Het immuunsysteem Flashcards
Imuun cellen
Witte bloedcellen zoals leukocyten
Hoofdtaken van het immuunsysteem
- infecties en bacteriën/virussen tegengaan
- ontstekingen
- weefsel herstellen
- dood en beschadigd weefsel afvoeren
Niet specifieke immuunreactie
Aangeboren reactie (niet-adaptief), zoals de huid en slijmvliezen
Specifieke immuunreactie
Adaptieve of verkregen immuunreactie (bijv. door vaccinatie) –> kan verbeteren bij elke blootstelling
Phagocyten
Witte bloedcellen die slechte cellen opeten
- granulocyten
- monocyten/macrofagen
- dendritische cellen
Lymphocyten
Witte bleodcellen die slechte cellen herkennen en verwijderen
- T-cellen
- B-cellen
- NK cellen
Bacteriën
Legionella, chlamydia, salmonella, borrelia (lyme) etc.
Virussen
HIV, COVID19, influenza, corona, Herpes Simplex, verkoudheid etc.
Protozoa
Malaria, giarfia, toxoplasmose
–> een groep eencellige, vaak beweeglijke, heterotrofe eukaryoten zonder chloroplasten, die zelfstandig leven, of op andere levensvormen parasiteren.
Schimmel
Trichophyton, candidiasis
Allergische ziekten
eczeem, hooikoorts, asthma, voedselallergieën en vergif
Autoimmuun ziekten
rhematoid arthritis, diabetes type 1, multiple sclerosis, imflimmatory bowel disease, psoriasis
Non-communicable diseases
- cardiovascular disease
- cancer
- chronic obstructive pulmonary disease COPD
- Diabetes
Virus
DNA met een jasje ( capdis/lipid)
–> gaat een cel binnen doordat het op een specifieke receptor past
Virus replicatie
Virus gaat de celkern binnen, waar de cel voor DNA replicatie zorgt. Bij genoeg cellen ontploft de cel en komen veel nieuwe viruscellen vrij en voeren ze dit opnieuw uit bij andere cellen
Aangeboren immuun reactie
Eerste defentielijn
–> huid, slijmvliezen en afscheidingen
Aangeboren proteïne defentie
Speciale set van proteïne die worden geactiveerd bij een infectie –> markeren de slechte cellen
Natural Killer cellen
Lymfocyten die onderdeel zijn van het aangeboren defentiemechanisme
–> herkennen slechte cellen door onderdeel van de cel of het afwezig zijn van dit onderdeel
–> zorgen voor apoptose
Apoptose
Zelfdoding van een cel
Granulocyten
Cellen die met veel tegelijk slechte cellen opeten en dan dood gaan –> veroorzaakt pus
Macrofagen
Grotere cellen die langer leven en ook slechte cellen opeten. Na het opeten presenteren ze antigenen op de buitenkant
(ongeactiveerd is monocyt)
Dendritische cellen (afweer)
Bevinden zich in het weefsel dicht bij de buitenwereld, laten ook antigenen zien aan de buitenkant
Ontsteking
Witte bloedcellen (leukocyten) laten chemicaliën los om een ontstekingsreactie te activeren
–> roodheid, zwellen, warmte, jeuk en pijn
Doelen van een ontstekingsreactie
- reactie van lichaam om schade
- mast cellen laten histamine en cytokinen los
- bloedvaten gaan ‘lekken’, wat roodheid zwellen etc. veroorzaakt
- activatie van complement systeem en bloedstolling
- neutrofielen en macrofagen worden aangevallen
- meer cytokine afgifte
- signaal naar brein: ziek
- cytokinen verhogen temperatuur: koorts
Mast cellen
Spelen een centrale rol in allergieën
–> geven histamine af –> zorgt voor ontsteking
- chemokines zorgen ervoor dat meer immuuncellen komen
Antigeen presenterend
Cellen die antigenen presenteren (macrofagen en dendritische cellen)
T-helper cellen binden hier aan en worden geactiveerd.
MHC
Major Histocompatibility Complex
–> complex dat zich aan de buitenkant van alle cellen bevindt
- laat self-component zien
- kan slechte antigenen laten zien –> start voor immuun reactie
MCH van slechte cellen
Binding tussen MCH moleculen en vreemde antigenen zorgt voor zelfdestructie van de cell
–> zelf-antigenen zorgen niet voor celldestructie
Antigen
- alle stoffen die kunnen worden herkent door het adaptieve immuun systeem
- kunnen een immuunreactie veroorzaken, vooral antilichaam aanmaak
- T-cellen en B-cellen
B-cellen
B lymfocyten uit Bone-marrow
- Herkennen antigen dat niet gebonden is aan een MHC proteïn, zoals een bacterie
- 1 B-cell is specifiek voor 1 specifiek gen
- laten antilichamen zien en laten ze los
Antilichamen
Immunoglobins (Ig)
- Zien eruit als een Y
- herkennen en binden aan antigenen
- IgG, IgA, IgM, IgD en IgE
- hebben een specifiek deel dat aan antigenen bindt
- hebben een neutraal deel dat aan B-cellen bindt
Losse antilichamen zorgen voor
Neutralisatie: zorgt dat antigenen niet kunnen binden, alle antigenen zijn namelijk bezet
opsonisatie: taggen een pathogeen voor destructie door macrophagen en neutrofilen, de worden hierdoor ‘opgeroepen’
complement activatie: activatie van complement cascade
B-cell activatie
Binden en verteren een antigen via B-cel
–> presenteren van antigen op MHC
–> helper T-cell herkent antigen en activeerd B-cell
–> B-cell wordt plasma cell dat antilichamen afgeeft of B-geheugen cell
T-cells
T lymfocyten van de thymus
- komen uit bone-marrow en rijpen in de thymus
- herkennen antigenen als ze aan een MHC zitten
- specifiek; herkennen maar een soort per cell
Cytotoxische T-cellen (Tc)
Herkennen antigenen wanneer ze gebonden zijn aan geïnfecteerde cellen
- maken de cell kapot
- deel van immuunreactie
T-helper activatie
Een T-helper cell kan worden geactiveerd en of B-cellen of Tc cellen helpen
Humoraal immuun reactie
Th2 –> interactie met B-cellen, laten cytokinen los en helpen B-cellen delen
kunnen antilichamen produceren
–> gebeurt in het bloed
Cell-mediated immuun reactie
- Th1 –> worden geholpen door phagocyten, laten cytokinen los en helpen Tc cellen intracellulaire pathogenen kapot maken
- T-cell wordt geactiveerd en geeft cytokines af
–> dit gebeurt in de cel
Immuundeficiency
Failure, tekort, remming in de reactie van het immuun systeem
–> HIV beïnvloeden T helper cellen
Allergie- hypergevoeligheid
- eerste contact met allergeen antilichamen worden gemaakt door B-cellen in reactie op een onschuldige antigeen
–> antilichamen binden aan mast-cellen
Bij tweede contact geven mast cellen histaminen af waardoor er een allergische reactie wordt veroorzaakt
Anaphalactic shock
Extreme allergiereactie waarbij bloedvaten uitwijden en de bloeddruk daalt
–> ademhalingproblemen, misselijkheid etc
–> dodelijk
Autoimmuniteit
Antilichamen tegen lichaamseigen antigenen –> lichaam valt zichzelf aan
