Przysadka, Tarczyca, Mineralokortykoidy, Wapń, Flashcards

1
Q

Semorelina

A
  1. analog GHRH
  2. stosowany w diagno niedoboru GH (jak po podaniu wzrost GH to problem w podwzgórzu jest)
  3. leczenie niedoboru GH (podwzgórzowe) i w kacheksji AIDS
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Tesamorelina

A
  1. Analog GHRH

2. Zapobiega lipodystrofii w leczeniu AIDS ( od inh. proteazy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Grelina

A
  1. Stymuluje uwalnianie GH - niezależnie od GHRH/GHIH

2. Z PP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Somatostatyna (GHIH)

A
  1. Pobudza 5 rodz. rec. -> ham. uwalniania GH
  2. W nadmiarze GH
  3. Krótki t dział, dlatego stosujemy analogi (-Reotydy)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Oktreotyd
Lanreotyd
Pazyreotyd
-Wapreotyd

A
  1. Analogi GHIH
  2. Lecz. gruczolaków przysadki, guzów neuroendokrynych PP
  3. Leczenie krwawienia z żylaków przełyku - szcz. Wapreotyd (akt. SSTR4)
  4. Eksperymentalnie leczenie guzów litych - szcz. Pazyreotyd - wieloreceptorowy
  5. Zazwyczaj dobra tolerancja
    X ż.-j.
    X kamica żółciowa
    X cukrzyca (spadek wydz. insuliny)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Bromokryptyna
Kabergolina
Lizuryd, Pergolid, Chinagolid, Terguryd

A

Bromokryptyna - niewybiórczy
Kabergolina - wybiórczy wzgl. D2

  1. Doustni agoniści rec. dop.
  2. W leczeniu nadmiaru GH
  3. Kabergolina - szcz. guzy przysadki wydz. PRL, TSH, GH

X duże dawki -> zaburzone zastawki (serca)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Pegwisomant

A
  1. Pegylowany analog GH - inhibitor kompetetywny
  2. Drogi
  3. W leczeniu nadmiaru GH
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Somatropina, Somatotrem

A

Somatropina - GH
Somatotrem - GH + Met

W leczeniu niedoboru GH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Mekazermina

A
  1. Syntetyczna somatometydyna (IGF)
  2. IGF = insuline-like growth factor
  3. W karłowatości Larona (mut. rec. GH)
  4. Z IGFBP3 stosowana w kacheksji nowotworowej z AIDS i w stwardnieniu zanikowym bocznym (ALS)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Metoklopramid

A
  1. Antagonista n. dopaminergicznych

2. Leczenie niewystarczającej laktacji (niskie PRL)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Bromokryptyna

Kabergolina, Chinagolid

A

Bromokryptyna - niewybiórczy agonista
Kabergolina, Chinagolid - wybiróczy agoniści D2

W leczeniu hiperPRL prowadzącej do niepłodności

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Protyrelina

A
  1. Preparat TRH
  2. Diagno niedocz. tarczycy
  3. Neuromodulator w OUN, p/bólowy, p/drgawkowy, zapobiega zwyrodnieniu UN
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Tyreotropina (TSH)

A
  1. Zwiększa wychwyt I- przez tarczycę

2. Leczenie raka tarczycy i wola wieloguzkowego z I radioakt.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Kortykorelina (CRH)

A
  1. Zwiększa prod. kortykotropiny (ACTH) -> synt. hh steroidowych w korze nadn.
  2. Diagno nadm. prod. GKS - gruczolak przysadki, nadnerczy, ektopowe wydz. ACTH
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

(niepełna) Kortykotropina

A
  1. 24 aa N-końc. mniej od pełnego ACTH
  2. Mniej immunogenna od pełnej
  3. Diagno niewydolności nadnerczy i różnicowanie wrodzonego przerostu nadnerczy i hiperandrogenizmu jajnikowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Leki hamujące produkcję LH, FSH

A

Stosowane są w neo hormonozależnch np. rak prostaty, oraz w proc. sztucznego zapłodnienia

A) długo działający agoniści rec. GnRH
B) antagoniści rec. GnRH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Długodziałający agoniści rec. GnRH

A

Buzerelina
Gozerelina
Leuprorelina
Nafarelina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Antagoniści rec. GnRH

A

Cetroreliks
Ganireliks
Abareliks
Degareliks

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Preparaty gonadotropin

A
  1. Prep. gonadotropin - z moczu K po menopauzie
  2. Prep. hCG - z moczu K ciężarnych

Zastosowanie

  • bezowulacyjne cykle
  • wnętrostwo
  • hipogonadyzm hipogonadotropowy
  • sztuczne zapłodnienie

Menotropina - mix FSH, LH
Urofolitropina - oczyszczone FSH
Folitropina rekombinowana
Gonadotropina kosmówkowa - z łożyska

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Leki w niedoczynności tarczycy

A

Doustne, syntetyczne hh:
Lewotyroksyna (T4)
Liotyronina (T3) - kilka x/d
Liotroks - mix obu, bez dodatkowych +

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Lewotyroksyna (T4)

A
  1. Najpopularniejszy
  2. Długi T1/2 -> 1x/d
  3. Niedoczynność tarczycy, ale też:
  4. Guzki tarczycy, wole rozlane, rak tarczycy w terapii supresyjnej w celu zaham. wydz. TSH
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Nadczynność tarczycy - leki

A
  1. Związki jodu
  2. Nadchlorany
  3. Pochodne tiouracylu
  4. Pochodne tioimidazolu
  5. Pomocniczo blok. rec. adrenerg. β
23
Q

Preparaty jodu

A

Jako tyreostatyki - r-r KI lub płyn Lugola (I2/KI)

wysoki I -> ham. peroksydazy jodowej -> ham. wbudowanie I do tyreoglobuliny i uwalniania z niej hh tarczycy

Nie nadają się do długiego stosowania

Stosujemy w nagłych sytuacjach

  • zaaw. niedoczynność tarczycy
  • po użyciu jodu radioaktywnego, by jak najdłużej zatrzymać go w tarczycy
  • przed tyreidektomią (zmniejsza tarczycę i jej ukrwienie)

X skórne
X obrzęk ślinianek
X zab. smaku
X ż.-j.

24
Q

Radioaktywny jod

A
  1. T1/2 = 8dni
  2. promieniowanie β -> niszczy otaczającą tkankę
  3. kilka dni przed podanie TSH -> wzrost wchł. radioakt. I
  4. kilka dni po dajemy nieradio. I -> dłużej jest radioakt. I
  5. W leczeniu raka tarczycy lub nadczynności tarczycy
25
Q

Blokery rec. adrenerg. β

A

Propranolol
Metoprolol

W nadczynność tarczycy, by osłabić synergię T3, T4 z ukł. współczulnym
- zmniejszenie tachykardii, nerwowości, mniej uderzeń gorąca, mniejsza potliwość

26
Q

Nadchlorany

A
  1. Kompetencyjna inh. wychwytu I- przez tarczycę
  2. Efekt po paru tygodniach
  3. Trochę niższa skuteczność niż innych tyreostatyków

X agranulocytoza - przez to mało popularne

27
Q

Pochodne Tioamidowe

A
  1. Najpopularniejsze tyreostatyki
  2. ham. peroksydazę tarczycową, co zmniejsza wbudowanie I do tyreoglob. i sprzęganie reszt Tyr

A) pochodne tioimidazolowe - Tiamazol
B) pochodne tiouracylowe - Propyltiouracyl

28
Q

Propyltiouracyl

A
  1. Poch. tiouracylowe
  2. Dodatkowo ham. obwod. konwersji T4 -> T3
  3. Ham. synt. hh. tarczycy bez wpływu na uwalnianie ich
  4. Efekt po paru tygodniach (bo tarczyca ma zapasy)

X skórne alergie, bóle stawów, ż-j
X polekowe zap. wątroby
X leukopenia (rzadko, groźna), agranulocytoza
X możliwe powiększenie wola

29
Q

Mineralokortykoidy stosowane w ch. sercowo-naczyniowych

A

Eplerenon

Spironolakton

30
Q

Eplerenon

A
  1. Selekt. inh. rec. mineralokortykoidowych

2. Osłabia włóknienie serca (remodelling) i zmniejsza śmiertelność np. po zawale

31
Q

Spironolakton

A
  1. Nieselektywny inh. rec. mineralokort. (też testosteronu i progesteronu)
  2. Diuretyk z grupy oszczędzających potas
  3. Może być stosowany z diuretykami tiazydowymi
32
Q

Fludrokortyzon

A
  1. Silny GKS i bardzo silny Mineralokortykoid
  2. W niedoborze aldosteronu (ch. Addisona)
  3. Nie ulega metabolizmowi w wątrobie

X hipoK+ -> arytmie, obrzęki, niedoBP, niewyd. serca
X uboczne dział. GKS

  1. Odstawiany powoli, żeby nie dać niewyd. nadnerczy
33
Q

Witamina D

A

o pełnej akt - 1,25-dihydroksycholekalcyferol = kalcytriol

w NN/niew. wątroby podanie samego cholekalcyferolu nie wystarczy, wiec podajemy też kalcytriol lub odpowiednio hydroksylowane pochodne:
Kalcyfediol - hydr. w poz. 25
Alfakalcydol/Doksekalcyferol - w poz. 1

X egzogenny może dać hiperPi

gdy za dużo endogennego kalcytriolu -> hydroks. wit. D w poz. 24 zamiast 1 -> 24,25-itd. - nieaktywna postać

makrofagi prod. kalcytriol, który hamuje LT

34
Q

Kalcytol, Kalcypotriol

A

Kalcytriol nie może być stosowany jako immunomodulator, bo daje hiperCa2+.

Kalcytol, Kalcypotriol są mniej hiperkalcemiczne i są stosowane w łuszczycy.

35
Q

Działanie PTH na kości

A
  1. Długie pobudzenie obniża masę kostną - ekspresja RANKL na osteoblastach, co powoduje przejście osteoblastu w osteoklast
  2. Krótkie działanie - wzrost masy kostnej, takie działanie ma np. analog PTH - Teryparatyd
36
Q

Kalcytonina

A
  1. obniża Ca2+ i Pi
  2. Z k. C tarczycy, jedyny lek hipokalcemiczny
  3. ham. akt. osteoklastów - w leczeniu silniejsza jest Kalcytonina łososiowa
  4. desensytyzacja własnych rec. -> krótkie działanie
  5. w osteoporozie leczenie nie dłużej niż 2 lata
37
Q

GKS a gospodarka Ca2+

A

duże dawki -> mniejsze wchł. Ca2+ w jelitach i reabsorpcja w nerkach -> wzrost PTH -> reabsorpcja kości

38
Q

T3, T4 a mineralizacja kości

A

nadczynność tarczycy -> utrata masy kostnej (większe pobudzenie osteoklastów niż osteoblastów)

39
Q

hh. płciowe a mineralizacja kości

A

estrogeny, adrogeny -> zmniejszona przebudowa kości, zmniejszona prod. cytokin i mniej nasilona apoptoza osteoblastów

spadek z wiekiem hh płciowych -> utrata masy kostnej

40
Q

Inne leki wpływające na mineralizację kości

A
  1. HAMOWANIE RESORPCJI KOŚCI
    - HTZ, mod. rec. estrog., bosfosfoniany, kalcytonina
  2. POWSTAWANIE NOWEJ TK. KOSTNEJ
    - krótkodz. prep. PTH, wit.D, prep. Ca2+, kalcymimetyki
  3. ŁĄCZĄCE OBA MECHANIZMY
    - preparaty strontu
41
Q

Pochodne wit. D

A

Cholekalcyferol (D3), Ergokalcyferol (D2), poch. hydroksylowane (Kalcyfediol, Alfakalcydol), Kalcytriol

  1. p.o., chyba że trzeba szybko (tężyczka) to kalcytriol i.v.
  2. lepiej jak też suplementacja prep. Ca2+
  3. prep. hydroks. w oz. 1 -> wygaszenie nadcz. przytarczyc

Dihydrotachysterol
Parykalcytol

42
Q

Dihydrotachysterol

A
  1. analog D2
  2. może pobudzać rec. wit. D bez dalszej hydroksylacji
  3. szybko i krótko
43
Q

Parykalcytol

A
  1. poch. wit. D2
  2. obniża PTH (co sprawia że Ca2+ aż tak bardzo nie rośnie jak po kalcytriolu)

w nadczynności przytarczyc leczonej wit. D i Ca2+ dochodzi do patol. wzrostu Ca2+ i Pi, wtedy stosujemy Parykalcytol, leki wiążące fosforany i kalcymimetyki

44
Q

Substancje sekwestrujące Pi

A

CaCO3
chlorowodorek sewelameru
najlepsze: węglan sewelameru i węglan lantanu

45
Q

Cynakalcet

A

kalcymimetyk

uwrażliwia rec Ca2+ k. przytarczyc na Ca2+, co obniża PTH

46
Q

Preparaty PTH

A
  1. W niedoczynności przytarczy z Ca2+ i wit. D
  2. Nie podajemy naturalnego PTH
  3. Jedyny stosowany to Teryparatyd - krótkie T1/2, w osteoporozie
47
Q

Prep. Kalcytoniny

A

Łososiowa

  • lepsza farmakokinetyka i siła wiązania niż ludzka
  • nie dłużej niż 2 lata w osteoporozie, bo desensytyzacja
  • stosowana też w hiperCa2+
48
Q

Prep. Ca2+

A

glukonian Ca2+, cytrynian Ca2+, CaCO3

glukonian Ca2+ - wraz z Neostygminą odwracał blok n-mm w aminoglikozydach

49
Q

Hormonoterapia zastępcza (HTZ) a mineralizacja kości

A

p/działa utracie m. kostnej i osteoporotycznym złamaniom

ryzyko neo hormonozależnego większe -> rzadko polecana

50
Q

Selektywne modulatory rec. estrogenowych a mineralizacja kości

A

tylko na niektóre tkanki

np. Raloksyfen itd.

51
Q

Bisfosfoniany a mineralizacja kości

A
  1. analogi inh. mineralizacji kości
  2. bardzo długi T1/2
Kw. Etydromowy - prekursor, najsłabszy
Kw. Alendromowy - rzadkie stosowanie: 1x/t
Kw. Palindromowy
Kw. Ibandromowy 
Kw. Zolendromowy - 1x/mc

E - słabszy
AP - silniejsze
IZ - najsilniejsze

  1. wbudowują się w osteoklasty i ham. resorpcję
  2. Stosowanie w osteoporozie, Paget, hiperCa2+ od neo przerzutów osteolitycznych do kości
52
Q

Plikamycyna

A
  1. Antybiotyk cytostatyczny
  2. hamuje PTH i ham. akt. osteoklastów
  3. W ciężkim Pagecie i przerzutach neo do kości

X jak cytostatyki

53
Q

Związaki strontu (Ranelinian Strontu)

A

Zarówno:

  • ham. spadek masy ostnej (ham. osteoklastów)
  • pobudz. synt. nowej kości

odkłada na pow. nowej kości i utrudnia później resorpcję

54
Q

Denozumab

A
  1. P/ciało monoklonalne
    - humanizowane Ab p/RANKL, blok. połączenie RANKz ligandem RANKL
    - zmniejsza różnicowanie osteoklastów i resorpcję kości