sigma?
trwy’r cyfuniadau yma o orbitalau atomig:
- S + S –> S-S overlap
- S + P –> S-P overlap
- P + P –> P-P overlap
sut ffurfir bond pi?
dau orbital P yn gorgyffwrdd i’r ochr
pa bondiau ydy bond pi yn presennol mewn?
dwbl a triphlyg
pam ydy bondiau pi yn wannach na bondiau sigma?
achos mae’r gorgyffwrdd yn llai effeithiol a nid yw’r dwysedd electronau rhwng y ddau niwclews
pa bond (sigma neu pi) sy’n torri wrth i fond dwbl adweithio a pham?
bond pi achos mae’n haws torri
beth ydy diffiniad bond cyd drefnol?
bond cofalent sy’n ffurfio o bar o electronau rhanedig gyda’r dau electron yn dod o’r un atom
beth oes angen er mwyn ffurfio bond cyd drefnol?
rhaid bod gan un atom par o electronau yn y plisgyn allanol sydd heb defnyddio mewn bond (par unig)
- rhaid bod electron diffygiol
beth dangosir bond cyd-drefnol fel?
saeth
(—>)
beth yw diffiniad deumer?
moleciwl sy’n ffurfio o ddau foleciwl llai wedi’i huno gyda’i gilydd
esiampl o deumer
pam ydy Alwminiwm Clorid yn deumer?
mae gan AlCl3 chwech electron felly mae’r moleciwl yn ffurfio deumer wedi’i cysylltu gan ddau fond cyd-drefnol i gael plisgyn allanol llawn.
caiff par o electronau o atom clorin eu rhannu gyda alwminiwm electron diffygol i greu plisgyn allanol llawn yr alwminiwm, a’r un peth yn digwydd i glorin
beth yw bond cofalent polar?
bondio rhwng electronau lle mae electronegatifedd gwahanol rhwng yr atomau felly gyda gwefrau bach (delta positif a negatif)
beth yw diffiniad electronegatifedd?
tuedd unrhyw elfen i dynnu dwysedd electronau mewn bond cofalent
pa elfen sydd gyda’r electronegatifedd fwyaf a pham?
fflworin
achos mae electronegatifedd yn gostwng i lawr grwp yn y tabl cyfnodol a cynyddu ar draws cyfnod
gwahaniaeth electronegatifedd - ionig
2.0 neu uwch
gwahaniaeth electronegatifedd - bondio cofalent amholar
dan 0.5
gwahaniaeth electronegatifedd - bondio cofalent polar
rhwng 0.5 a 2.0
beth yw’r grym cryfaf rhwng moleciwlau i’r grym lleiaf rhwng moleciwlau
cryfaf
hydrogen
grymoedd deupol-deupol
grymoedd deupol-anwythol i deupol-anwythol
gwanaf
pryd ydy grymoedd deupol-deupol (VDW) yn presennol?
pan mae gwefr delta positif a delta negatif yn moleciwlau gwahanol yn atynnu ei gilydd
(deupol yn bresennol yn y moleciwlau)
ydy grymoedd deupol anwythol-deupol anwythol yn gryf neu’n wan
gwan iawn
beth yw ystyr y gair anwythol mewn grymoedd deupol anwythol?
anwythol yw induced
felly mae wedi’i gorfodi (forced)
beth yw’r 4 cam wrth ffurfio grymoedd deupol anwythol-deupol anwythol?
- mudiant electronau o fewn y moleciwl yn creu deupol dros dro
- rhan negatif y deupol yn gwrthyrru electronau yng nghwmwl electronau moleciwl arall
- caiff deupol dros dro ei anwytho (forced) yn y moleciwl arall
- gwefrau bach (delta positif a negatif) yn atynnu ei gilydd
pryd ydy bond hydrogen yn ffurfio?
digwydd pan mae hydrogen yn bondio i elfen electronegatif iawn sef fflworin, ocsigen a nitrogen
beth sy’n gryfach, bondiau Hydrogen neu grymoedd Van der Waals?
bondiau hydrogen llawer gryfach
bondiau hydrogen grwp 6 - pam oes gan H20 berwbwynt ac ymdoddbwynt uwch na gweddill grwp 6?
mae’r bondiau hydrogen rhwng y moleciwlau H20 (sydd ddim yn bodoli yn y moleciwlau arall) yn cryfach o lawer na’r grymoedd VDW
siapau moleciwlau ac ionau
siap llinol - beth yw’r ongl?
180
siapau moleciwlau ac ionau
siap trigonol - beth yw’r ongl?
120
siapau moleciwlau ac ionau
siap tetrahedrol - beth yw’r ongl?
109.5
siapau moleciwlau ac ionau
siap deubyramid trigonol - beth yw’r onglau?
90, 120
siapau moleciwlau ac ionau
siap octahedrol - beth yw’r ongl?
90
beth yw bwriad VSEPR (valence shell electron pair repulsion)?
rhagfynegi siapau sy’n sicrhau’r gwrthyriad lleiaf rhwng y parau o electronau
beth yw’r trefn gwrthyriad gyda pariau o’r mwyaf i’r lleiaf?
(mwyaf)
par unig-par unig
par unig-par bondio
par bondio-par bondio
(lleiaf)
siapau moleciwlau ac ionau
faint ydy pob par unig yn lleihau’r onglau gan?
2.5 gradd
siapau moleciwlau ac ionau
siap pyramidaidd - beth yw’r ongl?
107
siapau moleciwlau ac ionau
siap plyg neu v - beth yw’r ongl?
104.5
beth yw par unig?
parau o electronau allanol yn yr atom canol ond sydd ddim yn bondio rhwng atomau
beth yw par bondio?
parau o electronau sy’n bondio rhwng atomau
