Set - 8 kafli Flashcards

Question

Í hvað skiptist lífrænt set ?

Answer 1

Kísilgúr Kalksteinn Kol Olía

Answer 2

Lífrænt set Er á Íslandi Lífræn setlagamyndun í stöðuvatni Uppistaðan er kísilþörungar (skel úr kísli) Þegar þörungar deyja og skelin fellur til botns og set hleðst upp Dæmi : í Mývatni

Answer 3

Lífrænt set Setberg gert úr leifum fornra sjávardýra svo sem kóralla og skeldýra (Verður til þegar leifar sjávardýra pressast saman á sjávarbotni)

Answer 4

Lífrænt set Notað sem orkugjafi Myndast við kolun (þ.e. efnafræðilega ummyndun mós í kol vegna þrýstings og hita) Við kolun eykst hlutfall kolefnis í seti Kol eru flokkuð eftir kolunarstigi Myndast ekki í sjó Eru jafnan 0,5 - 3 m þykk (geta náð 30 m)

Answer 5

Mór Brúnkol (surtarbrandur) Steinkol

Answer 6

``` Kísilgúr = í stöðuvatni Kalksteinn = í sjó Kol = í stöðuvatni eða í mýrum (ekki í sjó) Olía = í sjó ```

Answer 7

Lífrænt set Kol Inniheldur 60 % kolefni Myndast við lífræna ummyndun plantna í mýrum eða stöðuvötnum Nær engin rotnun því plönturnar komast ekki í snertingu við súrefni Finnst eingöngu í jarðlögum frá nútíma

Answer 8

Efnafræðileg ummyndum mós í kol vegna þrýstings og hita

Answer 9

``` Lífrænt set Kol Inniheldur 70 % kolefni Brúnleit og laus í sér Finnast víða í jarðlögum frá tertíer Íslensk afbriðgi er surtarbrandur ```

Answer 10

``` Lífrænt set Kol Íslenskt afbrigði af brúnkolum Inniheldur 70 % kolefni Svartur að lit því hann er öskuríkur Þunn lög Finnst víða í blágrýtismynduninni ``` Dæmi : surtarbrandur við Hengifoss

Answer 11

Lífrænt set Kol Innihalda 80 % kolefni Yfirleitt frá kolatímabilinu

Answer 12

Lífrænt set Notað sem orkugjafi Blanda kolvetnissambanda Af lífrænum uppruna (þ.e. svif og leifar sjávardýra) Myndast í sjó Kemur fyrir fljótandi, loftkennd og seigfljótanid Fleiri milljónir ár að myndast Er jafnan dælt af 600-2400 m dýpi úr jarðlögum

Answer 13

1. Lífverur (svif) deyja og falla til botns í sjó 2. Hluti lífveruleifanna lokast í leirkenndu seti og ná ekki að rotna vegna súrefnisskorts 3. Setlögin sökkva dýpra með tímanum og á milljónum ára verða efnin fyrir miklum hita og þrýstingi og breytast að lokum í olíu og gas 4. Holrými í setinu minnkar með auknum þrýstingi frá ofanáliggjandi jarðlagastafla þannig að olían leitar inni í stærra holrými (set), t.d. sandtein eða kalkstein 5. Gasið og olían leita upp á yfirborð eða lokast inni og mynda olíulind / olíugildru 6. Olíugildrur myndast gjarnan við þétt jarðlög undir andhverfum, við misgengi eða við mislægi

Answer 14

Myndast í leirkenndu seti Finnst aldrei í leirsteini Finnst í sandsteini eða kalksteini

Answer 15

Laus jarðlög (set og lífrænt efni) sem jurtir geta vaxið í

Answer 16

Yfirborðslag Miðlag Efsti hluti berggrunns

Answer 17

Jarðvegur Gróðurmold sem er rík af moldarefni eða húmus Næring Víða 10 - 20 cm þykk

Answer 18

Fínkorna efni myndað við rotnun jurta og dýraleifa | Finnst í yfirborðslagi

Answer 19

Jarðvegur Samanstendur af útskoluðum efnum úr yfirborðslaginu Oft rauðleitt vegna járnoxíða

Answer 20

Jarðvegur | Aðeins byrjaður að ummyndast

Answer 21

Í lausum jarðlögum

Answer 22

Þær breytingar sem frost og þíða valda á jarðvegi

Answer 23

``` Holklaki Þúfur Melatíglar Sífreri (freðamýrar - túndra og taiga) Jarðskrið / aurskirð ```

Answer 24

Frostverkun Myndast ísnálar á yfirborði jarðvegs þegar hann frýs Ísnálarnar geta lyft jarðveginum þannig að holrými myndast undir ísnálunum Ef það er langvarandi frost renna nálarnar saman og mynda klakahellu Á vorin þiðnar klakinn ofan frá, en við það myndar hann vatnshelt lag undir yfirborðinu sem hindrar að vatn sígi niður þannig að yfirborð verður vatnsósa og óstöðugt

Answer 25

Frostverkun Myndast á grónu landi vegna síendurtekinna frost- og þíðukafla Frostþensla og frostlyfting Ísnálar (holklaki) lyfta gróðurþekjunni þannig að fíngert set sígur níður í holrýmið undir Myndast þúfa með kjarna úr seti

Answer 26

Myndast á gróðursnauðum melum við endurtekinna frost- og þíðukafla Frost (-5°C til -22°C) velour lyftingu á jarðvegi (holklaki) og þrýstingi til hliðanna þannig að jarðvegur hvelfist Steinar rúlla undan halla niður í dældirnar milli hvelfinganna

Answer 27

Frostverkun Myndast á svæðum þar sem ársmeðalhiti er undir 0°C Klaki í jörðu nær ekki að þiðna yfir sumarið nema niður á um 1 m dýpi Þar sem vatnið nær ekki að síga niður vegna klakans verða sífrerasvæðin mjög votlendi Sífrerasvæðin á Íslandi eru aðallega á hálendinu Dæmi = Rúst (pingó) í Kanada ``` Freðmýrar = ef sífrerasvæðin eru gróin Túndra = ef freðmýrarnar eru vaxnar kjarri og grasi Taiga = ef freðmýrarnar eru vaxnar skógi ```

Answer 28

Frostverkun Vatnsósa jarðvegur skriður undan halla á klaka Undirliggjandi kali hindrar vatnið í að síga niður svo jarðvegur verður óstöðugur Gerist aðallega á vorin þegar klaki er að fara úr jörðu Dæmi : Ystafell og Noregur

Answer 29

``` Freðmýrar = ef sífrerasvæðin eru gróin Túndra = ef freðmýrarnar eru vaxnar kjarri og grasi Taiga = ef freðmýrarnar eru vaxnar skógi ```

Brainscape's Knowledge GenomeTM

Set - 8 kafli Flashcards

Brainscape's Knowledge Genome^TM