Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

FARMAKOLOGIA > Leki przeciwwirusowe > Flashcards

Leki przeciwwirusowe Flashcards

1
Q

Mechanizmy działania leków

A

Blokowanie:

  1. Przyczepiania się wirusa i jego wejścia do komórki
  2. Penetracji komórki
  3. Usunięcia otoczki
  4. Syntezy kwas nukleinowego
  5. Późnej syntezy białek i obróbki potranslacyjnej
  6. Składania cząstek wirus
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Leki używane w leczeniu zakażeń Herpes simplex i Varicella-zoster

A

Głównie analogi nukleozydowe stosowane miejscowo i ogólnie.

Acyklowir
Walacyklowir
Famcyklowir
Pencyklowir
Brywudyna, Sorywudyna, Eperwudyna
Ibacytabina
Denotywir (Vratizolin)
Tromantadyna
Moroksydyna
Dokazanol
Tryflurydyna
Idoksurydyna
Widarabina
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Acyklowir

A

Niecykliczny analog guanozyny, przechodzi w trifosforan

Hamuje syntezę DNA konkurując z dGTP o polimerazę DNA i nieodwracalnie wiąże się z powstającą nicią DNA (co przedwcześnie kończy syntezę nici)

Fosforylacja acyklowiru

  • przez wirusową kinazę tymidynową (UL97)
  • dwie kolejne przez kinazy gospodarza

Aktywny wobec:

  • HSV-1, HSV-2, VZV
  • słabiej na EBB, CMV, HHV-6

Oporność

  • głównie u HSV i VZV
  • delecja kinazy tymidynowej
  • gdy brak kinazy to charakter krzyżowy wobec leków wymagających fosforylacji przez enzym wirusowy: Gancyklowir, Walacyklowir, Famcyklowir
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Acyklowir

  • zastosowanie
  • działania niepożądane
A

Podawanie:

  1. Miejscowo
    - opryszczka wargowa
    - opryszczka narządów płciowych (ogólnie też)
  2. Doustnie - wchłania się 20%
    - ospa wietrznej (do 24h po obj. skórnych)
    - półpasiec (do 72h po obj. skórnych)
    - profilaktyka reaktywacji HSV po transplantacji
  3. Dożylnie
    - zapalenie mózgu od HSV
    - HSV u noworodków
    - ciężkie zakażenie wirusami Herpes przy obniżonej odporności

penetruje do OUN ( = 1/2 stężenia surowicy)

Niepożądane

  • NBW
  • ból głowy
  • infuzje: uszkodzenie nerek i zaburzenia neurologiczne
  • można zapobiec przez dobre nawodnienie przed podaniem
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Walcyklowir

A

Ester L-walylowy Acyklowiru

W jelitach i wątrobie -> Acyklowir

Bardziej biodostępny przy doustnym podaniu

Zastosowanie

  • opryszczka narządów płciowych
  • 1dniowa terapia opryszczki wargowej
  • półpasiec
  • profilaktyka zakażenia CMV po transplantacji

Niepożądane

  • jak Acyklowir
  • częściej neurologiczne
  • cechy uszkodzenia wątroby (aminotransferazy)
  • rzadziej anemia i granulocytopenia
  • jak długo stosowany do zab. żołądkowo-jelitowe i zakrzepowe powikłania
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Famcyklowir

A

Ester

Doustnie -> Pencyklowir -> potrójna fosforylacja (1. jest przez kinazę bakteryjną)

Podobnie hamuja polimerazę DNA jak Acyklowir, ale nie wiąże się z DNA i nie powoduje przedwczesnego zakończenia replikacji.
Słabiej niż acyklowir hamuje polimerazę, ale dłużej jest w organizmie i osiąga wyższe stęzenia.

Krzyżowa oporność z Acyklowirem.

Doustnie

  • opryszczka narządów płciowych
  • półpasiec
  • jednodniowa terapia opryszczki wargowej

Niepożądane

  • NWB
  • bóle głowy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Pencyklowir

A

Aktywny metabolit Famcyklowiru

Miejscowo jako krem w opryszce wargowej

Nie powoduje poważnych działań niepożądanych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Brywudyna, Sorywudyna

Eperwudyna

A

Analogi nukleozydu tymidylowego

Potrójnie fosforylowane - hamują polimerazę DNA HSV i VZV

Działanie i zastosowanie podobne do Acyklowiru

Sorywudyna

  • mniej niepożądanych
  • nasila mielotoksyczność fluorowanych pirymidyn (fluorouracyl)

Eperwudyna

  • podobny mechanizm
  • miejscowe leczenie opryszczki wargowej i narządów płciowych

Brywudyna
- korzystnie działa na raka trzustki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Ibacytabina

A

Analog nukleozydowy

Hamuje polimerazy DNA - HSV

Miejscowo - opryszczka wargowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Denotywir (Vratizolin)

A

Pochodna izotiazolowa

Zwiększa akt. przeciwwirusową ukł. immunologicznego

P/wirusowy - HSV, VZV
P/bakteryjny - lekko - G+ (w tym S. aureus)
P/zapalny - lekko

Miejscowo - opryszczka wargowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Tromantadyna

A

Pochodna adamantanu

Aktywny wobec wirusów opryszczki

Zapobiega wnikaniu wirusów do komórek i hamuje pozbywanie się płaszcza

Miejscowo - opryszczka wargowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Moroksydyna

A

Heterocykliczny biguanid

P/wirusowy - słąbo - HSV, VZV, grypy A

Rzadko używany, bo daje efekty cholinolityczne
- suchość j. ustnej, zaburzenia akomodacji, retencja moczu, zaparcia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Dokozanol

A

Nasycony 22C alkohol alifatyczny

Hamuje łączenie HSV z błoną komórki i wnikanie do wnętrza

Miejscowo - 10% krem w opryszce wargowej do 12h od czasu mrowienia i zmian czucia

Nie daję niepożądanych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Tryflurydyna

A

Trifluorotymidyna

2 krotna fosforylacja przez kinazy komórkowe (toxic!) - hamuje polimerazę DNA

HSV-1, HSV-2, wirus ospy krowiej, częśc adenowirusów

Zbyt toksyczny do stosowania ogólnego

1% r-r w leczeniu zapalenia rogówki od HSV-1 lub HSV-2

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Idoksurydyna

A

Jodowany analog deoksydurydyny

Pierwszy lek p/wirusowy

3-krotna fosforylacja (kinaza wirusowa lub gospodarza)

Wbudowuje się w nić DNA i hamuje polimerazę DNA HSV-1, HSV-2, VZV

Zbyt toksyczny do ogólnego - kardiotoksyczny

Okulistyka - miejscowo, zakażenia rogówki HSV-1 lub HSV-2

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Widarabina

A

Nukleozyd adenozylowy z D-arabinozą zamiast D-rybozy

Pierwszy p/wirusowy i mniej toksyczny

3-krotna fosforylacja - inhibitor polimerazy DNA HSV-1, HSV-2, VZV i innych (Hepadnaviridae, Poxviridae, Rhabdoviridae)
pochodne trifosfo i difosfo hamuje też replikację retrowirusów (w tym HIV-1)

Aktywny wobec wirusów opornych na Idoksurydynę

Miejscowo - zapalenie rogówki od HSV
Pozajelitowo - rzadziej - półpasiec u ludzi z AIDS

Miejscowo - nie daje niepożądanych
Ogólnie - NWB, uszkodzenie szpiku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Zakażenia wirusem CMV

A

u osób z obniżoną odpornością, u których dochodzi do reaktywacji latentnej

ciężkie zakażenie może dotyczyć wielu narządów
- retinitis - colitis - esophagitis - pneumonitis

szczególnie istotne klinicznie u pacjentów poddawanych transplantacji lub chorych na AIDS

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Gancyklowir

A

acykliczny analog guanozyny

wymaga 3-jnej fosforylacji -> działanie jak Acyklowir

Aktywne wobec CMV, HSV-1,-2, VZV, EBV, HHV-6, KSHV

In vitro działa na CMV 100x silniej niż Acyklowir

Oporność - głównie delecja/mutacja UL97, rzadziej mutacja wirusowej polimerazy DNA (wtedy oporność z Cydofowirem, Foskarnetem)

Doustnie - wchł. w 15% -
Dożylnie - głównie - w leczeniu CMV - często z Foskarnetem lub Ig p/CMV
Implanty do oka

przenika do OUN (tam 50% surowicy)

zmniejsza ryzyko mięsaka Kaposiego u pacjentów z AIDS
Podawany bezpośrednio do ciała szklistego jako impant w leczeniu retinitis w zakażeniu CMV

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Niepożądane działanie Gancyklowiru

A

głównie przy i.v.

najważniejszy - mielosupresja
- NWB - gorączka - zaczerwienienie skóry - bóle głowy -bezsenność - neuropatia obwodowa

  • rzadziej uszkodzenie wątroby i neurologiczne
  • jak retinitis to w leczeniu może odklejać się siatkówka
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Walgancyklowir

A

Ester L-walylowy gancyklowiru

szybko w jelitach i wątrobie -> gancyklowir

większa biodostępność po doustnym podaniu, zażywamy z pożywieniem

leczenie retinitis od CMV u pacjentów z AIDS i w profilaktyce zakażenia CMV u podlegających transplantacji

Niepożądane
- takie same jak Gancyklowiru

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Cydofowir

A

analog nukleotydu cytydylowego

mechanizm jak Acyklowir, ale fosforylowany jest tylko 2-krotnie i przez kinazy komórkowe

Aktywny wobec
- CMV, HSV-1,-2, VZV EBV, HHV-6, KSHV i adenowirusy Poxviridae, Polyomavirus, Papillomavirus

Oporność - tylko in vitro, krzyżowy z Gancyklowirem, ale nie dotyczy Foskarnetu

Słabo przenika do OUN, wydalany przez nerki przez aktywne wydzielanie cewkowe, więc nie stosujemy u pacjentów z NN

Dożylnie - przy dobrym nawdonieniu z Probenecydem, który hamuje wydalanie Cydofowiru przez nerki i zmniejsza nefrotoksyczność - w retinitis od CMV i testowany w zakażeniach adenowirues

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Działania niepożądane Cydofowiru

A

Nefrotoksyczny

  • zmniejsza się przez nawodnienie pacjenta i stosowanie Probenecydu
  • zwiększa równoczesne stosowanie Foskarnetu i innych nefrotoksycznych

Inne
- uveitis -spadek BP gałki ocznej - kwasica metaboliczna -neutropenia

+ działanie Probenecydu - NW, zaczerwienienie skóry

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Foskarnet

A

Kwas fosfonomrówkowy

Hamuje bezpośrednio polimerazę DNA i RNA
- CMV, HSV-1,-2, VZV, EBV, HHV-6, KSHV
Hamuje też odwrotną transkryptazę HIV-1

Nie wymaga aktywacji

Oporność HSV i CMV

  • mutacja punktowa polimerazy DNA
  • krzyżowa z Gancyklowir, Cydofowir

Też oporność przed mutację odwrotnej transkr. - HIV-1

Dożylnie - głównie
Rzadziej - wstrzyknięcie do ciała szklistego
w OUN ok. 55% surowicy

Krótki T1/2, ale deponuje się w kościach na długo
Wydalany przez nerki

Leczenie

  • retinitis, colitis, esophagitis od CMV
  • terapia zakażeń HSV, VZV opornych na Acyklowir
  • zapobiega mięsakowi Kaposiego u pacjentów z AIDS
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Działania niepożądane Foskarnetu

A

Nefrotoksyczność -> hipo/hiperCa, hipo/hiperP, hipoK, hipoMg

  • zmniejszone przez nawodnienie i podawanie w kontrolowanej infuzji leku
  • inne nefrotoksyki np. aminoglikozydy, amfoterycyny B, NLPZ zwiększają

Foskarnet + Pentamidyna -> ryzyko ciężkiej hipoCa2+

Inne

  • owrzodzenie żołędzi
  • NW
  • niedokrwistość
  • neurologiczne (częściej gdy równocześnie imipenem)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Fomiwirsen
Antysensowny oligonukleotyd o długości 21 par zasad Wiąże się z mRNA dla czynnika transkrypcyjnego IE2 CMV -> aktywacja enzymów rozkładających komórkę -> zahamowanie translacji IE2 i namnażania wirusa stosowany do wstrzyknięcia do ciała szklistego w retinitis od CMV Niepożądane - oczne - zaburzenia widzenia, zapalenie przedniej komory oka, obrzęk siatkówki i odklejanie siatkówki - ogólne - bóle brzucha, WB, gorączka, bóle głowy, zaczerwienienie - rzadziej zapalenie zatok, płuc, stan septyczny
26
Punkty uchwytu dla leków stosowanych w AIDS
1. Wnikanie wirusa do komórek 2. Replikacja materiału genetycznego wirusa - NRTI - nukleozydowe/tydowe inhi. odwrotnej transkrp. - NNRTI - nienukleozydowe inh. odwrt. transkryptazy 3. Obróbka białek przed złożeniem w wirusa - PI - inhibitory proteazy 4. Wbudowanie genów wirusa w geny gospodarza - INSTI - inhibitory integrazy
27
Inhibitory wejścia HIV do komórek
Enfuwirtyd Marawirok Pleryksafor Ibalizumab
28
Enfuwirtyd
łączy się z glikoproteiną gp41 otoczki HIV, co uniemożliwia zmianę jej konformacji. Oporność - mutacja gp41 - brak krzyżowej z innymi środkami podawany we wstrzyknięciach podskórnych w leczeniu skojarzonym zaawansowanej postaci AIDS Niepożądane a) u wszystkich - objawy w miejscu wstrzyknięcia b) rzadko - neuropatia obwodowa, zab. snu, depresja, bóle stawów, eozynofilia, zapalenia płuc, objawy alergiczne
29
Marawirok
antagoniska receptora chemokinowego CCR5 podobny mechanizm mas Wikriwirok Oporność - przestawienie receptora np. na CXCR4 Niepożądane - NW, bóle brzucha, wzdęcia, zaparcia - zawroty i bóle głowy, parestezje, skurcze mm., bezsenność, zaburzenia smaku - rzadziej drgawki i niedokrwienie mm. sercowego
30
Pleryksafor
odwracalny antagonista CXCR4 nie sprawdził się w leczeniu używany do uwalniania komórek macierzystych ze szpiku do krwi, co pozwala na autoprzeszczep u pacjentów z chłoniakiem lub szpiczakiem plazmocytowym
31
Ibalizumab
przeciwciało monoklonalne p/CD4, przez co limfocyt T nie może oddziaływać z gp120, a HIV nie może wejść do komórki w fazie badań klinicznych
32
NRTI - Nukleozydowe/tydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy
``` Zydowudyna Stawudyna Lamiwudyna Dydanozyna Zalcytabina Abakawir Tenofowir Emtrycytabina ``` potrójna fosforylacja w komórkach swoiste inhibitory HIV-1, większość też aktywne wobec HIV-2 po wbudowaniu w nić DNA powodują przedwczesne zakończenie syntezy Niektóre aktywne wobec polimerazy DNA u HBV Powodują toksyczność mitochondrialną - kwasica mleczanowa - stłuszczenie wątroby - zaburzenia metabolizmu lipidów
33
Zywodutyna (AZT)
analog deoksytymidyny, najstarszy NRTI szeroko stosowany w terapii AIDS, także u kobiet w ciąży i noworodków chorych matek dobrze się wchłania z PP i penetruje tkanki w tym OUN Oporność - wirusy z 3 i więcej typowymi mutacjami - przerwa w stosowaniu czasem daje zanik oporności Niepożądane - mielosupresja z anemią makrocytową i neutropenią - zaburzenia żołądkowo-jelitowe, bóle głowy, bezsenność - rzadziej: przebarwienia paznokci, miopatia, splątanie, niepokój - nie stosujemy z stawudyną, bo in vitro antagonistyczne - zydowudyna hamuje fosforylację stawudyny
34
Stawudyna (d4T)
analog tymidyny Oporność się wiąże z typowymi mutacjami Długi czas działania, dobrze się wchłania z PP, penetruje do OUN (55% surowicy) Niepożądane - obwodowa neuropatia czuciowa (szczeg. jak stosujemy z Zalcytabiną lub Dydanozyną) - zapalenie trzustki (szczeg. z Dydanozyną) - postępujący paraliż mięśni - częściej niż inne toksyczność mitochondrialna - njie stosujemy z Dydanozyną i Zydowudyną
35
Lamiwudyna (3TC)
Analog cytozyny Synergistycznie z wieloma NRTI - ale nie Zalcytabina Zwalcza również HIV-1 oporne na Zydowudynę i hamuje polimerazę HBV Oporność - zależy od mutacji M184V - charakter krzyżowy z Abakawirem, Dydanozyną, Zalcytabiną Dobrze się wchłania z PP, w OUN 20%, wchłanianie wzrasta pod wpływem Ko-Trymoksazolu Dobrze tolerowany LEK Niepożądane - bóle głowy, bezsenność, zmęczenie - nie stosujemy razem z Zalcytabiną
36
Dydanozyna (DDL)
Analog deoksyadenozyny Wchłania się po podaniu doustnym w 30-40% - powinien być podawany na pusty żołądek, w OUN 20% Oporność - mutacje L, K, wielokrotne TAM - może być krzyżowa z Abakawir, Zalcytabina, Lamiwudyna Niepożądane - zapalenie trzustki - neuropatia obwodowa (nie łączymy z Zalcytabiną, Stawudyną, Izioniazydem) - biegunka, zapalenie wątroby, owrzodzenie przełyku, kardiomiopatia i zaburzenia z OUN (ból głowy, bezsenność, zaburzenia nastroju) - hiperurykemia, dna moczanowa - po Dydanozynie zmiany w siatkówce, zapalenie n. wzrokowego - chelatowanie flurochinolonów i tetracyklin
37
Zalcytabina (DDC)
analog cytozyny dobra biodostępność, długi czas działania , w OUN 20% Oporność - T, KD, M,L, dość rzadko spotykana Niepożądane - obwodowa neuropatia - owrzodzenia j. ustnej i przełyku - zapalenie trzustki (rzadziej niż Dydanozyna) - bóle głowy, stawów - czerwona skóra - rzadko kardiomiopatia Nie stosujemy z Lamiwudyną
38
Abakawir
analog guanozyny dobrze się wchłania z PP, długie działanie, w OUN 30%, Oporność - powoli się rozwija - 3+ typowe mutacje - mutacja K daje oporność krzyżową z Lamiwudyną, Tenofowirem, Emtrycytabiną Niepożądane - uczuleniowe - rzadziej zapalenie trzustki, zwiększenie aminotransferaz i kinazy kreatynowej Nie należy stosować alkoholu
39
Tenofowir
acykliczny nukleotyd adenozylowy biodostępność 35%, wzrasta z tłustym pokarmem, długie działanie aktywność wobec HBV Oporność - mutacja K Niepożadane - NWB, wzdęcia - bóle głowy, zmęczenie, uszkodzenie cewek nerkowych (z. Fanconiego) - Tenofowir i Dydanozyna osłabiają swoje działanie - Tenofowir zwiększa toksyczność Dydanozyny
40
Emtrycytabina (FTC)
fluorowana pochodna Lamiwudyny o długim działaniu wewnątrz komórek dobrze się wchłania z PP, słabo do OUN aktywna wobec HBV Oporność - mutacja M - krzyżowa z Lamiwudyną Niepożądane - ból głowy, zmęczenie - NWB - przebarwienie u Murzynów Nie stosujemy u K w ciąży, małych dzieci, pacjentów zażywających Dislfiram, Metronidazol bo zawiera preparat też glikol propylenowy
41
NNRTI - nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy
Nie są aktywne wobec HIV-2 Nie wymagają fosforylacji w celu aktywacji Oporność - szybko narasta w czasie terapii (szczeg. monoterapii) - mutacja K, Y181 -> oporność na wszystkie NNRTI - mutacja L, Y188, G -> Newirapina, Efawirenz Niepożądane - brzuszne, skórne - są metabolizowane w CYP3A4, więc: a) hamowują metabolizm innych leków (Delawirdyna) b) indukują enzymy P450 (Newirapina) c) działanie mieszane (Efawirenz) Delawirdyna, Efawirenz, Newirapina, Etrawiryna
42
Delawirdyna
Dobrze wchłania z PP, silnie wiąże z białkami osocza, słabo penetruje do OUN Niepoządane - zaczerwienienie skóry; rzadko rumień wielopostaciowy lub z. Stevensa-Johnsona - bóle głowy, NW, wzrost aminotransferaz - hamuje metabolizm wielu leków (np. Indynawir lub Sakwinawir stosujemy w mniejszej dawce jak z Delawirdyną)
43
Efawirenz
wchłania z PP w 45% (z tłuszczem za dobrze wchodzi), silnie z białkami krwi i źle do OUN długi czas działania Niepożądane - zaburzenia z OUN - zmiany skórne - NWB, krystaluria, wzrost aminotransferaz i cholesterolu - teratogenny (microphtalmia, anencephalia) - induktor i inhibitor CYP3A4
44
Newirapina
bardzo dobrze po podaniu doustnym, w OUN 45%, długi czas działania zmniejsza ryzyko zakażenia dziecka chorej matki na HIV Niepożądane - skórne - zapobiega temu powolne zwiększanie dawki - rzadko rumień wielopostaciowy, z. S-J., toksyczna nekroliza naskórka - uszkodzenie wątroby - bóle głowy, gorączka, senność, nudności - nasila metabolizm leków np. Amprenawir, Lopinawir, Sakwinawir, Efawrenz
45
Etrawiryna
nowy działa na wirusy oporne na Efawirenz i Newirapinę Niepożądane - skórne - hematologiczne- małopłytkowość, anemia - neuropatia obwodowa - zaburzenia z PP - dyslipedemia - rzadziej uszkodzenie nerek i wątroby
46
Inhibitory proteazy
Proteaza - tnie poliproteinę z genów Gag i Gag-Pol Inhibitory - powstają defektywne, niezakaźne wirusy Aktywne są wobec HIV-1 i nieco słabiej HIV-2 Oporność - mutacje proteazy - zwłaszcza w monoterapii Niepożądane 1. Zaburzenia metabolizmu tk. tłuszczowej - Atazanawir w najmniejszym stopniu - redystrybucja tłuszczu w okolice karku, brzucha, piersi - zanik tłuszczu z kończyn i twarzy - dyslipidemia (wzrost cholesterolu LDL, TAG) - upośledzona tolerancja glukozy z insulinoopornością - analog GHRH zapobiega - Tesamorelina 2. Krwawienie częstsze u chorych na hemofilię A i B 3. Inhibitory CYP3A4 - szczeg. Rytonawir a najsłabszy Sakwinawir 4. Induktory P450 - Amprenawir, Rytonawir Amprenawir, Fosamprenawir, Indynawir, Sakwinawir, Atazanawir, Lopinawir/Rytonawir, Nelfinawir, Typranawir, Darunawir
47
Amprenawir
dobrze wchłania z PP oporność - rzadziej w porównaniu z innymi inh. proteaz zarówno induktor jak i inhibitor CYP3A4 Niepożądane - NW - parestezje przy ustach, depresja - skórne - nadwrażliwość u uczulonych na sulfonamidy glikol polipropylenowy w roztworach, więc nie podajemy kobietom w ciąży i dzieciom jeśli stosują Disulfiram. W r-r też dużo witaminy E
48
Fosamprenawir
Prolek, przekształcany w rąbku szczoteczkowym do Amprenawiru wygodniejszy - lepsza biodostępność, więc mniejsza dawka Niepożądane jak Amprenawir
49
Indynawir
wchłania z PP w 65%, a pokarm osłabia dobrze do OUN Oporność - dość często - krzyżowo z Rytonawirem Hamuje CYP3A4 Niepożądane - hiperbilirubinemia i kamica moczowa - małopłytkowość, wzrost aminotransferaz, nudności, zaburzenia nastroju - częściej niż inne inh. prot. daje insulinooporność
50
Sakwinawir
Sakwinawir H - kapsułki z twardym żelem słąbo się wchłania z PP Zastosowanie jednoczesne małej dawki Rytonawiru znacznie poprawia działanie doustne Sakwinawiru H Pokarm tłuszczowy zwiększa wchłanianie Inhibitor i induktor CYP3A4 Niepożądane - NW, bóle brzucha, zaczerwienienie skóry, nieżyt nosa
51
Atazanawir
nowszy długie działanie - 1x/d dobrze z PP, zwiększane przez pokarm, silnie hamowane przez leki zwiększające pH w żołądku (inh. pompy H+) dobrze do OUN często z Rytonawirem Oporność - mutacja I50L zwiększająca podatność wirusa na inne inhibitory proteaz Inhibitor CYP3A4 i CYP2C9 Jedyny co nie wywołuje klinicznie istotnej lipodystrofii Niepożądane - NWB, bóle brzucha i głowy - rzadziej neuropatia obwodowa, zaczerwienienie skóry - żółtaczka - zaburzenia rytmu serca, wydłużenie PR i QTc
52
Lopinawir / Rytonawir
Kaletra - kombinacja 2 leków w tabletce mała dawka Rytonawiru hamuje CYP3A4, zwiększając aktywność Lopinawiru Niepożądane - NWB, ból brzucha, zmęczenie
53
Nelfinawir
pokarm silnie zwiększa wchłanianie hamuje CYP3A4 mniejsza częstość działań niepożądanych, preferowany u K w ciąży
54
Typranawir
nowszy niska biodostępność, ale zwiększa się z tłuszczem i przy stosowaniu z Rytonawirem induktor i inhibitor CYP3A4 (z Ryto hamuje) indukuje P-glikoproteinę, co wypompowuje z komórki wiele substancji terapeutycznych Niepożądane - NWB, bóle brzucha, czerwona skóra, leukopenia - krwawienie śródczaszkowe - nadwrażliwość na sulfonamidy
55
Darunawir
nowszy dobrze z PP, pokarm nasila często z Rytonawirem, gdy inne leki nie dają rady hamuje CYP3A4 Niuepożądane: - NWB, ból brzucha, zaczerwienienie skóry, osutka grudkowa, grudkowo-plamista, leukopenia, zwiększa aktywność amylazy we krwi - nadwrażliwość na sulfonamidy
56
Inhibitory integrazy
Raltegrawir | Elwitegrawir
57
Raltegrawir i Elwitegrawir - Inhibitory integrazy
Hamują wbudowanie DNA wirusowego do genomu gospodarza Zapobiega namnażaniu się HIV-1 i HIV-2 i zakażaniu innych komórek Oporność - mutacja integrazy - szczeg. przy leczeniu Raltegrawirem zakończonym niepowodzeniem Stosowane - leczenie skojarzone dorosłych zakażonych HIV-1 Niepożądane - brzuszne - gorączka, świąd, ból głowy Inne leki - Ryfampicyna, Fenobarbital - indukują glukoronidażę wątrobową, która nasila metabolizm INSTI - Rytonawir i Kobicystatem zwiększają efekt INSTI
58
Zasady użycia leków w leczeniu AIDS
1. Celem jak najszybsza maksymalnie niska wiremia i utrzymanie supresji wiremii jak najdłużej - tak żeby PCR na RNA HIV nie dało rady wyznaczyć 2. Terapia skojarzona - 2NRTI+ NNRTI - 2NRTI + PI (+ czasem Rytonawir do wzmocnienia) - 2NRTI + INSTI 3. Patrzymy na interakcje 4. Przed każdą zmianą leków sprawdzamy oporność. 5. Max. efekt po 6 miesiącach, często spadek CD4+ i spadek podatności na zakażenia oportunistyczne 6. Regularne oznaczanie wiremii i limfocytów CD4+ 7. Zwalczanie powikłań HIV - infekcji, neo (chłoniaki, mięsak Kaposiego, rak szyjki macicy).
59
Leki w leczeniu wirusowych zapaleń wątroby
wiele z preparatów leczenia zakażeń HBV jest skuteczne w terapii zakażeń HIV - istnieją podobieństwa między odwrotną transkryptazą retrowirusów a polimerazą DNA HBV ``` Interferon alfa Lamiwudyna Adefowir Entekawir Tenofowir i Emtrycytania Rybawiryna ```
60
Interferon alfa
Interferon alfa-2A i alfa-2B w postaci preparatów pegylowanych wstrzyknięcia podskórne i domięśniowe w przewlekłym, aktywnym WZW typu B, C Albuferon - IFN alfa-2B + albumina - podawanie 1x/2-4t. - łuższa aktywność preparaty interferonu alfa-2A (lokteron) i interfonu omega jako implanty uwalniające przez 12 tyg. substancję czynną Liczne i poważne działania niepożądane
61
Lamiwudyna
analog cytozyny działa na HBV i na HIV Oporność w HBV: - mutacja polimerazy DNA - ogranicza długotrwałe zażywanie leku - bywa oporność krzyżowa z Entekawirem, Emtrycytabiną powoduje do zaniknięcia HBV DNA z krwi, u części do trwałej serokonwersji w zakresie HBeAg
62
Adefowir
acykliczny analog nukleozydu A fosforylowany przez komórkowe kinazy do difosforanu działa na HBV i HIV brak oporności krzyżowej z Lamiwudyną stosowany jako diestr - dipiwoksylu adefowiru poprawia morfologię wątroby Niepożądane - rzadko - uszkodzenie nerek, NW, bóle brzucha, osłabienie, kwasica mleczanowa, stłuszczenie wątroby
63
Entekawir
analog nukleozydu guaninowego hamuje wszystkie funckje polimerazy DNA HBV nie następuje oporność na lek, ale lek staje się nieskuteczny wraz z niewrażliwością na Lamiwudynę Doustnie na pusty żołądek w przewlekłym WZW B Nieco bardziej efektywny od Lamiwudyny w usuwaniu DNA wirusa z krwi, ale podobnie jeśli chodzi o serokonwersje w zakresie HBeAg Niepożądane - NW, bóle i zawroty głowy
64
Tenofowir i Emtrycytabina
analogi nukleozydów głównie w AIDS skuteczność w terapii zakażenia HBV
65
Rybawiryna
analog guanozyny, fosforylowany przez kinazy do aktywnej trójfosfopochodnej działa na wirusy - grypa A i B, paragrypy, RSV, HCV, HIV-1, EBV, gorączki Lassa nasila odpowiedź komórek na interferon Doustnie w przewlekłym WZW C w połączeniu z IFN alfa-2A Odpowiedź na leczenie zależy od: 1. Genotypu wirusa (1 najgorzej) 2. Rasy pacjenta (gorzej jak Murzyn) 3. Choroby towarzyszące (gorzej z HIV, marskością, cukrzycą, stłuszczeniem wątroby) używana też w leczeniu zakażeń innymi wirusami
66
Niepożądane działanie Rybawiryny
doustne - niedokrwistość hemolityczna - depresja, dysforia, bezsenność, nudności, świąd Przeciwwskazany u - annemików, NN, dławicy piersiowej, ciężarne
67
Leki w leczeniu grypy
Objawowe i przyczynowe Przyczynowe i profilaktyka - działają na etapie: - pozbycia kapsudu (pochodne adamantanu) - uwalniania nowych wirionów z komórki (inh. neuraminidazy) Wirus grypy A - jedyny co powoduje pandemie, zawiera białka błonowe Neuraminidazy (N) i Hemaglutyniny (H) Wirus grypy B - zakaża tylko człowieka
68
Pochodne adamantanu
Amantadyna, Rymantadyna | Tromantadyna
69
Amantadyna, Rymantadyna
hamują białko M2 otoczki wirusa grypy A Oporność - bardzo szybko - zależy od mutacji M2 - brak krzyżowej oporności z inh. neuraminidazy Mogą być użyte w profilaktyce grypy i w leczeniu Używane też w terapii choroby Parkinsona, bo nasilajhą uwalnianie dopaminy z presynapt. zakończeń Amantadyna - wydalana przez nerki, niemetabolizow. Rymantadyna - metabolizm w wątrobie, większa aktywność in vitro Niepożądane - NW, jadłowstręt - bezsenność, rozdrażnienie, trudna koncentracja - obrzęki kończyn - Rymantadyna mniej skutków z OUN - oba są teratogenne
70
Tromantadyna
pochodna adamantanu w leczeniu zakażeń HSV
71
Inhibitory neuraminidazy
Zanamiwir, Oseltamiwir | Peramiwir
72
Zanamiwir i Oseltamiwir
Analogi kwasu sjalowego N-acetyloneuraminowy Hamują uwalnianie wirusów z komórek -> hamują poszerzenie infekcji na komórki zdrowe. Aktywne wobec wirusów grupy A i B Oporność - mutacja neuraminidazy i jest opisana in vitro - nie stanowi powszechnego problemu klinicznego Zanamiwir - wziewnie Oseltamiwir - doustnie - prolek - metabolizowany przez esterazy tkankowe do leku Profilaktyka i leczenie grypy A i B, kluczowe jest zastosowanie do 48h od objawów. Dzieciom +1 r.z. tylko Oseltamiwir, a powyżej 7r.ż. można już Zanamiwir.
73
Niepożądane działanie Zanamiwiru i Oseltamiwiru
Zanamiwir - kaszel, skurcz oskrzeli, pieczenie w nosie i gardle Oseltamiwir - NWB, bóle brzucha -> podajemy z jedzeniem - zmiany skórne - zmiany zachowania zwłaszcza u dzieci i młodzieży
74
Peramiwir
nowy in vitro na grype A oporną na poprzednie leki może być podawany dożylnie
75
Leki używane w leczeniu zakażeń od RSV
Rybawiryna | Paliwizumab
76
Rybawiryna
Wziewne podanie W nebulizacji w terapii ciężkiego zapalenia oskrzelików i płuc u dzieci spowodowanego zakażeniem RSV Kontrowersyjna skuteczność Niepożądane - wziewna dobrze tolerowana - przypadki podrażnienia dróg oddechowych i spojówek
77
Paliwizumab
Humanizowane Ab monoklonalne p/białku F RSV w comiesięcznych 5 wstrzyknięcach do mm. Oporność tylko in vitro Jedyny podawany w profilaktyce RSV u wcześniaków i dzieci z wadami serca i płuc Nie powoduje poważniejszych działań niepożądanych Zastępowany przez Motawizumab o większym powinowactwie do RSV
78
Inne leki przeciwwirusowe
Plekonaryl | Imikwimod
79
Plekonaryl
łączy się zkieszenią hydrofobową VP1 kapsydu Picorna, co hamuje pozbywanie płaszcza wirusa wewnątrz komórki. Leczenie choroby przeziębieniowej i jej zapobieganie - aerozol do nosa, zwłaszcza u pacjentów z astmą Brak poważnych działań niepożądanych
80
Imikwimod
immunomodulator stosowania zewnętrznego w leczeniu kłykcin kończystych spowodowanych zakażeniem HPV nasila wytwarzanie interferonów zwiększa aktywację różnych toll-like receptors Niepożądane - przebarwienie skóry - rzadziej grypopodobne podobne działanie - Rezykwimod

FARMAKOLOGIA (13 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions