Parlement in Nederland

Question 1

Waarmee begon het parlement ooit?

Answer 1

Als het adviesorgaan van de koning. Toen was het parlement nog niet gekozen en zat er geen enkele verplichting of macht aan.

Question 2

Eerste parlementen in andere landen

Answer 2

18e eeuw komt het eerste parlement met macht in VK. Britse Lagerhuis moeder van parlementen. Monarchie wordt meer afhankelijk van parlement sindsdien

Question 3

Belangrijke verschillen in parlementen

Answer 3

• direct, indirect verkozen of benoemd?
• aantal parlementariërs
• unicameralisme of bicameralisme
• monisme of dualisme
• imperatief mandaat of vrij mandaat
• parlementaire cultuur

Question 4

Monisme

Answer 4

Parlement en regering verbonden

Question 5

Dualisme

Answer 5

Parlement en regering gescheiden

Question 6

Unicameralisme

Answer 6

60% van de landen. één parlement aanwezig.

Question 7

Bicameralisme

Answer 7

Hogerhuis en Lagerhuis / Eerste Kamer en Tweede Kamer

Question 8

Voordeel unicameralisme

Answer 8

Efficiënter, democratischer (?), transparanter

Question 9

Eerste Kamer

Answer 9

Sinds Unie met België

75 leden, part-time. Indirect gekozen door Provinciale Staten.

Geen initiatief- of amendementsrecht, wel vetorecht; ze kunnen de wet terugsturen naar de Tweede Kamer. Als de meerderheid het niet eens is met de wet.

Question 10

Invloed van de Senaat

Answer 10

over de tijd, sinds 1950 is de Eerste Kamer gepolitiseerder geraakt.

Senaat heeft meer wetten ingetrokken en geveto’d

Nacht van Wiegel (VVD): wet referendum D66, er was 1 stem nodig, hij was tegen

Nacht van Thijn: tegen gekozen burgemeester

Question 11

Tweede Kamer

Answer 11

150 leden

Initiatief- en amendementsrecht (wetten voorstellen en aanpassingen voorstellen), budgetrecht, onderzoek/enquêterecht, vragen, moties

Geen lid van regering (dualisme)

Commissiestructuur; fractievoorzitters kunnen via commissies informatie krijgen, zoals bij commissie stiekem (info over inlichtingendiensten).

Burgerinitiatief

Diensten ter ondersteuning (griffie, bureau onderzoek)

Question 12

Praktisch functioneren komt soms niet overeen met dualisme

Answer 12

Voorbeeld: torentjesoverleg, fractiediscipline, Catshuis overleg en regeerakkoorden verzwakken dualisme parlement en regering

Question 13

Macht Tweede Kamer door de tijd heen

Answer 13

19e eeuw: Kamerleden ‘zonder last of ruggespraak’; losjes georganiseerd in kamerclubs (eerste partijen)

vertrouwensregel ontstaan sinds 1866.67 n.a.v. kwesties. Tweede Kamer machtsstrijd met regering (koning wou bepaalde wet doordrukken en dreigde met ontbinding). informele regel.

Opkomst van partijen vanaf eind 19e eeuw: kamerlid als ‘drager van beginselen’; bepaald programma volgen, meer fractiediscipline, daar vertrouw je op.

minder dualisme vanaf begin 20e eeuw; scheidslijnen meer tussen partijen i.p.v. tussen regering en parlement. Dit is een groot kritiekpunt.

Question 14

Drie modi van parlement

Answer 14

Parlement als arena

Parlement als marktplaats

Parlement als instituut tegenover de regering

Question 15

Parlement als arena

Answer 15

Schouwspel. Verhouding regering-parlement bepaald door partij. Als kamerlid benadruk je hierbij je eigen visie, verkiezingen op het oog

Question 16

Parlement als marktplaats

Answer 16

Men gaat in onderhandeling. Verhouding regering-parlement bepaalt door thema

Question 17

Parlement als instituut tegenover de regering.

Answer 17

Heel dualistisch. Dualistische verhouding regering-parlement: bv parlementaire enquête

Question 18

Mandaten

Answer 18

Imperatief mandaat

Vrij mandaat

Partijmandaat

Question 19

Imperatief mandaat

Answer 19

Vertegenwoordiger als spreekbuis achterban. Duidelijke instructies, je krijgt te horen wat je moet stemmen, fractiediscipline

Question 20

Vrij mandaat

Answer 20

Vertegenwoordiger in vertrouwen gekozen en maakt zelf eigen afweging.

Question 21

Partijmandaat

Answer 21

Tussenvorm; parlementariër als afgevaardigde van partij, mag ook anders stemmen maar stemt vaak mee.

Question 22

Functies van parlementen

Answer 22

• benoemen en wegsturen van regeringen
• maken/amenderen van wetten
• controleren van regeringen (m.n. budget)
• Vertegenwoordigen van electoraat
• Deliberatie: maatschappelijke discussie voeren over belangrijke topics

Question 23

Functie parlement: vertegenwoordigen electoraat

Answer 23

1. Representatie
2. Descriptieve vertegenwoordiging
3. Substantiële vertegenwoordiging

Question 24

Representatie

Answer 24

het voorstellen van de natie in één vergadering.

Question 25

Descriptieve vertegenwoordiging

Answer 25

parlement als soort spiegel/foto (dwarsdoorsnede) van electoraat (regio, gender, opleiding)

Question 26

Substantiële vertegenwoordiging

Answer 26

parlement als verbeterde versie van natie, beste mensen. Responsiviteit voorop, niet representativiteit; de democratie zal selectief zijn, of niet zijn.

Question 27

Functie parlement: controleren van regeringen

Answer 27

• goedkeuren budget
• schriftelijke of mondelinge vragen
• interpellaties en spoeddebatten
• indienen van moties
• commissies buiten plenaire zittingen
• parlementaire enquêtes
• sabotage (filibuster)

Question 28

Functie parlement: maken van wetten

Answer 28

• wetsvoorstellen (in praktijk niet gedaan, duurt super lang. meeste afkomstig van regering
• wetswijzigingen (amendementen)

Question 29

Functie parlement: analyse parlementaire activiteiten

Answer 29

• niet wetgevende activiteiten toegenomen (vrijen en moties)
• indienen wetsvoorstellen zaak van de regering
• vrijwel alle wetsvoorstellen worden aanvaard
• vertraging van behandeling en amendering belangrijkste inbreng parlement
• sterke mate van fractiediscipline
• steeds meer moties
• steeds meer moties door oppositie (SP)

Question 30

Problemen van de Tweede Kamer

Answer 30

• versnippering
• profileringsdrang nieuwkomers
• recrutering en carrieremogelijkheden
• korte zittingstermijn veel kamerleden
• taalgebruik; wat mag wel, wat mag niet?