Thema 3: H5 Flashcards
Wat is zelfconcept?
Het geheel van overtuigingen dat mensen hebben over hun persoonlijke eigenschappen; onze kennis over wie we zijn
Op welke leeftijd ontstaat zelfherkenning?
Experiment met rode stip voorhoofd. Tussen 18 en 24 maanden (1.5-2 jr). Ook bij mensapen
Hoe verandert zelfconcept tijdens de ontwikkeling?
- Bij ouder worden meer nadruk op psychologische dan lichamelijk kenmerken wanneer we onszelf beschrijven.
- Hoogopgeleid: hogere fysieke, morele, persoonlijke en sociale en algemene zelfconcepten dan minder hoogopgeleide adolescenten.
- Als volwassene wordt moraliteit gezien als een centraal kenmerk in zelfconcept, meer dan cognitieve procesen of voorkeuren van iemand.
Wat is onafhankelijk zelfbeeld?
Manier om zichzelf te definiëren in termen van eigen interne gedachten, gevoelens en handelingen. Westerse culturen.
vb. ongebruikelijke babynamen
Wat is afhankelijk zelfbeeld?
Manier om zichzelf te definiëren in termen van de relaties met andere mensen, erkennen dat het eigen gedrag dikwijls bepaald wordt door de gedachten, gevoelens en handelingen van anderen. Aziatische en niet-westerse culturen
Beschrijf de 4 hoofdfuncties van het zelf
- Zelfkennis: begrijpen wie we zijn en de informatie daarover ordenen
- Zelfcontrole: de manier waarop we plannen maken en beslissingen uitvoeren
- Impressiemanagement: pogingen waarop we onszelf presenteren aan anderen om ervoor te zorgen dat ze de indruk van ons krijgen die we ze willen geven
- Zelfvertrouwen: de manier waarop we proberen een positief beeld van onszelf in stand te houden
Beschrijf 3 manieren om zelfkennis te vergaren
- Zelfkennis dmv introspectie
- Zelfkennis dmv zelfobservatie
- Andere mensen gebruiken voor zelfkennis
Wat is introspectie?
Het proces waarbij mensen naar binnen kijken en hun eigen gedachten, gevoelens en motieven onderzoeken. Nuttig maar niet perfect
Wat is zelfbewustzijn?
De handeling van het denken over onszelf.
Beschrijf de zelfbewustzijnstheorie
- Het evalueren en vergelijken van ons huidige gedrag met onze innerlijke normen en waarden. We worden zelfbewust op een manier dat we meer objectieve, beoordelende observatoren van onszelf worden en onszelf zien als een buitenstaander zou doen.
- Onderzoek: hoe vaker men aan zichzelf dacht, hoe wss het was dat ze slecht gestemd waren. Mensen vermijden zelfbewustzijn graag.
- Vooral vervelend als het ons op onze tekortkomingen wijst. Onderzoek: bewust van jezelf –> eerder geneigd aan je eigen normen te houden.
Welke 2 functies heeft introspectie?
- Concenteren op het zelf: zelfbewustzijnstheorie
- Onze gevoelens beoordelen: meer vertellen dan we kunnen weten
Hoe beoordelen we onze gevoelens via introspectie?
- Verklaren die mensen voor hun gevoelens en gedragingen geven gaan vaak verder dan ze redelijkerwijs kunnen weten: ‘meer vertellen dan we kunnen weten’
- Causale theorieën over wat ons gedrag en gevoelens beïnvloedt en gebruiken theorieën om onze gevoelens te verklaren. Cultuur van invloed, maar niet altijd correct –> verkeerd oordeel
Beschrijf 2 consequenties van de introspectieve zoektocht naar redenen
Als mensen de redenen gaan analyseren:
1. Verzitten ze redenen, die niet werkelijk weerspiegelen wat ze voelen en
2. ze overtuigen zichzelf ervan dat dit is wat ze voelen, zelfs als het toevallig op dat moment in ze opkomt
Beschrijf Door rationele redenen veroorzaakte attitudeverandering
Attitudeverandering die wordt veroorzaakt doordat men nadenkt over de redenen voor de eigen attitudes; vaak wordt wat makkelijker te verwoorden is of plausibel lijkt, als reden gezien.
We concentreren ons bij het analyseren op dingen die eenvoudig onder woorden te brengen zijn en negeren gevoelens die moeilijker te verklaren zijn. Op lange termijn is dat laatste vaak van doorslaggevende betekenis
Beschrijf de zelfperceptietheorie
- Theorie die stelt dat wanneer onze attitudes en gevoelens onzeker of ambigu zijn, we onze conclusies daarover baseren op observaties van ons gedrag en de situatie waarin dat gedrag voorkomt. We maken een attributie over waarom we ons zo gedragen.
- Lijkt op attributietheorie, maar dan toegepast op onszelf.
a)conclusies over innerlijke gevoelens alleen wanneer we niet zeker weten hoe we ons voelen
b) bepalen of ons gedrag werkelijk weerspiegelt hoe we ons voelen of dat we ons vanwege de situatie op een bepaalde manier gedragen - Verschil met introspectie: ook verklaring gedrag. Niet alleen attitudes en voorkeuren maar ook motivatie
Welk kritiek heeft de sociale psychologie op positieve bekrachtiging?
Bij mensen moet je ook rekening houden met wat de beloning teweegbrengt: hoe ze over zichzelf denken, hun zelfconcept en hun motivatie voor dit gedrag in de toekomst. Bv belonen van lezen bij kinderen
Beschrijf intrinsieke motivatie
Verlangen om ergens aan te beginnen omdat je er van geniet of het interessant vindt
Beschrijf extrinsieke motivatie
Verlangen om ergens aan te beginnen vanwege externe beloningen of druk. Volgens de zelfperceptietheorie nemen mensen in dergelijke situaties aan dat hun motivatie voortkomt uit de beloningen en niet uit hun intrinsieke interesse –> verlies van belangstelling
Beschrijf het overrechtvaardigingseffect
De neiging van mensen om de oorzaken van hun gedrag te zoeken in dwingende extrinsieke motivaties, waardoor ze de invloed van intrinsieke redenen onderschatten.
Noem 2 omstandigheden waarin overrechtvaardiging NIET snel optreedt
- Beloningen werken alleen ondermijnend wanneer de belangstelling in 1e instantie groot was
- Het maakt niet uit om wat voor soort beloning het gaat. Overrechtvaardiging trrdt wel bij taakafhankelijke- en niet bij prestatieafhankelijek beloningen op
Bij welke type beloning treedt overrechtvaardigingseffect wel op?
Bij taakafhankelijke beloningen
Wat is een taakafhankelijke beloning?
Beloning die gegeven wordt voor het uitvoeren van een taak, ongeacht hoe goed dat gebeurt. Risico: overrechtvaardiging