Antybiotykoterapia Flashcards
Podział wskazań do antybiotykoterapii w chiru stom:
A. profilaktyczne - brak zakażenia
• profilaktyka zakażeń odległych (związanych z bakteriemią)
• profilaktyka zakażeń miejscowych (zakażenie rany operacyjnej, bez związku z bakteriemią)
B. lecznicze - zakażenie jest obecne
Profilaktyka zakażeń odległych a pochodzenie bakteriemi z JU:
- zakażenie odległe (poza JU) może niekiedy mieć związek z zabiegiem operacyjnym w JU
- inwazja bakterii znajdujących się w JU przez uszkodzone tk do naczyń przyzębia podczas zabiegu stom (wszystkie procedury zabiegowe związane z przerwaniem ciągłości bł śluz JU lub manipulacjami w zakresie tk okw lub dziąsła)
- przejściowa bakteriemia występuje u każdego człowieka po zabiegu chiru w JU
- zazwyczaj nieistotna klinicznie → do zakażeń odległych dochodzi jedynie u pacjentów predysponowanych
Bakteriemia - co to?
obecność bakterii we krwi bez klinicznych objawów zakażenia
Jakie procedury stomatologiczne prowadzą do przejściowej bakteriemii?
- ekstrakcja zęba
- zabiegi chiru związane z wytworzeniem płata
- zabiegi perio (root planing, skaling)
- wszczepienie implantu
- reimplantacja wybitego zęba
- leczenie kanałowe z przejściem poza wierzchołek korzenia
- zakładanie stałych aparatów orto
- znieczulenie śródwięzadłowe
- poddziąsłowe wprowadzenie nici do wycisków lub preparatów antybiotykowych (w postaci nici lub pasków)
Potencjalne lokalizacje anatomiczne zakażeń odległych:
- wsierdzie zastawkowe
* wszczepione sztuczne stawy
Bakterie odpowiedzialne za IZW:
- paciorkowce α-hemolizujące grupy viridans
- Staphylococcus aureus
- bakterie Gram-ujemne (grupa HACEK)
IZW:
= infekcyjne zapalenie wsierdzia;
• stan zapalny endocardium = wewn warstwy jam serca, zwłaszcza w okolicy zastawek
• schorzenie zagrażające życiu (śmiertelność - 18%)
Czym są wegetacje?
konglomeraty drobnoustrojów i fibryny powodujące zatorowość
Pacjenci predysponowani do IZW:
- ze sztuczną zastawką lub sztucznym materiałem zastosowanym do naprawy zastawki
- po przebytym IZW
- z wodzoną wadą serca: wrodzoną wadą siniczą lub po operacji naprawy wady wrodzonej z zastosowaniem sztucznego materiału do 6 msc po zabiegu lub przez całe życie jeśli pozostał rezydualny przeciek lub niedomykalność zastawki
IZW - rekomendacje:
- zaleca się wzmożoną higienę JU oraz regularne kontrole u pacjentów z grupy najwyższego ryzyka IZW (dużo ważniejsze dla profilaktyki IZW niż osłona antybiotykowa)
- one-shot 30-60 min przed zabiegiem
IZW - jaki antybiotyk?
- amoksy lub ampi: dorośli 2 g p.o. lub i.v. / dzieci 50 mg/kg mc p.o. lub i.v.
- jeśli alergia na antybiotyki penicylinowe
- klindamycyna dorośli 600 mg p.o. lub i.v. / dzieci 20 mg/kg mc p.o. lub i.v.
- cefaleksyna dorośli 2 g i.v. / dzieci 50 mg/kg mc i.v.
- cefazolina dorośli 1 g i.v. / dzieci 50 mg/kg mc i.v.
- ceftriakson dorośli 1 g i.v. / dzieci 50 mg/kg mc i.v.
Sztuczne stawy - rekomendacje:
- nie zaleca się rutynowego stosowania profi antybiotykowej
* brak zależności między bakteriemią wywołaną przez szczepy związane z JU a zakażeniem wszczepionych sztucznych stawów
Zasady profilaktyki zakażenia rany operacyjnej:
Zasada nr 1 - aby istniało wskazanie do profilaktycznego podania antybiotyku, ryzyko zakażenia musi być wysokie
Zasada nr 2 - Antybiotyk mający zapobiec zakażeniu musi być skuteczny w stosunku do patogenów, które najczęściej wywołują zakażenia w danym obszarze anato, jednak jego spektrum działania nie może być nadmiernie poszerzane
Zasada nr 3 - aby antybiotyk mógł skutecznie zapobiec zakażeniu jego stężenie być być wysokie w tk poddanych zabiegowi podczas jego trwania
Zasada nr 4 - antybiotyk podawany profilaktycznie powinien być stosowany przez możliwie najkrótszy czas
Od czego zależy ryzyko zakażenia okołozabiegowego?
- typ rany operacyjnej
* stan układu odpornościowego pacjenta
Jakie wyróżniamy typy ran operacyjnych?
- czysta
- czysta-skażona
- skażona
- zakażona (brudna)
Jakie wyróżniamy stany układu odpornościowego pacjenta?
pacjent immunokompetentny i immunoNIEkompetentny
Rana czysta:
zabieg planowy, rana pierwotnie zamknięta, bez urazu, bez cech zakażeni i procesu zapalnego w polu operacyjnym, bez naruszenia przewodu pokarmowego, dróg moczowo-płciowych, dróg oddechowych, JU i gardła, bez złamania zasad aseptyki
ryzyko zakażenia <2%
Rana czysta-skażona:
- zabieg z kontrolowanym otwarciem dróg moczowych, dróg oddechowych, przewodu pokarmowego, bez wyraźnej kontaminacji ich treścią
- zabiegi na drogach żółciowych bez cech ich zakażenia
- zabiegi z dostępem przez bł śluz JU i gardła
- zabiegi czyste wykonywane w trybie pilnym
- reoperacja w ciągu 7 dni po zabiegu czystym
- uraz tępy
ryzyko zakażenia <10%
Rana skażona:
- otwarta rana pourazowa
- zabieg wykonany z naruszeniem zasad aseptyki
- proces zapalny inny niż zakażenie w polu operacyjnym
- penetrujący uraz <4 h od zabiegu
- przewlekła rana do pokrycia przeszczepem
ryzyko zakażenia 20%