Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

FARMAKOLOGIA > Układ moczowy > Flashcards

Układ moczowy Flashcards

1
Q

Choroby i zaburzeniach w których wykorzystywane są leki moczopędne

A

A) MOCZOWY:

  • NN
  • zsp. nerczycowy (bo obrzęki)
  • kamica

B) SERCOWO-NACZYNIOWY

  • zastoinowa NS
  • nadBP
  • obrzęk płuc poch. sercowego

C) HORMONALNE i ELEKTROLITOWE

  • hiperaldosteronizm
  • hiperCa2+
  • hiperK+
  • hipoK+

D) INNE

  • obrzęk mózgu
  • marskość wątroby
  • moczówka prosta
  • jaskra
  • choroba wysokościowa
  • niektóre padaczki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Klasy leków moczopędnych

A
  1. Diuretyki osmotyczne
  2. Inhibitory anhydrazy węglanowej
  3. Diuretyki tiazydowe i tiazydopodobne
  4. Diuretyki pętlowe
  5. Diuretyki oszczędzające K+
  6. Peptydy natriuretyczne
  7. Antagoniści rec. wazopresynowego
  8. Antagoniści rec. adenozynowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Diuretyki osmotyczne

A
  1. Glicerol - ostry atak jaskry
  2. Mannitol - jaskra, obrzęk mózgu, NN w fazie skąpomoczu

Nie wymagają interakcji z enzymem lub receptorem
Osiągają duże stężenia po podaniu p.o. (Glicerol) i i.v. (Mannitol)

W gałce ocznej powodują przemieszczenie do krwiobiegu części płynu wodnistego, co zmniejsza objętość i ciśnienie w gałce -> przerwanie napadu jaskry

Mogą spowodować zwiększenie objętości krążącego osocza, przez co:
X niewydolność serca
X zastój krwi w krążeniu płucnym
X obrzęki obwodowe u podatnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Mannitol

A
  1. i.v.
  2. jaskra, obrzęk mózgu, ostra NN w fazie skąpomoczu
  3. w NN tworzy drogę dla lepszych diuretyków
  4. wykazuje działanie moczopędne
    a) bezpośrednie - ładunek osmotyczny
    b) pośrednie - natriureza : rozcieńcza mocz -> zmniejsza stężenie Na+ -> mniejszy gradient -> Na+ pociąga ze sobą część wody
  5. obrzęki mózgu: przemieszcza wodę z płynu śródmiąższowego i wewnątrzkomórkowego, co zmniejsza ICP
  6. Osłonowo stosowany np. w chemioterapii p/neo gdy podawane związki nefrotoksyczne np. Cisplatyna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Inhibitory anhydrazy węglanowej (inh. CA)

A
  1. Acetazolamid
  2. Dorzolamid
  • jaskra (ataki i przewlekle)
  • choroba wysokościowa
  • niektóre padaczki

Istotne przy działaniu moczopędnym izoformy CA to IV (bł. kom. cewki) i II (cytozol).

Działanie

  1. Wzrost HCO3- w moczu -> wzrost h2o w moczu (bo ładunek osmotyczny)
  2. Alkalizacja moczu
  3. Niewielka kwasica metaboliczna we krwi
  • wzrost diurezy jest niewielki i samoograniczający przy stosowaniu długoterminowym
  • możliwa jest oporność przez zwiększenie zdolności wychwytu HCO3- przez cewkę nerkową
  • mogą być wykorzystywane, np. by zwiększyć wydzielanie kwasu moczowego w dnie moczanowej (alkalizacja moczu)

X nieznacznie nasilone

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Acetazolamid

A
  1. p.o.
  2. zapobieganie ch. wysokościowej przez powodowanie kwasicy metabolicznej, która zapobiega alkalozie oddechowej typowej dla tej choroby -> przyspiesza aklimatyzację i zachowuje właściwą podaż O2 w czasie snu
  3. Zmniejsza wydz. HCO3- i Cl- do CSF, co obniża jego ciśnienie
  4. Stosowany w niektórych padaczkach petit mal, bo podwyższa próg gotowości drgawkowej

X kwasica metaboliczna
X hiperglikemia
X zaburzenia elektrolitowe
X OUN (senność, dezorient., zab. słuchu)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Dorzolamid

A
  1. krople do oczu
  2. pozwala uniknąć objawy ogólnoustrojowe
  3. Zmniejsza wydz. NaCl do płunu wodnistego, co redukuje jego V końcową, co zmniejsza ciśnienie śródgałkowe

(wydzielanie NaCl jest zależne od CA, bo pobranie Cl- przez nabłonek ciała rzęskowego do wydz. po stronie szczyt. zależny jest od wymiany Cl-, Na+, HCO3- i H+.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Diuretyki tiazydowe i tiazydopodobne

  • mechanizm
  • rodzaje
  • sposób przyjmowania
A
  1. Działają w kanaliku dystalnym nefronu
  2. Transportowane są wcześniej aktywnie przez k. nabłonka cewki proxym
  3. Hamują resorpcję z moczu Na+ (blok. NCC - NaCl co-transporter)
  4. Silniej diuretycznie niż inh. CA ale słabiej od pętlowych
  5. Niewielki pułap możliwości, bo większość Na+ jest wcześniej wchłaniana
  6. RODZAJE
    A) TIAZYDY (poch. Benzotiadazyny)
    - Chlortiazyd, Hydrochlortiazyd, Metyklotiazyd
    B) TIAZYDOPODOBNE
    - Klopamid, Indapamid, Metolazon, Chlortalidon
  7. p.o. i i.v., ale i.v. tylko w stanach nagłych, a wtedy w sumie i tak lepiej pętlowe dać
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Zastosowanie diuretyków tiazydowych

A
  1. NadBP
  2. Kamica mocz
  3. Moczówka prosta
  4. Obrzęk płucny i obwodowy od zastoin. NS, marskości, zsp. nercz.
  5. Przewlekła NN
  6. NadBP
    - pierwszy rzut - łatwe do kontroli, tanie
  7. Obrzęki
    - bo natriuretyczne
  8. Kamica moczowa
    - zwiększają wchłanianie okołokomórkowe Ca2+ w cewce PROXymalnej (większość diuretyków zwiększa usuwanie Ca2+)
  9. Moczówka prosta
    - paradoksalny mechanizm
    - umiarkowany efekt diuretyczny tiazydów zmniejsza V osocza, co pobudza resorpcję Na+ i H2O w cewce prox, przez co do uszkodzonej cewki zbiorczej dociera mniej moczu niż u chorych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Hydrochlortiazyd

A
  1. Tiazyd
  2. Najpopularniejszy
  3. p.o. 1-2x/d
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Indapamid

A
  1. Tiazydopodobny
  2. NadBP (ma też działanie rozszerzające)
  3. NS (zapobiega przerostowi LK)
  4. 1 x/d
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Metolazon

A
  1. Tiazydopodobny

2. Przewlekła NN - skuteczniejszy od tiazydów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Chlortalidon

A
  1. Tiazydopodobny

2. Co drugi dzień

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Tiazydy z innymi lekami

A

dla wygody można łączyć z innymi lekami w 1 tabletce, np. antagonistami β-adrenerg, bo:

HR - diuretyki zwiększają (przez obniżenie BP), a β-blokery zmniejszają to
kurczliwość serca - β-blokery zmniejszają, a diuretyki ułatwiają jego pracę (zmniejszenie V krwi)

Tiazydy + diuretyki pętlowe

  • u osób z opornością na diuretyki
  • można przełamać oporność na każdą ze stosowanych osobno klas diuretyków podając kombinację tych leków => sekwencyjna blokada nefronu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Działania niepożądane tiazydów

A
  1. HipoK - najpoważniejsze
  2. HipoNa
  3. Alkaloza hipoCl
  4. HipoMg
  5. HiperCa2+
  6. Ataki dny moczanowej - bo zwiększone wydalanie H+ zmniejsza wydalanie kw. mocz.
  7. HiperGlikemia
  8. HiperTAG (pogorszenie prof. lipidowego)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

HipoK+ (omówione przy diuretykach tiazydowych)

A

K+ < 3,8 mM, ale większość objawów jak <3 mM (chyba że spadek jest nagły)

  1. Arytmie
    - przedwczesne pobudz. dodatk.
    - częstoskurcze nadkomorowe
    - blok P-K
    - częstoskurcz i migotanie komór
    - wydłużenie QT, obniżenie ST, spadek amplit. T, zwiększenie amplit. fali U, rzadko poszerzenie QRS (zmiany ekg nie zależą często od ciężkości hipoK+)
  2. Osłabienie siły mm. poprzecznie prążkowanych (nogi->tułów -> ręce) - też mm. oddechowe
  3. Neurologiczne - parestezje, nadpobudl. mm.
  4. Osłabienie/porażenie mm. jelit i pęcherza moczowego
  5. Rabdomioliza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Diuretyki pętlowe

  • rodzaje
  • zastosowanie
A
  1. Furosemid, Bumetanid, Torazemid, Kwas Etakrynowy
  2. Pochodne sulfonamidów - niepożądane mogą być u uczulonych na sulfonamidy
  3. Najsilniejsze diuretyki
  4. Stosowane w stanach nagłych i ciężkich schorzeniach - obrzęk płuc, NN, zsp. nercz., zastoinowa NS, marskość wątroby
  5. Przydatne też przy hiperCa2+ w nadcz. przytarczyc, ale głównie nagłe nadBP. Podawane też w oporności na diuretyki (sekwencyjna blok. nefronu).
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Diuretyki pętlowe

- mechanizm

A
  1. Część gruba ramienia wstępującego pętli Henlego
  2. Blok. symportu Na+/K+/2Cl-
  3. Mają większy potencjał, bo przez tę część przechodzi 25-35% Na+
  4. Nie mają jak inne diuretyki efektu maksymalnego pułapu (im .
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Bumetanid

A
  1. Najsilniejszy diuretyk pętlowy

2. 40x silniejszy od Furosemidu

20
Q

Działania niepożądane diuretyków pętlowych

A
  1. HipoK+
    - niewchłonięty Na+ ulega w cewkach zbiorczych wymianie na K+ (i H+) pod wpływem aldosteronu, co daje też (2,3):
  2. HipoNa+
  3. Alkalozę metaboliczną
  4. HipoCa2+
  5. HipoMg2+
    4,5 - bo pętlowe niwelują dyfuzję zwrotną K+ do światła nefronu, co redukuje przeznabłonkową różnicę pot. elektr., który był niwelowany przez okołokomórkową dyfuzję Ca2+, Mg2+ ze światła nefronu do płynu śródmiąższowego
  6. Hiperglikemia - bo hipoK+ daje mało insuliny
  7. Hiperurykemia - może dać atak dny mocz.
  8. Ototoksycznosć - szczególnie jak podawane aminoglikozydy też
21
Q

Diuretyki oszczędzające K+

  • Rodzaje
  • Mechanizm
A

A. Antagoniści kanału Na+ ENaC
- Amiloryd, Triamteren
B. Antagoniści receptora dla aldosteronu
- Spironolakton, Kanrenon, Eplerenon

  1. Cewka zbiorcza
  2. 3% Na+ przechodzi -> słaby lek, więc stosujemy w połączeniu z innymi
  3. Blokowanie ENaC powoduje zatrzymanie Na+ w moczu i zatrzymanie K+ w organizmie
  4. Blokowanie rec. aldosteronu powoduje blok. syntezy mRNA, przez co jest blokada ekspresji białek ENaC i Na+/K+-ATPazy
22
Q

Diuretyki oszczędzajce K+

- Zastosowanie

A

Antagoniści rec. aldosteronu:

  • hiperaldosteronizm
  • pomocniczo w zapob. i lecz. hipoK+
  • nadBP
  • obrzęk płuc
  • marskość wątroby
  • niewydolność serca (szcz. Spironolakton)

DOP nie są używane samodzielnie, bo mogą dać hiperK+, dlatego stosujemy z innymi diuretykami - tiazydowe / pętlowe

23
Q

Spironolakton

A
  1. Antagonista rec. aldosteronu(diuretyk oszczędzający K+)
  2. u K może być podawany w hirsutyzmie i zsp. policystycznych jajników
  3. Dłuższe stosowanie u M -> ryzyko ginekomastii i impotencji
24
Q

Eplerenon

A
  1. Antagonista rec. aldosteronu (DOP)

2. Ma mniej endokrynologicznych działań niepożądanych niż Spironolakton

25
Q

Postępowanie w hiperkaliemii od stosowania diuretyków oszczędzających potas

A
  1. Patiromer
    - przy stosowaniu DOP lub przy NN
    - wiąże K+ w jelitach i ham. wchłanianie
    - nie nadaje się w sytuacjach zagrożenia życia
  2. W sytuacjach zagrożenia życia
    - wlepki Ca2+
    - insulina z glukozą
    - hemodializa (ostateczność)
  3. Resonium A
    - jak jeszcze nie do końca zagrożenie życia
    - doustnie / doodbytniczo
    - sól sodowa jonowymiennej żywicy polistyrenowej
    - gdy K+ > 6 mM
    - wchłania K+ w całym PP i wydala je z kałem
    - X z PP, hipoK+
26
Q

Peptydy natriuretyczne

  • rodzaje
  • działanie
A

ANP - przedsionkowy
BNP - wytwarzany w komorach serca
CNP - wytw. w śródbłonku naczyń

  1. Osłabienie pragnienia w OUN
  2. Defosforylacja lekkich łań. miozynowych w naczyniach -> wazorelaksacja
  3. Wzrost przep. śródbłonka dla osocza -> niższa wolemia
  4. Większa filtracja osocza, bo rozkurcz t. doprowadzającej i skurcz t. odprowadzających
  5. Wzrost natriurezy (bo ham. wydz. reniny i aldosteronu)
27
Q

Nezerytyd

A
  1. rekomb. BNP stosowany w NS
  2. ale chyba tylko placebo
  3. X hipotonia
28
Q

Receptory dla peptydów natriuretycznych

A

NPR-A - wiąże ANP, BNP
NPR-B - tylko CNP
NPR - C - wszystkie, ale jest przynętą, bo ulega po połącz. degradacji, co zapobiega nadmiernej stymulacji NPR-A i NPR-B

NPR-A i NPR-B -> nagromadzenie cGMP w komórce

29
Q

Receptory na jakie działa wazopresyna (ADH)

A

V1a - kurczy mm. gładką naczyń -> wzrost oporu obwodowego i podniesienie BP

V1b - zwiększa wydz. ACTH z przedniego płąta przysadki -> wzrost wydz. GKS (stres)

V2 - reabsorpcja wody w kanalikach zbiorczych nerki -> wzrost wolemii i zmniejszenie ilości moczu końcowego

ADH -> V2 -> wzrost cAMP - > aktywacja kinazy białkowej A -> fosforylacja białek transport -> akwaporyna 2 do błony szczytowej k. kanalików zbiorczych nefronu -> wzrost przepływu do wnętrza komórki wolnej wody

30
Q

W jakich schorzeniach może być zwiększony patologicznie poziom ADH i co jest obserwowane w takich sytuacjach?

Co można zastosować w takiej sytuacji?

A
  1. Niewydolność serca
  2. Marskość wątroby z obrzękami
  3. Zespół nieadekwatnego wydz. wazopresyny (SIADH, zsp. Schwartza-Barttera)

Obserwowane:
- hiperwolemiczna / euwolemiczna hipoNa+

Co zastosować?

  • antagoniści V1a i V2 / tylko V2 w leczeniu hipoNa+
  • nie wolno gdy hipoNa+ hipowoleczna (np. od wymiotów, biegunki, potów)
31
Q

Rodzaje antagonistów rec. ADH - waptany

A

A. Antagonisty V1a i V2

  • Koniwaptan
  • dożylnie tylko

B. Wybiórcze antagonisty V2

  • Tolwaptan, Satawaptan, Liksiwaptan
  • mogą być podane doustnie
  • są Akwaretykami czyli powodują wzrost wydz. wolnej H2O, bez wzrostu wydz. elektrolitów
32
Q

Antagoniści rec. ADH w terapii moczówki prostej nerkowej

A
  1. Paradoksalna terapia
  2. Antagonista musi spełniać warunki:
    - wnikać przez bł. kom. do cytoplazmy
    - mieć niewielkie powinowactwo do receptora (słąby antagonista)
  3. Łącząc się z uszkodzonymi receptorami V2 dają ochronę przez degradacją w proteasomach
33
Q

Antagonisty receptora adenozynowego

A

Metyloksantyny - Teofilina, Kofeina

  • wzrost diurezy przez blok. rec. A1
  • adenozyna -> A1 -> skurcz t. doprowadz. i wzrost resorpcji Na+ w kan. prox i dyst.

Rolofilina, Tonapofilina

  • wybiórcze antagonisty A1
  • i.v. w ostrej niewyd. krążenia
  • bez nadmiernego pobudz. OUN i drżenia mięśniowego
  • zwiększają GFR, diurezę, natriurezę, zmniejszają obrzęki obwodowe i wolemię
  • nie znalazły zastosowania jak na razie
34
Q

Leki hamujące diurezę

A
  1. Wazopresyna (ADH)

2. Desmopresyna

35
Q

Wazopresyna

A
  1. Substytucja niedoboru ADH (moczówka prosta centralna)
  2. W trudnych do opanowania krwawieniach np. z żylaków przełyku - zanim możliwa operacja (bo pob. V1a)
  3. Prof. i leczenie hemofilii A i ch. von Willenbranda (bo uwalnia cz. VIII i cz. vWF)
36
Q

Desmopresyna

A
  1. Syntet. długodział. poch. deamino-D-argininoADH
  2. Wybiórczo na V2 - dlatego w moczówce prostej obwodowej, hemofilii, chorobie von Willenbranda bez obawy o skutki uboczne związane z pob. V1a i skurczem naczyń (np. bóle wieńcowe)
  3. Podawana przy moczeniu nocnym u dzieci
  4. X wzrost BP, hipoNa+, kolki jelitowe
37
Q

Terlipresyna

A
  1. Pochodna ADH o 11 AA
  2. Wybiórczy agonista V1a
  3. Nie jest antydiuretykiem, ale przydatny, gdy potrzebny efekt naczyniokurczący w ciężkich i trudnych do opanowania krwawieniach
38
Q

Leczenie łągodnego przerostu prostaty (BPH)

A

Leczenie objawów:

  • moczenie nocne
  • częstomocz
  • niepełne opróżnianie pęcherza
  • zaburzenie funkcji seksualnych
  1. Inhibitory 5α-reduktazy steroidowej
  2. Antagoniści α1-adrenergiczni

Lepsze łączenie tych 2 typów niż monoterapia

39
Q

Inhibitory 5α-reduktazy steroidowej

A

FINASTERYD, DUTASTERYD

  1. Hamują metabolizm testosteronu do 5α-dihydrotestosteronu (DHT), który stymuluje proliferację prostaty

Izoformy 5α-reduktazy steroidowej:
1 - wszystkie tkanki np. wątroba i skóra
2 - głównie prostata, o ogranicz. ekspresji
3 - nie w prawidłowych tkankach, wzmożona przy raku prostaty, szczególnie gdy oporny na leczenie hormonalne

40
Q

Finasteryd

A
  1. Inhibitor niekompetetywny
  2. Osiąga stęż. wystarcz. do zahamowania izoformy 2, ale za niskie by zaham. izoformę 1, dlatego stosowany do blok. tylko izoformy 2
41
Q

Dutasteryd

A
  1. Inhibitor kompetetywny
  2. Znacznie silniejszy od Finasterydu
  3. Zarówno hamuje izoformę 1 i 2
42
Q

Receptory α1

A
  1. Postsynaptyczne
  2. Aktywacja -> aktywacja Gq(11?)-> pob. fosfolipazy C
  3. Podtypy: α1A, α1B, α1D

α1B - to one są głównie naczyniokurczące
α1A - prostata
α1D - pęcherz moczowy

43
Q

Antagoniści receptorów α1-adrenergicznych

A

A) Nieselektywni względem podtypów

  • Terazosyna, Doksazosyna, Alfuzosyna
  • podobne do Prazosyny
  • X spadki BP (główny X)

B) Selektywni względem podtypu
- Tamsulozyna, Naftopidyl, Silodosin

Niepożądane α1A:
X zaburzenia ejakulacji

44
Q

Tamsulozyna

A
  1. Niewielka preferencja względem α1A
45
Q

Naftopidyl

A
  1. Niewielka preferencja względem α1D
  2. Zmniejsza częstość oddawania moczu
  3. Zwiększa pojemność pęcherza
46
Q

Silodosin

A
  1. Silnie selektywny względem α1A
47
Q

Nietrzymanie moczu

A
  1. Często od nadmiernego napięcia mm. gładkich pęcherza
  2. Fizjo: w fazie gromadzenia moczu dominuje układ współczulny
  3. Pobudzenie rec. adrenerg. -> rozluźnienie mm. gładkiej pęcherza

MIRABEGRON

  • agonista rec. adrenerg. β3
  • zwiększa stęż. cAMP w k. mm. gł. pęcherza, co rozluźnia je
  • nie ma negatywnego wpływu na fazę mikcji, która pozostaje pod kontrolą ukł. przywspółczulnego

FARMAKOLOGIA (13 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions