Evolutie en Genen

Question 1

Y-chromosale Adam

Answer 1

Messt recente, gemeenschappelijke voorouder van wie alle levende mensen op de wereld vaderlijk van afstammen

Question 2

Mitochondriale Eve

Answer 2

Meest recente, gemeenschappelijke voorouder van wie alle levende mensen op de wereld moederlijk van afstammen
–> via mitochondriaal DNA

Question 3

Homo-Sapiens

Answer 3

De soort waar alle mensen van afstammen/ deel van uit maken
- 200.000 jaar geleden vanuit Afrika

Question 4

Menselijk genetische variatie

Answer 4

• iedereen is 99.9% genetisch identiek
• 20.000 genen
• 3 miljard nucleotiden

Question 5

Genen

Answer 5

Onderdeel van je DNA, wordt gerbuikt als ‘recept’ voor eiwitten
< 2% is functioneel (van 20.000)

Question 6

Nucleotiden

Answer 6

Bouwstenen van genen
- A - T
- C - G

Question 7

DNA in de cel

Answer 7

• 5 cm
• 1 biljoen cellen

Question 8

Natuurlijke selectie

Answer 8

Eigenschappen komen steeds meer voor door natuurlijke selectie
- variatie
- erfelijkheid
- overlevingsmoeite
- overleving en voortplanting

Question 9

Karyotype

Answer 9

Chromosomen georganiseerd in bij elkaar horende sets –> 23 paar
- 22 identiek (1 vader/ 1 moeder)
- 1 is vrouw: XX en man: XY

Question 10

Trisomy 21

Answer 10

Op karyotype 21 zijn er 3 chromosomen aanwezig in plaats van 2 –> Syndroom van Down

Question 11

Genoom

Answer 11

Volledige set van genetische informatie van een organisme

Question 12

Chromosoom

Answer 12

Lange streng DNA die om histonen is gebonden

Question 13

Telomeren

Answer 13

Kapjes op het einde van een chromosoom die als bescherming dient tijdens celdeling

Question 14

Allel

Answer 14

De informatie die op een gen staat, aan de ene kant informatie van je vader en aan de andere kant informatie van je moeder

Question 15

Gen locatie

Answer 15

Plek van het gen op de DNA streng

Question 16

Homozygoot

Answer 16

Beide allelen hebben dezelfde informatie

Question 17

Heterozygoot

Answer 17

De allelen hebben verschillende informatie

Question 18

Autosomaal dominate eigenschap

Answer 18

• vader is heterozygoot en moeder is
  recessief homozygoot
• Aandoening is dominant, dus als die eigenschap wordt overgedragen van de vader, heeft het kind het sowieso

Question 19

X-linked recessive inheritance

Answer 19

• Verkeerde eigenschap is recessief en zit op een X chromosoom
• moeder is drager, vader heeft niks
• dochters hebben of niks of worden drager
• zoons hebben niks bij de dominante x van moeder, maar zijn affected bij de recessieve x van moeder, aangezien er van vader een y komt

Question 20

Genotype

Answer 20

De genetische opbouw van een cel

Question 21

Fenotype

Answer 21

Hoe de genetische opbouw zich uit
- uiterlijk
- bijv. voedselintolerantie

Question 22

Transcriptie

Answer 22

Een gen wordt overgeschreven (transcriberen) in messenger RNA (mRNA). Dit gebeurt in de celkern

Question 23

Translatie

Answer 23

mRNA wordt gelezen (transleren) in een ribosoom en er wordt een proteïn gebouwd
- mRNA codon blindt met transfer RNA en wordt zo gebonden aan een aminozuur

Question 24

Genetische code

Answer 24

Proteïnes bestaan uit aminozuren (20 beschikbaar)

Question 25

Codon

Answer 25

3 nucleotiden --> 1 codon bindt aan 1 aminozuur

Question 26

Volgorde van proteïne bouw

Answer 26

1. transcriptie (bevat U ipv T) 2. RNA tot mRNA (intronen en extronen) 3. translatie 4. proteïne afwerking

Question 27

Intronen en extronen

Answer 27

Onderdelen van mRNA: intronen blijven in de celkern en extronen gaan eruit - intronen worden gerecycled

Question 28

Proteïne afwerking

Answer 28

Grote proteïne reeksen worden kleiner geknipt

Question 29

Taak van proteïnes

Answer 29

- bouwstenen van spieren - receptoren in het celmembraan - onderdeel van structuur en functie - binden aan andere proteïnes en ijzer bijv. voor transport - vormen ribosomen - deel van het immuunsysteem - hormonen/neurotransmitters - voeding voor verbranding - enzymen voor katalysatie

Question 30

Voorbeelden van enzymen

Answer 30

- serotonine is een neurotransmitter uit het aminozuur L-trypofaan - enzym A en B nodig voor de ombouw, enzym C nodic voor (in)activatie

Question 31

Mutatie

Answer 31

- crossover van chromosomenset - tandem herhaling/sateliet DNA - insertion/deletion - inversie

Question 32

Crossover

Answer 32

- verwisseling van allelen - nakomeling met hergecombineerde genen

Question 33

Tandem herhaling

Answer 33

herhaalde dubplicatie van een DNA streng bestaande uit korte herhaalde basis paren --> GACGACGACGACGACGAC

Question 34

Insertion en deletion

Answer 34

toevoeging of deletion van een of meer nucleotiden/ secties van een chromosoom

Question 35

Inversie/translocatie/duplicatie

Answer 35

Verandering in een deel van de chromosoom