Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Chirurgia > Powikłania znieczulenia i ekstrakcji > Flashcards

Powikłania znieczulenia i ekstrakcji Flashcards

1
Q

Jak dzielimy powikłania po znieczuleniu miejscowym?

A
  1. powikłania miejscowe wczesne
  2. powikłania miejscowe późne
  3. powikłania ogólne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Jakie wyróżniamy powikłania miejscowe wczesne znieczulenia miejscowego?

A
  • złamanie igły iniekcyjnej
  • zranienie mięśni
  • nakłucie nerwu
  • zranienie naczynia krwionośnego
  • porażenie nerwu
  • anemizacja skóry twarzy
  • niedostateczne znieczulenie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

W którym miejscu igła łamie się najczęściej?

A

w miejscu nasady

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Co może prowadzić do złamania igły podczas znieczulenia miejscowego?

A
  • zła technika znieczulenia

* gwałtowny ruch głowy znieczulanego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

W jaki sposób usuwa się złamaną igłę z tkanek?

A

zabieg operacyjny w warunkach szpitalnych, po uprzednim dokładnym umiejscowieniu igły wielopłaszczyznowymi zdjęciami RTG

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Czy złamanie igły może prowadzić do poważnych następstw?

A

najczęściej nie, igła nie jest zakażona i nie dochodzi do powikłań zapalnych i rozwoju jakichkolwiek dolegliwości

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Co jest bezwzględnym wskazaniem do usunięcia złamanej igły?

A
  • ostre stany zapalne (ropień, ropowica)
  • przemieszczenie odłamka igły w okolicę dużych pni naczyniowych
  • ucisk na nerwy czuciowe z objawami neuralgii
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Czy zranienie mięśni podczas znieczulenia miejscowego może prowadzić do poważnych następstw?

A

jeśli nie jest powikłane zakażeniem, to nie powinno

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

W jaki sposób może dojść do nakłucia nerwu podczas znieczulenia miejscowego?

A
  • użycie stępionej igły
  • użycie igły haczykowato wygiętej na końcu (może dojść do zagięcia igły w wyniku kontaktu z kością - należy uważać przy wycofywaniu igły z tkanek)
  • gwałtowne (pod dużym ciśnieniem) wtłoczenie płynu w pień nerwowy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

W jaki sposób zorientujemy się, że nakłuliśmy nerw podczas znieczulenia?

A

pacjent poczuje nagły szarpiący ból (jak przy neuralgii), po czym wystąpi szybkie znieczulenie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Jakie są objawy uszkodzenia nerwu?

A
  • objawem uszkodzenia nerwu są parestezje i nerwoból
  • pacjent może uskarżać się na uczucie zdrętwienia, obrzmiewania, mrowienia lub swędzenia
  • mogą wystąpić zaburzenia funkcjonalne: przygryzanie języka, ślinotok, utrata czucia smaku i upośledzenie mowy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Do czego prowadzi zranienie naczynia krwionośnego lub splotu żylnego podczas znieczulenia?

A
  • zazwyczaj niewielkie krwawienie
  • zranienie większego naczynia w głębi tkanek → krwiak
  • nieduże i nie zakażone krwiaki → cofają się bez następstw
  • zakażenie krwiaka → ropień, zazwyczaj o burzliwym przebiegu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

W jaki sposób należy postąpić obserwując szybko narastający krwiak podczas znieczulenia?

A
  1. natychmiast przerwać znieczulenie
  2. zastosować silny ucisk (opaska elastyczna), aby spowodować zapadnięcie ścian uszkodzonego naczynia
  3. w pierwszej dobie stosować zimne okłady
  4. w następnych dniach okłady rozgrzewające, aby przyspieszyć wchłanianie wynaczynionej krwi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Jakie są czynniki predysponujące do powstania krwiaka podczas znieczulenia?

A

miażdżyca naczyń i skazy krwotoczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

W trakcie jakich znieczuleń najczęściej powstają krwiaki i do uszkodzenia jakich naczyń wtedy dochodzi?

A
  • nerwu zębodołowego górnego tylnego → uszkodzenie splotu skrzydłowego i/lub odgałęzienia tętnicy szczękowej w dole podskroniowym
  • nerwu zębodołowego dolnego w przestrzeni skrzydłowo-żuchwowej → uszkodzenie tętnicy i/lub żył zębodołowych dolnych
  • nasiękowego w dnie jamy ustnej → uszkodzenie żyły i/lub tętnicy językowej w przestrzeni podjęzykowej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Kiedy może dojść do porażenia nerwu twarzowego podczas znieczulenia?

A

w trakcie znieczulenia przewodowego nerwu zębodołowego dolnego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Do porażenia jakich nerwów może dojść podczas znieczulenia przewodowego nerwu podoczodołowego? Do czego to prowadzi?

A

nerwów ruchowych gałki ocznej → całkowite unieruchomienie gałki ocznej i ustawienie w zezie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Jakie działanie należy podjąć jeśli podczas znieczulenia miejscowego dojdzie do porażenia nerwów ruchowych?

A

w zasadzie żadnych, objawy porażenia nerwów ruchowych ustępują samoistnie po wchłonięciu płynu znieczulającego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Kiedy może dojść do anemizacji skóry twarzy podczas znieczulenia?

A

po wstrzyknięciu środka znieczulającego z dodatkiem adrenaliny do naczynia tętniczego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Co może spowodować niedostateczne znieczulenie pacjenta?

A
  • zbyt mała ilość środka znieczulającego
  • zbyt niskie stężenie płynu znieczulającego
  • błędy techniczne (wstrzyknięcie płynu z dala od pnia nerwu lub do naczynia krwionośnego)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Jakie wyróżniamy miejscowe późne powikłania znieczulenia miejscowego?

A
  • zakażenie tkanek
  • ból i obrzęk
  • martwica błony śluzowej
  • nerwobóle i parestezje
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

W jaki sposób może dojść do zakażenia tkanek podczas znieczulenia miejscowego?

A
  • brak jałowości igły, strzykawki lub płynu znieczulającego (nieprzestrzeganie zasad aseptyki i antyseptyki)
  • błędy techniczne (dotknięcie igłą palca, języka lub zęba)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Podczas jakiego znieczulenia najczęściej dochodzi do zakażenia tkanek?

A

znieczulenia przewodowego nerwu zębodołowego dolnego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Dlaczego może powstać ból i obrzęk po znieczuleniu miejscowym?

A
  • zakażenie tkanek
  • mechaniczne uszkodzenie tkanek
  • wstrzyknięcie do tkanek płynu o zbyt niskiej temperaturze lub oziębienie znieczulanej okolicy bezpośrednio po znieczuleniu → niedotlenienie tkanek → brak normalnej gry naczyniowej (dodatkowo zwężone działaniem adrenaliny)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Kiedy może dojść do martwicy błony śluzowej w wyniku powikłań znieczulenia miejscowego? Gdzie najczęściej występuje to powikłanie?

A

na podniebieniu twardym w wyniku uszkodzenia tętnicy podniebiennej

  • po wstrzyknięciu ze znaczną siłą dużej ilości płynu znieczulającego (anastomozy tętnicze tej okolicy są nieliczne)
  • przekroczenie dawki adrenaliny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Do czego może prowadzić martwica śluzówki podniebienia?

A

późny krwotok z tętnicy podniebiennej → konieczność podwiązania lub podkłucia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

W jaki sposób może dojść do powstania nerwobóli i parestezji po znieczuleniu?

A

w wyniku uszkodzenia nerwu podczas znieczulenia donerwowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

W jaki sposób można zapobiegać rozwojowi nerwobóli i parestezji po znieczuleniu?

A

należy zawsze używać igieł o idealnie ostrym ostrzu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Jakie jest postępowanie w nerwobólach i parestezjach?

A

podawanie leków przeciwbólowych i naświetlanie lampą Sollux, w przypadku braku poprawy postępowanie jak w neuralgii

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Jakie wyróżniamy ogólne powikłania znieczulenia miejscowego?

A
  • zatrucie LZM
  • alergia na LZM
  • zaburzenie rytmu serca
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Kiedy może dojść do zatrucia LZM?

A

po przekroczeniu jednorazowej dawki maksymalnej

toksyczne oddziaływanie leków jest zazwyczaj spowodowane bardzo szybkim narastaniem stężenia leku w tkance mózgowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Jakie są objawy zatrucia LZM?

A
  • początkowo: niepokój przechodzący w spowolnienie z uczuciem senności
  • stopniowo: uogólnione drgawki, depresja OUN, zaburzenia oddychania i krążenia (bradykardia, spadek ciśnienia tętniczego)
  • wg Dominiak pobudzenie OUN - zmiany w poziomie świadomości pacjenta, metaliczny smak na języku, drżenie brwi, drgawki, depresja, zaburzenia oddychania
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Kiedy może dojść do zaburzeń rytmu serca po znieczuleniu miejscowym?

A

po wchłonięciu dożylnym środka znieczulającego w wyniku jego działania na układ przewodzący serca

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Jak może się objawiać nadwrażliwość na LZM?

A
  • miejscowy odczyn uczuleniowy
  • rzadziej postać uogólniona, przypominająca chorobę posurowiczą lub obrzęk Quinckego
  • może wystąpić wstrząs anafilaktyczny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Jakie czynniki wpływają na różnice w budowie anatomicznej twarzoczaszki?

A
  • wiek
  • masa ciała
  • płeć
  • aktualne lub przebyte choroby
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Ile wynosi kąt gałęzi żuchwy u noworodków?

A

150-160°

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Ile wynosi kąt gałęzi żuchwy u dorosłych?

A

120-130°

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Gdzie jest zlokalizowany otwór bródkowy u noworodków?

A

nisko, ku tyłowi od zawiązka pierwszego zęba trzonowego stałego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Jak jest położony wyrostek kłykciowy w stosunku do dziobiastego u noworodków?

A

jest mały i niżej położony od większego wyrostka dziobiastego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Jak przebiega kanał żuchwy u noworodków?

A

kanał jest duży i przebiega w pobliżu dolnego brzegu trzonu żuchwy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Czym jest spowodowany wzrost wysokości trzonu żuchwy?

A

mineralizacją korzeni zębów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Jak przebiega kanał żuchwy u dorosłych?

A

tuż nad kresą żuchwowo-gnykową przebiega równolegle do niej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Gdzie jest zlokalizowany otwór bródkowy u dorosłych?

A

na wysokości drugiego zęba przedtrzonowego w połowie wysokości trzonu żuchwy (przesuwa się do przodu i góry)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Gdzie jest zlokalizowany otwór żuchwy u dorosłych?

A

na wysokości powierzchni żujących dolnych zębów trzonowych (z wiekiem przesuwa się ku górze)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Gdzie jest zlokalizowany otwór żuchwy u starszych dzieci?

A

na wysokości powierzchni żującej ostatniego dolnego trzonowca lub na wysokości wyrostka zębodołowego poniżej powierzchni żującej mlecznych trzonowców

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Kiedy najczęściej dochodzi do zranienia mięśni podczas znieczulenia?

A

w trakcie znieczulenia nerwu zębodołowego dolnego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Jaki mięsień ulega zranieniu podczas znieczulenia nerwu zębodołowego dolnego?

A

mięsień skrzydłowy przyśrodkowy lub mięsień skroniowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Jakie działanie może zapobiegać zranieniu mięśni w trakcie znieczulenia nerwu zębodołowego dolnego?

A

wprowadzenie igły centralnie do przestrzeni skrzydłowo-żuchwowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Jak objawia się zranienie mięśni żucia w trakcie znieczulenia?

A

w wyniku ich podrażnienia można zaobserwować szczękościsk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Czym jest szczękościsk?

A

długotrwały, spastyczny skurcz mięśni żuchwy ograniczające otwarcie ust

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

Kiedy ustępują zaburzenia czucia wywołane zranieniem nerwu podczas znieczulenia?

A
  • ustępują po całkowitej regeneracji włókien nerwowych (po 6-12 msc) - Bartek
  • mogą być krótkotrwałe (kilka dni) lub trwać kilka miesięcy, a nawet nieprzemijające - Dominiak
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

Który nerw najczęściej ulega zranieniu podczas znieczulenia?

A

pnie i gałązki nerwów zębodołowego dolnego i językowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

Jak i gdzie objawia się zranienie nerwu zębodołowego dolnego i językowego?

A

zaburzenia czucia w obrębie brody, kąta ust, wargi dolnej i/lub końca języka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

Dlaczego krew, która uległa wynaczynieniu może prowadzić do parastezji?

A

ponieważ naczynia i nerwy tworzą zwykle pęczki naczyniowo-nerwowe przebiegające podobną drogą blisko siebie i wynaczyniona krew może wzmagać ucisk na nerw

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

Czym różni się krwawienie żylne od tętniczego?

A
  • krwawienie żylne może mieć przebieg subkliniczny lub ujawniać się po pewnym czasie od zabiegu w formie niewielkiego obrzęku podśluzówkowego, zewnątrz- lub wewnątrzustnego, zwykle nie wymaga interwencji
  • krwawienie tętnicze przebiega szybko, w krótkim czasie powstaje duży krwiak penetrujący okoliczne tkanki związany z szybko narastającym obrzękiem
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

Kiedy ustępuje krwawienie w wyniku zranienia naczynia?

A

krwawienie ustępuje samoistnie po wyrównaniu ciśnień płynu zewnątrz- i wewnątrznaczyniowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
57
Q

Co należy zrobić jeśli miejscowy ucisk i okład z lodu nie są skuteczne w tamowaniu krwawienia powtórnego lub przeciągającego się?

A

może wymagać podwiązania metodami chirurgicznymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
58
Q

Do porażenia jakich nerwów ruchowych może dojść jako powikłanie znieczulenia? W wyniku których znieczuleń może dojść do takich powikłań?

A
  • twarzowego - wyniku wstrzyknięcia środka znieczulającego poza tylny brzeg gałęzi żuchwy, podanie anestetyku w miąższ przyusznicy - igła sięga do dołu zażuchwowego, w trakcie znieczulania nerwu zębodołowego dolnego
  • nerwów ruchowych gałki ocznej - w trakcie znieczulenia nerwu podoczodołowego
  • nerwy okoruchowe, nerw oczny, gałązek unerwienia współczulnego i / lub przywspółczulnego gałki ocznej (nerwy przechodzące przez szczelinę oczodołową dolną) - zbyt głęboka penetracja igły podczas znieczulenia na guz szczęki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
59
Q

Jakie są objawy porażenia gałązek nerwu twarzowego w wyniku powikłania znieczulania nerwu zębodołowego dolnego?

A

objawy porażenia obwodowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
60
Q

Jakie są objawy porażenia gałązek nerwów ruchowych gałki ocznej w wyniku powikłania znieczulania nerwu podoczodołowego?

A

całkowite unieruchomienie gałki ocznej i ustawienie w zezie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
61
Q

Jakie są objawy porażenia nerwów przechodzących przez szczelinę oczodołową dolną w wyniku powikłania znieczulania na guz szczęki?

A

czasowa ślepota lub zaburzenia sprawności widzenia, można zaobserwować zespół Hornera

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
62
Q

Zespół Hornera - jakie występują charakterystyczne objawy?

A

zwężenie źrenicy, opadnięcie powieki i zapadnięcie gałki ocznej (miosis, ptosis, enophtalmus)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
63
Q

Który nerw najczęściej jest niedostatecznie znieczulony?

A

nerwy znieczulane w przestrzeni skrzydłowo-żuchwowej - n. zębodołowy dolny, n. językowy (najczęściej to jego dotyczy), n. policzkowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
64
Q

Dlaczego nerw językowy najczęściej jest niedostatecznie znieczulony?

A

leży przyśrodkowo i do przodu od nerwu zębodołowego dolnego i nerwu policzkowego, dlatego by uzyskać jego pełne znieczulenie analgetyk należy wstrzykiwać w sposób ciągły podczas wycofywania igły iniekcyjnej z okolicy otworu żuchwy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
65
Q

Jakie są objawy zakażenia tkanek wywołane jako powikłanie znieczulenia?

A

ból i szczękościsk, niekiedy może dojść do powstania ropnia w przestrzeni skrzydłowo-żuchwowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
66
Q

Ile powinien wynosić czas podawania 1,8 ml środka znieczulenia miejscowego?

A

około 2 minuty

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
67
Q

Do czego może prowadzić szybkie podanie środka znieczulenia miejscowego do naczynia?

A

może spowodować natychmiastową, toksyczną reakcję pacjenta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
68
Q

Na czym polega zasada podwójnej aspiracji?

A

najpierw wstrzykuje się pewną ilość roztworu (ok 1/4 ampułki), następnie aspiruje, przy wyniku ujemnym aspiracji podaje się następną, podobną ilość roztworu i znów aspiruje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
69
Q

Czemu służy zasada podwójnej aspiracji?

A
  • zmniejsza ryzyko podania dużej ilości środka znieczulenia miejscowego do naczynia
  • spowalnia się cały proces iniekcji
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
70
Q

Od czego uzależnione są objawy reakcji toksycznej?

A

nasilenie i rodzaj objawów uzależnione są od dawki i stężenia leku w OUN i wrażliwości osobniczej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
71
Q

W jaki sposób LZM może dotrzeć do OUN?

A
  • podanie donaczyniowe LZM

* penetracja wzdłuż gałęzi lub pnia znieczulanego nerwu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
72
Q

Kiedy reakcja toksyczna na LZM może stanowić zagrożenie dla życia pacjenta?

A

występujące drgawki, depresja oddychania i krążenia, mogą stanowić bezpośrednie zagrożenie dla życia pacjenta, szczególnie ze schorzeniami, w których nawet krótkotrwałe niedotlenienie może stanowić poważne zagrożenie (choroba wieńcowa, nadciśnienie, padaczka)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
73
Q

Jakich zasad należy przestrzegać aby znieczulenie miejscowe było skuteczne, bezbolesne i bezpieczne?

A

należy posiadać podstawową wiedzę o LZMach, anatomii znieczulanej okolicy i opanować technikę wykonywania znieczulenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
74
Q

Kiedy mogą wystąpić powikłania ekstrakcji zęba?

A

w czasie usuwania zęba i po jego usunięciu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
75
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje powikłań, które mogą wystąpić w czasie usuwania zęba?

A

ogólne i miejscowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
76
Q

Jakie wyróżniamy ogólne powikłania występujące w czasie usuwania zęba?

A
  • omdlenie (syncope)
  • zapaść (collapsus)
  • atak dusznicy bolesnej (angina pectoris)
  • zawał mięśnia sercowego (infractus myocardii)
  • atak częstoskurczu napadowego (tachycardia paroxysmalis)
  • zatrzymanie krążenia i oddychania (cardiac arrest)
  • atak dychawicy oskrzelowej (asthma bronchiale)
  • atak padaczki (epilepsia)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
77
Q

Czym jest omdlenie?

A

nagła, krótkotrwała utrata przytomności wskutek przejściowego niedokrwienia mózgu jako wzmożona reakcja układu nerwowo-wegetatywnego na bodziec psychiczny np. strach przed zabiegiem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
78
Q

Jakie jest postępowanie z pacjentem, który zemdlał?

A

należy ułożyć chorego poziomo z uniesieniem nóg ku górze i podać tlen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
79
Q

W jaki sposób należy przeprowadzić ekstrakcję u pacjenta ze skłonnością do omdleń?

A

wskazane jest przeprowadzenie ekstrakcji w pozycji leżącej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
80
Q

Jakie są objawy (towarzyszące) omdleniu?

A
  • nagła, krótkotrwała utrata przytomności
  • tętno jest zwolnione, słabo napięte, spada ciśnienie tętnicze krwi
  • może być ono poprzedzone przez: zblednięcie powłok, uczucie osłabienia, poty i nudności
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
81
Q

Czym jest zapaść?

A

ostra niewydolność krążenia pochodzenia naczyniowego- zmniejszenie stosunku krwi krążącej do pojemności układu naczyniowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
82
Q

Jakie są objawy zapaści?

A
  • tętno słabo napięte, nitkowate, przyśpieszone, obniżone ciśnienie tętniczego
  • zblednięcie powłok i ochłodzenie skóry (szczególnie na kończynach)
  • spłycenie oddechów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
83
Q

Jakie jest postępowanie z pacjentem z zapaścią?

A
  • stan zagrażający życiu
  • należy ułożyć pacjenta poziomo, wdrożyć tlenoterapię, zabezpieczyć wkłucie do żyły, podać np. dekstran (preparat krwiozastępczy) lub sól fizjologiczną, wezwać karetkę
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
84
Q

Jak objawia się atak dusznicy bolesnej?

A

silny, piekący ból w okolicy zamostkowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
85
Q

Jakie jest postępowanie z pacjentem z atakiem dusznicy bolesnej?

A
  • ułożenie chorego poziomo, podanie tabletki nitrogliceryny pod język
  • przy dłużej trwającym bólu konieczna jest interwencja lekarza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
86
Q

Jak objawia się zawał mięśnia sercowego?

A
  • silny, piekący ból za mostkiem, który promieniuje do szyi, lewej ręki lub nadbrzusza
  • bólowi towarzyszy poczucie strachu
  • ból nie przechodzi po nitroglicerynie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
87
Q

Jakie jest postępowanie z pacjentem z zawałem serca?

A
  • ból nie przechodzi po nitroglicerynie
  • konieczna jest natychmiastowa interwencja kardiologiczna oraz wdrożenie tlenoterapii, środków przeciwbólowych i odpowiedniej farmakoterapii w zależności od wskazań
88
Q

Czym jest atak częstoskurczu napadowego?

A

nagłe zastąpienie rytmu zatokowego szybkim rytmem pozazatokowym (ok. 180-220/min)

89
Q

Jak objawia się atak częstoskurczu napadowego?

A

szybkie kołatanie serca, niepokój, zasłabnięcie

90
Q

U kogo często występuje atak częstoskurczu napadowego?

A

u osób zdrowych, zwłaszcza młodych, nadmiernie pobudliwych, z nadczynnością tarczycy, wadą mitralną, z niedokrwieniem mięśnia serca

91
Q

Jakie jest postępowanie z pacjentem z atakiem częstoskurczu napadowego?

A
  • Bartkowski: przerwanie częstoskurczu napadowego można uzyskać stosując zabiegi zwiększające napięcie nerwu błędnego: próba Valsalvy, masaż zatoki szyjnej lub mniej polecane- ucisk na gałki oczne. Z leków stosuje się: propranolol (do 5 mg powoli dożylnie lub 40 mg doustnie), deslanosid (0,4-0,8 mg dożylnie). Przedłużający się napad, mimo leczenia, jest wskazaniem do kardiowersji elektrycznej
  • Dominiak: interwencja kardiologiczna
92
Q

Jak objawia się zatrzymanie krążenia i oddychania?

A

brak krążenia na dużych naczyniach i brak oddechu

93
Q

Jakie jest postępowanie z pacjentem który nie ma krążenia i nie oddycha?

A

natychmiastowe podjęcie akcji reanimacyjnej zgodnie z obowiązującym zasadami

94
Q

Jak objawia się atak dychawicy oskrzelowej (astmy)?

A

silna duszność i niepokój

95
Q

Jakie jest postępowanie z pacjentem z atakiem dychawicy oskrzelowej?

A

należy pozostawić chorego w pozycji siedzącej, podać tlen, salbutamol lub bezotec w aerozolu, dożylnie hydrokortyzon i aminophilinę, środki uspokajające (relanium)

96
Q

Jak objawia się atak padaczki?

A

uogólniony napad drgawek rozpoczynający się od nagłej utraty przytomności i skurczów tonicznych mięśni

97
Q

Jakie jest postępowanie z pacjentem z atakiem padaczki?

A
  • zabezpieczenie chorego przed możliwością mechanicznego obrażeń głównie głowy, na ułatwieniu oddychania, zapobiec przygryzieniu języka, należy usunąć wszystkie ciała obce z jamy ustnej
  • napad mija sam, a gdy się przedłuża- domięśniowo relanium lub luminaf

uwaga! w przypadku chorego na padaczkę zgłaszającego się na usunięcie zęba należy mieć przygotowany szczękorozwieracz

98
Q

Jakie wyróżniamy miejscowe powikłania związane z usuwaniem zębów?

A
  • uraz tkanek miękkich
  • obrażenia zębów
  • złamanie kości
  • zwichnięcie doprzednie żuchwy
  • wtłoczenie korzenia zęba
  • przedostanie się ciała obcego do dróg oddechowych lub przewodu pokarmowego
  • przetoka ustno-zatokowa (communicatio antrio-maxillaris)
  • uszkodzenie nerwów
  • złamanie narzędzia
99
Q

Jakie wyróżniamy obrażenia zębów powstałe jako powikłanie wynikające z usuwania zębów?

A
  • złamanie korony lub korzenia zęba (fractura dentis)
  • przypadkowe zwichnięcie, nadwichnięcie lub usunięcie zęba sąsiedniego
  • przypadkowe usunięcia zawiązka zęba stałego
  • złamanie korony zęba sąsiedniego
  • uszkodzenie zęba przeciwstawnego (złamanie lub wybicie)
100
Q

Dlaczego podczas usuwania zębów może dojść do urazu tkanek miękkich?

A

poprzez nieprawidłowe użycie narzędzi śluzówka jamy ustnej lub dziąsła może ulec zranieniu

101
Q

Do jakich urazów tkanek miękkich może dojść podczas usuwania zębów?

A
  • ucisk
  • rozerwanie
  • zmiażdżenie
  • oprzenie
  • wbicie ostrza dźwigni w błonę śluzową (policzka, wyrostka zębodołowego, podniebienia, nasady języka, dna jamy ustnej, wargi)
  • zranienie z uszkodzeniem naczynia krwionośnego
102
Q

Jakie naczynia najczęściej ulegają urazowi podczas usuwania zębów?

A

tętnica podniebienna i językowa

103
Q

Jakie jest postępowanie w przypadku zranienia tętnicy podniebiennej lub językowej w wyniku urazu tkanek miękkich podczas usuwania zęba?

A

podwiązanie lub podkłucie krwawiącego naczynia, zszycie rany

104
Q

W jakim miejscu zęba może dojść do złamania podczas ekstrakcji?

A
  • odłamanie korony powyżej szyjki
  • złamanie zęba na wysokości szyjki
  • złamanie zęba poniżej szyjki lub pojedynczych korzeni
105
Q

Jakie jest postępowanie w przypadku złamania korony zęba powyżej szyjki w trakcie ekstrakcji?

A

należy podjąć próbę usunięcia zęba tymi samymi kleszczami co pierwotnie

106
Q

Jakie jest postępowanie w przypadku złamania korony zęba jednokorzeniowego na wysokości szyjki w trakcie ekstrakcji?

A
  • zęby jednokorzeniowe usuwa się kleszczami korzeniowymi lub dźwignią Beina - pomocne jest wytworzenie szczeliny między ścianą zębodołu a korzeniem (wiertłem różyczkowym), w celu wprowadzenia dziobów kleszczy lub dźwigni
  • w razie niepowodzenia przystępuje się do chirurgicznego zewnątrzzębodołowego usunięcia korzenia
107
Q

Jakie jest postępowanie w przypadku złamania korony zęba wielokorzeniowego na wysokości szyjki w trakcie ekstrakcji?

A

wymagają rozdzielenia korzeni a następnie usunięcia kleszczami korzeniowymi lub dźwignią
• rozdzielone korzenie przedtrzonowców i trzonowców górnych można też usunąć kleszczami bagnetowymi, stosując ruchy półobrotowe
• po rozdzieleniu korzeni trzonowców dolnych, lepiej widoczny korzeń usuwa się dźwignią Beina, kleszczami korzeniowymi lub kozią stópką, a drugi stosowną dźwignią boczną lub kleszczami korzeniowymi

108
Q

W jaki sposób należy dokonać separacji korzeni zęba złamanego na wysokości szyjki?

A

wiertłem różyczkowym przez dno komory zęba
• w trzonowcach dolnych oddziela się bliższy od dalszego
• w przedtrzonowcach górnych policzkowy od podniebiennego
• w trzonowcach górnych policzkowe od podniebiennego, a następnie policzkowy bliższy od dalszego - co daje kształt litery T.

109
Q

Czy można użyć dłuta do rozseparowania korzeni zęba?

A

nie, ponieważ może dojść do odłamania blaszki kostnej lub nawet złamania kości

110
Q

Przy których zębach dźwignią Beina należy posługiwać się szczególnie ostrożnie?

A

wtłoczenie dźwigni Beina pomiędzy rozdzielone korzenie zębów trzonowych górnych i posługiwanie się nią musi być ostrożne, aby nie doszło do wtłoczenia dźwigni czy korzenia zęba do światła zatoki szczękowej

111
Q

Jakie jest postępowanie w przypadku złamania korony zęba poniżej szyjki w trakcie ekstrakcji?

A

chirurgiczne usunięcie

112
Q

Z jakich przyczyn może dojść do zwichnięcia, nadwichnięcia lub usunięcia zęba sąsiedniego w trakcie ekstrakcji?

A

może nastąpić z przyczyn anatomicznych (zroślaki) lub jatrogennych

113
Q

Jakie jest postępowanie w przypadku zwichnięcia, nadwichnięcia lub usunięcia zęba sąsiedniego w trakcie ekstrakcji?

A

zależy od uzębienia chorego i samego zęba, który został nadwichnięty - jeżeli istnieją odpowiednie warunki ząb należy unieruchomić lub wykonać reimplantację i również unieruchomić ligaturą z drutu lub szyną nazębną

114
Q

Kiedy może dojść do przypadkowego usunięcia zawiązka zęba stałego?

A

przy usuwaniu (zwłaszcza nieostrożnym) zębów mlecznych trzonowych

115
Q

Jakie jest postępowanie z przypadkowo usuniętym zawiązkiem zęba stałego?

A

zawiązek zęba należy w poprzednie miejsce a śluzówkę zszyć

rokowanie jest dobre

116
Q

Z jakich przyczyn może dojść do złamania korony zęba sąsiedniego w trakcie ekstrakcji?

A

z przyczyn jatrogennych lub w przypadku niewłaściwego nałożenia kleszczy

117
Q

Z jakich przyczyn może dojść do uszkodzenia zęba przeciwstawnego (złamanie lub wybicie) w trakcie ekstrakcji?

A

powikłanie to może wystąpić zwłaszcza przy usuwaniu trzonowców dolnych, przy zbyt dużej sile ruchu wyciągnięcia zęba bez uprzedniego wystarczającego wyważenia zęba

118
Q

Jakie jest postępowanie w przypadku uszkodzenia zęba przeciwstwanego w trakcie ekstrakcji?

A
  • w złamaniu - leczenie zachowawcze lub protetyczne

* w przypadku wybicia- reimplantację (po uwzględnieniu wskazań i przeciwwskazań)

119
Q

Do jakiego złamania kości może dojść w wyniku powikłania ekstrakcji zęba?

A
  • złamanie blaszki kostnej wyrostka zębodołowego
  • odłamanie przegrody międzykorzeniowej
  • odłamanie guza szczęki (fractura tuberis maxillae)
  • złamanie żuchwy (fractura mandibulae)
120
Q

Kiedy może dojść do złamania blaszki kostnej wyrostka zębodołowego podczas ekstrakcji?

A

przy zbyt brutalnym usuwaniu zębów lub przy cienkiej blaszce kostnej policzkowej ściany zębodołu (szczególnie na wysokości trzonowców górnych)

121
Q

Jakie jest postępowanie w przypadku złamania blaszki kostnej wyrostka zębodołowego podczas ekstrakcji?

A

jeśli odłamek kości jest pozbawiony okostnej- należy go usunąć a brzegi wyrównać

122
Q

Jakie jest postępowanie w przypadku odłamania przegrody międzykorzeniowej podczas ekstrakcji?

A

wolne fragmenty usuwa się

123
Q

Kiedy może dojść do odłamania guza szczęki podczas ekstrakcji?

A

w toku usuwania ostatniego zęba trzonowego górnego, podczas wtłoczenia dźwigni pomiędzy dwa ostatnie zęby trzonowe i wyważenia zęba ostatniego ze zbyt dużą siłą, nieprawidłowym nałożeniem kleszczy na brzeg kości i działaniem ze zbyt dużą siłą, a także w przypadku znacznej pneumatyzacji guza szczęki przy nisko schodzącym zachyłku zębodołowym zatoki szczękowej

124
Q

Jakie wyróżniamy typy odłamania guza szczęki?

A

częściowe i całkowite

125
Q

Jakie jest postępowanie w przypadku nadłamania guza szczęki?

A

po nacięciu trapezowatym śluzówki należy usunąć ząb chirurgicznie, ranę zszyć, a odłamy unieruchomić za pomocą szyny nazębnej lub płytki podniebiennej

126
Q

Jakie jest postępowanie w przypadku całkowitego odłamania guza szczęki?

A
  • przy całkowitym odłamaniu z zachowaniem śluzówki guza - należy odpreparować płat śluzówkowo-okostnowy i przy odpowiednich warunkach zespolić go minipłytkami z trzonem szczęki
  • przy oderwaniu guza z częścią śluzówki - znaczne krwawienie z rany i otwartej zatoki, należy po kontroli światła zatoki, zamknąć przetokę ustno-zatokową, jeśli stwierdzano zmiany w śluzówce zatoki- wykonanie radyklanej operacji sposobem Caldwella-Luca
127
Q

Gdzie najczęściej łamie się żuchwa podczas ekstrakcji?

A

w okolicy kąta żuchwy

128
Q

Z jakiego powodu dochodzi do złamania żuchwy podczas ekstrakcji?

A

najczęściej w okolicy kąta podczas usuwania zęba mądrości
• nadmierna siła lub nieumiejętne posługiwanie się narzędziami
• gdy kość jest zniszczona lub osłabiona zmianami chorobowymi (wtedy złamanie patologiczne)
• przy usuwaniu zębów zatrzymanych, nisko położonych

129
Q

Jakie jest postępowanie w przypadku złamania żuchwy podczas ekstrakcji?

A

w każdym przypadku podejrzenia należy wykonać zdjęcie radiologiczne i po potwierdzeniu złamania odpowiednio je zaopatrzyć

130
Q

Do uszkodzenia jakich nerwów może dojść podczas ekstrakcji zębów?

A

zwłaszcza językowego i zębodołowego dolnego

131
Q

Kiedy może dojść do zwichnięcia doprzedniego żuchwy podczas ekstrakcji?

A

występuje podczas zbyt szerokiego rozwarcia szczęk, szczególnie u osób z nawykowym zwichnięciem żuchwy

132
Q

Jakie wyróżniamy typy doprzedniego zwichnięcia żuchwy?

A

jednostronnie lub częściej obustronnie

133
Q

Jak objawia się doprzednie zwichnięcie żuchwy?

A
  • przy obustronnym - szerokie rozwarcie szczęk, niemożliwość ich zwarcia i silny ból w stawach
  • przy jednostronnym - zwichnięta żuchwa przesunięta jest w stronę przeciwną
134
Q

Jakie jest postępowanie w przypadku doprzedniego zwichnięcia żuchwy?

A
  • nastawienie - przy mocno opartej na zagłówku głowie chorego, należy chwycić żuchwę, kładąc kciuk poprzez gazę na zęby trzonowe a pozostałe palce na dolnym brzegu i kącie żuchwy, pociągnąć żuchwę ku dołowi, a następnie przesunąć ku tyłowi i ku górze
  • przy niepowodzeniu nastawienia - znieczulamy nerw żwaczowy (jeśli możliwe - znieczulenie ogólne, przy zwiotczeni mięśni żwaczy) i ponawiamy próbę
  • po nastawieniu należy unieruchomić żuchwę procą bródkową lub wyciągiem na okres 10 dni (zrost torebki stawowej)
135
Q

Jakie skutki ma zaniechanie unieruchomienia żuchwy procą bródkową lub wyciągiem po zwichnięciu?

A

prowadzi do nawykowego zwichnięcia żuchwy

136
Q

Gdzie może zostać wtłoczony korzeń zęba podczas ekstrakcji?

A

do okolicznych tkanek lub przestrzeni anatomicznej (zatoka szczękowa, torbiel, kanał żuchwy, pod śluzówkę policzka, w dno jamy ustnej)

137
Q

Jakie działanie powinno poprzedzać usunięcie przepchniętego korzenia?

A

musi być poprzedzone jego umiejscowienie za pomocą badań radiologicznych (szczególnie korzenia z miazgą zgorzelinową)

138
Q

Kiedy może dojść do przepchnięcia korzenia do kanału żuchwy?

A
  • przy próbie usunięcia złamanego korzenia zęba trzonowego lub przedtrzonowego dolnego i przy nieostrożnym posługiwaniu się dźwigniami (w tej okolicy)
  • obecność zmian chorobowych niszczących dno zębodołu (tej samej okolicy)
139
Q

Jakie jest postępowanie w przypadku przepchnięcia korzenia do kanału żuchwy?

A
  1. umiejscowienie przepchniętego korzenia za pomocą badań radiologicznych
  2. wykonanie cięcia, zwykle trapezowatego, odsłonięcia kości i poszerzenia wiertłem miejsca perforacji do kanału żuchwy w celu ostrożnego usunięcia korzenia
140
Q

Jakie objawy może wywołać przepchnięcie korzenia do kanału żuchwy?

A

uszkodzenie nerwu zębodołowego dolnego spowodowane tym powikłaniem może być przyczyną neuralgii objawowej lub objawu Vincenta (zniesienie czucia połowy wargi dolnej w okolicy bródki)

141
Q

Czym jest objaw Vincenta?

A

zniesienie czucia połowy wargi dolnej w okolicy bródki

142
Q

Kiedy możemy podejrzewać przedostanie się ciała do dróg oddechowych?

A

Dominiak:
• ciało obce w krtani - powoduje jej obronny skurcz, zazwyczaj przy silnym odruchu kaszlowym pacjent wydala ciało obce
• jeśli tak się nie stanie, to następuje wdech i ciało obce wpada do tchawicy i oskrzela, co powoduje kaszel, napadową duszność, świszczący oddech, czasami ból za mostkiem

Bartek:
występują objawy niedrożności oddechowej, chory sinieje i traci przytomność, po mechanicznym zatkaniu dróg oddechowych chory dławi się i w panice chwyta za szyję

143
Q

Którzy pacjenci są szczególnie narażeni na przedostanie się ciała obcego do górnych dróg oddechowych lub przewodu pokarmowego?

A

u pacjentów niespokojnych, szczególnie dzieci

144
Q

Jakie jest postępowanie w przypadku aspiracji ciała obcego do górnych dróg oddechowych?

A
  • natychmiastowe przerwanie zabiegu, usunięcie z jamy ustnej innych ciał obcych, próba usunięcia ciała obcego
  • jeżeli pacjent był przyjmowany w pozycji leżącej, nie należy zmieniać na siedzącą - układamy chorego na boku z głową poniżej fotelu stomatologicznego, uderzać w okolicę międzyłopatkową, zastosować ssak
  • jeżeli w siedzącej - głowę obniżyć do poziomu kolan i uderzać w okolicę międzyłopatkową
  • jeżeli to się nie udaje należy zastosować rękoczyn Heimlicha- uciskanie powłok brzusznych w kierunku przepony, co powoduje ↑ ciśnienia tłoczni brzusznej

a. odzyskanie ciała obcego - konsultacja z lekarzem specjalistą
b. nieodzyskanie ciała obcego - wezwanie pomocy specjalistycznej, opieka nad pacjentem do ich przybycia

145
Q

Kiedy nie wolno wykonywać rękoczynu Heimlicha?

A

u małych dzieci, kobiet w ciąży i osób otyłych

146
Q

Na czym polega rękoczyn Heimlicha?

A

stojąc z tyłu za chorym obejmuje się go obiema rękami i dłonią zwiniętą w pięść opartą kciukiem w okolicy między pępkiem a wyrostkiem mieczykowatym mostka wykonuje się gwałtowny i silny ucisk nadbrzusza skierowany ku górze

147
Q

Czy przedostanie się ciała obcego do przełyku jest niebezpieczne?

A
  • 80-90% połkniętych ciał obcych przechodzi przez przewód pokarmowy nie powodując powikłań
  • pozostałe mogą powodować: rozdarcie przełyku, martwica ściany przełyku, odma śródpiersiowa, perforacja pp, ropień wewnątrzotrzewnowy, zapalenie otrzewnej
148
Q

Czy przedostanie się ciała obcego do dróg oddechowych jest niebezpieczne?

A

zawsze jest stanem naglącym i wymagającym natychmiastowej interwencji

  • całkowita niedrożność dróg oddechowych może prowadzić do śmierci pacjenta
  • mogą pojawić się groźne powikłania: zapalenie płuc, niedodma, ropnie płuc
149
Q

Jakie objawy daje połknięte przez pacjenta ciało obce?

A
  • uczucie dyskomfortu, pełności przełyku
  • w gardle - trudności w przełykaniu, uczucie pieczenia
  • nudności, wymioty
  • w klatce piersiowej - ściskający ból, świszczący oddech, trudności w oddychaniu
150
Q

Jakie jest postępowanie w przypadku połknięcia ciała obcego?

A

Bartek: wskazanie do zastosowania diety papkowatej, ziemniaczano-kaszkowej co pszyspieszy wydalenie

Dominiak:
• przerwać zabieg
• podjąć próbę usunięcia
• w razie niepowodzenia skorzystać z pomocy specjalistycznej

151
Q

Czy połączenie ustno-zatokowe jest częstym powikłaniem?

152
Q

Czy połączenie ustno-zatokowe jest zawsze rozpoznawane?

A

nie, zdarza się, że zostaje niezauważone

153
Q

Przy usuwaniu których zębów może dojść do powstania połączenia ustno-zatokowego?

A

przy usuwaniu zębów trzonowych górnych, rzadziej przedtrzonowych, wyjątkowo kła

najczęściej po usunięciu pierwszego trzonowca górnego

154
Q

Jakie wyróżniamy przyczyny powstania połączenia ustno-zatokowego?

A
  • anatomiczne - nisko schodzący zachyłek zębodołowy zatoki
  • chorobowe - zapalenie zatoki szczękowej, zmiany okołowierzchołkowe zębów, guz, torbiel
  • jatrogenne- wadliwa technika posługiwania się narzędziami
  • urazy - złamanie guza szczęki, złamanie szczęk
155
Q

Jakie objawy pojawiają się w przypadku wytworzenia połączenia ustno-zatokowego?

A
  • krwawienie z nosa, przechodzenie powietrza i płynów z jamy ustnej do nosa
  • przy kontroli zębodołu stwierdza się, że łyżeczka drąży w głąb
  • może występować wyciek treści ropnej przez połączenie (ropne zapalenie zatoki, ropniak lub torbiel w świetle zatoki)
156
Q

Jaką metodą możemy sprawdzić obecność połączenia ustno-zatokowego?

A
  • należy wykonać płukanie zatoki przez przetokę najlepiej rr-em nadmanganianu potasu - wypływanie płynu przez nos potwierdza rozpoznanie
  • NIE należy wykonywać próby dmuchania przez nos przy zaciśniętych nozdrzach - możliwy ujemny wynik i powstanie odmy podskórnej
157
Q

Czy negatywny wynik próby płukania w celu wykrycia obecności połączenia ustno-zatokowego zawsze oznacza, że tego połączenia nie ma?

A

nie, brak przechodzenia płynu przez nos przy przepłukiwaniu zatoki może świadczyć o obecności torbieli w jej świetle lub o zamknięciu rozworu szczękowego przez polipy w zatoce

158
Q

Jakie jest postępowanie w przypadku stwierdzenia obecności połączenia ustno-zatokowego?

A
  • ząb usunięty w całości, zatoka bez zmian chorobowych - jak najszybsze zamknięcie przetoki, odłożenie zabiegu może doprowadzić do zmian zapalnych śluzówki zatoki
  • korzeń zęba wtłoczony do światła zatoki, zatoka bez zmian chorobowych - usunięcie korzenia poprzez zębodół lub drogą artrotomii z zamknięciem przetoki, ważne badanie rtg

ząb wtłoczony do światła zatoki → najczęściej nie da się usunąć go przez zębodół – usunięcie poprzez otwarcie zatoki w dołku nadkłowym z równoczesnym plastycznym zamknięciem przetoki

• ząb usunięty lub korzeń wtłoczony, ale zatoka chorobowa zmieniona - doszczętna operacja zatoki sposobem Caldwella-Luca, wycięcie korzenia, zamknięcie przetoki

159
Q

Jakie zdjęcie należy wykonać do oceny umiejscowienia wtłoczonego do zatoki korzenia?

A

zdjęcie wewnątrzustne przylegające i zatok

160
Q

Na jakiej podstawie oceniamy stan zatoki przy połączeniu ustno-zatokowym?

A
  • dane z wywiadu
  • wygląd popłuczyn z użyciem nadmanganianiu potasu
  • RTG zatok
  • zdjęcie wewnątrzustne przylegające (umiejscowienie korzenia)
  • radiowizjografia
  • USG
  • wziernikowanie
161
Q

Czym jest przetoka ustno-zatokowa i kiedy ona powstaje?

A

po 2 dniach od powstania i niezmaknięcia operacyjnego połączenia ustno-zatokowego dochodzi do wynabłonkowania ścian kostnych zębodołu = przetoka ustno-zatokowa (fistula antro-maxillaris)

162
Q

Czy połączenie ustno-zatokowe może wygoić się samoistnie?

A

niekiedy tylko, gdy zatoka szczękowa jest niezmieniona, a otwór do zatoki małych rozmiarów może dojść do samoistnego wygojenia przetoki na zasadzie organizacji skrzepu → wówczas wystarczy okrwawienie zębodołu i założenie tamponu oraz pouczenie pacjenta o dalszym postępowaniu (delikatne oczyszczanie nosa, dieta półpłynna) lub proste zszycie zębodołu

163
Q

Jakie istnieją sposoby zamknięcia połączenia ustno-zatokowego?

A
  • operacja plastyczna sposobem Wassmunda-Borusiewicza
  • metoda Zangego
  • płat przesunięty z policzka
  • płat wyspowy skórno-mięśniowy z policzka
  • płat podniebienny arterializowany
  • płat mostowy
  • płat językowy
  • ciało tłuszczowe Bichata
  • metoda dwuwarstwowego zamknięcia
  • obturator
164
Q

Jakie są zalecania po zamknięciu połączenia ustno-zatokowego?

A

niezależnie od metody, wskazane jest stosowanie miejscowo na ranę pasty Solcoseryl przyspieszającej gojenie ran i diety półpłynnej przez 14 dni

165
Q

Którą metodą najczęściej zamykane jest połączenie ustno-zatokowe?

A

sposobem Wassmunda-Borusiewicza

166
Q

Na czym polega operacja plastyczna sposobem Wassmunda-Borusiewicza?

A
  1. Wytworzenie trapezowatego płata śluzówkowo-okostnowego na wyrostku zębodołowym od strony policzka na wysokości przetoki.
  2. Odwarstwienie i przecięcie okostnej na całej szerokości podstawy płata (wydłużenie płata).
  3. Dokładne wyłyżeczkowanie ścian przetoki i wyrównanie brzegów kostnych kleszczami Luera.
  4. Okrwawienie brzegu dziąsła od strony podniebienia przez skośne ścięcie nabłonka (poprawka Borusiewicza).
  5. Wyrównanie brzegu płata policzkowego i okrycie zębodołu i przetoki (zsuwając go w dół)
  6. Zszycie szwami węzełkowymi z błoną śluzową podniebienia, można zastosować także szwy materacowe.
  7. Usunięcie szwów w 10. dobie po zabiegu operacyjnym
167
Q

Na czym polega metoda Zangego?

A

na pokryciu przetoki dwoma odwróconymi płatami śluzówkowo-okostnowymi utworzonymi od strony policzkowej i podniebiennej

168
Q

Czy metoda Zangego jest korzystna?

A

nie jest korzystna - miejsce zszycia płatów znajduje się nad przetoką

169
Q

Kiedy stosowane jest zamknięcie połączenia u-z płatem przesuniętym z policzka?

A

przy wysoko umiejscowionej przetoce

170
Q

Na czym polega zamknięcie połączenia u-z płatem przesuniętym z policzka?

A

formuje się go w sklepieniu przedsionka i na przednio-bocznej ścianie zatoki, płat jest wiotki, ponieważ nie zawiera okostnej, może być skręcony o 90˚ w stosunku do podstawy

171
Q

Z czym wiąże się zamknięcie połączenia ustno-zatokowego płatem przesuniętym z policzka?

A

płat może być skręcony o 90˚ w stosunku do podstawy - powoduje to dość znaczne spłycenie przedsionka

172
Q

Na czym polega zamknięcie połączenia u-z płatem wyspowym skórno-mięśniowym z policzka?

A

płat uformowany na skórze policzka, a jego szypułę stanowi mięsień policzkowy wprowadza się do jamy ustnej przez rozcięcie śluzówki policzka i wszywa w brzeg dziąsła nad przetoką, ranę skórną zszywa się

173
Q

Na czym polega wytworzenie płata podniebiennego aterializowanego?

A
  • zawiera tętnicę podniebienną (jest doskonale ukrwiony)
  • płat formułuje się równolegle do łuku zębowego z pozostawieniem rąbka dziąsła, do okolicy siekaczy, a następnie w linii środkowej podniebienia i skręca, wszywając do błony śluzowej przedsionka nad przetoką
  • obnażona kość podniebienna w przedniej części, skąd przesunięto płat pokrywa się ziarniną w okresie ok. 3 tyg
174
Q

Jakie są wskazania do zastosowania zamknięcia połączenia u-z metodą płata podniebiennego arterializowanego?

A

brak materiału tkankowego w otoczeniu przetoki (rana szarpana dziąsła z ubytkiem tkanek) oraz niepowodzenie po przednich zabiegach

175
Q

Na czym polega wytworzenie płata mostowego w zamykaniu połączenia u-z?

A

utworzony w poprzek lub wzdłuż wyrostka zębodołowego

176
Q

Na czym polega wytworzenie płata językowego?

A
  • pobrany z bocznej ściany języka, charakteryzuje się dobrym ukrwieniem
  • wadą jest postępowanie dwuetapowe - po okresie 3 tyg. i wygojeniu płata odcina się jego szypułę
177
Q

Na czym polega zamknięcie połączenia u-z ciałem tłuszczowym Bichata?

A

wprowadzenie poduszeczki tłuszczowej policzka z zachowaniem szypuły naczyniowej do ubytku i pokrycie jej przeszczepem śluzówki lub skóry

178
Q

Na czym polega zamknięcie połączenia u-z metodą dwuwarstwowego zamknięcia?

A
  • pierwsza warstwa - głęboka, może być wytworzona z tkanek miękkich z sąsiedztwa przetoki lub można wprowadzić chrząstkę homogenną, heterogenną czy liofilizowaną, płytkę metalową lub siatkę teritałową (ryzyko powikłań i niepowodzeń), rzadko stosowana metoda Lautenschlaegera- umożliwiająca zamknięcie połączenia z jamy ustnej z zatoką kością wyrostka zębodołowego
  • druga warstwa - powierzchniowa, płat przedsionkowy, policzkowy lub podniebienny
179
Q

Kiedy do zamknięcia połączenia u-z stosujemy obturator?

A
  • podeszły wiek, ciężki stan ogólny chorego uniemożliwiający przeprowadzenie zabiegu operacyjnego
  • zakłada się go również w wypadku otworu resztkowego po wykonaniu zabiegu, gdy, stosując lapisowanie jego brzegów, można uzyskać wygojenie przez ziarninowanie, a zatykadło to ułatwia
180
Q

Na czym polega zamknięcie połączenia u-z za pomocą doszczętnej operacji zatoki szczękowej metodą Caldwella-Luca?

A

usunięcie chorobowo zmienionej wyściółki zatoki i wytworzenie szerokiego połączenia z jamą nosową w dolnym przewodzie nosowym dla swobodnego drenażu zatoki + cięcie śluzówki i okostnej, równoczesne formowanie płatu trapezowatego Wassmunda do zamknięcia przetoki u-z

181
Q

Jakie działania muszą poprzedzać operacje metodą Caldwella-Luca w przypadku przewlekłych stanów zapalnych zatoki?

A

przepłukanie przez przetokę ustno-zatokową rr-em manganianu potasu, dwuwęglanem sodu, 0,5% rr azotanu srebra lub trypsyny, codziennie tak długo aż popłuczyny z zatoki będą czyste (dopiero wtedy wykonuje się zabieg operacyjny metodą Caldwella-Luca)

182
Q

Jakie stany w zatoce wymagają odroczenia operacji metodą Caldwella-Luca do czasu oczyszczenia zatoki przez płukanie roztworami?

A

przy przewlekłych, szczególnie ropnych, stanach zapalnych zatoki

183
Q

Jakiego antyseptyku nie można stosować do płukania zatoki przez połączenie u-z?

A

wody utlenionej → może spowodować zator powietrzny

184
Q

Jakie mogą wystąpić powikłania po ekstrakcji zęba?

A
  • ból (dolor post extractionem)
  • szczękościsk (trismus)
  • pusty/suchy zębodół (alveolitis sicca)
  • ropne zapalenie zębodołu (alveolitis purulenta)
  • powikłania bakteryjne = zapalne
  • krwawienie (saguinatio post extractionem dentis)
185
Q

Dlaczego mogą wystąpić powikłania po ekstrakcji?

A

na tle zmian miejscowych w ranie poekstrakcyjnej lub schorzeń ogólnych

186
Q

Jakie są przyczyny wystąpienia bólu poekstrakcyjnego?

A
  • niewłaściwe zaopatrzenie zębodołu
  • pozostawione zmiany okołowierzchołkowe
  • ostre brzegi kostne (raniące okostną i dziąsło)
  • ciało obce w zębodole
187
Q

Jakie są objawy bólu poekstrakcyjnego? XD

A

zębodół nie goi się, jest wypełniony bujającą ziarniną; (możliwe) widoczne na zdjęciu ciała obce i martwaki usuwa się z zębodołu wraz z ziarniną

188
Q

Jakie jest postępowanie w przypadku bólu poekstrakcyjnego?

A
  • po wyrównaniu brzegów kostnych dolegliwości ustępują

* jeśli przyczyna jest inna - należy ją usunąć

189
Q

W jakich przypadkach może rozwinąć się szczękościsk po ekstrakcji?

A

typowe powikłanie po usunięciu zębów sąsiadujących z mięśniami unoszącymi żuchwę (żwacz, mięśnie skrzydłowe) - zęby trzonowe dolne i górne, przyczyną jest odruchowy przykurcz lub zakażenie bakteryjne

190
Q

Jak leczymy szczękościsk po ekstrakcji?

A
  • ćwiczenia rozwierania szczęk (mechanoterapia) i naświetlanie lampą Sollux, laseroterapia biostymulacyjna, Mydocalm i Methocarbamol
  • w razie zakażenia wskazane jest leczenie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne
  • przykurcz mięśnia żwacza można doraźnie znieść, wykonując znieczulenie przewodowe nerwu żwaczowego metodą Berchera
191
Q

Do czego może doprowadzić nie leczony szczękościsk?

A

może spowodować przykrucz żuchwy (contractura mandibulae) wymagający leczenia operacyjnego

192
Q

Kiedy może dojść do wytworzenia suchego zębodołu?

A
  • jest wynikiem braku skrzepu w zębodole, z powodu: nie wytworzenia skrzepu (na skutek niedokrwienia tkanek spowodowane środkiem anemizującym) lub jego wypłukania
  • Dominiak mówi dodatkowo o zapaleniu zakończeń nerwowych, zakażeniu bakteryjnym wywołanym nieuformowaniem się, rozpadem lub usunięciem skrzepu
193
Q

W jakim czasie po ekstrakcji dochodzi do wytworzenia suchego zębodołu?

A

rozwija się w 2-3 dobie po zabiegu

194
Q

Jakie pH ma krwiak powstały w zębodole po ekstrakcji? Jakie to ma znaczenie?

A

ma niskie pH (spowodowane przez wynaczynione erytrocyty), które nie sprzyja rozwojowi większości bakterii

195
Q

Jakie czynniki predysponują do wystąpienia suchego zębodołu?

A
  • lokalna fibrynoliza (która dezorganizuje skrzep - na tego typu powikłania głównie narażeni są pacjenci poddani chirurgicznemu usunięciu ósemek dolnych)
  • wypłukanie skrzepu lub mechaniczne usunięcie; przyjmowanie gorących płynów przed upływem 2 h po zabiegu może powodować dyslokację skrzepu wskutek rozszerzenia naczyń
  • zaburzenia krzepnięcia krwi
  • krwawienie atoniczne
  • zbyt drastyczne łyżeczkowanie zębodołu po ekstrakcji
  • niedokrwienie tkanek
  • choroby ogólne: cukrzyca, awitaminozy (B, C, D i K), miażdżyca
  • nadużywanie nikotyny
196
Q

Jak w mechanizmie fibrynolizy dochodzi do wytworzenia suchego zębodołu?

A

infekcja po traumatycznej ekstrakcji zęba → zapalenie brzegu kości zębodołu → uwolnienie aktywatorów tkankowych (śródnabłonkowy aktywator plazminogenu, aktywator czynnika XI) → plazminogen (wyżej wymieniony aktywuje plazinogen i umożliwia jego przejście w plazminę) → plazmina → rozpad fibryny w skerzpie + formowanie i aktywacja kinin → rozpuszczanie skrzepu krwi + ból = suchy zębodół

197
Q

Objawy suchego zębodołu:

A
  • bardzo silny ból, o charakterze neuralgicznym
  • otoczenie zębodołu nie zmienione zapalnie
  • dno i ściany zębodołu bardzo wrażliwe na dotyk
  • wnętrze zębodołu wypełnione szarobrunatnymi, cuchnącymi masami

• Bartkowski uważa, że dolegliwości bólowe są mierne lub nie występują, więc pacjent nie zgłasza się do lekarza

198
Q

Suchy zębodół - leczenie:

A
  • wg Bartkowskiego: okrwawienie ścian zębodołu przez wyłyżeczkowanie w znieczuleniu i założenie tamponu lub zaszycie dziąsła, laseroterapia
  • wg Dominiak: delikatnie usunąć zalegający włóknik, nie łyżeczkować ani nie drapać ścian zębodołu (!!!), codziennie przepłukiwać ciepłym 3% roztworem dwuwęglanu sodu, metronidazolem, do zębodołu zakładać Apernyl, Nipas, Antalv; stosować laseroterapię biostymulacyjną (leczenie trwa 1-2 tygodni)

• gojenie następuje przez organizację skrzepu

199
Q

Jakim rodzajem zapalenia kości jest ropne zapalenie zębodołu?

A

ograniczone zapalenie kości

200
Q

Z jakich przyczyn może dojść do ropnego zapalenia zębodołu?

A
  • miejscowe: pozostawienie w zębodole zakażonej ziarniny, resztek korzenia zęba, kamienia nazębnego, ostrych brzegów zębodołu, na tle suchego zębodołu lub w wyniku pierwotnego bakteryjnego zakażenia skrzepu
  • ogólne: zły stan zdrowia i odżywienia, niedobory witaminowe, obniżenie odporności, osobnicza skłonność, chwiejność układu wegetatywnego
201
Q

Które powikłanie po ekstrakcji jest najczęstszym powikłaniem?

A

ropne zapalenie zębodołu

202
Q

W jakim czasie po ekstrakcji dochodzi do rozwoju ropnego zapalenia zębodołu?

A

zwykle w 2-3 dni po zabiegu

203
Q

Ropne zapalenie zębodołu - objawy:

A

silne bóle rwące, promieniujące do ucha lub skroni; powiększenie i bolesność węzłów chłonnych, czasem szczękościsk, fetor ex ore, zębodół wypełniony jest rozpadającym się skrzepem i szarobrunatnymi masami, uporczywe bóle, często także w nocy, brak apetytu, czasem gorączka i ogólne osłabienie (Dominiak mówi o takich samych objawach jak w suchym zębodole + zapalnie zmienione otoczenie zębodołu)

204
Q

Ropne zapalenie zębodołu - leczenie:

A
  • takie jak w przypadku pustego zębodołu, z tym że pozostawione ciała obce lub bujającą ziarninę trzeba wyłyżeczkować; przy powiększeniu węzłów chłonnych wskazane są NLPZty i/lub antybiotykoterapia ogólna
  • wg Bartkowskiego: usunięcie mas martwiczych przez płukanie r-rem wody utlenionej lub wyłyżeczkowanie w odpowiednim znieczuleniu, następnie zakłada się sączek gazowy nasączony kamfenolem z dodatkiem jodoformu i anestezyny, który zmienia się codziennie; z chwilą gdy zębodół zaczyna się wypełniać ziarniną a nabłonek spełzać z brzegów zębodołu, można zakładać maść alantoinową, która przyspiesza ten proces; leki w postaci uformowanych ćwieczków = Apernyl, Nipas lub pasta adhezyjna Solcoseryl; wspomagające leczenie - nagrzewanie lampą Sollux (nie zaleca się w dniu wyłyżeczkowania), ćwiczenia rozwierania szczęk, Methocarbamol, przeciwbólowe; stosowane są również płytki z akrylu, które chronią zębodół przed dostępem śliny; leczenie trwa od kilku dni do 2 tyg, gojenie odbywa się przez ziarninowanie
205
Q

Kiedy może dojść do rozwoju powikłań bakteryjnych po ekstrakcji?

A

mogą być wynikiem wprowadzenia infekcji do zębodołu podczas ekstrakcji lub zaostrzenia wcześniej istniejącego tam stanu

206
Q

Od jakich czynników zależy rozwój zapalenia po ekstrakcji?

A
  • odporności organizmu
  • rodzaju bakterii
  • przestrzegania zasad aseptyki
  • techniki ekstrakcji
207
Q

W jakiej postaci mogą rozwinąć się powikłania bakteryjne po ekstracji?

A

w bezpośrednim sąsiedztwie zębodołu lub w sąsiednich tkankach i narządach pod różnymi postaciami klinicznymi: naciek zapalny, ropień, ropowica, zapalenie kości, posocznica

208
Q

Dlaczego na obfite i/lub przedłużające się lub pojawiające po pewnym czasie od ekstrakcji krwawienie powinniśmy być szczególnie wyczuleni?

A

może być pierwszym objawem skazy krwotocznej (szczególnie u dzieci) / jednak najczęściej zdarza się z przyczyn miejscowych

209
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje krwawień po ekstrakcji ze względu na etiologię?

A
  • przyczyny miejscowe: uszkodzenie śluzówki i naczyń krwionośnych, pozostawiona w zębodole ziarnina, krwawienie atoniczne, anomalie rozwojowe naczyń krwionośnych (przetoka tętniczo-żylna, naczyniak), torbiel krwotoczna
  • przyczyny ogólne: skazy krwotoczne (osoczowe, płytkowe, naczyniowe), choroby wątroby, niedokrwistość, nadciśnienie, miażdżyca, cukrzyca, miesiączka
210
Q

Czym jest krwawienie atoniczne?

A

krwawienie po ustąpieniu środków obkurczających naczynia

211
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje krwawień ze względu na źródło krwawienia?

A
  • żylne
  • tętnicze
  • miąższowe
  • z tkanek miękkich
  • z kości
212
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje krwawień ze względu na czas wystąpienia?

A
  • wczesne - do 24h

* późne - kilka dni po zabiegu (np. w hemofilii A w 5. lub 6. dobie po zabiegu)

213
Q

Co należy zrobić przed przystąpieniem do zaopatrzenia krwawienia po ekstrakcji?

A
  • należy ustalić jego przyczynę i źródło na podstawie wywiadu i kontroli rany poekstrakcyjnej oraz doraźnie wykonanych badań, w tym liczby płytek, czasu krzepnięcia i krwawienia
  • należy ustalić czy krwawienie wystąpiło z przyczyn ogólnych i wdrożyć odpowiednie postępowanie lecznicze (miejscowe, ogólne lub skojarzone)
214
Q

Leczenie krwawienia po ekstrakcji:

A
  • miejscowe: stwierdzenie źródła krwawienia (usunięcie niepełnowartościowego skrzepu lub pozostawionej ziarniny i osuszenie zębodołu tamponem), ucisk, zimny okład, podwiązanie lub podkłucie naczynia (krwawienie z tkanek miękkich), szwy hemostatyczne, zmiażdżenie kości w miejscu krwawienia (krwawienie z kości), przy krwawieniu z obszaru podejrzanego o naczyniaka należy ponownie wprowadzić ząb do zębodołu i zastosować ucisk lub gdy nie jest to możliwe, wyłącznie tampon uciskowy i jak najszybciej przewieźć chorego na oddział specjalistyczny, gdzie zostanie wykonany zabieg resekcji kości objętej zmianą
  • miejscowe farmakologiczne: trombina, spongostan, gąbki kolagenowe
  • ogólne farmakologiczne: Rutinoscorbin, Cyklonamina p.o. 25 mg co 6 h przez 3 dni lub 50 mg co 12 h przez 3 dni
  • w przypadku niepowodzenia skojarzonego leczenia miejscowego i ogólnego należy niezwłocznie przewieźć chorego do ośrodka specjalistycznego
215
Q

Jakie wyróżniamy wskazania do szycia rany poekstrakcyjnej?

A
  • miejscowe: ekstrakcje mnogie i uszkodzenia śluzówki ju
  • ogólne: skazy krwotoczne (z wyjątkiem hemofilii) i schorzenia ogólne, w których należy liczyć się z obfitym lub przedłużającym krwawieniem

Chirurgia (12 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions