uned 2.4 - cemeg organig

Question 1

pa bondiau ydy cyfansoddion organig yn cynnwys?

Answer 1

carbon-hydrogen

Question 2

beth yw prif ffynhonnellau cyfansoddion organig?

Answer 2

pethau fyw neu pethau sydd wedi deillio o ffynhonnellau byw

Question 3

meth = __ carbon

Answer 3

1

Question 4

eth = __ carbon

Answer 4

2

Question 5

prop = __ carbon

Answer 5

3

Question 6

bwt = __ carbon

Answer 6

4

Question 7

pent = __ carbon

Answer 7

5

Question 8

hecs = __ carbon

Answer 8

6

Question 9

ydy bondiau sengl carbon-carbon yn alcen/alcan?

Answer 9

alcan

Question 10

ydy bondiau dwbl carbon-carbon yn alcen/alcan?

Answer 10

alcen

Question 11

beth yw enw’r grwp alcyl CH3?

Answer 11

methyl

Question 12

beth yw enw’r grwp alcyl CH3CH2?

Answer 12

ethyl

Question 13

beth yw enw’r grwp alcyl CH3CH2CH2?

Answer 13

propyl

Question 14

beth yw enw’r grwp alcyl CH3CH2CH2CH2?

Answer 14

bwtyl

Question 15

beth yw fformiwla gyffredinol alcan?

Answer 15

Cn+H2n+2

Question 16

beth yw fformiwla gyffredinol alcen?

Answer 16

CnH2n

Question 17

sut ydy enw cyfansoddyn yn gorffen os yw’n cynnwys alcohol?

Answer 17

-ol

Question 18

pa grwp gweithredol byddai cyfansoddyn yn cynnwys os yw’n alcohol?

Answer 18

OH

Question 19

pa grwp gweithredol byddai cyfansoddyn yn cynnwys os yw’n asid carbocsylig?

Answer 19

COOH

Question 20

beth yw’r templed wrth enwi cyfansoddyn sy’n cynnwys asid carbocsylig?

Answer 20

asid ___oig

Question 21

pa rhif carbon ydy’r carbon mewn COOH yn cael ei gyfri fel mewn gadwyn?

Answer 21

1

Question 22

beth ydy fformiwla foleciwlaidd yn dangos?

Answer 22

dangos yr atomau a nifer o bob math sydd mewn moleciwl o gyfansoddyn. bob atom o’r un elfen yn cael eu grwpio gyda’ gilydd

Question 23

beth ydy fformiwla fyrrach yn dangos?

Answer 23

dangos y grwpiau sydd yn y moleciwl mewn digon o fanylder i ddadansoddi ei strwythr

Question 24

beth ydy fformiwla graffig yn dangos?

Answer 24

dangos sut mae’r atomau’n cael ei trefnu o fewn moleciwl

Question 25

beth ydy fformiwla sgerbydol yn dangos?

Answer 25

dangos y grwpiau gweithredol yn unig

Question 26

pa grymoedd sydd gan hydrocarbonau?

Answer 26

grymoedd VDW gwan

Question 27

beth sy’n digwydd i ferwbwynt cyfansoddion organig wrth i hyd y gadwyn cynyddu?

Answer 27

cynyddu

Question 28

beth sy’n digwydd i hydoddedd hydrocarbonau wrth cynyddu’r cadwyni mewn moleciwlau organig?

Answer 28

lleihau

Question 29

beth yw diffiniad isomeredd adeiledol?

Answer 29

cyfansoddion gwahanol sydd a’r un fformiwla foleciwlaidd ond fformiwla adeileddol gwahanol

Question 30

ydy isomeredd E-Z yn digwydd mewn alcanau neu alcenau?

Answer 30

alcenau

Question 31

pam ydy isomeredd E-Z yn bodoli?

Answer 31

achos bod cylchdroi o amgylch y bond dwbl rhwng atomau o garbon yn cael eu atal gan y bond pi

Question 32

beth sy’n achosi’r isomeredd E-Z?

Answer 32

arddwysedd electronau uwchben ac o dan y bond

Question 33

pa elfen sydd gyda blaenoriaeth mewn isomeredd E-Z?

Answer 33

yr elfen sydd wedi bondio yn uniongyrchol i un o’r carbon gyda’r rhif atomig uchaf

Question 34

sut gallwn cofio beth yw E a beth yw Z mewn isomeredd E-Z? (dywediad)

Answer 34

Zee Zame ZIde

Question 35

beth yw priodweddau isomerau E?

Answer 35

-gallu ffitio yn agosach
-grymoedd rhyng-foleciwlaidd cryfach
-tymeredd ymdoddi uwch

Question 36

beth yw trefn blaenoriaeth grwpiau gweithredol? (cynnwys 5 grwp)

Answer 36

mwy pwysig
asid carbocsylig
aldehyd/ceton
alcohol
alcen
halogen
llai pwysig