Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

FARMAKOLOGIA > Układ moczowy > Flashcards

Układ moczowy Flashcards

1
Q

Choroby i zaburzeniach w których wykorzystywane są leki moczopędne

A

A) MOCZOWY:

  • NN
  • zsp. nerczycowy (bo obrzęki)
  • kamica

B) SERCOWO-NACZYNIOWY

  • zastoinowa NS
  • nadBP
  • obrzęk płuc poch. sercowego

C) HORMONALNE i ELEKTROLITOWE

  • hiperaldosteronizm
  • hiperCa2+
  • hiperK+
  • hipoK+

D) INNE

  • obrzęk mózgu
  • marskość wątroby
  • moczówka prosta
  • jaskra
  • choroba wysokościowa
  • niektóre padaczki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Klasy leków moczopędnych

A
  1. Diuretyki osmotyczne
  2. Inhibitory anhydrazy węglanowej
  3. Diuretyki tiazydowe i tiazydopodobne
  4. Diuretyki pętlowe
  5. Diuretyki oszczędzające K+
  6. Peptydy natriuretyczne
  7. Antagoniści rec. wazopresynowego
  8. Antagoniści rec. adenozynowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Diuretyki osmotyczne

A
  1. Glicerol - ostry atak jaskry
  2. Mannitol - jaskra, obrzęk mózgu, NN w fazie skąpomoczu

Nie wymagają interakcji z enzymem lub receptorem
Osiągają duże stężenia po podaniu p.o. (Glicerol) i i.v. (Mannitol)

W gałce ocznej powodują przemieszczenie do krwiobiegu części płynu wodnistego, co zmniejsza objętość i ciśnienie w gałce -> przerwanie napadu jaskry

Mogą spowodować zwiększenie objętości krążącego osocza, przez co:
X niewydolność serca
X zastój krwi w krążeniu płucnym
X obrzęki obwodowe u podatnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Mannitol

A
  1. i.v.
  2. jaskra, obrzęk mózgu, ostra NN w fazie skąpomoczu
  3. w NN tworzy drogę dla lepszych diuretyków
  4. wykazuje działanie moczopędne
    a) bezpośrednie - ładunek osmotyczny
    b) pośrednie - natriureza : rozcieńcza mocz -> zmniejsza stężenie Na+ -> mniejszy gradient -> Na+ pociąga ze sobą część wody
  5. obrzęki mózgu: przemieszcza wodę z płynu śródmiąższowego i wewnątrzkomórkowego, co zmniejsza ICP
  6. Osłonowo stosowany np. w chemioterapii p/neo gdy podawane związki nefrotoksyczne np. Cisplatyna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Inhibitory anhydrazy węglanowej (inh. CA)

A
  1. Acetazolamid
  2. Dorzolamid
  • jaskra (ataki i przewlekle)
  • choroba wysokościowa
  • niektóre padaczki

Istotne przy działaniu moczopędnym izoformy CA to IV (bł. kom. cewki) i II (cytozol).

Działanie

  1. Wzrost HCO3- w moczu -> wzrost h2o w moczu (bo ładunek osmotyczny)
  2. Alkalizacja moczu
  3. Niewielka kwasica metaboliczna we krwi
  • wzrost diurezy jest niewielki i samoograniczający przy stosowaniu długoterminowym
  • możliwa jest oporność przez zwiększenie zdolności wychwytu HCO3- przez cewkę nerkową
  • mogą być wykorzystywane, np. by zwiększyć wydzielanie kwasu moczowego w dnie moczanowej (alkalizacja moczu)

X nieznacznie nasilone

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Acetazolamid

A
  1. p.o.
  2. zapobieganie ch. wysokościowej przez powodowanie kwasicy metabolicznej, która zapobiega alkalozie oddechowej typowej dla tej choroby -> przyspiesza aklimatyzację i zachowuje właściwą podaż O2 w czasie snu
  3. Zmniejsza wydz. HCO3- i Cl- do CSF, co obniża jego ciśnienie
  4. Stosowany w niektórych padaczkach petit mal, bo podwyższa próg gotowości drgawkowej

X kwasica metaboliczna
X hiperglikemia
X zaburzenia elektrolitowe
X OUN (senność, dezorient., zab. słuchu)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Dorzolamid

A
  1. krople do oczu
  2. pozwala uniknąć objawy ogólnoustrojowe
  3. Zmniejsza wydz. NaCl do płunu wodnistego, co redukuje jego V końcową, co zmniejsza ciśnienie śródgałkowe

(wydzielanie NaCl jest zależne od CA, bo pobranie Cl- przez nabłonek ciała rzęskowego do wydz. po stronie szczyt. zależny jest od wymiany Cl-, Na+, HCO3- i H+.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Diuretyki tiazydowe i tiazydopodobne

  • mechanizm
  • rodzaje
  • sposób przyjmowania
A
  1. Działają w kanaliku dystalnym nefronu
  2. Transportowane są wcześniej aktywnie przez k. nabłonka cewki proxym
  3. Hamują resorpcję z moczu Na+ (blok. NCC - NaCl co-transporter)
  4. Silniej diuretycznie niż inh. CA ale słabiej od pętlowych
  5. Niewielki pułap możliwości, bo większość Na+ jest wcześniej wchłaniana
  6. RODZAJE
    A) TIAZYDY (poch. Benzotiadazyny)
    - Chlortiazyd, Hydrochlortiazyd, Metyklotiazyd
    B) TIAZYDOPODOBNE
    - Klopamid, Indapamid, Metolazon, Chlortalidon
  7. p.o. i i.v., ale i.v. tylko w stanach nagłych, a wtedy w sumie i tak lepiej pętlowe dać
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Zastosowanie diuretyków tiazydowych

A
  1. NadBP
  2. Kamica mocz
  3. Moczówka prosta
  4. Obrzęk płucny i obwodowy od zastoin. NS, marskości, zsp. nercz.
  5. Przewlekła NN
  6. NadBP
    - pierwszy rzut - łatwe do kontroli, tanie
  7. Obrzęki
    - bo natriuretyczne
  8. Kamica moczowa
    - zwiększają wchłanianie okołokomórkowe Ca2+ w cewce PROXymalnej (większość diuretyków zwiększa usuwanie Ca2+)
  9. Moczówka prosta
    - paradoksalny mechanizm
    - umiarkowany efekt diuretyczny tiazydów zmniejsza V osocza, co pobudza resorpcję Na+ i H2O w cewce prox, przez co do uszkodzonej cewki zbiorczej dociera mniej moczu niż u chorych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Hydrochlortiazyd

A
  1. Tiazyd
  2. Najpopularniejszy
  3. p.o. 1-2x/d
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Indapamid

A
  1. Tiazydopodobny
  2. NadBP (ma też działanie rozszerzające)
  3. NS (zapobiega przerostowi LK)
  4. 1 x/d
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Metolazon

A
  1. Tiazydopodobny

2. Przewlekła NN - skuteczniejszy od tiazydów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Chlortalidon

A
  1. Tiazydopodobny

2. Co drugi dzień

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Tiazydy z innymi lekami

A

dla wygody można łączyć z innymi lekami w 1 tabletce, np. antagonistami β-adrenerg, bo:

HR - diuretyki zwiększają (przez obniżenie BP), a β-blokery zmniejszają to
kurczliwość serca - β-blokery zmniejszają, a diuretyki ułatwiają jego pracę (zmniejszenie V krwi)

Tiazydy + diuretyki pętlowe

  • u osób z opornością na diuretyki
  • można przełamać oporność na każdą ze stosowanych osobno klas diuretyków podając kombinację tych leków => sekwencyjna blokada nefronu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Działania niepożądane tiazydów

A
  1. HipoK - najpoważniejsze
  2. HipoNa
  3. Alkaloza hipoCl
  4. HipoMg
  5. HiperCa2+
  6. Ataki dny moczanowej - bo zwiększone wydalanie H+ zmniejsza wydalanie kw. mocz.
  7. HiperGlikemia
  8. HiperTAG (pogorszenie prof. lipidowego)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

HipoK+ (omówione przy diuretykach tiazydowych)

A

K+ < 3,8 mM, ale większość objawów jak <3 mM (chyba że spadek jest nagły)

  1. Arytmie
    - przedwczesne pobudz. dodatk.
    - częstoskurcze nadkomorowe
    - blok P-K
    - częstoskurcz i migotanie komór
    - wydłużenie QT, obniżenie ST, spadek amplit. T, zwiększenie amplit. fali U, rzadko poszerzenie QRS (zmiany ekg nie zależą często od ciężkości hipoK+)
  2. Osłabienie siły mm. poprzecznie prążkowanych (nogi->tułów -> ręce) - też mm. oddechowe
  3. Neurologiczne - parestezje, nadpobudl. mm.
  4. Osłabienie/porażenie mm. jelit i pęcherza moczowego
  5. Rabdomioliza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Diuretyki pętlowe

  • rodzaje
  • zastosowanie
A
  1. Furosemid, Bumetanid, Torazemid, Kwas Etakrynowy
  2. Pochodne sulfonamidów - niepożądane mogą być u uczulonych na sulfonamidy
  3. Najsilniejsze diuretyki
  4. Stosowane w stanach nagłych i ciężkich schorzeniach - obrzęk płuc, NN, zsp. nercz., zastoinowa NS, marskość wątroby
  5. Przydatne też przy hiperCa2+ w nadcz. przytarczyc, ale głównie nagłe nadBP. Podawane też w oporności na diuretyki (sekwencyjna blok. nefronu).
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Diuretyki pętlowe

- mechanizm

A
  1. Część gruba ramienia wstępującego pętli Henlego
  2. Blok. symportu Na+/K+/2Cl-
  3. Mają większy potencjał, bo przez tę część przechodzi 25-35% Na+
  4. Nie mają jak inne diuretyki efektu maksymalnego pułapu (im .
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Bumetanid

A
  1. Najsilniejszy diuretyk pętlowy

2. 40x silniejszy od Furosemidu

20
Q

Działania niepożądane diuretyków pętlowych

A
  1. HipoK+
    - niewchłonięty Na+ ulega w cewkach zbiorczych wymianie na K+ (i H+) pod wpływem aldosteronu, co daje też (2,3):
  2. HipoNa+
  3. Alkalozę metaboliczną
  4. HipoCa2+
  5. HipoMg2+
    4,5 - bo pętlowe niwelują dyfuzję zwrotną K+ do światła nefronu, co redukuje przeznabłonkową różnicę pot. elektr., który był niwelowany przez okołokomórkową dyfuzję Ca2+, Mg2+ ze światła nefronu do płynu śródmiąższowego
  6. Hiperglikemia - bo hipoK+ daje mało insuliny
  7. Hiperurykemia - może dać atak dny mocz.
  8. Ototoksycznosć - szczególnie jak podawane aminoglikozydy też
21
Q

Diuretyki oszczędzające K+

  • Rodzaje
  • Mechanizm
A

A. Antagoniści kanału Na+ ENaC
- Amiloryd, Triamteren
B. Antagoniści receptora dla aldosteronu
- Spironolakton, Kanrenon, Eplerenon

  1. Cewka zbiorcza
  2. 3% Na+ przechodzi -> słaby lek, więc stosujemy w połączeniu z innymi
  3. Blokowanie ENaC powoduje zatrzymanie Na+ w moczu i zatrzymanie K+ w organizmie
  4. Blokowanie rec. aldosteronu powoduje blok. syntezy mRNA, przez co jest blokada ekspresji białek ENaC i Na+/K+-ATPazy
22
Q

Diuretyki oszczędzajce K+

- Zastosowanie

A

Antagoniści rec. aldosteronu:

  • hiperaldosteronizm
  • pomocniczo w zapob. i lecz. hipoK+
  • nadBP
  • obrzęk płuc
  • marskość wątroby
  • niewydolność serca (szcz. Spironolakton)

DOP nie są używane samodzielnie, bo mogą dać hiperK+, dlatego stosujemy z innymi diuretykami - tiazydowe / pętlowe

23
Q

Spironolakton

A
  1. Antagonista rec. aldosteronu(diuretyk oszczędzający K+)
  2. u K może być podawany w hirsutyzmie i zsp. policystycznych jajników
  3. Dłuższe stosowanie u M -> ryzyko ginekomastii i impotencji
24
Q

Eplerenon

A
  1. Antagonista rec. aldosteronu (DOP)

2. Ma mniej endokrynologicznych działań niepożądanych niż Spironolakton

25
Postępowanie w hiperkaliemii od stosowania diuretyków oszczędzających potas
1. Patiromer - przy stosowaniu DOP lub przy NN - wiąże K+ w jelitach i ham. wchłanianie - nie nadaje się w sytuacjach zagrożenia życia 2. W sytuacjach zagrożenia życia - wlepki Ca2+ - insulina z glukozą - hemodializa (ostateczność) 3. Resonium A - jak jeszcze nie do końca zagrożenie życia - doustnie / doodbytniczo - sól sodowa jonowymiennej żywicy polistyrenowej - gdy K+ > 6 mM - wchłania K+ w całym PP i wydala je z kałem - X z PP, hipoK+
26
Peptydy natriuretyczne - rodzaje - działanie
ANP - przedsionkowy BNP - wytwarzany w komorach serca CNP - wytw. w śródbłonku naczyń 1. Osłabienie pragnienia w OUN 2. Defosforylacja lekkich łań. miozynowych w naczyniach -> wazorelaksacja 3. Wzrost przep. śródbłonka dla osocza -> niższa wolemia 4. Większa filtracja osocza, bo rozkurcz t. doprowadzającej i skurcz t. odprowadzających 5. Wzrost natriurezy (bo ham. wydz. reniny i aldosteronu)
27
Nezerytyd
1. rekomb. BNP stosowany w NS 2. ale chyba tylko placebo 3. X hipotonia
28
Receptory dla peptydów natriuretycznych
NPR-A - wiąże ANP, BNP NPR-B - tylko CNP NPR - C - wszystkie, ale jest przynętą, bo ulega po połącz. degradacji, co zapobiega nadmiernej stymulacji NPR-A i NPR-B NPR-A i NPR-B -> nagromadzenie cGMP w komórce
29
Receptory na jakie działa wazopresyna (ADH)
V1a - kurczy mm. gładką naczyń -> wzrost oporu obwodowego i podniesienie BP V1b - zwiększa wydz. ACTH z przedniego płąta przysadki -> wzrost wydz. GKS (stres) V2 - reabsorpcja wody w kanalikach zbiorczych nerki -> wzrost wolemii i zmniejszenie ilości moczu końcowego ADH -> V2 -> wzrost cAMP - > aktywacja kinazy białkowej A -> fosforylacja białek transport -> akwaporyna 2 do błony szczytowej k. kanalików zbiorczych nefronu -> wzrost przepływu do wnętrza komórki wolnej wody
30
W jakich schorzeniach może być zwiększony patologicznie poziom ADH i co jest obserwowane w takich sytuacjach? Co można zastosować w takiej sytuacji?
1. Niewydolność serca 2. Marskość wątroby z obrzękami 3. Zespół nieadekwatnego wydz. wazopresyny (SIADH, zsp. Schwartza-Barttera) Obserwowane: - hiperwolemiczna / euwolemiczna hipoNa+ Co zastosować? - antagoniści V1a i V2 / tylko V2 w leczeniu hipoNa+ - nie wolno gdy hipoNa+ hipowoleczna (np. od wymiotów, biegunki, potów)
31
Rodzaje antagonistów rec. ADH - waptany
A. Antagonisty V1a i V2 - Koniwaptan - dożylnie tylko B. Wybiórcze antagonisty V2 - Tolwaptan, Satawaptan, Liksiwaptan - mogą być podane doustnie - są Akwaretykami czyli powodują wzrost wydz. wolnej H2O, bez wzrostu wydz. elektrolitów
32
Antagoniści rec. ADH w terapii moczówki prostej nerkowej
1. Paradoksalna terapia 2. Antagonista musi spełniać warunki: - wnikać przez bł. kom. do cytoplazmy - mieć niewielkie powinowactwo do receptora (słąby antagonista) 3. Łącząc się z uszkodzonymi receptorami V2 dają ochronę przez degradacją w proteasomach
33
Antagonisty receptora adenozynowego
Metyloksantyny - Teofilina, Kofeina - wzrost diurezy przez blok. rec. A1 - adenozyna -> A1 -> skurcz t. doprowadz. i wzrost resorpcji Na+ w kan. prox i dyst. Rolofilina, Tonapofilina - wybiórcze antagonisty A1 - i.v. w ostrej niewyd. krążenia - bez nadmiernego pobudz. OUN i drżenia mięśniowego - zwiększają GFR, diurezę, natriurezę, zmniejszają obrzęki obwodowe i wolemię - nie znalazły zastosowania jak na razie
34
Leki hamujące diurezę
1. Wazopresyna (ADH) | 2. Desmopresyna
35
Wazopresyna
1. Substytucja niedoboru ADH (moczówka prosta centralna) 2. W trudnych do opanowania krwawieniach np. z żylaków przełyku - zanim możliwa operacja (bo pob. V1a) 3. Prof. i leczenie hemofilii A i ch. von Willenbranda (bo uwalnia cz. VIII i cz. vWF)
36
Desmopresyna
1. Syntet. długodział. poch. deamino-D-argininoADH 2. Wybiórczo na V2 - dlatego w moczówce prostej obwodowej, hemofilii, chorobie von Willenbranda bez obawy o skutki uboczne związane z pob. V1a i skurczem naczyń (np. bóle wieńcowe) 3. Podawana przy moczeniu nocnym u dzieci 4. X wzrost BP, hipoNa+, kolki jelitowe
37
Terlipresyna
1. Pochodna ADH o 11 AA 2. Wybiórczy agonista V1a 3. Nie jest antydiuretykiem, ale przydatny, gdy potrzebny efekt naczyniokurczący w ciężkich i trudnych do opanowania krwawieniach
38
Leczenie łągodnego przerostu prostaty (BPH)
Leczenie objawów: - moczenie nocne - częstomocz - niepełne opróżnianie pęcherza - zaburzenie funkcji seksualnych 1. Inhibitory 5α-reduktazy steroidowej 2. Antagoniści α1-adrenergiczni Lepsze łączenie tych 2 typów niż monoterapia
39
Inhibitory 5α-reduktazy steroidowej
FINASTERYD, DUTASTERYD 1. Hamują metabolizm testosteronu do 5α-dihydrotestosteronu (DHT), który stymuluje proliferację prostaty Izoformy 5α-reduktazy steroidowej: 1 - wszystkie tkanki np. wątroba i skóra 2 - głównie prostata, o ogranicz. ekspresji 3 - nie w prawidłowych tkankach, wzmożona przy raku prostaty, szczególnie gdy oporny na leczenie hormonalne
40
Finasteryd
1. Inhibitor niekompetetywny 2. Osiąga stęż. wystarcz. do zahamowania izoformy 2, ale za niskie by zaham. izoformę 1, dlatego stosowany do blok. tylko izoformy 2
41
Dutasteryd
1. Inhibitor kompetetywny 2. Znacznie silniejszy od Finasterydu 3. Zarówno hamuje izoformę 1 i 2
42
Receptory α1
1. Postsynaptyczne 2. Aktywacja -> aktywacja Gq(11?)-> pob. fosfolipazy C 3. Podtypy: α1A, α1B, α1D α1B - to one są głównie naczyniokurczące α1A - prostata α1D - pęcherz moczowy
43
Antagoniści receptorów α1-adrenergicznych
A) Nieselektywni względem podtypów - Terazosyna, Doksazosyna, Alfuzosyna - podobne do Prazosyny - X spadki BP (główny X) B) Selektywni względem podtypu - Tamsulozyna, Naftopidyl, Silodosin Niepożądane α1A: X zaburzenia ejakulacji
44
Tamsulozyna
1. Niewielka preferencja względem α1A
45
Naftopidyl
1. Niewielka preferencja względem α1D 2. Zmniejsza częstość oddawania moczu 3. Zwiększa pojemność pęcherza
46
Silodosin
1. Silnie selektywny względem α1A
47
Nietrzymanie moczu
1. Często od nadmiernego napięcia mm. gładkich pęcherza 2. Fizjo: w fazie gromadzenia moczu dominuje układ współczulny 3. Pobudzenie rec. adrenerg. -> rozluźnienie mm. gładkiej pęcherza MIRABEGRON - agonista rec. adrenerg. β3 - zwiększa stęż. cAMP w k. mm. gł. pęcherza, co rozluźnia je - nie ma negatywnego wpływu na fazę mikcji, która pozostaje pod kontrolą ukł. przywspółczulnego

FARMAKOLOGIA (13 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions