Pochodne nitrofuranu, pochodne nitroimidazolu, chinolony przeciwbakteryjne, antagoniści kwasu foliowego Flashcards
Pochodne chinoliny
Chlorchinaldol
Kliochinol
- wolne rodniki chlorowe -> uszk. DNA i białek (replikacja)
- G+, słabiej na grzyby i pierwotniaki (rzęsistek pochwowy i pełzak czerwonki)
- Brak oporności wtórnej
- Zakażenia bakteryjne/grzybicze skóry (maść), PP (tabl. do ssania), dr. m-płc. (globulki dopochwowe), miejscowo w rzęsistkowicy
- Rzadko używane
x - ciężkie uszkodzenie OUN - SMON - subacute myelooptic neuropathy - z. bólu, czucia, wzroku, ślepota
x - NW, alergiczne skórne
Pochodne nitrofuranu
Nitrofurantoina Nifuroksazyd Furagina Furazolidon Nitrofural Nifurzyd
- Wolne rodniki nitrowe -> uszkodzenie DNA i białek
- G+, G-, grzyby i pierwotniaki ( Giardia lamblia)
- Brak oporności wtórnej
- Bakteriostatyczne - w wysokich stężeniach bakteriobójcze
- W wysokich stężeniach hamują enzymy przemian wodorowęglanów
- Nieaktywne wobec Ps. aeruginosa i Acinetobacter
- Nie stosujemy u K w ciąży, niemowląt, pacj. z uszk. wątroby, NN
x - mogą dać reakcję disulfiramową
Nitrofurantoina
- Wchłania się z PP
- Osiąga wysokie stężenia w tkankach
- Niestosowana
x - więcej niż inne z grupy
x - polineuropatia, anemia hemolityczna, zwłókniejące zap. płuc
x - hamuje działanie kw. Naliodyksolowego i innych chinolonów
Furagina
- Wchłania się z PP i od razu usuwana z moczem
2. Niepowikłane zakażenia prostaty i łatwe zakażenia dróg moczowych - Proteus, Pseudomonas, Acinetobacter, Klebsiella
Furazolidon
- Nie wchłania się z PP
- Rzadko w zakażeniach PP
x - hamuje MAO
x - może doprowadzić do hipotonii ortostatycznej
Nifuroksazyd
- Nie wchłąnia się z PP
2. W zakażeniach PP - ostre biegunki, salmonelloza, giardiaza
Nitrofural
- Tylko miejscowo w wyprzeniach bakteryjnych/grzybiczych skóry i j. ustnej
x - alergie skórne
Pochodne nitroimidazolu
Metronidazol, Tynidazol, Nimorazol, Ornidazol
- Wolne rodniki nitrowe -> uszkodzenie DNA i białek - szczególnie przy niskim O2
- Większość bakterii bezO2 i pierwotniaków bezO2 (pełzak czerwoniki, rzęsistek pochwowy)
- Oporność wtórna bakterii - 70% H. pylori opornych na Metronidazol
- Ogólne - doustne, dożylne Miejscowe - globulki dopochwowe
- Dobrze do tkanek i OUN
- Wydalane w formie niezmienionej przez nerki
- Leczenie zak. bezO2, eradykacja H. pylori, rzekomobłoniaste zjg., Crohn, CU, trądzik różowaty mieszane zap. skóry, rzęsistkowica, giardioza, amebioza
- Nie podajemy noworodkom, K karmiącym, K w I trymestrze
- w II i III trymestrze podajemy w razie dużej konieczności
Niepożądane działanie pochodnych nitroimidazolu
- Metaliczny smak w ustach, objawy z PP, obłożony język, zapalenie trzustki
- Rzadziej neurologiczne
- Rzadko hematologiczne - agranulocytopenia, pancytopenia
- Metronidazol -> brązowy mocz
- Wzrost działania doustnych antykoagulantów
- Silna reakcja disulfiramowa
Kwas tetrahydrofoliowy u bakterii
Służy do syntezy puryn, a te do syntezy DNA
kw. paraaminobenzoesowy (PABA) -> kw. dihydrofoliowy
+ syntaza dihydrofolianu - Sulfonamidy
kw. dihydrofoliowy -> kw. tetrahydrofoliowy
+ reduktaza dihydrofolianu - Trimetoprym ( i inne inh.)
Sulfonamidy
- BakterioStatyczne
- Oporność - wzrost PABA / obniżenie przepuszcz. bł. bakt. dla leku / mutacja syntazy dihydrofolianu - najszybciej
- G+ ( w tym Nocardia), G- (E. coli, Enterobacteriaceae, Shigella, Salmonella, Klebsiella), Chlamydia, pierw.grzyby (Pneumocystis jiroveci)
- Dużo opornych
- Bardzo słabo na bezO2
- Nie działają na - Proteus, Pseudomonas, Serratia, Treponema, mikoplazmy
- Nasilają rozwój riketsji
- Usuwane z moczem, w przypadku spadku pH -> krystaluria
- Prokaina i Tetrakaina są metabolizowane do PABA więc hamują działanie Sulfonamidów
- Słabsze działanie w obecności ropy
- SIlne wiązanie z białkami osocza -> wzrost działania doustnych hipoglikemizujacych, antykoagulantów
- Nasila działanie Metotreksatu
- Leczenie jaglicy (o. i m.), bakt. zap. spojówek, oczyszczanie PP przed operacją, zakażenia skóry
- Nie podajemy w III trymestrze i przed porodem
Niepożądane działanie Sulfonamidów
- Alergiczne - często krzyżowo z diuretykami pętlowymi i tiazydowymi, pochodnymi sulfonylomocznika, diazoksydem
- Skórne - zaczerw., złuszcz. zap. skóry, fototoksyczność, z. Stevens-Johnsona
- PP - NWB, zap. j. ustnej
- Kamica, krwiomocz
- Hematologiczne - anemia hemolityczna, aplastyczna, granulocytopenia, małopłytkowość; uszkodzeniu mogą zapobiec: kw. folinowy / lewofolinowy
- Zap. stawów, spojówek, wątroby, neuropsychiatryczne
- Kernicterus noworodków
- Metabolity Mefenidu - hamują anhydrazę węglanową -> kw. metaboliczna
Podział Sulfonamidów
DOUSTNE
1. T1/2 = 6-9h
Sulfizoksazol (Sulfafurazol), Sulfametyzol, Sulfakarbamid, Sulfadymidyna
- T1/2 = 10-17h
Sulfametoksazol, Sulfapirydyna - T1/2 = 7-9 dni
Sulfadoksyna, Sulfalen
MIEJSCOWE
Sulfacetamid - do worka spojówkowego
Ftalylosulftiazol, Sukcynylyosulftiazol - doustne, nie wchłania się z PP
Sulfanilamid (sól Ag), Mafenid, Sulfodiazyna - na skórę
Inhibitory Reduktazy Dihydrofolianu (+sulfonamidy)
Trimetoprym, Ko-Trymoksazol, Iklaprym
sulfonamidy dają synergię, przez co są wobec niektórych bakterii bakterioBójcze
Trymoksazol
- Oporność - spadek przepuszczalności błony / wzrost DHFR / mutacja DHFR (najszybciej)
- Lipofilny, dobrze się wchałania doustnie, przenika do tkanek i OUN
- Słabo zasadowy -> akumulacja w prostacie i wydzielinie pochwy
- Najczęściej z sulfametaksozolem (optimum s/t 50:1)
- 10x szersza dystrybucja w organizmie od sulfmetoksazolu
x NW, wysypka, anemia megaloblast., leukopenia
Ko-Trymoksazol (Biseptol)
- Trymoksazol : sulfametoksazol 1:5
- Wiele opornych - 60% pneumokoków, 30% H. influenzae pozaszpitalne
- Doustnie, ciężkie zakażenia dożylnie
- Zakażenia dr. mocz., Shigella, Salmonella, 2 rzut wielu innych
- Duże dawki w terapii Pneumocystis jiroveci
- Duże dawki mogą dać niepożądane z obu leków
- Nie podaje u pacjentów z NN, niewyd. wątroby, wrażliwością na sulfonamidy i K w ciąży
Sulfadiazyna + Pirymetamina
w leczeniu toksoplazmozy, leiszmaniozy
Sulfadoksyna + Pirymetamina (Fansidar)
w leczeniu malarii
Iklaprym
nowy, zakażenia skóry i tk. podskórnej G+ wieloopornymi
Inhibitory gyrazy (chinolony, fluorochinolony)
- Gyraza - topoizomeraza II (lub IV) bakteriil; II - replikacja IV - rozdział DNA do potomnych
- BakterioBójcze
- Oporność - gł. mutacja i zmiana struktury gyrazy, ale też pompa
- Oporność - najszybciej i najczęściej u Ps. aeruginosa, Serratia, gronkowce
- Oporność krzyżowa
- Nie stosujemy p/ MRSA, VRE, Listeria monocytogenes
- Ogólnie - doustnie, dożylnie; Miejscowo - np. Bezyfloksacyna (tylko m. w zapaleniu spojówek)
- b- laktamy nasilają działanie (z cefalosporynami są p/ Ps. aeruginosa)
- Leki zobojętniające (Mg, Al) -> obniżają wchłanianie z PP
- NLPZ - oprócz kw. acetylosalicylowego - wzrost ryzyka drgawek
- Flurorochinolony -> obniżony metabolizm Teofiliny -> ryzyko zatrucia
- Dobrze tolerowane
- Nie stosujemy w ciąży
Grupa I Inhibitorów Gyrazy
Kw. Nalidyksowy, Kw. Pipemidowy, Enoksacyna, Norfloksacyna
- Wąski zakres - Enterobacteriaceae, część Ps. aeruginosa (oprócz kw. Nalidyksowego)
- Stała farmakokinetyka
- Niepowikłąne zakażenie dr. moczowych
- Norfloksacyna -> lecenie zap. gruczołu krokowego
Grupa II Inhibitorów Gyrazy
Cyprofloksacyna, Pefloksacyna, Ofloksacyna
- Szerszy zakres - Haemophilus, Salmonella, Enterobacteriaceae
- Na Ps. aeruginosa - tylko Cyprofloksacyna (30% oporna)
- Słabo na G+
- Zab. ukł. moczowego (2 rzut, powikłane)
- Przew. zap. prostaty
- Biegunka podróżnych
- Zakażenie w mukowiscydozie
- Dur brzuszny i salmonelloza
- Wąglik
- Zak. kości, stawów, skóry i tk. podskórnej G-
- Zap. otrzewnej i trzustki (z Metronidazolem)
- Rzeżączka niepowikłana i chlamydiowe zap. dr. moczowo - płciowe
Grupa III inhibitorów gyrazy
Lewofloksacyna, Lomefloksacyna. Moksyfloksacyna, Gemifloksacyna, Benzyfloksacyna
- Gr II + gronkowce, paciorkowce, Legionella
- Podobnie jak II - Haemophilus, Enterobiacteriae, gonokoki
- Słabiej od Cyprofloksacyny na Ps. aeruginosa
- Zaostrzenie przewl.zap. oskrzeli, Pozaszpitalne zap. płuc, Ostre zap. zatok przynosowych, Niepowikłane zak. skóry i tk. podskór.
- Lewofloksacyna - szpitalne zap. płuc
Niepożądane działanie inhibitorów gyrazy
x NWB, rzadziej z OUN
x mogą uszkodzić chrząstki wzrostowe, dlatego +18 (oprócz mukowiscydozy, Ps. aeruginosa)
x mogą niszczyć ścięgna - tendinitis i pękanie Achillesa
x fototoksyczność (Enoksacyna, Pefloksacyna, Lomefloksacyna)
x wydłużenie QTc (Moksyfloksacyna, Lewofloksacyna, Gemifloksacyna)
