Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Chirurgia > Torbiele > Flashcards

Torbiele Flashcards

1
Q

Czym jest torbiel?

A

patologiczna jama wypełniona najczęściej treścią płynną, rzadziej półpłynną lub gazem, której powstanie nie ma związku z nagromadzeniem treści ropnej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Co odróżnia torbiel od ropnia?

A

powstanie torbieli nie ma związku z nagromadzeniem treści ropnej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Czym jest torbiel prawdziwa?

A

torbiel posiadająca torebkę wyścieloną nabłonkiem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Czym jest torbiel rzekoma / pseudotorbiel?

A

zbiorowisko treści płynnej lub półpłynnej rozprężającej otaczające tkanki w taki sposób, że przypominają one torbiel

mogą być otoczone łącznotkankową torebką, jednak nie posiadają wyściółki nabłonkowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Jakie wyróżniamy pseudotorbiele obszaru szczękowo-twarzowego?

A
  • torbiel tętniakowata
  • torbiel samotna
  • pseudotorbiel zatoki szczękowej
  • torbiel z wynaczynienia śluzu w obrębie tk. miękkich
  • ubytek Stafnego (można zaliczyć, ale nie jest jamą sensu stricto a zagłębieniem w kości)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje torbieli ze względu na pochodzenie nabłonka stanowiącego ich wyściółkę?

A

A. zębopochodne - wyściółka ma związek z procesem odontogenezy

B. niezębpochodne - wyściółka pochodzi z ektodermy zaangażowanej w rozwój tkanek obszaru szczękowo-twarzowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Jaka może być patogeneza powstawania torbieli?

A
  • torbiele zapalne - ich przyczyną jest stan zapalny (zwykle zębopochodny)
  • torbiele wrodzone / rozwojowe - powstają na podłożu zarodkowych tworów anatomicznych
  • retencja treści wydzielniczej na skutek zablokowania lub uszkodzenia dróg odpływu drobnych lub dużych gruczołów ślinowych
  • nowotwory i zmiany nowotworopodobne mogą charakteryzować się torbielowatą budową
  • obecność pasożyta
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Jakie wyróżniamy torbiele obszaru szczękowo-twarzowego ze względu na ich lokalizację?

A
  • torbiele kości szczękowych
  • torbiele zatok szczękowych
  • torbiele okołoszczękowych tkanek miękkich
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Jakie wyróżniamy torbiele prawdziwe kości szczękowych?

A 
A. rozwojowe
• torbiel przyzębna boczna
• zębopochodna torbiel gruczołowa
• zębopochodna torbiel groniasta
• zębopochodna torbiel rogowaciejąca
• ortokeratotyczna torbiel rogowaciejąca

B. zapalne
• torbiel korzeniowa - torbiel resztkowa
• zapalna torbiel przyzębna

C. o zróżnicowanej etiologii
• torbiel zawiązkowa
• torbiel kanału przysiecznego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Jakie wyróżniamy torbiele rzekome kości szczękowych?

A
  • torbiel (jama) tętniakowata
  • torbiel (jama) samotna
  • ubytek (defekt) Stafnego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Jakie wyróżniamy prawdziwe torbiele zatok szczękowych?

A

A. retencyjne
• śluzowiak zatoki szczękowej
• torbiel zastoinowa zatoki szczękowej

B. jatrogenne
• pooperacyjna torbiel zatoki szczękowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Jakie wyróżniamy rzekome torbiele zatok szczękowych?

A

pseudotorbiel zatoki szczękowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Jakie wyróżniamy torbiele tkanek miękkich?

A 
A. torbiele gruczołów ślinowych
a. drobnych gruczołów ślinowych
PRAWDZIWE: torbiel zastoinowa
RZEKOME: torbiel z wynaczynienia śluzu
b. dużych gruczołów ślinowych
PRAWDZIWE:
• przewodowa torbiel ślinowa
• torbiel limfoepitelialna
RZEKOME: żabka

B. torbiele dermoidalne
• torbiel naskórkowa
• torbiel skórzasta
• torbiel potworniakowa

C. torbiele i przetoki skrzelopochodne
• rozwijające się na podłożu I. łuku skrzelowego
• rozwijające się na podłożu II. łuku skrzelowego (torbiel boczna szyi)
• rozwijające się na podłożu III. i IV. łuku skrzelowego

INNE: 
• torbiel erupcyjna
• torbiel dziąsłowa dorosłych
• torbiel dziąsłowa niemowląt
• torbiel nosowo-wargowa
• torbiel przewodu tarczowo-językowego (tzw. torbiel środkowa szyi)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Który rodzaj torbieli występuje najczęściej?

A

korzeniowa (nabłonkowa zębopochodna, zapalna) i zawiązkowa (zębopochodna, rozwojowa)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Objawy kliniczne torbieli wewnątrzkostnej:

A

FAZA POCZĄTKOWA (na tym etapie wykrywana zwykle przypadkowo na RTG):

obiektywne: brak
subiektywne: brak

FAZA ZAAWANSOWANA:

obiektywne: deformacja i/lub erozja blaszki korowej; wygórowanie; pojawienie się przetok i wydobywającej się treści
subiektywne: uczucie rozpierania lub ból

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Czy obecność torbieli powoduje resorpcję korzeni zębów sąsiednich?

A

zwykle nie, częściej prowadzą do ich przemieszczenia → resorpcja korzeni zawsze powinna budzić podejrzenie procesu nowotworowego (łagodnego lub złośliwego)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Czy rozwój torbieli w obrębie pni nerwowych prowadzi do zaburzeń czucia?

A

nie, jedynie do przemieszczenia nerwów (w odróżnieniu od naciekających guzów nowotworowych)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Torbiel - obraz RTG:

A

kształt: okrągły / owalny; czasem wielokomorowa

obrzeże: otoczka osteosklerotyczna (zmiany o nieostrym odgraniczeniu → podejrzenie nowotworu)

jednorodność: zwykle jednorodne, jednokomorowe (obecność niejednorodnych obszarów lub przegród kostnych → podejrzenie nowotworu)

wpływ na sąsiednie struktury: przemieszczenie (resorpcja korzeni → podejrzenie nowotworu)

liczba: zwykle pojedyncze; wielomiejscowe występowanie u pacjentów z licznymi zz z miazgą zgorzelinową lub w zespole Gorlina-Goltza
lokalizacja: dowolna (choć niekiedy specyficzna, np. torbiel nosowo-podniebienna w linii pośrodkowej szczęk w obrębie kanału przysiecznego)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Biopsja aspiracyjna przy podejrzeniu torbieli - co nam mówi charakter pobranej zawartości?

A
  • przejrzysty, żółty płyn → zwykle niezakażona torbiel zębopochodna
  • mętny lub zropiały płyn → torbiel zakażona
  • znaczna ilość zawartości stałej → torbiel rogowaciejąca
  • treść krwista → zmiana naczyniowa (UWAGA! ryzyko powikłań krwotocznych)
  • ujemny wynik → jama częściowo pusta (jeśli obecna przetoka) / bardzo gęsta zawartość / charakter lity (należy podejrzewać nowotwór i wykonać biopsję wycinkową)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Torbiel korzeniowa - charakterystyka:

A
  • najczęstsza torbiel kości szczękowych
  • zawsze związek z zębem z martwą miazgą (nawet zębów mlecznych)
  • wybitnie predysponowana jest okolica górnych siekaczy, zwłaszcza bocznych
  • zawiera bursztynowy płyn, z charakterystyczną opalescencją kryształków cholesterolu
  • przez długi czas bezobjawowa → objaw chrzęstu pergaminowego → objaw chełbotania (fluktuacji)
  • różnicowanie: torbiel przyzębna boczna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Torbiel korzeniowa - leczenie:

A
  • wyłuszczenie z resekcją wierzchołka i wstecznym wypełnieniem kanału
  • metoda dwuetapowa (zwłaszcza przy torbielach rozległych)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Torbiel prawdziwa korzeniowa a torbiel okw - różnice:

A
  • prawdziwa torbiel korzeniowa - zamknięta jama całkowicie wysłana nabłonkiem; nie goi się samoistnie po usunięciu zęba przyczynowego lub jego miazgi
  • torbiel okw - nabłonek przyczepiony do obrzeża otworu wierzchołkowego zęba w taki sposób, że światło torbieli jest otwarte do kanału korzeniowego; goi się samoistnie po usunięciu zęba przyczynowego lub jego miazgi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Torbiel zawiązkowa rozwojowa - charakterystyka:

A
  • częstsza niż rozwojowa zapalna
  • towarzyszy zębowi zatrzymanemu (najczęściej dolny trzonowiec lub górny kieł)
  • rozwija się na podłożu zawiązka zęba
  • powstaje na skutek hipoplazji szkliwa zatrzymanego zęba → w RTG zawsze otacza koronę zatrzymanego zęba
  • nie ma tła zapalnego, choć może ulec wtórnemu zakażeniu
  • różnicowanie: KCOT, szkliwiak
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Torbiel zawiązkowa rozwojowa - leczenie:

A

wyłuszczenie

jeśli torbiel obejmuje zęba ósmego → usunięcie; jeśli zęba ważnego dla zgryzu → ortodontyczna repozycja

wg Krysta - rzadko daje się odpreparować torbiel od zęba więc konieczne usunięcie torbieli z zębem / zawiązkiem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Torbiel erupcyjna - charakterystyka:

A
  • jest zewnątrzkostnym (w tkankach miękkich) wariantem torbieli zawiązkowej
  • dotyczy głównie zz stałych, ale może też dotyczyć mlecznych (najczęściej górny siekacz lub pierwszy trzonowiec)
  • rozwija się w trakcie procesu wyżynania zęba
  • ograniczone, półprzezroczyste wygórowanie ponad wyrzynającym się zębem; często dochodzi do wylewów krwawych w tkankach miękkich → miękka konsystencja i czerwono-niebieskawe zabarwienie
  • różnicowanie: torbiel zawiązkowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Torbiel erupcyjna - leczenie:

A

wycięcie miękkotkankowej kopuły pokrywającej koronę wyrzynającego się zęba

często dochodzi do pęknięcia jej torebki i samoistnego wchłonięcia → nie wymaga leczenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Ortokeratotyczna torbiel zębopoch - charakterystyka:

A
  • rogowacenie torem ortokeratozy
  • pozbawiona zdolności naciekania tkankowego (w przeciwieństwie do OKC)
  • leczenie przez wyłuszczenie
  • wznowy rzadkie (2-4%)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Torbiel kanału przysiecznego - charakterystyka:

A
  • rozwija się w kanale przysiecznym i go deformuje
  • nie ma związku ze stanem uzębienia (siekacze szczęki zwykle z żywą miazgą)
  • elastyczno-twarde wygórowanie (w przypadku erozji kostnej - chełboczące) w przednim odcinku podniebiena; w zaawansowanych przypadkach obejmuje również stronę wargową
  • rzutujący się często na obraz torbieli kolec nosowy przedni nadaje jej kształt zbliżony do symbolu serca
  • nawroty są rzadkie
  • leczenie: wyłuszczenie z dostępu podniebiennego (zwykle); jeśli naruszy dno jamy nosowej - metoda dwuetapowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

OKC - najczęstsza lokalizacja:

A
  • zwykle w żuchwie, w bocznym odcinku trzonu lub dolnej części gałęzi
  • jeśli w szczęce to również w bocznym odcinku
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

OKC - obraz kliniczny, radiologiczny, diagno różnicowa i leczenie:

A
  • najczęstszy nowotwór zębopochodny
  • częściej żuchwa, szczególnie okolica kąta
  • wysoki wskaźnik nawrotowości

OBRAZ KLINICZNY:
• przez pewien czas bezobjawowy
• agresywny wzrost → niszczenie kości i naciekanie
• ból, obrzęk i okresowe opróżnianie się zawartości guza do JU
• przemieszczenia zębów
• (nie zawsze) objaw Vincenta
• punkcja - charakterystyczny słomkowy płyn zawierający masy keratynowe (rogowe)

OBRAZ RADIOLOGICZNY:
mały, okrągły lub owalny ubytek osteolityczny z nieregularnym obrzeżem; możliwe przemieszczenia zębów i (rzadziej) resorpcja tk twardych

DIAGNOSTYKA RÓŻNICOWA:
• torbiel zawiązkowa
• szkliwiak
• śluzak zębopochodny
• pseudogruczołowy guz zębopochodny
• włókniak szkliwiakowy
• olbrzymiokomórkowa zmiana wewnątrzkostna
• torbiel tętniakowata

LECZENIE:
wyłuszczenie z obwodową osektomią lub aplikacją płynu Carnoya; w przypadku wznowy → resekcja kości z 1 cm marginesem zdrowej kości

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Zespół Gorlina-Goltza:

A
  • torbiel rogowaciejąca OKC (rogowaciejąco-torbielowaty guz zębopochodny KCOT) rozwijająca się wielomiejscowo w kościach szczęk + zaburzenia spoza obszaru szczękowo-twarzowego (np. skóry, ukł wydzielania węwnętrznego, oczu czy OUN)
  • dziedziczony autosomalnie dominująco
  • kryteria główne: więcej niż dwa ogniska raka podstawnokomórkowego (BCC), pacjenci <20 rż - jedno ognisko; przynajmniej jedno ognisko KCOT kości szczękowych; przynajmniej 3 charakterystyczne zagłębienia na pow dłoniowej rąk lub pow podeszwowej stóp; rozszczep żeber lub ich zlanie; zwapnienia w obrębie sierpu mózgu; powinowactwo 1szego stopnia z osobą u której rozpoznano ten zespół
  • kryteria poboczne: wielkogłowie, rozszczep wargi lub podniebienia, przerost guzów czołowych, hyperteloryzm, deformacje łopatki, syndaktylia, włókniak jajnika, rdzeniak zarodkowy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Torbiel przyzębna boczna - charakterystyka:

A
  • posiada kontakt z zębem w okolicy pomiędzy wierzchołkiem korzenia a szyjką i wykluczono tło zapalne (torbiel korzeniowa boczna) i nowotworowe (ameloblastoma)
  • najczęściej żuchwa w okolicy przedtrzonowców lub kłów
  • rozwija się z pozostałości zredukowanego nabł szkliwnego
  • bardzo rzadka
  • RTG: ubytek kości związany z boczną pow korzenia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Zębopochodna torbiel gruczołowa - charakterystyka:

A
  • jedna z najbardziej agresywnych torbieli k szczękowych - wzrasta szybko i przy pierwszych objawach ma już znaczne rozmiary
  • morfologicznie zbliżona do wwkostnego raka śluzowo-naskórkowego i może ulegać transformacji w jego kierunku
  • przedni odcinek, głównie żuchwy (okolica bródkowa)
  • wysoki wskaźnik nawrotowości - 30%
  • w ok. 60% w chwili rozpoznania stwierdza się zniszczenie warstwy korowej kości → przerwanie ciągłości jest wskazaniem do postępowania radykalnego
  • RTG: jedno- lub wielokomorowy ubytek kości, wewnętrzna struktura o wyglądzie plastra miodu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Zębopochodna torbiel groniasta - charakterystyka:

A
  • mikroskopowo, a czasem też makroskopowo i w RTG przypomina grono
  • duża tendencja do nawrotów - 20%
  • bardzo rzadka
  • głównie w żuchwie
  • agresywny wzrost, niszczenie warstwy korowej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Zębopochodna torbiel groniasta - leczenie:

A
  • metody agresywne (obwodowa radykalizacja)

* metody radykalne tylko przy bardzo dużych zmianach z penetracją pozakostną

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Torbiel resztkowa - charakterystyka:

A
  • rozwija się z wcześniej nierozpoznanej i nieleczonej torbieli korzeniowej
  • tendencja do wzrostu mimo usunięcia zęba przyczynowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Zapalna torbiel przyzębna - charakterystyka:

A
  • związana z zap okołokoronowym, rozwijająca się w obrębie furkacji, najczęściej dolnego trzonowca
  • często wokół korony cześciowo zatrzymanego dolnego zęba mądrości po nawracających epizodach zapalenia okołokoronowego
  • torbiel bezobjawowa; objawy pochodzą od pericoronitis
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Ubytek Stafnego - charakterystyka:

A
  • zagłębienie w językowej blaszce korowej kości, w której zwykle znajduje się dodatkowy płat ślinianki podżuchwowej
  • okrągły lub eliptyczny ubytek w bocznym odcinku trzonu żuchwy, poniżej kanału
  • wykrywany przypadkowo na OPG → potwierdzany na CBCT (widać, że ubytek nie ma charakteru torbieli)
  • nie wymaga leczenia
39
Q

Jakie zmiany wewnątrzkostne mogą przypominać torbiel = diagno różnicowa:

A
  • torbiel samotna kości
  • torbiel tętniakowata kości
  • szkliwiak
  • śluzak zebopochodny
  • wapniejący nabłonkowy guz zębopochodny
  • włókniak zębopochodny
  • pierwotne i przerzutowe nowotwory złośliwe kości
40
Q

Torbiel samotna kości - charakterystyka:

A
  • niemal zawsze w żuchwie, zwykle w odcinku przednim
  • żywotność miazgi zębów sąsiadujących jest zachowana
  • rzadko mogą wystąpić łagodne dolegliwości, przemieszczenie zębów lub złamanie patologiczne
  • RTG: jednokomorowy ubytek bez naruszenia istoty korowej, górny brzeg może penetrować pomiędzy korzenie
41
Q

Torbiel tętniakowata - charakterystyka:

A
  • rzadko w obrębie kości szczękowych
  • torbielowaty ubytek kości wypełniony krwią
  • może powodować: deformację kości, zaburzenia zgryzu, przemieszczenie i rozchwianie zębów, resorpcję korzeni
  • naciekanie tk miękkich podnosi ryzyko wznowy
  • leczenie: wyłyżeczkowanie → zatokowaty kształt
42
Q

Torbiel zastoinowa zatoki szczękowej - charakterystyka:

A
  • powstaje w wyniku zastoju śluzu na tle niedrożności (zakażenie lub obrzęk alergiczny) przewodu wyprowadzającego gruczołu śluzowego
  • przebieg asymptomatyczny jeśli nie utrudnia drenażu; w pozostałych przypadkach - objawy niedrożności zatoki
  • RTG: kopułkowaty cień, zwykle w dnie zatoki
43
Q

Śluzowiak (mucocoele) zatoki szczękowej - charakterystyka:

A
  • torbielowata zmiana guzopodobna o agresywnym przebiegu
  • znacznie częściej w zatoce czołowej lub sitowiu
  • wypełnia całą zatokę w wyniku obturacji ujścia zatoki
  • jej wyściółkę stanowi kompleks śluzówkowo-okostnowy zatoki
  • diagno różnicowa: rak zatoki szczękowej
44
Q

Pseudotorbiel zatoki szczękowej:

A
  • tło zapalne
  • nagromadzenie wysięku w przestrzeni podnabłonkowej dna zatoki (wysięk powoduje odwarstwienie śluzówki)
  • RTG: może być nierozróżnialna z torbielą zastoinową
45
Q

Torbiel pooperacyjna zatoki szczękowej:

A
  • powstaje na skutek uwięźnięcia bł śluzowej w szczelinach operacyjnych
  • późne powikłanie zabiegu Caldwella-Luca,osteotomii szczęk, złamań kompleksu szczękowo-jarzmowego lub rany postrzałowej
46
Q

Torbiele zatok szczękowych - obraz kliniczny:

A
  • najczęściej bezobjawowy, wykrywane przypadkowo na RTG
  • mogą zmieniać swoje rozmiary, a czasem ulegać samoistnej regresji (samoistne pęknięcie i opróżnienie do przewodu nosowego środkowego)
  • może wystąpić: dyskomfort przypominający ból zęba, ból neuralgiczny, uczucie rozpierania wewnątrz zatoki lub oczodołu; zab widzenia
47
Q

Obraz zachodzącego słońca - w jakiej patologii?

A

= kopułkowate zacienienie o regularnym obrysie wypukłością skierowane ku górze

obraz RTG torbieli zatok szczękowych

48
Q

Torbiele zatok szczękowych - różnicowanie:

A
  • śluzowiak - rzadko w zatoce szczękowej
  • zapalenie zatoki szczękowej - powoduje ścieńczenie światła zatoki w RTG, ale nieobecny obraz zachodzącego słońca
  • łagodne i złośliwe guzy wewnątrzzatokowe
49
Q

Torbiele zatok szczekowych - leczenie:

A
  • leczenie chiru najczęściej nie jest konieczne (zwłaszcza w przypadkach asymptomatycznych)
  • jeśli występują objawy kliniczne - usunięcie zmiany z dostępu endoskopowego lub wewnątrzustnego
50
Q

Torbiele zatok szczękowych - znieczulenie, dostęp, osteotomia i wyłuszczenie, szycie:

A

znieczulenie: nasiękowe od strony policzkowej + przewodowe n podoczodołowego

dostęp: cięcie paramarginalne lub marginalne; ewentualne cięcie uwalniające - mezjalnie (lepsza widoczność)

osteotomia i wyłuszczenie: okno kostne wykonane wiertłem lub urządzeniem pizoelektrycznym; klapka kostna powinna być uszypułowa na bł Schneidera na górnym marginesie osteotomijnym; po wyłuszczeniu repozycja klapki i ustabilizowanie szwami wchłanialnymi

szycie: szczelne (zapobiega wytworzeniu przetoki UZ)

51
Q

Torbiel dziąsłowa niemowląt - charakterystyka:

A
  • bardzo rzadka
  • u noworodków, zwłaszcza w łuku górnym
  • mnogie, małe białe lub różowe grudki (1-5 mm) w okolicy szwu podniebiennego lub na bł śluz wyrostka zębodołowego
  • różnicowanie: perły Epsteina
  • leczenie: nie wymaga, ustępują w ciągu pierwszych 3 msc po urodzeniu
52
Q

Torbiel dziąsłowa dorosłych - charakterystyka:

A
  • niebolesne, miękkie, chełboczące, wolno rosnące wygórowanie na bł śluz w okolicy przedtrzonowców dolnych <1 cm
  • różnicowanie: mucocoele zlokalizowane na dziąśle, ziarnistości Fordyce’a, guzy zębopochodne zewnątrzkostne, torbiel przyzębna boczna
  • leczenie chirurgiczne, brak tendencji do nawrotów
53
Q

Torbiel nosowo-wargowa - charakterystyka:

A
  • torbiel tk miękkich
  • jednostronne wygórowanie, bocznie od piramidy nosa i blisko wargi górnej, powodujące spłycenie i deformację fałdu nosowo-wargowego
  • może powodować niedrożność przewodu nosowego
  • powstaje z dolnego odc przewodu nosowo-łzowego
  • bardzo rzadka
  • różnicowanie: czyrak, malformacja naczyniowa, nowotwory śliniankopochodne, zespół Melkerssona-
54
Q

Torbiel środkowa szyi:

A
  • rozwija się z pozostałości przewodu tarczowo-językowego, który prawidłowo zanika podczas przemieszczania się tarczycy w okresie prenatalnym
  • klinicznie: chełboczące wygórowanie w linii pośrodkowej pomiędzy nasadą języka a tarczycą
  • incydentalnie może ulegać transformacji neo
  • leczenie: usunięcie wraz z resekcją k gnykowej (zabieg Sistunka)
55
Q

Torbiel boczna szyi (skrzelopochodna):

A
  • rozwija się w wyniku niekompletnego zarośnięcia II kieszonki skrzelowej lub uwięźnięcia nabłonka w obrębie ww chłonnych szyjnych
  • chełboczące wygórowanie na bocznym obw szyi
  • niebolesne, chyba że ulegnie zakażeniu (może imitować ropień podżuchwowy)
  • często infekcja okołomigdałkowa wyprzedza ujawnienie się zmiany
  • leczenie: wyłuszczenie
56
Q

Torbie dermoidalne:

A
  • torbiele rozwojowe
  • zwykle w okolicy dna JU lub przestrzeni podżuchwowej / podbródkowej
  • spotyka się postaci nabyte, głównie pourazowe lub jatrogenne (wszczepienie śródtkankowe skóry z przydatkami)
  • wolno rosnące wygórowanie
  • punktat - żółtawy, gęsty i kleisty płyn (skórzasta i potworniakowa)
  • leczenie: wyłuszczenie
57
Q

Torbiele dermoidalne - podział anatomiczno-topograficzny:

A
  • pośrodkowa bródkowo-językowa
  • pośrodkowa bródkowo-gnykowa
  • boczna
58
Q

Torbiel naskórkowa:

A

torebka łącznotkankowa wyścielona nabłonkiem wielowarstwowym płaskim bez przydatków skórnych

59
Q

Torbiel skórzasta:

A

torebka łącznotkankowa wyścielona nabłonkiem wielowarstwowym płaskim, w niektórych obszarach jednowarstwowym sześciennym z przydatkami skóry (włosy, zęby, paznokcie, gruczoły łojowe czy potowe)

60
Q

Torbiel potworniakowa:

A

w obrębie jednej torbieli nabłonek może wykazywać cechy wielowarstwowego płaskiego, wielorzędowego, migawkowego i walcowatego; w łącznotkankowej torebce mogą być przydatki skórne, a także tk pochodzenia mezodermalnego i ektodermalnego (kość, mięsień, bł śluzowa dróg oddechowych lub przewodu pokarmowego czy naczynia krwionośne)

61
Q

Torbiel pośrodkowa bródkowo-językowa:

A
  • pod językiem, wzdłuż linii pośrodkowej, pomiędzy mm bródkowo-językowym i żuchwowo-gnykowym
  • kopułkowate wygórowanie dna JU w linii pośrodkowej, pokryte niezmienioną bł śluz
  • język przemieszczony do góry i do tyłu
  • pacjent może zgłaszać: uczucie ciała obcego w JU, zaburzenia głosu lub połykania, BRAK dolegliwości bólowych
62
Q

Torbiel pośrodkowa bródkowo-gnykowa:

A
  • w przestrzeni podbródkowej w linii pośrodkowej, pomiędzy skórą a mm bródkowo-gnykowym
  • klinicznie obraz podwójnego podbródka
  • wewnątrzustnie brak odchyleń od normy (bądź ledwo zauważalne)
  • pacjent może zgłaszać: uczucie ciała obcego w JU, zaburzenia głosu lub połykania, BRAK dolegliwości bólowych
63
Q

Torbiel boczna:

A
  • to nie jest torbiel boczna szyi!
  • w przestrzeni podżuchwowej, zwykle ku tyłowi i bocznie od k gnykowej prowadząc do przemieszczenia języka w przeciwną stronę
  • bardzo rzadkie, czasem klasyfikowane jako przesunięte dobocznie torbiele pośrodkowe
64
Q

Torbiele dermoidalne - jakie badania wykorzystujemy do diagno?

A
  • MRI
  • USG - rozmiar i rodzaj zawartości, jednak dokładna interpretacja jest trudna
  • RTG się nie nadaje bo to torbiele tk miękkich
  • NALEŻY UNIKAĆ NAKŁUWANIA TORBIELI → MOŻLIWOŚĆ ZAKAŻENIA (możliwość przemieszczenie zawartości torbieli do tk miękkich, co może utrudniać leczenie)
  • hist-pat - ostateczne rozpoznanie
65
Q

Torbiele dermoidalne - różnicowanie:

A
  • żabka
  • torbiel przewodu tarczowo-językowego
  • tłuszczak
  • włókniak
  • naczyniak krwionośny i limfatyczny
  • nerwiakowłókniak
  • gruczolak wielopostaciowy
  • guz Warthina
  • chłoniak ziarniczy i nieziarniczy
66
Q

Torbiele dermoidalne - jakie znieczulenie do ich usuwania?

A
  • niewielkich rozmiarów torbiele pośrodkowe bródkowo-językowe u pacjentów współpracujących → zn miejscowe (przewodowe obu nn językowych + nasiękowe okolicznych tk)
  • znacznych rozmiarów torbiele pośrodkowe bródkowo-językowe oraz wszystkie torbiele bródkowo-gnykowe → zn ogólne z intubacją przez nos
67
Q

Torbiele dermoidalne - cięcie:

A

dostęp wewn-ustny cięcie w linii pośrodkowej
→ nie powoduje następowych zaburzeń czynności języka
→ operowanie w niemal bezkrwawym polu (skąpe unaczynienie okolicy pośrodkowej dna JU)
→ brak nieestetycznych blizn skóry okolicy podbródkowej

68
Q

Torbiele dermoidalne - kontrola pooperacyjna:

A
  • nawroty bardzo rzadkie
  • 12msc okres kontroli pooperacyjnej
  • konieczne MRI w celu potwierdzenia wyleczenia
69
Q

Leczenie torbieli - możliwości:

A 
A. metody oszczędzające:
• marsupializacja
• wyłuszczenie
• wyłyżeczkowanie
• metoda dwuetapowa

B. metody agresywne
• wyłuszczenie lub wyłyżeczkowanie z radykalizacją obwodową

C. metody radykalne
• resekcja kości

70
Q

Wyłuszczenie torbieli:

A
  • metoda z wyboru

* doszczętne jednoczasowe usunięcie torbieli bez naruszania ciągłości jej torebki

71
Q

Leczenie przyczynowe torbieli - metody:

A
  • leczenie endo przez komorę (w niektórych przypadkach może doprowadzić do samoistnego cofnięcia zmiany)
  • leczenie chiru-endo wsteczne
  • ekstrakcja
72
Q

Leczenie torbieli - kiedy płat kopertowy (bez cięć uwalniających)?

A
  • torbiele żuchwy rozwijające się dojęzykowo zwłaszcza w odc przednim
  • żuchwa od strony policzkowej - jeśli cięcie uwalniające mogłoby uszkodzić ważne struktury anato
  • w szczęce od strony podniebiennej
73
Q

Leczenie torbieli - kiedy płat trójkątny (z jednym cięciem uwalniającym)?

A

głównie przy dostępie od strony policzkowej

74
Q

Cięcie uwalniające - o czym należy pamiętać?

A

powinno być przeprowadzone z uwzględnieniem głównego kierunku przebiegu naczyń doprowadzających do niego krew (najczęściej mezjalnie)

75
Q

Leczenie torbieli - kiedy cięcie marginalne?

A
  • torbiele wzrastające w kierunku szczytu wyrostka (wszycie płata na powierzchni zdrowej kości)
  • obecność zębów objętych chorobą przyzębia w sąsiedztwie torbieli (możliwość interwencji chiru w przyzębie)
  • gdy spodziewana jest ekstrakcja jednego lub kilku zębów w przebiegu leczenia (właściwa repozycja płata)
76
Q

Jak należy wszywać brzeg płata po wyłuszczeniu torbieli?

A

zawsze nad zdrową, dobrze ukrwioną kością

77
Q

Leczenie torbieli - kiedy cięcie na szczycie wyrostka?

A

nieuzębione odcinki wyrostków, gdy torbiel rozwija się w kierunku dobrzegowym wyrostka (maksymalny wgląd w pole i wszycie płata nad zdrową kością)

78
Q

Wyłuszczenie torebki torbieli:

A
  • za pomocą kiret, łyżeczek chiru, specjalnych raspatorów (prostych lub zagieych) lub urządzeń pizo
  • intrumenty należy prowadzić w kontakcie z kością (zabezpieczenie przed uszkodzeniem torebki)
  • jeśli torebka zbyt napięta → częściowe odbarczenie przez nakłucie i aspirację treści
  • torebkę należy napinać w trakcie preparowania za pomocą kleszczyków typu Allis lub hemostatycznych (do całkowitego wyłuszczenia z loży kostnej)
79
Q

Wyłuszczenie torbieli - wady i zalety:

A

ZALETY:
• jeden zabieg
• szybszy czas regeneracji

WADY:
• duży koszt biologiczny w przypadku rozległych zmian
• potencjalna konieczność leczenia endo zębów z żywą miazgą objętych zmianą
• ryzyko jatrogennego złamania żuchwy w przypadku rozległych zmian

80
Q

Marsupializacja - wady i zalety:

A

ZALETY:
• łatwa
• obniżone ryzyko jatrogennego złamania kości oraz uszkodzenia naczyń i nerwów
• zachowanie żywotności zębów objętych zmianą

WADY:
• powolne ustępowanie zmiany
• trudność w utrzymaniu pełnej higieny dodatkowego uchyłka JU
• halitoza
• należy pozostawić część wyściółki torbieli, która może ulec zezłośliwieniu (w bardzo rzadkich przypadkach)

81
Q

Marsupializacja:

A
  • Partsch I = zamiana jamy torbieli w dodatkowy uchyłek JU → wytworzenie płata ś-o, wykonanie otworu wielkości średnicy torbieli i wgłobienie płata do wnętrza jamy (metoda jednoetapowa - nie jest pierwszym etapem leczenia dwuetapowego) - brak możliwości oceny hist-pat
  • “dekompresja torbieli” = poprzez szerokie połączenie z JU → eliminacja wewn ciśnienia w obrębie jamy torbieli → zahamowana aktywność osteoklastów i stymulacja procesów naprawczych, które postępują od obwodu = zmniejszanie jamy torbieli (może być pierwszym etapem leczenia dwuetapowego) - istnieje możliwość pobrania fragmentu ściany torbieli do badania hist-pat
82
Q

Marsupializacja - wskazania:

A
  • znaczne rozmiary torbieli, której wyłuszczenie zagraża powikłaniami śródoperacyjnymi (złamanie kości, uszkodzenia pęczków n-n, utrata żywotności zębów)
  • torbiel zawiązkowa rozwijająca się wokół zatrzymanego zęba istotnego dla zgryzu (np. kieł lub przedtrzonowiec)
83
Q

Marsupializacja - utrzymanie połączenie z JU:

A
  • brzegi pozostałej torebki należy zszyć z okrwawionymi brzegami otaczających tk miękkich
  • drożność można utrzymywać za pomocą specjalnie zaprojektowanego obturatora (zalecane w orto) lub opatrunków gazowo-jodoformowych wypełniających jamę torbieli (gaza gęsto poskładana, by założyć jak największą jej ilość - zwiększa zdolność absorbowania płynów; koniec gazy o długości 2,5 cm musi wystawać przez otwór - można przyszyć pojedynczym szwem do brzegów; powinny być zmieniane do 7 dni przez 3-8 tyg
  • samoistne gojenie trwa zwykle kilka msc / w sytuacji ograniczenia rozmiarów, w których brak już zagrożenia dla otaczających struktur można podjąć drugi etap leczenia dwuetapowego (wyłyżeczkowanie pozostałości torbieli i wysłanie na hist-pat)
84
Q

Leczenie torbieli - metoda dwuetapowa:

A
  • zalecana w przypadku rozległych torbieli i torbielowatych guzów, zwłaszcza u dzieci, u których jednoetapowe usunięcie zagraża uszkodzeniem przylegających struktur
  • często pierwszy etap prowadzi do zgrubienia ściany torbieli, co ułatwia doszczętne usunięcie zmiany i obniża ryzyko pozostawienia niewielkich fragmentów torebki, które mogłyby być przyczyną wznowy

1 etap - dekompresja + pobranie fragmentu torebki na hist-pat
2 etap - wyłyżeczkowanie pozostałości torbieli + obligatoryjnie przesłać resztki na hist-pat

85
Q

Uszkodzenie bł śluzowej jamy nosowej podczas zabiegu wyłuszczania torbieli - postępowanie:

A

zszycie błony szwami wchłanialnymi, by zabezpieczyć nadkażenie loży kostnej przez florę bakteryjną jamy nosowej

86
Q

Uszkodzenie bł śluzowej zatoki szczękowej podczas zabiegu wyłuszczania torbieli - postępowanie:

A
  • repozycja płata i jego szczelne zszycie zwykle zapobiega powstaniu przetoki UZ
  • nie zaleca się szycia bł śluzowej zatoki z uwagi na jej bardzo cienką i delikatną strukturę
  • torbiele raczej przemieszczają dno zatoki ku górze, a nie je niszczą (w przypadku zakażonej torbieli może dojść do zniszczenia dna i wówczas torebka torbieli może przylegać bezpośrednio do bł Schneidera = trudność w odpreparowaniu)
87
Q

Konsekwencje wyłuszczania torbieli w bezpośrednim kontakcie z pęczkiem naczyniowo-nerwowym zębodołowym dolnym:

A
  • torbiel zwykle jest łatwo odpreparować bez uszkodzenia jego zawartości
  • przejściowe zaburzenia czucia wynikają z chirurgicznym manipulacji w bezpośrednim otoczeniu pnia nerwu
88
Q

Uszkodzenie t. zębodołowej dolnej - koagulacja bipolarna:

A

nie należy stosować koagulacji bipolarnej, ponieważ ciepło przez nią generowane może uszkodzić towarzyszący n. zębodołowy dolny

89
Q

Uszkodzenie t twarzowej podczas zabiegu:

A
  • obfite i niebezpieczne krwawienie

* ucisk i koagulacja zwykle są niewystarczające → podwiązanie tętnicy w odcinku szyjnym z dostępu zewn-ustnego

90
Q

Torbiele kości szczękowych o wysokiej tendencji do nawrotowości:

A
  • zębopochodna torbiel gruczołowa
  • zębopochodna torbiel groniasta
  • torbiel rogowaciejąca
  • wapniejąca torbiel zębopochodna
  • torbiel korzeniowa po wyłuszczeniu której nie usunięto zęba przyczynowego
91
Q

Leczenie torbieli - wskazania do wypełnienia loży kostnej kością autogenną czy biomateriałem:

A

NIE ZALECA SIĘ → podnosi to jedynie ryzyko wystąpienia powikłań pozabiegowych i opóźnia prawidłowe gojenie ubytku (loża kostna po torbieli ulega samoistnej regeneracji)

  • gdy torbiel doprowadziła do zniszczenia obu blaszek korowych (przedsionkowej i podniebiennej/językowej) → wnikanie tk łącznej w obręb jamy i utrudnienie gojenia
  • przekroczenie wartości krytycznej 1 cm ubytku → ubytek będzie ulegał reparacji a nie regeneracji
92
Q

Jak długo trwa gojenie ubytku kostnego po torbieli?

A

6-24 msc

zależy od:
• wielkości ubytku
• liczby zachowanych ścian kostnych
• wieku pacjenta

93
Q

Leczenie torbieli - badanie kontrolne:

A

regularne bad kliniczne i radio przez 1-2 lata

94
Q

Torbiel zawiązkowa zapalna:

A
  • rzadziej niż zawiązkowa rozwojowa
  • ma związek z martwicą miazgi zęba mlecznego i następowym zakażeniem mieszka zawiązka stałego zęba (może dotyczyć też zębów mlecznych)
  • nie ma związku z hipoplazją szkliwa zawiązka zęba przyczynowego

Chirurgia (12 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions