TERMOREGULACJA Flashcards

1
Q

czym jest core temperature?

A

temperatura rdzenia ciała

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

jakie narządy są kluczowe dla przeżycia?

A

mózg
wątroba
płuca
nerki
nadnercza
serce

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

jaka jest temperatura rdzenia ciała?

A

37 stopni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

czym jest wymiana międzyprądowa ciepła?

A

tętnicami kończyn płynie krew ciepła, która oddaje ciepło do krwi żylnej (z dystalnych części kończyn), aby zimna krew nie płynęła do narządów ważnych życiowo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

kiedy temperatura ciała jest najniższa?

A

w okresie głębokiego snu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

gdzie najdokładniej mierzy się temperaturę ciała?

A

w odbytnicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

co się dzieje przy spadku Tc?

A
  • wzrost przemiany materii - 36’c
  • termogeneza drżeniowa- 35’c
  • dreszcze - 34’c
  • tachykardia i tachypnoe - 34’c
  • zaburzenia funkcjonalne OUN - 34’c
  • trudności w zapamiętywaniu i ocenie sytuacji 34’c
  • niezborność ruchów - 33’c
  • apatia i otępienie - 33’c
  • spadek wentylacji minutowej - 32,5’c
  • bradykardia i zaburzenia rytmu serca 32’c
  • zanika termogeneza mięśniowa 31’c
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

co się dzieje przy wzroście Tc?

A
  • pobudzenie pocenia
  • upośledzenie zdolności manualnych
  • upośledzenie funkcji poznawczych
  • trudności w ocenie sytuacji
  • ogromne upośledzenie wykonywania czynności
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

jaki jest zakres temperatury komfortu termicznego w wodzi i na powietrzu?

A

W wodzie 34,5 - 35,5oC
Na powietrzu 28 - 31oC

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

jakie są receptory układu termoregulacji?

A

1) termoreceptory w skórze
2) termoreceptory tkanek głębokich
3) termodetektory w podwzgórzu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

jakie są ośrodki koordynujące/sterujące termoregulacji?

A

ośrodek termoregulacji - podwzgórze
- ośrodek utraty ciepła: przednie podwzgórze
- ośrodek zachowania ciepła: tylne podwzgórze

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

jakie są efektory termoregulacji?

A
  • gruczoły potowe
  • mięśnie piloerekcyjne
  • arteriole zaopatrujące włośniczki skórne
  • mięśnie szkieletowe
  • tkanka tłuszczowa głównie brunatna
  • wątroba
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

jakie są czynniki modulujące termoregulację?

A
  • hormony: T3, T4, aminy katecholowe, glukagon
  • czynniki rozprzęgające mitochondria (np. białka UPC)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

co odpowiada za odbiór temperatury ?

A

nagie zakończenia nerwowe, w których znajdują się kanały jonowe TRP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

czym są kanały TRPV?

A

otwierają się pod wpływem
zmiany temperatury, co pobudza albo moduluje aktywność zakończenia włókna
czuciowego. Pobudzenie tego zakończenia przez inne bodźce (mechaniczne, chemiczne,
fizyczne) inicjuje czucie bólu. To dlatego czucie temperatury i bólu są z sobą w znacznym
stopniu powiązane.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

jakie kanały TRP reagują na zimno i ból?

A

TRPA1

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

jakie kanały TRP reagują na zimno tylko?

A

TRPM8

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

jakie kanały TRP reagują na ciepło?

A

TRPV4 i TRPV3

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

jakie kanały TRP reagują na gorąco i ból?

A

TRPV1 i TRPV2

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

jakie jest źródło ciepła powstałego w wyniku termo genezy bezdrżeniowej tkanki tłuszczowej brunatnej?

A

rozkojarzenie fosforylacji oksydacyjnej w mitochondriach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

jaka cytokina uwalnia się podczas intensywnego wysiłku i co robi?

A

uwalnia się cytokina PGC-1alfa która powoduje uwolnienie iryzyny do krwiobiegu, co wpływa na białą tkankę tłuszczową przyczyniając się do nieznacznego rozkojarzenia fosforylacji oksydacyjnej, dodatkowo irezyna powoduje że w tkance tej zachodzi lipoliza która utrzymuje się jeszcze wiele godzin po wysiłku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

co się dzieje z naczyniami skórnymi jak Tc jest większe od 37 stopni?

A

rozkurcz naczyń skórnych - łatwiejsze oddawanie ciepła o ile temperatura otoczenia jest niższa niż temperatura ciała

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

co się dzieje z naczyniami skórnymi gdy Tc jest niższe od 37 stopni?

A

skurcz naczyń skórnych ogranicza dopływ krwi do skóry i utratę ciepła a następnie pojawia się termogeneza drżeniowa

24
Q

czym jest hiperpireksja?

A

zmiana punktu nastawczego temperatury ciała na wyższą; powodowana prze toksyny bakteryjne ale też przez uszkodzenie komórek termoregulacyjnych podwzgórza w warunkach odwodnienia hipertonicznego

25
Q

czym jest odwodnienie hipertoniczne?

A

coraz mniej
płynu pozakomórkowego, coraz wyższe stężenie Na+.

26
Q

za co odpowiada przednia część podwzgórza?

A

reguluje procesy utraty ciepła (pocenie się, rozszerzenia naczyń skóry) i zmniejszania jego wytwarzania

27
Q

za co odpowiada tylna część podwzgórza?

A

steruje reakcjami odruchowymi na zimno - promuje zachowanie ciepła i zwiększenie jego wytwarzania (drżenie mięśniowe i skurcz naczyń skórnych)

28
Q

do czego prowadzi nadmierna utrata ciepła?

A

do hipotermii - zaczyna się od 34,5 stopni w dół

29
Q

do czego prowadzi zmniejszona utrata ciepła lub wzmożona produkcja ciepła?

A

hipertermii - zaczyna się od 38 stopni w górę

30
Q

jakie procesy są odpowiedzialne za produkcję ciepła?

A
  • Podstawowa przemiana materii (PPM) (ang. BMR) - przeciętnie 75 W (Inuici
    nawet 200W/godz);
  • Drżenie mięśniowe (dreszcze)
  • Praca mięśniowa
  • Pobudzający wpływ T3,T4, adrenaliny na PPM. Hormony tarczycy oprócz
    zwiększenia PPM powodują także rozkojarzenie mitochondriów co dodatkowo
    sprzyja wytwarzaniu ciepła.
  • Wpływ temperatury na metabolizm komórkowy i wytwarzanie ciepła
  • Brunatna tk. tłuszczowa
  • Promieniowanie (słoneczne)
31
Q

jakie procesy odpowiadają za utratę ciepła?

A
  • Promieniowanie cieplne - wypadkowa różnicy temperatury między ciałem i jego
    otoczeniem (55-65%)
  • Konwekcja - przepływ powietrza blisko powierzchni skóry, nagrzane powietrze
    przenosi się do otoczenia i jest zastępowane chłodniejszym, zależna od perfuzji
    skórnej i mięśniowego przepływu krwi (>15%)
  • Parowanie - pocenie, oddychanie (od 20%)
  • Przewodnictwo cieplne - utrata ciepła przez bezpośredni kontakt (ciała z jakimś
    materiałem, substancją, powietrzem, wodą) (od 3%)
    Konwekcja i parowanie wzrastają przy wysiłku.
32
Q

jakie czynniki zmniejszają utratę ciepła przez promieniowanie?

A

odzież oraz skurcz
naczyń krwionośnych skóry, zmniejszający dopływ ogrzanej krwi do powierzchni ciała

33
Q

czym jest efekt piloerekcji?

A

skurczu mięśni umiejscowionych u podstaw mieszków włosowych i
wyprostowania włosów. Zadaniem podniesionych włosków jest zmniejszenie przepływu
powietrza (i konwekcji) przy powierzchni skóry i ochrona organizmu przed chłodem

34
Q

skurcz dokładnie jakich struktur zapobiega napływowi krwi do naczyń w powierzchownych warstwach skóry?

A

tętniczek oporowych lub zwieraczy przedwłośniczkowych

35
Q

jakie czynniki indukują skurcz zwieraczy przedwłośniczkowvych i tętniczek oporowych?

A

noradrenalina

36
Q

co musi być rozkurczone przy skurczu tętniczek oporowych i zwieraczy przedwłośniczkowych?

A

rozkurcz głębszych naczyń
skórnych (połączenia tętniczo-żylne)

37
Q

jakie pochodzenie ma napęd pocenia się?

A

neurogenny - wywodzi się z podwzgórza przedniego
(i dalej idzie przez:
nakrywka mostu → jądra szwu (w rdzeniu przedłużonym) → drogi zstępujące do rdzenia
kręgowego → zwoje współczulne → gruczoły potowe)

38
Q

jakie są rodzaje gruczołów potowych?

A

ekrynowe
apokrynowe
apoekrynowe

39
Q

jakie to są gruczoły potowe ekrynowe?

A

wydzielają pot bezpośrednio na powierzchnię skóry

40
Q

jakie to są gruczoły potowe apokrynowe?

A

wydzielają pot do kanalików wyprowadzających z innych
gruczołów skórnych, rzadko bezpośrednio na powierzchnię skóry, może np
dochodzić do mieszka włosowego

41
Q

jakie to są gruczoły potowe apoekrynowe?

A

mogą bezpośrednio na skórę wydzielać pot ale też do kanalików wyprowadzających innych gruczołów lub mieszków włosowych

42
Q

jakie są główne neurogenne czynniki pobudzające wydzielanie z gruczołów ekrynowych?

A

Acetylocholina i pobudzenie układu PS kontrola

43
Q

które gruczoły potowe odpowiadają za większość potu wydzielanego w warunkach ponadpodstawowych (wysiłek)?

A

ekrynowe

44
Q

jakie są główne funkcje potu?

A

– ochrona organizmu przed przegrzaniem.
- Utrzymanie elastyczności naskórka.
- Hamowanie namnażania bakterii i grzybów - Kwaśny odczyn (pH od 4,5 do 6,9)
- Usuwanie z organizmu produktów przemiany materii - 0,2-0,4% składu stanowią:
amoniak, mocznik, mleczany, kwas moczowy, aminokwasy, polisacharydy,
witaminy, enzymy proteolityczne, produkty przemiany przemiany m.in: czosnku,
ryb, jaj, innych składników pokarmowych, także niektórych leków i ich
metabolitów, narkotyków i używek

45
Q

pot jest hipo- czy hipertoniczny?

A

wybitnie hipotoniczny o niskie zawartości NaCl

46
Q

jakie są typy pocenia się?

A
  • pocenie emocjonalne
  • obrona przed przegrzaniem
  • indukowane przez niektóre typy pokarmu i napojów
  • pocenie indukowane przecięciem rdzenia kręgowego (poniżej uszkodzenia)
  • indukowane bodźcami fizycznymi, elektrycznymi i farmakologicznymi przez pobudzenie obwodowych włókien współczulnych
47
Q

z jakich komórek zbudowane są gruczoły apokrynowe?

A

mioepitelialnych i wydzielniczych komórek ekrynowych i apokrynowych

48
Q

przez jakie włókna pobudzane jest wydzielanie potu z gruczołów apokrynowych?

A

przez włókna współczulne (adrenalinę i noradrenalinę) i przywspółczulne

49
Q

za co odpowiadają gruczoły Molla?

A

natłuszczanie powiek

50
Q

za co odpowiadają gruczoły woszczynowe ?

A

wytwarzanie woskowiny

51
Q

kiedy aktywne są gruczoły apokrynowe?

A

podczas dojrzewania i pocenia emocjonalnego

52
Q

co jest charakterystyczne w składzie potu apokrynowego?

A

zawierają różne składniki komórek które są pożywką dla bakterii na powierzchni skóry –> ten rodzaj potu odpowiada za nieprzyjemny jego zapach

53
Q

jaki hormon zapobiega utracie sodu i wody z potem?

A

aldosteron

54
Q

co się dzieje przy 4% utracie wody z potem?

A
  • zmniejszenie objętości minutowej o 5 l/min
  • zmniejszenie przepływu obwodowego w pracujących kończynach o 2 l/min
  • spowolnienie absorpcji jelitowej
55
Q

w jakich warunkach wzrasta ryzyko rozwoju hipertermii?

A

ze wzrostem temperatury otoczenia i wilgotności
powietrza