uned 1.4

Question 1

beth yw bondio ionig?

Answer 1

electronau’n cael ei drosglwyddo o un atom i atom arall gan ffurfio ionau

Question 2

ydy atom sy’n colli electronau yn ffurfio ion positif neu negatif?

Answer 2

ion positif (cation)

Question 3

ydy atom sy’n ennill electronau yn ffurfio ion positif neu negatif?

Answer 3

ion negatif (anion)

Question 4

beth yw’r grym atyniadol?

Answer 4

y grymoedd rhwng yr ionau positif a negatif

Question 5

beth yw grym gwrthyrru?

Answer 5

gwrthyrriadau rhwng yr ionau o’r un wefr

Question 6

pam ydy’r electronau’n cael ei drosglwyddo’n llwyr o fetel i anfetel mewn bondio ionig?

Answer 6

y gwahaniaeth yn electronegatifedd

Question 7

beth yw bondio cofalent?

Answer 7

rhannu electronau rhwng yr atomau i ffurfio plisg allanol llawn

Question 8

o ba orbitalau ydy bond cofalent yn ffurfio?

Answer 8

2 orbital S

Question 9

beth yw bwriad bondio cofalent?

Answer 9

cael plisgyn allanol llawn am sefydlogrwydd

Question 10

pryd ffurfir bondiau dwbl?

Answer 10

os oes angen 2 electron ar atom

Question 11

beth ydy bondio dwbl?

Answer 11

2 par o orbitalau’n gorgyffwrdd i ffurfio dau orbital moleciwlaidd

Question 12

pam mai bond sigma yw’r bond cofalent cryfach?

Answer 12

mae’r orbitalau’n gorgyffwrdd yn uniongyrchol (directly overlap)

Question 13

sut creuir bond sigma?

Answer 13

orbitalau’n gorgyffwrdd

Question 14

pa fath o fondiau ydy sigma fel arfer?

Answer 14

sengl

Question 15

beth yw’r tri ffordd o greu bond sigma?

Answer 15

trwy’r cyfuniadau yma o orbitalau atomig:
- S + S –> S-S overlap
- S + P –> S-P overlap
- P + P –> P-P overlap

Question 16

sut ffurfir bond pi?

Answer 16

dau orbital P yn gorgyffwrdd i’r ochr

Question 17

pa bondiau ydy bond pi yn presennol mewn?

Answer 17

dwbl a triphlyg

Question 18

pam ydy bondiau pi yn wannach na bondiau sigma?

Answer 18

achos mae’r gorgyffwrdd yn llai effeithiol a nid yw’r dwysedd electronau rhwng y ddau niwclews

Question 19

pa bond (sigma neu pi) sy’n torri wrth i fond dwbl adweithio a pham?

Answer 19

bond pi achos mae’n haws torri

Question 20

beth ydy diffiniad bond cyd drefnol?

Answer 20

bond cofalent sy’n ffurfio o bar o electronau rhanedig gyda’r dau electron yn dod o’r un atom

Question 21

beth oes angen er mwyn ffurfio bond cyd drefnol?

Answer 21

rhaid bod gan un atom par o electronau yn y plisgyn allanol sydd heb defnyddio mewn bond (par unig)
- rhaid bod electron diffygiol

Question 22

beth dangosir bond cyd-drefnol fel?

Answer 22

saeth
(—>)

Question 23

beth yw diffiniad deumer?

Answer 23

moleciwl sy’n ffurfio o ddau foleciwl llai wedi’i huno gyda’i gilydd

Question 24

esiampl o deumer

pam ydy Alwminiwm Clorid yn deumer?

Answer 24

mae gan AlCl3 chwech electron felly mae’r moleciwl yn ffurfio deumer wedi’i cysylltu gan ddau fond cyd-drefnol i gael plisgyn allanol llawn.
caiff par o electronau o atom clorin eu rhannu gyda alwminiwm electron diffygol i greu plisgyn allanol llawn yr alwminiwm, a’r un peth yn digwydd i glorin

Question 25

beth yw bond cofalent polar?

Answer 25

bondio rhwng electronau lle mae electronegatifedd gwahanol rhwng yr atomau felly gyda gwefrau bach (delta positif a negatif)

Question 26

beth yw diffiniad electronegatifedd?

Answer 26

tuedd unrhyw elfen i dynnu dwysedd electronau mewn bond cofalent

Question 27

pa elfen sydd gyda'r electronegatifedd fwyaf a pham?

Answer 27

fflworin achos mae electronegatifedd yn gostwng i lawr grwp yn y tabl cyfnodol a cynyddu ar draws cyfnod

Question 28

gwahaniaeth electronegatifedd - ionig

Answer 28

2.0 neu uwch

Question 29

gwahaniaeth electronegatifedd - bondio cofalent amholar

Answer 29

dan 0.5

Question 30

gwahaniaeth electronegatifedd - bondio cofalent polar

Answer 30

rhwng 0.5 a 2.0

Question 32

beth yw'r grym cryfaf rhwng moleciwlau i'r grym lleiaf rhwng moleciwlau

Answer 32

cryfaf hydrogen grymoedd deupol-deupol grymoedd deupol-anwythol i deupol-anwythol gwanaf

Question 33

pryd ydy grymoedd deupol-deupol (VDW) yn presennol?

Answer 33

pan mae gwefr delta positif a delta negatif yn moleciwlau gwahanol yn atynnu ei gilydd (deupol yn bresennol yn y moleciwlau)

Question 34

ydy grymoedd deupol anwythol-deupol anwythol yn gryf neu'n wan

Answer 34

gwan iawn

Question 35

beth yw ystyr y gair anwythol mewn grymoedd deupol anwythol?

Answer 35

anwythol yw induced felly mae wedi'i gorfodi (forced)

Question 36

beth yw'r 4 cam wrth ffurfio grymoedd deupol anwythol-deupol anwythol?

Answer 36

1. mudiant electronau o fewn y moleciwl yn creu deupol dros dro 2. rhan negatif y deupol yn gwrthyrru electronau yng nghwmwl electronau moleciwl arall 3. caiff deupol dros dro ei anwytho (forced) yn y moleciwl arall 4. gwefrau bach (delta positif a negatif) yn atynnu ei gilydd

Question 37

pryd ydy bond hydrogen yn ffurfio?

Answer 37

digwydd pan mae hydrogen yn bondio i elfen electronegatif iawn sef fflworin, ocsigen a nitrogen

Question 38

beth sy'n gryfach, bondiau Hydrogen neu grymoedd Van der Waals?

Answer 38

bondiau hydrogen llawer gryfach

Question 39

bondiau hydrogen grwp 6 - pam oes gan H20 berwbwynt ac ymdoddbwynt uwch na gweddill grwp 6?

Answer 39

mae'r bondiau hydrogen rhwng y moleciwlau H20 (sydd ddim yn bodoli yn y moleciwlau arall) yn cryfach o lawer na'r grymoedd VDW

Question 40

# siapau moleciwlau ac ionau siap llinol - beth yw'r ongl?

Answer 40

180

Question 41

# siapau moleciwlau ac ionau siap trigonol - beth yw'r ongl?

Answer 41

120

Question 42

# siapau moleciwlau ac ionau siap tetrahedrol - beth yw'r ongl?

Answer 42

109.5

Question 43

# siapau moleciwlau ac ionau siap deubyramid trigonol - beth yw'r onglau?

Answer 43

90, 120

Question 44

# siapau moleciwlau ac ionau siap octahedrol - beth yw'r ongl?

Answer 44

90

Question 45

beth yw bwriad VSEPR (valence shell electron pair repulsion)?

Answer 45

rhagfynegi siapau sy'n sicrhau'r gwrthyriad lleiaf rhwng y parau o electronau

Question 46

beth yw'r trefn gwrthyriad gyda pariau o'r mwyaf i'r lleiaf?

Answer 46

(mwyaf) par unig-par unig par unig-par bondio par bondio-par bondio (lleiaf)

Question 47

# siapau moleciwlau ac ionau faint ydy pob par unig yn lleihau'r onglau gan?

Answer 47

2.5 gradd

Question 48

# siapau moleciwlau ac ionau siap pyramidaidd - beth yw'r ongl?

Answer 48

107

Question 49

# siapau moleciwlau ac ionau siap plyg neu v - beth yw'r ongl?

Answer 49

104.5

Question 50

beth yw par unig?

Answer 50

parau o electronau allanol yn yr atom canol ond sydd ddim yn bondio rhwng atomau

Question 51

beth yw par bondio?

Answer 51

parau o electronau sy'n bondio rhwng atomau