Regeringen in Nederland

Question 1

Staatsinrichting van Nederland

Answer 1

constitutionele monarchie.

Regering: staatshoofd en ministers

Parlementair regime/systeem: regering afhankelijk van een parlementaire meerderheid.

Zwak bicameralisme; beperkt dualisme.

Nederland is een gedecentraliseerde eenheidsstaat. macht verdeeld op verschillende niveau’s

Veel hoge colleges: Raad van State, Algemene Rekenkamer

Question 2

Regering

Answer 2

Koning en alle ministers

Question 3

Kabinet

Answer 3

Alle ministers en staatssecretarissen

Question 4

Ministerraad

Answer 4

Alle ministers

Question 5

Taken staatshoofd

Answer 5

handtekening plaatsen onder wetten

Voorlezen troonrede

Benoemen ministers en informateurs: sinds 2012 wijst Tweede Kamer een informateur aan.

Regelmatig overleg met minister-president

Ceremoniële taken

Ministeriële verantwoordelijkheid (sinds 1848, Thorbecke)

Question 6

Waarom een monarchie?

Answer 6

1. Path dependency: te veel moeite om af te schaffen
2. Boven partijen staand symbool van eenheid
3. Suggestie van continuïteit: staat is denkbeeldig en moet iets vastigs hebben

Question 7

Path dependency

Answer 7

proces waarbij gebeurtenissen of keuzes uit het verleden van invloed zijn op de loop van latere ontwikkelingen

Question 8

Vertrouwensregel

Answer 8

De vertrouwensregel houdt in dat een minister, staatssecretaris, of het kabinet als geheel moet aftreden als zij niet langer het vertrouwen genieten

Question 9

Monisme

Answer 9

Regering en parlement komen overeen

Question 10

Dualisme

Answer 10

Regering en parlement komen niet overeen

Question 11

Beperkt dualisme

Answer 11

Formeel wel duaal, dus regering / parlement gescheiden, maar er is in de praktijk veel overleg tussen fracties en regering bij partijen

Question 12

Regeerakkoorden ontwikkeling

Answer 12

steeds meer dichtgetimmerd. Dit is antidemocratisch, minder ruimte voor parlement.

Question 13

Regels staatssecretarissen

Answer 13

zitten niet bij de ministerraad, hebben geen eigen ministerie, worden wel verwacht om collegiaal met anderen te besturen (het kabinet spreekt met één mond). Non-interventie is belangrijk.

Question 14

Primus inter pares

Answer 14

betekent dat een lid van een groep dezelfde rechten heeft als alle anderen, maar toch een verhoogd aanzien heeft

Question 15

Macht premier

Answer 15

relatief klein

• primus inter pares
• klein departement, weinig eigen mensen mee
• presidentialisering a.g.v. rol van de EU (want regeringsleiders praten daar ook)
• rol als mediator bij conflicten

Question 16

Presidentialisering

Answer 16

Meer macht voor de premier

Question 17

Politisering van kabinet door de jaren heen

Answer 17

• minder mensen van buiten de partij zonder politieke ervaring.
• sinds 1973 zijn premiers partijleider van grootste partij. Daarvoor maakte dat niet uit.
• Duidelijke politieke scheidslijnen tussen ministers

Question 18

Duur van een formatie afhankelijk van:

Answer 18

• kiesstelsel: proportioneel of districtenstelsel
• aantal partijen/noodzaak coalitie
• ideologische verschillen tussen partijen
• bicameralisme of unicameralisme; twee kamers is wel moeilijker
• verhouding tussen partijen
• urgentie.

Question 19

Soorten coalities

Answer 19

1. Minimal winning coalitions
2. Minimal winning connected coalitions
3. Surplus coalities
4. Minderheidsregeringen

Question 20

Minimal winning coalitions

Answer 20

coalities van partijen die een gezamenlijke meerderheid hebben met zo min mogelijk partners

Question 21

Minimal winning connected coalitions

Answer 21

coalities van partijen die gezamenlijke meerderheid hebben en ook ideologisch verbonden zijn

Question 22

Surplus coalitions

Answer 22

bevat meer partijen dan noodzakelijk voor een meerderheid.
–> waarom? nationale eenheid: supermeerderheid noodzakelijk
(grondwetswijzigingen)

Question 23

Minderheidsregeringen

Answer 23

1. Pivotal Party
2. oppositiepartijen hopen via parlement invloed uit te oefenen in ruil voor leveren meerderheid (beter voor dualisme; meer invloed kamer)
3. een potentiële coalitiepartner is te omstreden of te instabiel om in coalitie te zitten

Question 24

Pivotal party

Answer 24

grote meerderheidspartij met kleine gedoogpartners

Question 25

Gedoogpartner

Answer 25

Een politieke partij die een minderheidsregering steunt in haar plannen, zonder zelf deel uit te maken van dat kabinet

Question 26

Strategieën / speltheorieën van regeringen

Answer 26

1. Vote seekers
2. Vote / Policy seekers
3. Policy seekers
4. Office / Policy seekers
5. Office seekers

Question 27

Vote seekers

Answer 27

Doel = winst bij verkiezingen.

Oppositie is prima

Question 28

Vote / Policy seekers

Answer 28

Doel = winst verkiezingen en beleid maken

Minderheidsregering is prima

Question 29

Policy seekers

Answer 29

Doel = doorvoeren van gewenst beleid

Minimal connected winning is prima

Question 30

Office / Policy seekers

Answer 30

Doel = regeringsdeelname en beleid doorvoeren

‘minimal connected winning’ coalitie, surplus coalitie is gewild

Question 31

Office seekers

Answer 31

Doel = regeringsdeelname

Minimal winning coalities is het best, de koek met zo min mogelijk verdelen

Question 32

Factoren die formatie kunnen belemmeren

Answer 32

• electorale concurrentie kan proces verlangzamen. VVD PvdA 2012 (?)
• welke portefeuilles krijgt men?
• persoonlijke chemie leiders. dit moet niet onderschat worden. Bos en Balkenende.
• Urgentie (snel formeren oiv crisis bijvoorbeeld)

Question 33

Vroegtijdige beëindiging van regering mogelijk door:

Answer 33

• door parlement (controlerende taak) door motie van wantrouwen
• door regeringspartijen zelf: electoraal opportunisme, breuk binnen de coalitie.

Question 34

Ongeschreven regels formatie Nederland

Answer 34

Nauwelijks/geen pre-electorale pacten. Uitzondering 1972, Progressieve samenwerking. Groenlinks Pvda 2021; niet zonder elkaar.

Bij val kabinet nieuwe verkiezingen (Pas sinds 1966)

Grootste partij levert premier (1973)

Premier is lijsttrekker (pas sinds 1960)
Ministers gerekruteerd uit een van de coalitiepartijen. Ze moeten bij de partij zitten om minister te zijn.