RL Reumatoide artritis Flashcards
Wat is de pathofysiologie van RA?
Chronische ziekte
Systematische onstekingsziekte met onbekende oorzaak
Voornamelijk gelokaliseerd in perifere gewrichten
Vaak structuren rondom gewrichten aangedaan
Wat zijn signs & symptoms van RA?
Ontsteking van synoviale weefsel Pijn Stijfheid Ochtendstijfheid Verminderde spierkracht, spieruithoudingsvermogen + aerobe Vermoeidheid Bewegingsbeperkingen Beperkingen ADL Zwelling Gewrichtsinstabiliteit Verminderde functie van slijmvliezen (droge mond) Gewrichtsdeformiteit
Wat zijn comorbiditeiten die aanwezig kunnen zijn bij RA?
Cardiovasculair risico Lymfomen Infecties Depressie COPD Maligniteiten Osteoporose Diabetes Secundaire artrose
Wat is het klinisch beeld van RA?
Ontsteking van gewrichten op voorgrond
Karakteristiek voor beginnende RA: chronische, symmetrische artritis m.n. gewrichten v/d hand + vingers & voeten
Lokale pijn, zwelling + stijfheid. Dit leidt tot bewegingsbeperking
Wat zijn risicofactoren voor RA?
Erfelijke aanleg
Omgevingsfactoren (roken/infecties)
Wat kan leiden tot gunstig beloop?
Vroegtijdige medicamenteuze behandeling kan leiden tot goed gecontroleerde ziekteactiviteit
Wat zijn prognostische factoren voor RA?
Mate van functionele beperkingen Aanwezigheid van extra-articulaire verschijnselen Peri-articulaire verschijnselen Aan leeftijd gerelateerde factoren Afwijkingen MRI Bepaalde genetische aanleg
Wat zijn veel voorkomende gevolgen van RA?
Verminderde algehele lichamelijke activiteit
Verminderde spierkracht
Verminderde aerobe capaciteit
Beperkingen in ADL/participatie
Wat is het algemene doel van FT bij RA?
Begeleidt PT bij proces van voorkomen/verminderen van en/of leren omgaan met beperkingen in ADL + participatie t.g.v. RA.
Wat zijn belangrijke middelen die FT kan bereiken om het algemene doel te bereiken?
Voorlichting Advies Oefentherapie: - Spierversterkende - Aerobe capaciteit - Functionele oefenvormen
Welke meetinstrumenten worden aanbevolen bij RA?
NPRS 6MWT BORG (6-20) HAQ-DI PSK
Waarvoor dient de 6MWT?
Beoordelen gangpatroon, loopsnelheid + UHV
Wanneer wordt de uitkomst van 6MWT als afwijkend gezien?
Als de voorspellende score <82% is
Waarvoor dient de HAQ-DI?
Meet beperkingen bij uitvoeren van ADL
PT vult zelf in
Wat zijn rode vlaggen van RA?
- Ongewenst gewichtsverlies >5kg p/maand –> Maligniteit
- Overmatig nachtelijk zweten –> Infectie/maligniteit?
- Warme + gezwollen gewrichten –> Infectieus ontstekingsproces van gewricht, bacteriële artritis?
- Koorts/algehele malaise bij gebruik van biologicals –> Infectueus ontstekingsproces?
- Nekpijn of pijn aan achterkant van hoofd, al dan niet i.c.m. ‘‘opspringende’’ benen, en/of zandgevoel in handen –> myelumcompressie t.g.v. instabiliteit van CWK met luxatie v/d 1ste/2e CWK?
- Motorische en/of sensibele uitvalsverschijnselen –> Polyneuropathie, mononeuritis of vasculitis?
- Acute opvlamming van RA of plotselinge toename van klachten –> actieve ziekte?
- Plotseling optreden van lokale motorische uitval –> peesruptuur?
- Hevige pijn in rug/ledematen al dan niet na val —> wervelfractuur bij osteoporose na langdurig corticosteroidgebruik
Wat zijn contra-indicaties voor FT bij RA?
Koorts
Wervelfractuur
Artrogene instabiliteit v/d CWK
Recente peesruptuur
Welke soorten behandelingen kan je geven bij RA?
Informeren & adviseren
Oefentherapie
Waarvoor dien je advies en informatie te geven bij RA?
Ter ondersteuning van effectief zelfmanagement + optimalisering van gezondheid & welbevinden
Toevoeging: Info + advies over aandoening & mogelijke gevolgen, belang bewegen + gezonde leefstijl + behandelmogelijkheden
Bij informeren & adviseren komt aan orde:
- Gunstig effect van lichamelijke activiteit, individueel afgestemde oefeningen & mentaal functioneren
- Feit dat bewegen geen nadelige effecten heeft op ziekte + radiologische schade
- Preventieve & curatieve effect van voldoende lichamelijke activiteiten + beperken van sedentair gedrag bij RA ivm verhoogde cardiovasculaire risico bij deze ziekte
- Belang van integratie van individuele oefeningen en/of lichamelijke activiteiten in ADL om deze oefeningen + activiteiten vol te houden
Welke soorten oefentherapie kan je toepassen
- Instructies voor voornamelijk zelfstandig uit te voeren oefentherapie
- Oefentherapie met kortdurende begeleiding
- Oefentherapie met langdurende begeleiding
Hoeveel keer geef je instructies over zelfstandige oefentherapie & kortdurende begeleide oefentherapie
Max 3-6 keer over 3-6 maanden
Wanneer pas je instructies voor voornamelijk zelfstandige uit te voeren oefentherapie toe?
Bij indicatie 1
Wanneer pas je kortdurende begeleidende oefentherapie toe?
Indicatie 2
Wanneer pas je langdurige begeleidende oefentherapie toe?
Indicatie 3
Bij oefentherapie met langdurige begeleiding wordt de complexiteit v/d problematiek bepaald door:
Reactie medicamenteuze behandeling Ziekteactiviteit Aanwezigheid gewrichtsschade Aanwezigheid gewrichtsdeformaties Aanwezigheid gewrichtsprothese(n) Zelfmanagement vaardigheden + psychologische aspecten Aanwezigheid van leefstijl gerelateerde factoren voor ongunstig beloop: - Roken - Inactieve leefstijl - Overgewicht Aanwezigheid van comorbiditeit
Wat is de frequentie van spierkrachtoefeningen en/of -activiteiten?
Bij voorkeur dagelijks, maar minimaal 2 dagen p/week training van specifieke spiergroep
Na intensieve spierkrachttraining 48 uur herstel periode
Wat is de frequentie van aerobe oefeningen?
Bij voorkeur dagelijks, maar minimaal 5 dagen p/week gedurende ten minste 30 min per keer
Wat is de frequentie van functionele oefeningen?
Bij voorkeur dagelijks, maar minimaal 2 dagen p/week, Besteed aandacht aan bot versterkende oefeningen
Wat is de intensiteit van spierkrachttraining?
60-80% van 1RM [BORG 14-17] voor mensen die gewend zijn
50-60% van 1RM [BORG 12-13] voor mensen die NIET gewend zijn
- 2-4 sets
- 8-15 herhalingen
- 30-60 sec pauze
Wat is de intensiteit van aerobe oefeningen?
> 60% v/d maximale hartfrequentie [BORG 14-17] voor mensen die gewend zijn
40-60% maximale hartfrequentie [BORG 12-13] voor mensen die NIET gewend zijn
Wat voor type oefentherapie kan je toepassen:
Spierkrachttraining
Aerobe training
NB: combineer
Wat moet je doen in 1 behandelsessie voor optimale behandelresultaat?
Ten minste 75% v/d behandeltijd 1 type training (spierkracht/aerobe). Instrueer PT om type training waar tijdens behandeling minder tijd aan is besteed zelfstandig uit te voeren
Wat is belangrijk om te gebruiken in oefentherapie?
Functionele oefeningen
Wat is de duur van behandelperiode bij RA?
3-6 maanden
Begeleid + motiveer PT bij bewegen wanneer bij RA specifieke barrieres, zoals:
Pijn
Stijfheid
Vermoeidheid
Angst
Wat kan je in de beginfase van RA overwegen?
Oefentherapie in water, als PT ernstige pijnklachten ervaart tijdens oefeningen
Indicatie 1:
Indicatie voor voorlichting, advies + instructies voor voornamelijk zelfstandig uit te voeren oefeningen, bij PT met:
- Behoefte aan voorlichting, advies, instructie & praktische handvatten bij oefenen + (weer) bewegen
- Behoefte aan meer inzicht in ziekte, klachten & beloop van RA + gevolgen van fysiek functionerren & participatie
- Behoefte aan info over FT-/oefentherapeutische behandelmogelijkheden & eigen rol
- Info over mogelijke gezondheidseffecten van passende oefeningen + actieve leefstijl
- Hulpvraag bij zelfmanagement gerelateerd.
Indicatie 2:
Oefentherapie met kortdurende begeleiding:
- Hulpvraag op gebied van RA-gerelateerde klachten + daarmee samenhangende stoornissen/beperkingen in ADL en/of participatie, die niet alleen met kortdurende voorlichting, op te lossen is
- Behoefte aan kortdurende begeleiding bij zelfstandig uitvoeren van oefenprogramma & vergrijgen + behouden van voldoende lichamelijke activiteit
Indicatie 3:
Intensieve en/of langdurige begeleiding bij PT met:
- Beperkingen in basale ADL + participatie waardoor Pt niet in staat is zelfstandig een adequaat niveau te functioneren te verkrijgen/behouden
- Hoge ziekte activiteit op basis van klinisch beeld, al dan niet aangevuld met info van reumatoloog/-vpk op basis van ‘‘Disease Activity Scale’’ (DAS)
- Ernstige gewrichtsschade
- Ernstige gewrichtsdeformaties
- Aanwezigheid van risicofactoren voor vertraagd herstel die de uitvoering van oefentherapie belemmeren
- Aanwezigheid van psychosociale factoren (gele vlaggen) ICM inadequate (pijn)copingstrategieën
