Seks Flashcards
Seks
Een set biologische eigenschappen in mensen en dieren
- geassocieerd met : chromosomen, genexpressie, hormoon levels en functie etc.
Reproductie
Doel: zorgen dat je DNA overleeft
Aseksuele reproductie
Reproductie waar maar 1 organisme voor nodig is en dus een directe kopie maakt van het DNA (ongunstig bij slecht DNA: lage overlevingskans)
Seksuele reproductie
Reproductie waar 2 organismen voor nodig zijn en de nakomeling dus een combinatie van 2 set genen is (betere overlevingskans van het DNA, maar incest is dus ook ongunstig)
Factoren die aanwezig zijn bij de geboorte
- hoeveelheid en soort sekschromosomen
- type gonaden: eierstokken en testikels
- sekshormonen
- interne voortplantingsorganen
- externe geslachtsorganen
Seks hormonen
Cholesterol is basis waar alle andere belangrijke hormonen uit gevormd worden –> creeërt testosteron –> creeërt oestradiol
Oxytocine
Toeschietreflex bij borstvoeding, komt ook vrij bij knuffelen, seks en de bevalling
–> toedienen bij bevalling om placentageboorte te versnellen
Prolactine
Hormoon verantwoordelijk voor melkproductie
GnRH hormoon
Hormoon dat vanuit de hypothalamus naar de hypofyse wordt gestuurd om FSH en LH afgifte te stimuleren
Onderdelen baarmoederslijmvlies
Endometrium, myometrium en perimetrium
- bouwen op en brokkelen af tijdens de cyclus ter voorbereiding voor innesteling van bevruchte eicel
- afbrokkelen is de menstruatie
Folliculaire fase
Follikel groeit onder invloed van FSH tot het barst en de eicel vrij komt
Ovulatie
Barsten van het follikel en vrijkomen van de eicel
- eicel is nu klaar voor bevruchting
Corpus luteum
Gele lichaam –> het follikel wordt na de ovulatie het gele lichaam
- geeft progesteron en oestrogeen af die de baarmoederwand beïnvloeden
Hormonen bij Folliculaire fase
- Hypothalamus geeft GnRH aan hypofyse
- Hyposfyse geeft LH en FSH aan follikel om te groeien
- follikel geeft lage levels oestradiol om hypothalamus the inhiberen en om menstruatie te starten in endometrium
Hormonen bij Ovulatie
- Hypothalamus geeft GnRH aan hypofyse
- Hypofyse geeft LH en FSH aan follikel om eisprong te veroorzaken
- follikels geven hoge levels oestradiol af om hypothalamus te stimuleren tot eisprong en baarmoederwand klaar te maken voor innesteling
Hormonen bij Luteale fase
- Hypothalamus geen GnRH aan hypofyse
- Hypofyse geeft LH en FSH aan gele lichaam om groei te stimuleren
- gele lichaam geeft progesteron en oestradiol om hypothalamus te inhiberen en baarmoederslijmvlies verder voor te bereiden op innesteling
Korte samenvatting menstruatie
- Folliculaire fase begint met menstruatie
- langzame toename van oestrageen levels
- groei van het follikel
- LH piek 24 uur voor ovulatie
- luteale fase om voor te bereiden op innesteling of menstruatie
PMS
- langzame toename van oestrogeen –> relaxt gevoel
- ovulatie en vruchtbare fase
- PMS is drop in estrogeen en progesteron dat zorgt voor een verslechterd humeur
- pijngevoelig, acne en krampen
- begin van de menstruatie
PCOS
Lichte verhoging van testosteron zorgt voor
- onregelmatige menstruatie
- meer haar
- meer cysten op eierstokken
- moeite met zwanger raken
Menopauze
- minder oestrogeen en testosteron en veel wisseling in waarden
–> hot flashes, minder seksdrive, onregelmatige menstruatie, mood swings (ook depressie) en vaginale droogheid
Virilisatie en masculinisatie
Biologische verandering in seksuele verschillen
–> vooral veroorzaakt door androgenen (mannelijke hormonen)
Puberteit veranderingen
- vruchtbaar
- borstgroei (thelarche)
- schaamhaargroei (pubarche)
- eerste menstruatie (menarche)
- groeispurt
- groei scrotum en penis
- gezichtshaar
Factoren voor menarch leeftijd
- BMI
- socioeconomische status
- genetisch vanuit de moeder (zelfde leeftijd of jonger)
- stress en chemicalieën in omgeving
FMG
Female genital mutilation
Seks development in mannelijk brein
Testosteron wordt omgezet in oestradiol, wat ervoor zorgt dat het brein wordt vermannelijkt
Seks development in vrouwelijk brein
Beschermt van vermannelijking door oestradiol
- alfa-fetoprotein bind aan oestrogeen en voorkomt dat het het brein ingaat
