Presidenten en Parlementen

Question 1

Consensus democratie

Answer 1

Hier spreken we van de consociationele democratie waarbij machtsdeling plaatsvindt.

Question 2

Majoritarian democratie

Answer 2

Bij deze variant, zoals we die kennen van het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten, vindt er juist machtsconcentratie plaats

Question 3

Wetgevende macht in parlementaire democratie zonder duidelijke scheiding parlement / regering

Answer 3

Parlement

Question 4

3 rollen van wetgevers

Answer 4

1. Linkage
2. Toezicht en controle als principaal van de regering
3. Beleid maken

Question 5

Voordeel proportionele kiesstelsels

Answer 5

Door proportionele kiesstelsels genieten de (minderheids)groepen meer autonomie, omdat ze niet worden onderdrukt door de meerderheid.

Question 6

Verticale machtsdeling

Answer 6

Verdeling van macht tussen verschillende bestuurslagen over een territorium (zoals nationaal, provinciaal/regionaal en lokaal).

Question 7

Verticale machtsconcentratie

Answer 7

Landelijke overheid heeft alle macht

Question 8

Verschillende gradaties van verticale machtsdeling:

Answer 8

Confederaties, federaties, unitaire regering.

Question 9

Horizontale machtsdeling

Answer 9

Horizontale machtsdeling is de verdeling van de macht tussen verschillende, onafhankelijke instituties (scheiding der machten/trias politica).

Question 10

Semi-presidentieel systeem

Answer 10

Een tussenvorm tussen presidentiële systemen en parlementaire systemen. Zowel president als minister-president

Question 11

Confederaties

Answer 11

Samenwerkingen tussen gebieden die autonoom samenwerken

Question 12

Federalisme

Answer 12

Veel macht bij de staten (Duitsland en VS)

Question 13

Waarom is verticale machtsdeling gewenst?

Answer 13

• Democratischer
• Efficiënter
• Autonomie voor lokale minderheden
• Creatieve/verschillende oplossingen

Question 14

Waarom is verticale machtsdeling democratischer.

Answer 14

Overheid dichter bij mensen

Question 15

Waarom is verticale machtsdeling democratischer –> probleem

Answer 15

Dual legitimacy = Als we lokaal en nationaal kiezen, en die zijn het niet eens, wie heeft dan gelijk? Misschien is de nationale overheid beter in representatie voor alle mensen, en zo dus inclusiever dan lokale overheden.

Question 16

Waarom is verticale machtsdeling efficiënter?

Answer 16

Overheid dichter bij de mensen, past zich beter aan aan lokale omstandigheden

Question 17

Waarom is verticale machtsdeling efficiënter –> probleem

Answer 17

Nationaal is goedkoper (economies of scale) en collectieve actieproblemen zijn ook beter op te lossen (bijv rivierproblematiek)

Question 18

Waarom leidt verticale machtsdeling tot autonomie voor lokale minderheden?

Answer 18

Minderheden die geografisch geconcentreerd zijn kunnen zichzelf regeren

Question 19

Verticale machtsdeling leidt tot autonomie lokale minderheden –> probleem

Answer 19

zoeken voor onafhankelijkheid, instabiliteit en discriminatie van minderheden

Question 20

Hoe leidt verticale machtsdeling tot creatievere oplossingen?

Answer 20

Lokale overheid is beter in staat om snel te reageren op veranderende omstandigheden. Komt mogelijk tot betere oplossingen doordat er zo veel creatieve dingen bij zitten

Question 21

Probleem met creatieve oplossing door verticale machtsdeling

Answer 21

Enorme regionale ongelijkheid. als een gemeente iets beter oplost dan de ander heb je een probleem

Question 22

Montesquieu

Answer 22

Wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht = trias politica

Question 23

Presidentieel systeem

Answer 23

Systeem waarbij de president gekozen wordt

Question 24

Parlementair systeem

Answer 24

Minister-president, meestal levert de grootste partij de minister president. Je hebt ook een parlementair systeem als je een ceremoniële president hebt.

Question 25

Grote verschil tussen parlementaire en presidentiële systemen

Answer 25

Het grote verschil tussen parlementaire en presidentiële systemen is dat parlementair systeem vanuit het parlement een president wordt gekozen, terwijl in een presidentieel systeem allebei worden verkozen.

Question 26

Probleem presidentieel systeem

Answer 26

Dual legitimacy. Het systeem kan door dualisme vast lopen.

Question 27

Kenmerken presidentieel systeem

Answer 27

• President geen verantwoording t.o.v. parlement
• President gekozen door burgers
• President is een persoon
• Zowel hoofd regering als staatshoofd
• Vaste termijn
• Minder snel in besluitvorming door dualisme, tenzij meerderheid
• Veel macht, meer dan minister-president in parlementair systeem

Question 28

Kenmerken parlementair systeem

Answer 28

• Verantwoording aan het parlement, kan ontslagen worden
• regering geselecteerd door parelement
• regering is een team: minister-president en ministers
• enkel hoofd regering, geen staatshoofd
• regering meer macht

Question 29

Executive dominance

Answer 29

verhouding regering (president/minister president) tot parlement.

Question 30

Bronnen van macht

Answer 30

1. Grondwet definieert macht
2. Sterkte en cohesie regeringspartijen –> meer partijen = macht
3. Electorale legitimiteit –> duidelijke verkiezingswinst = macht

Question 31

Negatieve effecten van presidentiële systemen

Answer 31

1. Deadlock door dual legitimacy
2. Zero-sum competitie voor macht
3. Authoritarian creep

Question 32

Deadlock door dual legitimacy

Answer 32

president veto voor parlementaire wetgeving, vooral in presidentieel en federale systemen.

Question 33

Zero-sum competitie

Answer 33

wanneer de partijen lijnrecht tegenover elkaar staan en de winnende partij de inzet wint ten koste van de verliezende partij. Complete focus op kiezers tevreden houden

Question 34

Authoritarian creep

Answer 34

president verandert grondwet voor meer macht

Question 35

Negatieve effecten parlementaire systemen

Answer 35

1. Besluiteloosheid door fragmentatie
2. Instabiliteit door regeringswisselingen
3. Geen duidelijke leider die iedereen vertegenwoordigt

Question 36

Spelregels Lijphart theorie

Answer 36

• Zakelijke politiek
• Verdraagzaamheid
• Depolitisering
• Geheimhouding
• Evenredigheid
• Regering regeert

Question 37

Zakelijke theorie - spelregel Lijphart

Answer 37

pragmatisme in overleg; geen visie, compromisbereidheid,
draagvlak zoeken

Question 38

Verdraagzaamheid - spelregel Lijphart

Answer 38

laat elkaar met rust, accepteer elkaars
gevoeligheden

Question 39

Geheimhouding - spelregel Lijphart

Answer 39

Achter gesloten deuren overleggen

Question 40

Evenredigheid - spelregel Lijphart

Answer 40

ieder krijgt een deel van de taart

Question 41

Regering regeert - spelregel Lijphart

Answer 41

parlement moet zich niet al te veel profileren

Question 42

Silent Revolution (Inglehart)

Answer 42

verschuiving van ouders die dachten aan materiële waarden, naar hoger opgeleide generatie die zegt; materie is er, meer postmateriële waarden belangrijker.

Question 43

Ontzuiling: oorzaken

Answer 43

1. Silent Revolution
2. Elites verliezen geloof in oude politiek
3. Media minder volgzaam
4. Wederopbouw klaar

Question 44

Gevolgen ontzuiling

Answer 44

relatie tussen zuil en stemgedrag minder sterk

electorale volatiliteit: zwevende kiezers

elite gaat andere strategie volgen: o.a. polarisering → duidelijkheid bieden aan kiezers

Question 45

Doorwerking van de verzuiling

Answer 45

oude zuilpartijen nog steeds duidelijk dominant, hoewel steeds minder

Spelregels pacificatiepolitiek werken door (evenredigheid en zoeken naar draagvlak, neiging tot depolitisering en uitstel belangrijke kwesties)

breed ‘maatschappelijk middenveld’ met veel organisaties

alleen georganiseerde belangengroepen om de tafel (zie bv integratie minderheden)

Question 46

Breuk door ontzuiling

Answer 46

sterke nadruk vrijheid van meningsuiting (belediging mag, mocht eerst niet door verdraagzaamheid)

meerderheidscultuur (seculier (geloof hoeft iig niet meer in politiek), progressief)