rak endometrium Flashcards

1
Q

rak endometrium przed 40 rż

A

4%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

rak endometrium - podział molekularny (TCGA)

A

1) POLE - polymerase e, ultra-mutated tumors
- częsta zamiana C –> A w domenie POLE
- endometrioidalne
- PTEN, PIK3R1, PIK3A, KRAS
- 6-10% przypadków
- często młode kobiety,
- pomimo G3 i IB, LVSI+ najlepsze rokowanie

2) MSI - misrosatelite unstable
- endometrioidalne
- MSI, KRAS
- wysoka ekspresja rec dla progesteronu
- 25% ma wznowę
- pośrednie rokowanie

3) mała liczba kopii - niski poziom somatycznych zmian liczby kopii DNA
- endometrioidalny G1/G2, stabilność mikrosatelitarna, często mutacja CTNNB1
- pośrednie rokowanie

4) duża liczba kopii - wysoki poziom somatycznych zmian liczby kopii DNA (SCNA high)
- surowicze i endometrioidalne G3
- TP53, FBXWamp;, PPP2R1A
- najgorsze rokowanie
- niestabilność chromosomowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

cz ryzka raka endo

A

zesp Lyncha - ryzyko 40-60% (5% raków PYT, gorsze rokowanie) - tu ryzyko raka endometrium typu I

tamoksyfen po menopauzie (RR 4,0) - przed menopauzą nie zwiększa
tamosifen –> wywołuje polipy endometrialne (w nich ryzyko raka 9% vs 0,5% w populacji ogólnej)

Otyłość - przez TNF (PYT)

BMI - 25 - 30 RR 1,3; gdy > 30 –> 2,5
(ale z wysokim BMI lepiej rokują)

BMI - cz ryzyka każdego raka endo. Też surowiczego i jasnokomórkowego

IUD i IUD-LNG zmniejsza

HTZ ciągły zmniejsza ryzyko. Sekwencyjny HTZ może zwiększać (tak w wytycznych PTGO)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

przerzuty do węzłów w raku endom w zal od G i LVSI i wielkość guza

A

G1 (<5% lite utkanie nowotworu) - 5% miednica, 3 aorta
G2 (5 - 50% litego utkania)
G3 (> 50% litego utkania) - 17% miednica, 28% aorta

ale większa zależność od FIGO niż G
G1, G2 i G3 to odpowiednio
3%, 7% i 7% w IA
15%, 17% i 35% w IB

LVSI(+) - 38%
LVSI(-) - 4%

IA G1/G2 guz < 2 cm –> 0.8%

izolowane meta do węzłów okołoaortalnych - ogólnie 2% w rakach endometrium. Ale w rakach z meta do węzłów 23% ma izolowane to aorty. 50% pacjentek z meta do miednicy ma meta do aorty

pacjenci z meta do węzłów w EC (Guo i wsp 2020)

  • 45 - miednica i aorta
  • 40 - izolowana miednica
  • 15 - izolowana aorta
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

rak endo - G1 i G2 - jaka diagnostyka?

A

USG, intra, lub RM –> w celu oceny grubości naciekania mięśnia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

rak endo - kiedy można zostawić jajniki?

A

< 45 rż
endometrioidalny G1
IA (w badaniu śródoperacyjnym)

trzeba usunąć jajowody

Badania pokazują, że to nie pogarsza, a niektóre metaanalizy, że pozostawienie jajników nawet wydłuża OS!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Limfadenektomia - w raku endometirum - zalecenia (wg ESMO, ESGO, ESTRO) i PTGO - są takie same

A

IA G1 i G2 - niezalecana (wg PTGO można odstąpić)

IA G3 i IB G1/G2 - do rozważenia (prędzej w IB G1/G2 niż IA G3)

IB G3 i raki nieendometrioidalne - zrobić

generalnie w raku niskiego i pośredniego ryzyka nie robić. Limfadenetkomia jest wazna w grupie pośredniego-wysokiego i wysokiego

gdy LVSI+ i zrobisz węzły i nie ma meta –> nie musi mieć tele

gdy IB G3 i zrobisz węzły i nie ma meta –> nie musi mieć chemii

u każdej z FIGO >= II, (tj II, IIIA i IIIB, IIIC i IVA)

IVB - nie robić limfadenektomii (ew jako cytoredukcja)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Laparoskopia vs laparotomia w raku endo - powikłania śród i pooperacyjne

A

śródooperacyjne - takie samo
pooperacyjne - mniej po laparoskopii

> 65 rż - bez różnic w wynikach
35 BMI - laparoskopia nieopłacalna, bo za duże ryzyko konwersji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Limfadenetkomia w raku endo a OS

A

Benedetti i wsp. oraz ASTEC trial –> bez korzści

metaanaliza Kim i wsp.

  • niskie ryzyko - bez korzyści
  • wysokie ryzyko - wydłuża OS
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

rak endometrium i fertility sparing

A

rak IA i G1 (musi być RM lub eskperckie USG - wg PTGO - całkowicie wykluczono naciekanie mięśniówki)
oraz rozrost z atypią /EIN

octan medroksyprogesteronu 400-600 mg/dobe
octan megestrolu 160-320 mg/dobę
lub LNG-IUD (mniej prac; ale można łączyć z doustnymi)

po 3-6 miesiącach: łyżeczkowanie, MR lub histeroskopia –> jeśli dobre efekty to szybko dziecko (nawet ART).

szansa na spontaniczna ciąże 28%
z ART 39% (nawet 60%)
odpowiedź u 76%
Nawroty u 24% - zwykle po 1,5 roku

gdy była zakrzepica wcześniej - to dać aGnRH
inh. aromatazy nie dawać, bo mało skuteczne

jeśli brak efektów –> histerektomia

(G2 wg PTGO też… ale nie jako fertility sparing tylko tak sobie:))

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

rak endometrium FIGO II

A

prosta histerektomia (wg ESMO, ESGO i ESTRO) + limf miedniczna i okołoaortalna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

rak endometrium FIGO III i IVA

A

Operujemy ZAWSZE gdy jest szansa na R0

korzystna całkowita cytoredukcja - OS ok 42 miesiące
bez operacji 2 miesiące

gdy nie sa się R0 to:

1) chemioterapia (raczej TK) i teleradioterpia
2) chemioterapia neoadjuwantowa i operacja lub radioterapia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

rak nieendometrioidalny

A

leczenie jak w endometrioidalnym, oraz

omentektomia w surowiczym i mięsakoraku (wg PTGO)

w jasnokomórkowy i niezróznicowanym - nie trzeba omentektomii

gdy meta do sieci, to też z więzadłem żołądkowo-okrężniczym i żołądkowo-śledzionowym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

leczenie adjuvantowe w raku endometrium FIGO I

albo nic, albo brachy, albo tele, ew tele+ chemia

nie ma opcji brachy + tele w FIGO I!

A

ryzyko niskie (IA, G1-G2, LVSI-) - nic

ryzyko pośrednie (IB, G1-G2, LVSI-) - tylko brachyterapia.
Po 60 raczej nie stosować nic. W tej grupie RT zmniejsza ryzyko wznowy, ale nie wydłuża OS.

ryzyko pośrednie wyższe (IA/B, G1-G2, LVSI+)

  • węzły ujemne - brachyterapia
  • brak węzłów - tele (bo LVIS+)

ryzyko pośrednie wyższe (IA, G3, LVSI+/-)

  • węzły ujemne (nawet jak LVSI+) - brachyterapia
  • brak węzłów;
  • LVSI (-) - brachy
  • LVSI (+) - tele

wysokie (IB G3, LVSI+/-)

  • węzły ujemne - tele (brachy do rozważenia jako alternatywa dla tele)
  • brak węzłów - tele, rozważyć chemię
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

największa korzyść z brachyterapii w endo FIGO I?

A

grupa o pośrednim wyższym ryzyku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

chemioterapia w raku endo wysokiego ryzyka (IB G3)

A

badania MANGO-ILIADe i NSGO 9501 wskazują na korzyści z chemoradioterapii.

ale ostatecznie jest mało pacjentek i są to analizy retrospektywne - więc chemia nie jest rutynowo zalecana

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

adjuvantowe w raku endometrium FIGO II

A

G1/G2 wezły (-), LVSI (-) - tylko brachy
G1/G2 brak węzłów - tele i ew. brachy (gdy naciek na margines)

G3 - tele, ew. brachy (gdy naciek na margines) ew. chemia (szczegónie gdy nie ma węzłów)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

adjuvantowe w endometrioidalnym raku endometrium FIGO III

A

gdy R0 i nieresekcyjny - tele i chemioterapia

podstawa to chemia, a tele dla zmniejszenia ryzyka wznowy miejscowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

adjuvantowe w raku endometrium nieendometrioidalnym

w NCCN serous, clear cell, undif i carcinosarcoma traktowane są jako jedno

A

surowiczy i jasnokomórkowy

  • IA bez LVSI - brachy bez chemii (wg NCCN: chemia i brachy)
  • > = IB - tele i chemia

niezróznicowany - chemia i tele

carcinosarcoma

  • FIGO I - 50% 5-letnich przeżyć
  • chemia z cisplatyną i ifosfamidem po operacji (obecnie TK lepsze wyniki - ASCO 2019)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

wznowa raka endo

A

izolowana w pochwie - radioterapia

rozsiana - chemia, ew dodatkowo radio (w zal. czy była wcześniej)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

hormonoterapia w raku endometrium

A
tylko w zaawansowanym, gdy są receptory.
Odp
G1 - 37%
G2 - 23%
G3 - 9%

octan medroksyprogesteronu 200 mg/dobę
octan megestrolu 160 mg/dobę

lub

octan medroksyprogesteronu 400-600 mg/dobe
octan megestrolu 160-320 mg/dobę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

rak endometrium - epidemiologia

A

ok 6500 na rok w Polsce
1700 zgonów

6 na świecie, 4 w Europie i Polsce (piers, płuco, jel grube, endometrium)

5 letnie przeżycia - 78% (85% rasa biała, 66% rasa czarna)

2% że zachoruje w życiu

szczyt 60-64 rż

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

typy kliniczne raka endometrium (Bokhman)

A

typ I - raki endometrioidalne i śluzowe. Na podłożu rozrostów (EIN)
mutacje: KRAS, PTEN (najczęstsza, już w rozrostach), b-katenina, PIK3CA, i MMR (to geny MLH1, MSH2, MSH6 i PMS2) powodują niestabilność mikrosatelitarną [MSI] - objawia się np hipermetylacja promotora genu MLH1), zwykle diploidalne

typ II - raki nieendometrioidalne (ser, claro, endo G3) - z POLIPOW lub atrofii na podłożu Serous-EIC. Mutacje: TP53 (najczęściej), p16, ERBB-2 (HER2), inaktywacja E-kadheryny, zwykle niedioploidalne (aneuploidia –> złe rokowanie),

MSI w 75% rakach endo w zesp Lyncha (HNPCC)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

białka i rokowanie w raku endometrium

A

inaktywacja (niska ekspresja) E-kadheryny i beta-kateniny i wysoka ekspresja P-kadheryny - złe rokowanie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

czynniki genetyczne w raku endometrium

A

Lynch (HNPCC) - autosom. dominujący. 3-5% rakow endo; mutacjeie w MMR. ryzyko raka endo jak 40-60% (takie jak jelita)

  • od 30-35 rż kontrole co rok (USG, badania i BIOPSJA ENDO)
  • badanie CA12 od 30 rż
  • po 35-40 rż - histerektomia i adneksektomia
  • regularne kolonoskopie

zesp. Cowdena - autosom. dominujący. Mutacja PTEN. Często hamartoma. Ryzyko raka endo 5-10%. Też rak piersi, czerniak. NIE rak jajnika. Polipy i zmiany na skórze. brak wskazań do profilaktycznej histerektomii

BRCA1 - ryzyko raka surowiczego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

wiek pierwszego porodu a ryzyko raka endometrium

A

po 35 rż - > ZMNIEJSZA ryzyko raka endometrium

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

objawy raka endo

A

krwawienie 90%
tylko 20% krwawień po menopauzie to rak endo
5% bezobjawowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

bezobjawowy przerost endometrium u kobiety po menopauzie

A

> 11 mm –> ryzyko raka 6,9% –> skrobać

< 11 mm –> ryzyko raka 0,002%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

rak endo - rokowanie w zal od FIGO

A

5 letnie przeżycia

I- 90%
G1 - 93%
G2 - 85%
G3 - 69%
surowiczy - 72%
II - 75 - 87%
III - 25 - 50%
IV  - 25%
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

nieprawidłowa grubość endometrium u kobiet która krwawi

A

gdy krwawi (trzeba diagnozować)

przed menopauzą > 11
po menopauzie >= 4 mm (< 4 mm ryzyko raka < 1%)
przy HTZ > 8 mm

objętość powyżej 13 cm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

MRI i rak endometrium

A

naciek na szyjkę - sens i spec bliskie 100%
głębokość naciekania myometrium odp: 80 - 70%

wznowa raka endometrium po radiochemioterapii: do roku tkanka włóknista i wznowa wyglądają bardzo podobnie

po roku możliwa lewsza diagnostyka różnicowa

DWI lepsze lub takie samo jak MR z kontrastem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

wysoki SUV w PET dla raka endometrium

A

to czynnik ryzyka wznowy

PET lepszy niż MRI dla przerzutów do węzłów - ale węzeł musi mieć powyżej 5 mm

PET czułość i swoistość 83% i 51%
MRI DWI czułość i swoistość 38% i 96%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

histeroskopia i elektrody monopolarne

i jaki deficyt żeby przerwać zabieg

A

muszą być media nieelektrolitowe

sorbitol, mannitol, 5% glukoaza, glicyna

zabieg przerywamy przy deficycie:

  • 1500 płynów nieelektrolitowych
  • 2500 płynów elektrolitowych
34
Q

czynniki prognostyczne w raku endometrium

A
FIGO
G
LVSI
typ histo
wiek
rasa - czarna
wielkość guza > 2cm
obecność receptorów dla E i P
PTEN
MSI
PIK3CA/mTOR
HER2 (głównie surowicze)
p53
CTNBB1
p16
aneuploidla DNA (złe rokowanie)
trombocytoza
stosowanie METFORMINY
35
Q

PTEN

A

gen supresorowy
mutacja w 83% raków endo typ 1
mutacja –> podziały komórkowe i
zesp. Cowdena - wrodzona mutacja PTEN (10% ryzyko raka endo)
mutacje korlelują z MSI
mutacja w PTEN wpływa na aktywność mTOR - inhibiotory mTOR mają odp u 20-60% zaawansowanych raków endo

36
Q

MSI

A

mikrosatelity - króte powtarzające się fragmenty DNA

mutacje w nich są naprawiane przez geny MMR

37
Q

beta-katenina

A

reguluje szlak WNT-beta-katenina
razem z E-kadheryną odpowiada za połączenia komórkowe

w nowotworach - zwiększona kumulacja beta-katenin
wysoka ekspresja - lepsze rokowanie

38
Q

HE4 w raku endometrium

A

podwyższoene w IA u 44% a w IB u 94%

czułość i specyficzność HE4 w wykrywaniu raka endometriujm 59% i 92%

39
Q

rozrost endometrium i stany przedrakowe raka endometrium

A

Wg WHO 2014 tylko 2 stopnie:

1) rozrost prosty (ryzyko progresji 1%)
2) rozrost z atypią (w innej klasyfikacji EIN)

rozrost z atypią (EIN) - ryzyko progresji 29 - 51%, a 42% ma już raka

EIC - dla raka surowiczego

40
Q

histeroskopia i diagnostyka endometrium

A

bardziej do potwierdzenia niż wykluczenia choroby

lepsza do diagnostyki raka niż rozrostu

41
Q

leczenie rozrostów bez atypii

A
  • obserwacja, zmiana stylu życia
  • najlepiej LNG-IUD (przez 5 lat), ew terapia CIĄGŁA medroksyprogesteron 10-20 mg/dobe lub noretysteron 10-15 mg/24h (min 6 miesięcy)
  • trzeba robić biopsje (co 6 miesięcy, minimum 2 biopsje)
  • histerektomia: gdy nawrót po gestagenach, brak reakcji na gestageny przez 12m, krwawienie dodatkowo
  • RCOG nie zaleca ABLACJI w leczeniu rozrostu
  • działają też inh aromatazy i aGnRH (je można tylklo 6 miesięcy, nie mają rejestracji na dłużej)
42
Q

leczenie rozróstów z atypią (EIN)

A

1) gdy nie chce płodności
histerektomia całkowita (nie LASH, nie morcelacja)
jajniki można zostawić, jajowody nie
później można HTZ z E

2) gdy chce rodzić (zrobić histeroskopię żeby wyklucyć raka)
- IUD-LNG (najlepiej)
- ew gestageny (MPA 400-600/24h, MA 160/24h)
- biopsja po 3 miesiącach (jeśli gestageny po to 2 tyg po krwawieniu):
* odpowiedź kompletna - prawidłowe endometrium
* regresja - rozrost bez atypii
* progresja - z EIN do WDC (well diff. carcinoma - tj G1) lub z WDC do umiarkowanie lub słabo zróżnicowanego raka)
- skuteczność u 60-80%
- po leczeniu biopsje co 3 miesiące - jeśli 2 ok, to co 6-12 miesięc. Jeśli nie chce rodzić to OC

  • jeśli chce być w ciąży (szansa 26-60%):
  • po leczeniu do ART (szczególnie gdy rozrost bez atypii)
  • gdy norma to ciąża naturalna może być
43
Q

Niezgodnosc w Gradingu między skrobaniem a ostatecznym hp

A

nawet 40%

44
Q

ile ma być węzłów usuniętych w raku endo?

A

min 20

wtedy wykrycie przerzutu mieści się w przedziale 80-100%

45
Q

LAP2

A

po laparoskopii przeżycie takie samo, mniej powikłań pooperacyjnych, a śródoperacyjnych takie samo (też u starszych). Też lepsze QoL po 6 tyg

ryzyko konwersji 17-28%. Zal od BMI, wieku. Glównie problem z pozycją Trendelenburga

Patients with clinical stage I to IIA uterine cancer were randomly assigned to laparoscopy (n = 1,696) or open laparotomy (n = 920), including hysterectomy, salpingo-oophorectomy, pelvic cytology, and pelvic and para-aortic lymphadenectomy

brak różnić w OS

46
Q

radioterapia w FIGO I i II ca endometrii - wpływ na OS i PFS

PORTEC1
ASTEC
PORTEC2
analiza SEER

A

wydłuża PFS (opóźnia wznowę w miednicy)
nie wpływa na OS

PORTEC1 i ASTEC: tele vs obserwacja -
PORTEC2: tele (rzadziej wznowa wmiednicy) vs brachy (rzadziej wznowa w pochwie). OS taki sam

analiza SEER: > 21 tyś chorych. Jedynie IB (IC) G3 (WYSOKIR ryzyko) zyskuje wydłużenie OS z teleterapii

W badaniu PORTEC1 (tele vs obserwacja) po 15 latach odsetek żyjących w obserwacji byl wyzszy niż po tele (60 vs 52%, P = 0.14).

47
Q

czy ryzyka wznowy w raku endo

A

wiek
LVSI
G3
naciek mięśniówki powyżej 2/3 grubości

generalnie TELE jest dla grupy WYSOKIEGO ryzyka, dla innych, tylko jeśli nie miały limfadenektomii

48
Q

nieaktualne

A

nieaktualne

49
Q

badanie PORTEC3

A
rak endo:
IB G3
IA,IB i LVSI+
II i III
surowiczy i jasno IB-III

tele vs chemoradioterapia + chemioterapia (tele + cis a następnie 4 x TK)
OS 77% vs 82% (P = 0.034).

ale w analizie podgrup różnica tylko w III i rakach surowiczych

wznowy : distant metastases, w miednicy pojedyncze

50
Q

kliniczna klasyfikacja raka endometrium (FIGO 1971)

dla pacjentek co nie są operowane - tu TNM też jest ok

A
I - ograniczony do trzonu
IA - jama macicy <= 8 cm
IB - jama macicy > 8 cm
II - naciek szyjki
III - poza macicę (pochwa, przymacicza, przydatki)
IVa - pęcherz i odbytnica
IVb - odległe
51
Q

radioterapia i ca endometrii - u nieoperowanych

A

1) samodzielna brachyterapia
- kliniczne FIGO I - sama brachy tylko gdy niskiecryzyko rozsiewu
- HDR 34-50 Gy w 4-5 frakcjach
- 5 letnie przezycia (bez zgonów innych niż z powodu raka) wynoszą 65-85% (gorzej niż chirurgia)

2) tele i brachy (IB G3, surowiczy, jasnokomórkowy, FIGO II) - gdy duże ryzyko meta do węzłów
- łącznie w pkt A lum na guza gdy w MR- 80 - 100 Gy

U pacjentek nieoperowanych jest wyższe ryzyko zgonu z powodów innych niż rak niż z powodu ca endometrii.

52
Q

radioterapia w nawrocie

A

jeśli wcześniej tylko operacja - to mogą dostać radykalną radioterapię z intencją wyleczenia

53
Q

mięsakorak macicy

A

chemioterapia:
1) karboplatyna i paclitaxel - dłuższy PFS, OS dłużny nieistotnie. ASCO 2019

2) ifosfamid i paclitaxel - dotychczasowy standard.

54
Q

Chemio + radioterapia w raku endometrium

  • w raku endo wysokiego ryzyka: tele czy chemioradio?
A

1) ILIADE/MANGO i NSGO-EC/EORTC - tele vs chemio+radio (FIGO IB G3 i >)

chemio+radio:

  • wydłuża PFS i OS (cancer specific)
  • zmniejsza ryzyko wznowy
  • zmniejsza ryzyko zgonu
  • ale to glownie analizy retrosepekrywne wiec nie jwst rutybowo zalecana w IB G3

4 kursy chemii. Nie wiadomo czy przed radio czy po radio

2) PORTEC 3 (radio vs chemio+radio) -
- wydłuża PFS
- OS wydłużone - głównie w III i serous

3) Badanie GOG 258 (FIGO III-IVa z ch. resztkową < 2cm)- chemia vs chemio+radio
- przeżycia bz
- mniej toxo w chemii
- mniej wznów odległych w chemii
- czyli raczej sama chemia preferowana

4) badanie GOG-249

rak endo IB G3, II, surowiczy i jasnokomórkowy
brachy + chemia vs tele
OS bz

55
Q

rozsiany rak endometrium lub przerzuty

A

Jeśli G1/G2 (i obecne receptory) - preferwane hormony. A chemioterapia przy progresji

Jeśli inny lub large volume metastases - to chemioterapia: TK lepsze niż doksorubicyna/cisplatyna/paklitaxel
GOG209.

Gdy dwulekowy p/wskazany, to monoteraipa : paclitaxel, cisplatyna, karboplatyna lub doksorubicyna

można rozważyć dodatkowo hormony. Nawet 1/3 raków G3 ma receptory dla progestagenów

56
Q

chemioterapia II linii w zaawansowanym lub nawrotowym raku endometrium
(jeśli jako Ist linię dostała TK)

A

nawrtót do 6 miesięcy - nie odpowiadają na II linię chemioterapii

> 6 miesięcy - odpowiedź u ok 25%, wydłużenie PFS i OS. Rodzaj cytostatyku nie miał większego znaczenia. Do wyboru:

  • NAJLEPIEJ: antracykliny (doksorubicyna)
  • paclitaxel weekly
  • gemcytabina
  • topotekan
  • cylofosfamid
  • 5 FU
57
Q

hormonoterapia raka endometrium

A

ekspresja ER i PR związana - regulują się wzajemnie

najlepsza odpowiedź na gestagen i tamoxiphen gdy ERalfa+

część z PR nie odpowiada na hormony, a część bez PR odpowiada

dobrze zróżnicowane, niskie figo i dioploidalne - zwykle mają PR

58
Q

zaawansowany lub nawrót rak endometrium i terapia gestagenami

A

odpowiedz u 20% leczonych paliatywnie

150-300 mg octanu medroksyprogesteronu na dobę (terapia niskodawkowa) w 3 dawkach

lub 160 mg octanu megestrolu (w 2 dawkach)

po 3 miesiąchach kontrola - gdy brak odpowiedzi –> chemioterapia

więcej odpowiedzi na gestageny gdy dodatkowo tamoxifen, ale:

  • częściej zakrzepica
  • nie przekłada się na OS
59
Q

zaawansowany lub nawrót rak endometrium i terapia hormonalna inna niż gestegeny

A

tamoxifen w monoterapii- odpowiedź u 22%

tamoxifen i MPA/MA - odpowiedz u 30% - ale bez
wpływu na OS w porównaniu do samych gestagenów

inh. aromatazy - niezalecane, odpowiedzi < 10%
aGNRH - też kazuistyka, ale można gdy zakrzepica
danazol - niestkuteczny, dużo niepożądanych

w badaniach klinicznych:

  • onapriston - angatognsta rPR
  • endoksyfen - pochodna tamoxifenu
60
Q

program do analizy ryzyka w raku endometrium

A

ProMisE - proactive molecular risk classifier for endometrial cancer

61
Q

leki badane w raku endometrium

A

zoptarelina-doksorubicyna (koniugat)
iksabepilon (pochodna taxanów)
bewacizumab - MITO-2 = wydłużenie PFS gdy dawany z TK
inh. kinaz tyrozynowych - (sunitynib, sorafenib, lenwatyni, dowitynib) - bez szału

anty EGFR (erlotynib, gefitynib, cetuksymab, trastuzumab) - tylko II faza

inhibitory mTOR (ewerolimus, temisirolimus ridaforolimus, rapamycyna)- teoretycznie efektywne w mutacjach PTEN

aty PD-1, PD-L1, CTLA-4
pembrolizumab (anty PD-1) - dobre odp w pacjentek z niedoborami MMR

Metformina

62
Q

metformina i rak endometrium

A

kobiety na metrforminie rzadziej mają endo ca
metformina:
- hamuje proliferację
- wpływa na szlak mTOR

istotnie mniejsza umieralność u kobiet z ca endo stosujących metforminę (retrospektywne badania)

gdy fertility sparing: MPA + metformina - dobre efekty (małe badania)

63
Q

QoL w raku endo

A

limfadenektomia istotnie zmniejsza QoL
laparoskopia - lepszy QoL po 6 miesiącach
po radioterapii na miednice dużo gorsze QoL
lepsze QoL jeśli pójdzie pracowac

64
Q

HTZ w raku endometrium

A

nie ma dobrych badań wskazujących, że jest to bezbieczne lub niebezpieczne. Jedno badanie randomizowane 1200 pacjentke - nieistotnie większe ryzyko wznowy i zgonu, ale follow-up 3 lata

ACOG i RCOG mówią, że mozna:

  • u kobiet niskim ryzykiem wznowy
  • po 1 roku od leczenia
  • zawsze indywidualnie
65
Q

skryning raka endometrium

A

kobiety z otyłością, PCO, cukrzycą, niepłodnością - co roku USG tv i bad gin

66
Q

gdy rozpoznany ziarniszczak

A

trzeba zweryfikować endometrium - np biopsja

jeśli biopsja ok - to nic dalej nie trzeba

67
Q

rak jajnika i planowany fertility sparing

A

przy zabiegu zrobić biopsję endometrium

68
Q

rak piersi i przyjmuje tamoksyfen

A

nie ma wskazań do badań, jeśli nie ma objawów

69
Q

minimalne badania przed kwalifikacją do operacji raka endometrium

A

i) badanie kliniczne, wtym ocenę węzłów PACHWINOWYCH
ii) badanie we wziernikach;
iii) badanie dwuręczne;
iv) badanie per rectum;
v) USG jamy brzusznej;
vi) USG przezpochwowe, ew– USG transrektalne,
vii) ocenę ryzyka wystąpienia zespołu Lyncha
viii)wtym uzupełnienie badań immunohi-
stochemicznych ukobiet przed 45.rokiem życia, jeżeli
mamy prawdopodobny stopień FIGO Ioraz nie pla-
nujemy usuwać jajników.

70
Q

rak endometrium typ I, prawdopodobnie FIGO I

A

1) preferowana intra i ocena naciekania mięśnia i szyjki macicy i wtedy decyzja o węzłach
2) a jak nie można 1, to MRI lub eksperckie USG przed operacją

71
Q

Warianty kliniczne wysokiego prawdopodobieństwa zespołu Lyncha (HNPCC)

A
  1. Pacjentki z rakiem endometrium lub rakiem jelita grubego ze stwierdzoną niestabilnością mikrosatelitarną lub wykrytym w badaniach immunohistochemicznych
    BRAKIEM ekspresji białek MLH1, MSH2, MSH6, PMS2
2. Pacjentki z krewnym pierwszego stopnia, który zachorował na raka endometrium lub jelita grubego przed 60. rokiem życia albo ma udokumentowaną  
przez genetyka (profesjonalne poradnictwo genetyczne) przynależność do rodziny z zespołem Lyncha
  1. Pacjentki, których krewny pierwszego lub drugiego stopnia jest nosicielem mutacji w genach mutatorowych
72
Q

Rekomendowany udział chirurgii, chemioterapii, radio-
terapii ihormonoterapii wprocesie leczenia pierwotnego
raka endometrium zgodnie z(EBM) wynosi :

A

84%, 20,8%, 46% i0,2%

73
Q

zakres limfadenektomii w raku endometrium

A

jeśli trzeba robić to miednice i okołoaortalne do lewej żyły nerkowej

74
Q

wartownik w raku endometrium

A

technet, błękit lub ICG
powierzchowne (1-3 mm) i głębokie (10-20) na 3 i 9 godz

gdy nie ma po jednej stronie - to limf medniczna z tej strony

tylko FIGO I - wg PTGO gdy niskie ryzyko meta do węzłów

waży ultrastaging - gdy obecne izolowane komórki nowotworowe bez mikro i makroprzerzutów to oznaczamy jako pN0(i+)

75
Q

wartownik i meta do węzłów w raku endo - gdzie

A

naczynia chłonne przechodzą nad więzadłem pępkowym, i wartownik najczęsciej przyśrodkowe od zewnętrznych, nad t. biodr wew i w górnym rejonie otworu zasłonowego

2 miejsce - to region przedkrzyżowy

76
Q

Laparoskopia w raku endometrium wg PTGO

A

zalecana w FIGO I gdy niskie i średnie ryzyko meta do węzłów (czyli do IB G1/G2 i IA G3)

do rozważenia w IB G3 i II (wg NCCN tu też laparoskopia)

zalecana głównie u otyłych

77
Q

obserwacja po leczeniu wg PTGO

A

podmiotowe, przedmiotowe ginekologiczne i CYTOLOGIA…
co 3 miesiące przez 2 lata
co 6 miesięcy do 5 lat
później raz do roku

78
Q

zespół Lyncha - diagnostyka

A

kryteria rozpoznana: Amsterdamski I i II, Bethesda i kryteria kliniczne

rozpoznanie: kliniczne. Testy genetyczne zróżnicowane bo wiele mutacji - niepraktyczne

79
Q

badania kontrolne w raku endometrium wg FIGO

A

IA G1/B2 - co 6 miesięcy w pierwszym roku, później co roku
IA G3, IB-II - co 3 miesiące w pierwszym roku, co 6 miesiące do 5 lat, następnie raz na rok

IIIA i nieendometrioidalne - co 3 miesiące w 2 latach, co 6 miesiące do 5 lat, następnie raz na rok

80
Q

rak endometrium < 60 rż - leczenie pooperacyne

A

Przed 60 rż

Pośrednie ryzyko - IB G1/G2 LVSI (-) - można tylko follow up

pośrednie wysokie - IA G3 oraz IB G1/G2 LVSI+ ale węzły ujemne - można tylko follow up