Tipovi izbora partnera - teorija “emocionalnog vezivanja”

Question 1

na osnovu čega je napravljena podjela obrazaca vezivanja?

Answer 1

• kapacitet za bliskost - lakoća stupanja u kontakt sa drugima
• kapacitet za zavisnost - predavanje drugima i prihvatanje da drugi zavise od nas
• prisustvo straha od napištanja

Question 2

u čemu pomaže prepoznavanje načina vezivanja?

Answer 2

• da razumijemo naše snage i slabosti u vezama
• da mijenjamo obrasce koji nam nisu korisni

Question 3

teorija emocionalnog vezivanja - “attachment”

Answer 3

• iskustva vezivanja se održavaju i odražavaju sjećanje na rane predstave i interakcije, doživljaj bliskosti sa roditeljima
• interaktivni stilovi postaju regulatori bliskosti, distance i emocionalne koike u partnerskih relaciji

Question 4

šta uključuju obrasci ponašanja odraslih?

Answer 4

• istoriju ranih iskustava vezivanja (razvojni formirani obrazac u odnosu sa roditeljima)
• istoriju stresova i teških životnih iskustava koji mogu promijeniti prvobitne obrasce
• iskustvene epizode odraslog doba (sekundarne figure privrženosti) u kojima se ukrštaju dva životna toka afektivnog vezivanja

Question 5

klasifikacija privrženosti kod odraslih?

Answer 5

1. sigurni - otvoreni, uravnoteženo opisuju svoja iskustva, imaju doživljaj prihvaćenosti; u partnerskim vezama njeguju kvalitete povjerenja i poštovanja
2. izbjegavajući - odbrambeno fokusirani, odbacuju važnost afektivnog vezivanja; teže da idealizuju roditelje, ali je priča nekoherentna sa prikazom stvarno dobijene brige
3. zaokupljeni (preokupirani) - iznose mnogo podataka, često sa ljutnjom, preokupirani figurom privrženosti; blokirani bijesom i nerazriješenim konfliktima; skloni pretjeranom uključivanju u afektivni odnos
4. nerazriješeni (bojažljivi) - iznose traumatska iskustva, govore o zlostavljanju, o osjećanju krivice; česti su gubici i traume koje nisu adekvatno prežaljeni, iracionalni strahovi; imaju potrebu za vezivanjem, ali i strah od vezivanja

Question 6

koja su 3 sistema ponašanja?

Answer 6

• privrženost, briga i seks
• privrženost i briga se često smjenjuju i ponekad ih je teško razdvojiti
• seksualnost - afektivna vezanost i seksualnost su dva sistema koja medjusobno utiču jedan na drugi (osoba može da se uzdrži od seksualnih želja kad je tužna ili zabrinuta zbog partnera; vezivanje nije uvijek praćeno seksualnom željom, a i seksualne želje mogu da se javljaju i bez afektivnog vezivanja), ali nemaju isto porijeklo, ni isti razvoj

Question 7

karakteristike sigurnog stila vezivanja u sistemima brižnosti i seksualnosti?

Answer 7

brižnost - osjetljivost prema potebama partnera, kooperativna brižnost, pružanje emocionalne podrške, lako i efikasno pružanje brige partneru u nevolji

seksualnost - zadovoljstvo u medjusobnoj intimnosti, samopouzdanje u pogledu seksualne kompetencije, orijentisanost ja ljubav, uživanje u fizičkom kontaktu

Question 8

karakteristike anksioznog stila vezivanja u sistemima brižnosti i seksualnosti?

Answer 8

brižnost - reagovanje na patnje drugih ličnom uznemirenošću, što rezultira neosjetljivom, nametljivom i neefikasnom brigom, izražena kompulsivna brižnost, visok stepen pretjeranog angažovanja povodom problema svojih partnera

seksualnost - zaljubljivost, nemogućnost da se dožive strasne emocije tokom seksa, češći seks ali manje uživanja, veće uživanje u grljenju i maženju nego u konkretnim formama seksualnog ponašanja

Question 9

karakteristike izbjegavajućeg stila vezivanja u sistemima brižnosti i seksualnosti?

Answer 9

brižnost - održavanje distance od partnera u nevolji, niska kompulsivna brižnost, niski rezultati u obezbjedjivanju blizine, manje senzitivnosti, manje emocionalnih signala, potrebe i patnje, manje emaptičnosti, manje voljni da pruže brigu

seksualnost - manje uživanje u fizičkom kontaktu, erotofobičnost, manja aseksualna aktivnost, manje samopouzdani u pogledu seksualne kompetencije, slabije izražen seksualni nagon

Question 10

formiranje “attachment-a” u paru?

Answer 10

Bolwby - pretpostavka o 4 različite faze procesa uspostavljanja emocionalne privrženosti - analogija kod odraslih u paru

Zeifman i Hazan - hipoteza o razvijanju zaljubljivanja i zrele ljubavi u partnerskom odnosu kao procesu analognom formiranju emocionalne privrženosti u odnosu roditelja i djeteta

Question 11

faze formiranja “attachment-a” u paru?

Answer 11

1. “flertovanje” - pre-attachment faza (traženje bliskosti, nije usmjereno na jednog partnera)
2. zaljubljenost - faza uspostavljanja attachment-a (bliskost prema odredjenom partneru)
3. zrela ljubav - uspostavljen attachment (promjene, briga je značajnija)
4. svakodnevni život (uspostavljeno povjerenje, aktivnosti van partnerskog odnosa)

Question 12

faza flertovanja?

Answer 12

• specifična spremnost za socijalnom razmjenom (tendencijom ka traženju bliskosti koju ispoljava dijete) ali nije usmjerena na jednog odredjenog partnera
• seksualna privlačnost - preduslov za ispoljavanje ponašanja koje je u funkciji obezbjedjivanja blizine mogućem partneru, a uključivanje faktora kao što su osjećajnost, toplina, bliskost u kontaktu, i nada da će odnos možda potrajati <- elementi koji ukazuju na moguće razvijanje zaljubljenosti
• izmedju seksualne privlačnosti i elemenata koji označavaju vrijednost emocionalne privrženost postoji uzajamno zavisna povezanost

Question 13

faza zaljubljenosti?

Answer 13

• faza uspostavljanja attachment-a
• razvijena bliskost koja je usmjerena ka sasvim odredjenom partneru koji je objekat ljubavnih osjećamja
• stanje uzbudjenosti, smanjene potrebe za spavanjem i hranom
• blizak fizički kontakt sa izraženom potrebom da se bude sa partnerom
• razmjena nježnosti i različitih informacija kojom se uspostavlja privrženost partneru
• ova faza se poredi sa fazom uspostavljanja emocionalne privrženosti u odnosu djeteta i roditelja

Question 14

faza zrele ljubavi?

Answer 14

• attachment je uspostavljen
• briga je važnija
• period u kojem zaljubljenost prerasta u zrelu ljubav predstavlja tačku u kojoj partner postaje figura u odnosu na koju je razvijena emocionalna privrženost
• prvobitnu idealizaciju smjenjuju realističnije procjene partnera, u interakciju se postepeno uključuju i povremene negativne razmjene
• učestalost seksualnih kontakata se smanjuje
• značaj emocionalne podrške i brige postaje veći

Question 15

koja je osnovna funkcija emocionalne veze?

Answer 15

obezvjedjivanje doživljaja sigurnosti

Question 16

faza svakodnevnog života?

Answer 16

• uspostavljeno povjerenje (emocionalni oslonac)
• aktivnosti van partnerskog odnosa
• oslobadjanje psihološkog prostora za ispoljavanje zainteresovanosti i otvorenosti ka socijalnim kontaktima van partnersog odnosa i za aktivnosti koje nisu povezane sa emocionalnom privrženošću

Question 17

koja su 3 tipa emocionalnog vezivanja?

Answer 17

sigurni, ambivalentni i izbjegavajući

Question 18

šta odredjuje tip emocionalne vezanosti?

Answer 18

izbore, način ponašanja i moguće konflikte u partnerskom odnosu

Question 19

odlike 4 obrasca (po Bartolomju - teorija radnih modela)?

Answer 19

sigurni obrazac:
- pozitivni modeli sebe i drugih
- niska anksioznost
- nisko izbjegavanje
- intimnost u odnosu para
- funkcionisanje bez napora
- optimalna, normativna varijanta
- kapacitet za razvijanje i održavanje bliske relacije
- povjerenje u partnera
- otvorenost u relaciji

preokupirani obrazac:
- negativan model sebe, a pozitivan model drugih
- visoka anksioznost
- nisko izbjegavanje
- čežnja za intimnošću i bliskošću
- nesigurnost u partnera
- beznačajni postupci
- pozicija sopstvene manje vrijednosti
- “mora da me voli i sa ono što ja sebe ne volim”

izbjegavajući obrazac:
- pozitivan model sebe, a negativan model drugih
- niska anksioznost
- visoko izbjegavanje
- nezavisnost i sloboda su važniji od veze
- nema sklonosti za brigu o partnerovim osjećanjima
- sebe smatra superiornim i samodovoljnim, što ga spriječava u razvijanju autentičnih i otvorenih relacija sa partnerom
- površne i kratkotrajne veze

bojažljivi obrazac:
- negativni modeli sebe i drugih
- visoka anksioznost
- visoko izbjegavanje
- neprijatnost prilikom intimnosti sa partnerom
- nesiguran u pristupčnost partnera
- visoka zavisnost od drugih
- traže potvrdu sopstvene vrijednosti kroz odnos sa drugima
- strah zbog negativnih očekivanja
- sklonost ka izbjegavanju bliskosti

Question 20

koje su sve kombinacije moguće?

Answer 20

sve

Question 21

sigurni obrazac?

Answer 21

• grade autentične, otvorene partnerske odnose
• kapacitet za povjerenje i uzajamno zadovoljstvo
• povremeni konflikti, ali i mogućnost otvorenog razgovora i uspješnog prevazilaženja

Question 22

preokupirani obrazac?

Answer 22

• pozicija sopstvene manje vrijednosti
• pretjerano investiranje u partnersku vezu
• očekivanje da će kvaliteti partnera, na osnovu intenzivne vezanosti nadoknaditi njihove lične nedostatke
• veze sklone simbiozi, dramatične i često upakovane u romantičnu priču o pravoj ljubavi koja ne zna za granice
• očekuju od partnera da nadoknade sve dotadašnje “nepravde” i da ih voli toliko da zavole sami sebe
• doživljaj seksualnog kontakta kao načina uspostavljanja bliskosti
• prebrzo uspostavljanje kontakta sa partnerom što narušava proces funkcionalnog razvijanja svih faza partnerskog odnosa
• moguće stabilne, ali najčešće nezadovoljavajuće veze
• šesti čulo za opasnost
• često mnogo pate u partnerskim odnosima
• sposobnost da se osjeti kad je veza ugrožena
• reagovanje na sitnice
• preosjetljivost na različite signale u komunikaciji
• lakše i jače uočavaju emocionalne promjene kod drugih
• često donose ishitrene zaključke, pa su sklone da pogrešno protumače emocije drugih
• protesno ponašanje (uzdržano ili burno), kao pokušaj da se ponovo uspostavi kontakt sa partnerom i zadobije njegova pažnja, ali zapravo ima destruktivni uticaj na vezu

Question 23

izbjegavajući obrazac?

Answer 23

• umanjuju važnost bliskih odnosa ili ih idealizuju
• osbacuju intimnost i imaju stah od nje
• negiraju svaku vrstu zavisnosti
• ne vjeruju u svoje sposobnosti da obezbijede bliskost
• emocionalno distancirane
• neprijarnost kad treba da se ispolje osjećanja ili kad treba da traže podršku i pomoć
• partner kao prijatelj
• nema doživljaja obavezanosti
• čvrsto povučene granice bliskosti, zavisnosti, vjernosti i pokazivanja nježnosti
• u dugim vezama imaju nepisana pravila o poštovanju distance, ignorisanju emotivnih izliva partnera i nepovjeravanju
• nema razmjene emocija (a može da ima puno zajedničkih aktivnosti)
• česti višestruki brakovi
• nedovoljni kapaciteti za razvijanje stabilne bliske relacije sa partnerom
• ugroženo zadovoljstvo vezom
• doživljavaju konflikt kao destruktivan i izbjegavaju rješavanje
• potisnuta potreba za vezivanjem i bliskošću (plaši se)
• prevelika potreba za autonomijom
• ulaganje u posao i materijalne stvari
• razloge za nezadovoljstvo traže u sebi i drugima
• odbrambeno pozitivan model sebe
• neresponzivni roditelji
• fokusiraju se na male nesavršenosti kod partnera (kako jede, priča, oblači se…)
• često žale za bivšima
• flert sa osobama koje nisu partner
• ne govore “volim te”
• udaljava se kad stvari krenu kako treba
• ostavlja stvari nejasnim
• čuva tajne
• izbjegavanje fizičke bliskosti
• hod nekoliko koraka ispred partnera
• pretjerana generalizacija
• osjećanje kao da je partner nešto oduzeo
• osjećaj ugušenosti
• utisak da mu partner dosadjuje
• fantazije o seksu sa drugima
• osjećaj da je partner previše zahtjevan
• osjećaj necijenjenosti
• neprijateljski ostavlja partnera
• kritičke primjedbe
• ignoriše partnera

Question 24

čemu vodi efikasna komunikacija?

Answer 24

ili još većoj bliskosti ili raskidu

Question 25

bojažljivi obrazac?

Answer 25

• visoka zavisnost od drugih
• traženje potvrde svoje vrijednosti kroz odnos sa drugima
• istovremeno strah od drugih zbog negativnih očekivanja i sklonost izbjegavanju bliskosti
• strah od potencijalnog gubitka i odbacivanja
• oscilacije izmedju maštanja o partnerima, izbjegavanja veza i haotičnih veza u kojima manipulišu partnerom nastojeći da ga vežu za sebe, a da ne uzvrate iskrenošću, a sve sa opravdanjem da čuvaju samopoštovanje
• rijetke i haotične veze

Question 26

uticaj unutrašnjeg radnog modela na partnersku vezu? veza sa djetinjstvom?

Answer 26

• ljudi imaju potrebu da održe sopstvene radne modele birajući okruženje koje odgovara njihovim uvjerenjima o sebi i drugima (čime ih potvrdjuju)
• osobe koje su u djetinjstvu formirale sigurne afektivne veze najčešće i kao odrasle imaju partnerske veze pune povjerenja i sigurnosti
• osobe koje su kao djeca imale doživljaj neprihvatanja i odbačenosti najčešće u partnerskim bezama imaju distanciran i nepovjerljiv stav
• rana iskustva, kroz mehanizam unutrašnjih radnih modela, perzistiraju i utiču na kasnija partnerska iskustva

Question 27

šta je ljubav po Fromu?

Answer 27

jedini zdravi i zadovoljavajući odgovor na problem ljudskog postojanja, a zrela ljubav zadovoljava osnovnu ljudsku potrebu za povezanošću sa drugima, uz očuvanje identiteta ličnosti

Question 28

izbor partnera?

Answer 28

• jedan od najvećih izazova, na koji utiču !ne/saglasnosti ličnih, svjesnih i nesvjesnih, socijalnih, porodičnih i kulturoloških motiva

Question 29

principi izbora partnera i kvalitet veze/braka?

Answer 29

• princip sličnosti - svaka pitca svome jatu leti
• princip različitosti - suprotnosti se privlače

Question 30

homogamija?

Answer 30

• češći izbor po principu sličnosti
• muškarci više prihvataju razlike
• potvrdjena je povezanost sličnosti ličnosti partnera sa većim zadovoljstvom brakom i stabilnošću braka
• velik značaj femininih odlika partnera za kvalitet braka

Question 31

šta je privrženost?

Answer 31

• trajne afektivne veze koje djeca formiraju sa primarnim figurama odraslih koji o njima brinu
• osjećanja pojedinca u interpersonalnim relacijama
• trajna psihološka povezanost izmedju ljudskih bića (Bowlby)

Question 32

koja su obilježja privrženosti?

Answer 32

• održavanje blizine
• sigurna baza
• separacioni distres

Question 33

normalan razvoj ličnosti podrazumijeva integraciju kojih bihejvioralnih sistema?

Answer 33

• emocionalnu povezanost
• roditeljskog/zaštićujućeg ponašanja
• seksualnog (reproduktivnog) sistema
• uzajamno davanje i primanje

Question 34

kakav odnos može da bude?

Answer 34

recipročan ili komplementaran

Question 35

kako E. From definiše ljubav?

Answer 35

ljubav je jedini zdravi i zadovoljavajući odgovor na problem ljudskog postojanja, a zrela ljubav zadovoljava osnovnu ljudsku potrebu za povezanošću sa drugima, uz očuvanje identiteta ličnosti

Question 36

značaj homogamije za ishod braka?

Answer 36

• češći je izbor po principu sličnosti, a kad je izbor upadljivo različit, muškarci su spremniji i uspješniji u takvom izboru
• potvrdjena je povezanost sličnosti ličnosti (personality homogamy) partnera sa većim zadovoljstvom brakom i stabilnošću braka

tumačenje nalaza o značaju sličnosti ličnosti partnera:
- posljedica partnerske/bracne interakcije
- posljedica samog izbora u odnosu na specifičnosti ličnosti
(oprez pri zaključivanju u vezi uticaja na ishod veze)

• značaj femininih odlika za kvalitet braka

Question 37

razlike attachment-a djece i odraslih?

Answer 37

normalan razvoj ličnosti podrazumijeva integraciju 3 bihejvioralna sistema:
- emocionalne povezanosti
- roditeljsko/zaštićujujeg ponašanja
- seksualnog/reproduktivnog sistema

• emocionalna povezanost, uzajamno davanje i primanje, roditeljsko, zaštićujuće ponašanje, ali i seksualnost
• recipročan vs komplementaran odnos
• obrasce ponašanja odraslih je teže definisati i opisati

Question 38

zašto je teže definisati u opisati obrasce ponašanja odraslih nego djece?

Answer 38

jer oni uključuju i:
- istoriju ranih iskustava vezivanja (razvojno formirani obrazac u odnosu da sopstevnim roditeljima)
- istoriju stresova i teških životnih iskustava koji mogu promijeniti provobitne obrasce
- iskustvene epizode odraslog doba (sekundarne figure privrženosti) u kojima se ukrštaju dva životna toka afektivnog vezivanja

Question 39

objasni obrasce partnerske vezanosti prema K. Bartolomju

Answer 39

• postoje 2 tipa unutrašnjih radnih modela - model sebe i model drugog
• svaki od njih može da bude pozitivan ili negativan
• ukrštanjem 2 tipa URM nastaje četvorokategorijalni model afektivne vezanosti
• model sebe - dimenzija anksioznosti - briga oko uzvraćenosti ljubavi, briga zbog mogućeg ostavljanja, potreba za prevelikom bliskošću - razlikuju se 2 pola: na jednom je visoka anksioznost, a na drugom je niska anksioznost
• model drugog - dimenzija odbacivanja (izbjegavanja) - sposobnost, tj. nesposobnost za uspostavljanje bliskosti - razlikujemo 2 pola: prihvatanje i odbacivanje bliskosti

Question 40

sigurni obrazac partnerske vezanosti?

Answer 40

• niska anksioznost, nisko izbjegavanje
• optimalna, normativna varijanta
• kapacitet za razvijanje i održavanje bliske relacije
• povjerenje u partnera i otvorenost u relaciji
• ovo daje šansu ovog tipa da grade autentične, otvorene partnerske odnose
• razvijen kapacitet za uspostavljanje relacije sa povjerenjem i uzajamnim zadovoljstvom, uz povremene konflikte, ali i mogućnost otvorenog razgovora i usjepšnog prevazilaženja
• kontlikt procjenjuju u manje prijetećem smislu i koriste konstruktivne strategije za rješavanje konflikta
• dobrobit partnera smatraju ličnom odgovornošću
• nemaju strah od intimnosti, zavisnosti
• uživaju u fizičkom kontaktu
• manje skloni da igraju igre

Question 41

izvjegacvajući obrazac partnerske vezanosti?

Answer 41

• niska anksioznost, visoko izbjegavanje
• smatraju sebe superiornim, samodovoljnim i to ih spriječava u razvijanju autentičnih i otvorenih relacija sa partnerom
• potiskuju potrebu za bliskošću, manje su osjetljivi na tudje potrebe
• teže da se distanciraju od tudje patnje
• manje uživaju u fizičkom kontaktu
• konflikt doživljavaju kao prijetnju da se ostvari bliskost, izbjegavaju ga čak i fizički
• teže ka tome da se emocionalno i kognitivno distanciraju od partnera i pokušavaju da izbjegnu interakciju sa partnerom
• mogu postati nasilni nakon eskalacije niza sukoba, pogotovo ako je partner visoko anksiozan i zahtijeva od partnera da se uključi
• ako su u dugim vezama, karakterišu ih nepisana pravila o poštovanju distance, ignorisanju emotivnih izliva partnera i nepovjerenju; mogu imati puno zajedničkih aktivnosti, ali ne i razmjenu emocija
• višestruki brakovi se češće javljaju kod ovakvih osoba što reflektuje njihove nedovoljne kapacitete za razvijanje stabilne bliske relacije sa partnerom
• bračno zadovoljstvo je ugroženo, i onda, kad samo jedan od partnera ima nesiguran, izbjegavajući tip attachmenta
• seksualni kontakti, bježe od vezivanja
• veze su najčešće površne i kratkotrajne
• u odnosu na partnerski konflikt, osobe sa izbjegavajućim tipom imaju izraženiju tendenciju da ga doživljavaju kao destruktivan, kao i da izbjegavaju njegovo rješavanje

Question 42

preokupirani obrazac partnerske vezanosti?

Answer 42

• visoka anksioznost, nisko izbjegavanje
• polaze sa pozicije sopstvene manje vrijednosti
• pretjerano se investiraju u partnersku vezu, očekujući da će kvaliteti partnera (pozitivan model drugih), na osnovu intenzivne vezanosti nadoknaditi lične nedostatke
• partnerske veze su sklone simbiozi, dramatične i često “upakovane” u romantičnu priču o “pravoj ljubavi koja ne zna za granice”
• od partnera se očekuje da nadoknadi sve dotadašnje “nepravde” i da ih voli toliko da zavole sami sebe
• “mora da me voli i za ono što ja sebe ne volim”
• doživljaj seksualnog kontakta kao način uspostavljanja bliskosti
• ispoljavaju sklonost ka pretjerano brzom uspostavljanju kontakta sa partnerom čime narušavaju proves funkcionalnog razvijanja svih faza partnerskog odnosa
• ponašanje u konfliktu: slaba kontrola emocija, dramatični postupci, izazivanje svadje, pokušaj uspostavljanja ponovnog kontakta po svaku cijenu, prijetnja raskidom, izazivanje ljubomore
• moguće stabilne, ali najčešće nezadovoljavajuće veze

Question 43

bojažljivi obrazac partnerske veze?

Answer 43

• visoka anksioznos, visoko izbjegavanje
• visoko su zavisni od drugih, kroz odnos sa drugima traže potvrdu sopstvene vrijednosti
• istovremeno strahuju od dugih zbog negativnih očekivanja i skloni su izbjegavanju bliskosti (zbog straha of potencijalnog gubitka i odbacivanja)
• najčešće osciluju izmedju maštanja o partnerima, izbjegavanja veza i haotičnih veza u kojima manipulišu partnerom nastojeći da ga vežu za sebe, a da ne uzvrate iskrenošću, a sve sa opravdanjem da čuvaju samopoštovanje
• partnerske veze su ili rijetke ili haotične

Question 44

seksualne preference?

Answer 44

razlike u odnosu na seksualne preference - sigurni tip je povezan sa potrebom i zadovoljstvom tjelesnim aktivnostima koje prethode i slijede samom seksualnom činu

Question 45

zašto biramo “pogrešne” partnere?

Answer 45

• ljudi imaju potrebu da održe sopstvene radne modele, pa biraju okruženje koje odgovara njihovim uvjerenjima o se i i drugima - time ih potvrdjuju
• veze izmedju preokupirane žene i izbjegavajućeg muškarca su veoma stabilne, ali ne i veoma srećne
• preokupirana, nesigurna žena vjerovatno potvrdjuje vjerovanje muškarca koji izbjegava vezivanje da nije pametno zbližiti se previše sa drugima
• muškarac koji izbjegava vezivanje potvrdjuje uvijerenje preokupirane žene da su drugi manje zainteresovani, manje brižni zbog ljubavi nego što je ona
• kod muškaraca je češće prisutan izbjegavajući obrazac partnerske AV, a kod žena preokupirani
• ljudi se prije razlikuju u stepenu izraženosti nego u vrsti, jer je AV kvantitativno distribuirana varijabla
• osobe sa sigurnom AV nisu naročito privlačne osobama sa preokupiranom AV

Question 46

istraživanja na ovim prostorima?

Answer 46

• osobe koje su u djetinjstvu formirale sigurne afektivne veze najčešće i kao odrasli imaju partnerske odnose pune povjerenja i sigurnosti
• osobe koje su kao djeca imale doživljaj neprihvatanja i odbačenosti najčešće u partnerskim vezama imaju distanciran i nepovjerljiv stav
• ispitanici koji su na osnovu iskustava iz djetinjstva formirali preokupiram odnos prema figuri afektivnog vezivanja, najčešće se i prema odraslom partneru ponašaju prezahtjevno, skloni su pretjeranom vezivanju i pretjeranoj kontroli
• subjekti koji su u djetinjstvu stekli nesigurno dezorijentisanu afektivnu vezu i u partnerskoj vezi ispoljavaju bojažljivost, čak preplašenost

Question 47

uticaj kasnijih iskustava?

Answer 47

• rana iskustva, kroz mehanizam unutrašnjih radnih modela, perzistiraju i utiču na kasnija partnerska iskustva
• postoji i obrnuti uticaj
• značajna iskustva u vezama i drugi bitni dogadjaji u životu mogu da izmijene organizaciju afektivne vezanosti (tj. unutrašnje radne modele)
• kod mladih parova zadovoljavajući partnerski odnosi su bili povezani sa promjenom obrasca ka sigurnoj privrženosti
• u četvorogodišnjem proučavanju parova je utvrdjeno da su raskidi veza korelirali sa izmjenom obrasca afektivnog vezivanja (od sigurne ka nesigurnoj vezanosti)
• ulazak u stabilnu vezu može da dovede do promjene kod onih čiji modeli sebe i drugih navode na sumnju u mogućnost da se ima takva veza
• visok procenat sigurnih subjekata u istraživanjima parova koji su u stabilnoj vezi potvrdjuje ovaj uticaj
• značaj dužine trajanja i značajnosti koju pridajemo dogadjaju/iskustvu