czesc ogólna Flashcards

1
Q

epidemiologia

A

endo 6500 - zgony 1700, 5letni OS - 77%

jajnik 3700 - zgony 2800 - 37%

szyjka 2700 - zgony 1700 - 55% (Europa 65%)

srom 581 - zgony 315 - 45%

pochwa 100 - 60 - 45%

szczyt 65-69 rz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

zachorowani i zgony - kolejność

A

zachorowania:
piers, pluco, jel grube, trzon, jajnik

zgony:
pluco, piers, jel grube, jajnik, trzusta, żołądek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

intra w borderlinach

A

nawet w 30% nie trafiona

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

polimorfizmy których genów odpowiadają za skłonność do nowotworzenia

A

1) geny odp. za usuwanie i metabolizowanie czynników rakotwórczych
2) geny naprawy DNA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

driven genes

A

np TP53

towarzyszące geny to tzw passanger genes

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

MSI

A

niestabilność mikrosatelitarna (ang. microsatellite instability, MSI), czyli zmiana długości alleli powstała w wyniku zwiększenia lub zmniejszenia liczby powtórzeń nukleotydowych.

Mikrosatelity to krótkie sekwencje DNA w kodującym i niekodującym. Gdy sa błędy replikacji, to powstają wydłużenie mikrosatelit. Te błędy są naprawiane przez geny MMR (missed matched repair). Czyli wady MMR –> powodują MSI –> a MSI odpowiada za występowanie nowotworów.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

LOH - utrata heterozygotyczności

A

dotyczy genów suppresorowych DNA, np RB1 czy BRCA1

najpierw są 2 geny i jest ok, później jest jedna mutacja (lub człowiek rodzi się z jedną mutacją - wrodzone BRCA1 mut carrier) i mamy heterozygotyczność.

mutacja w drugim genie supresorowym –> to LOH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

limit Hayflick’a

A

poziom pewnej liczby podziałów po którym komórka przestaje się dzielić

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

kadheryny i EMT

A

kadneryna E - epitelialna, w kom nablonkowych

kadheryna N - neuronalna (mezenchymalna) - wzrasta w kom. mezenchymalnych

EMT - spada kadheryna E a wzrasta N

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

mutacje somatyczne i konstytutucyjne

A

konstytucyjne = germinalne

somatyczne - w konkretnej komórce

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

BRCA1/2 , zesp Lyncha, zesp. Li Fraumeni - to zespły dziedziczone autosomalnie dominująco

A

dominująco, bo z dzieci osoby chorej 50% bedzie miało gen zmutowany i tym samym większe ryzyko zachorowania

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

krzywa Gompertza

A

w miarę wzrostu masy guza zwalania się jego proliferacja - dlatego chemia jest skuteczna na początku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

cykle podziału komórkowego

A
interfaza - przygotowanie
- G1 - synteza RNA, synteza białek
- S  - synteza DNA
- G2 - synteza RNA, synteza białek
mitoza - podział

G0

W G2 i M najbardziej wrazliwe na RT

cykl komórkowy regukulją cykliny i kinazy zależne od cyklin

leki działające fazowo specyficznie: antymetabolity, bleomycyna, inh. mikrotubul

leki niezależne od fazy cyklu: antybiotyki, leki alkilujące

niezależne od cyklu (ntrozomocznik, chlorambucyl, busulfan)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

MDR i oporność na chemioterapeutyki

A

gen MDR koduje białko P-170

to rodzina 48 białek

wyrzucają leki na zewnątrz komórki

poszukiwane są specyficzne inhibitory tych białek: np tarkwidar, zosukwidar, diarylimidazol

na funkcje P-170 wpływa też tamoksifen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Eras i przygotowanie jelit

A

Laparoskopia - nie zaleca

Laparotomia i laparotomia z reswkcja jelit- same mechaniczne przygotowanie nic niw daje i jesli ma byc stosowane to z doustnym antybiotykiem

p.o. erythromycin 500mg plus neomycin 500mg every 4h, three times: at 1 p.m., 3 p.m., and 8 p.m.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

PreOp

A

2h orzed operacja 100 ml z weglowodanami (50 kcal)

Zmniejsza insulinoopoenosc, poprawia samopoczucie, hamuje katabolizm bialwk,

Lekkie posilki do 6h przed op

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Eras i kontrola glikemii

A

W okresie okoloop. Glikemia < 200

Robic skreening wszystkich operowanych w kier cukrzycy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Diets po op wg ERAS

A

W ciagu 24h regularna diete
Stosowac diwte wysokobialkowa
Suplementacja argininy i dieta immunostymulujaca sa prawdopodobnie korzystne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Zapobieganie post op ileus wg ERAS

A

Picie kawy
Rzucie gumy
Normowolemia
Ograniczona podaz opioidow

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Sars cov2 zal ptgo

A

Stosowac monoterapie zamiast terapii wielolekowej

Umieralnosc chorych nowotworowych na Covid 39% vs 8% pop ogolna

Szybciej profilaktyka goraczki neuteopenicznej:

  • juz u tych z grupy posredniwgonryzyka 10-20%
  • gdy wczesniej obserwowano <1tys leukocytow

Bez obchodow

Raczej Laparotomia niz Laproskopia - mniejsza dyspersja gazow

Operowac zeby na oionie nie lezaly

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Covid i ptgo zal cz 2

A

Raczej cgemia neoadjuwantowa
Unikac Dose dense i HIPEC

Hormony zamiast chemii przy low grade ser ovca

Olaparib kontrola co 3 miesiace

Raczej EP niz BEP

Teratoma immaturom Figo I g2/g3 - moze byc tylko obs

Rak endo IA - G1: mozna hormony i operacja pozniej

W grupie endo srwdniego i wysokowgonryzyka preferowany jeat Wartownik

Endo FIGO III i IV - od razu chemia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Radioterapia - jakie promieniowanie najczeaciej

A

Megawoltowe fotonowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Budowa jamy brzusznej

A

mięśien skośny zewnetrzny
mięsień skośny wewnętrzny
mięsień poprzeczny brzucha
mięsień prosty - ma pochewkę, poniżej pępka ma tylko przednią

tętnica nabrzuszna dolna i górna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Waginoza bakteryjna

A

Lecxyc metronidazolem przez 5 dni przed zabiegiem

Przy nieleczonej 25% ryzyko zakazenia pochwy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Przetoki pecherzowo-pochwowe a rodzaj histerektomii

A

Vaginalna 0.02%
TAH 0.1%
TLH 0.22%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

rekomendowane zamknięcie powłok

A

wszystkie warstwy poza skórą, szew ciągły, jednowłóknowy, długość nici do rany 4:1 (1 cm w bok i skok co 1 cm)

szew ciągły: większa wytrzymałość, rzadziej przepukliny i rozejścia, rzadziej krwiaki jest tańszy

najlepiej szew wolnowchłanialny

podskórna - szyć gdy powyżej 2 - 2.5 cm

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Laparoskopia i rak jajnika

A

ESGO dopuszczaja laparoskopie w aparent FIGO I ca ov

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Przebieg moczowodu

A

Krzyzuje po str

  • prawej - biodrowa zew
  • lewej - biodrowa wspolna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Conoddziwlanprzestrzen okoloodbytnicza od okolopecherzowej

A

Przymacicza (t maciczna)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

miara heterogenności guza

A

index Shannona

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

teleradiotrapia dziś

A

to prawie wyłącznie akceleratory liniowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

definicje w teleradioterapii i brachyterapii

A

TELETERAPIA
calkowita objętość guza (Gross TV) - tam gdzie guz
kliniczna objętość leczona - tam gdzie mogą być mikroprzerzuty (CTV)

planowana objętość leczona (PTV) - guz nowotworowy, margines zdrowy (CTV) z uwzględnieniem ruchomości narządów i niedokładności związanych z ułożenie pajenta na stole. W PTV ma być dawka terapeutczna (takie pyt!)

objętość leczona - TV - o PTV powiększone o miejsca które są naświetlane, żeby w PTV była dawka jednorodna

IV - objtość napromieniowana - to dodatkowo zaznaczone miejsca gdzie są zdrowe narządy które też dostają promieniowanie

BRACHYTERAPIA
objętość leczona - TV - to PTV w teleradioterapii
objetość referencyjna - RV - to jak TV w teleradioterapii (czyli TV + to co jes dodatkowo naświetlane aby TV było jednorodne)
objętość napromieniowania - IV - to co faktycznie dostaje

GTV - gross tumor volume - tam gdzie guz
HR CTV - high risk clinical target volume - guz i pozostała część szyjki - tu ma być łącznie 80-90Gy
IR CTV - intermediate risk CTV - margines - tak jak kliniczne zaawansowanie. To jest HR-CTV z marginesem: przednie i tylne to pęcherz i odbytnica. Dogłowowy to 1-1,5 cm, oraz 0,5 w kierunku przedniotylnym i 1 cm w kierunku przymacicz. Tu ma być łącznie min 60 Gy.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

brachyterapia

A

HDR - wysokie dawki, frakcje trwają kilka minut
PDR - puls dose, trwa kilka - kilkanaście godzin, tkanki zdrowe lepiej tolerują. To np cogodzinne pulsy po 10 minut
LDR - to prawie wyłącznie implanty stałe, np w prostacie

brachyterapia na punkt A - ale obecnie częściej brachyerapia 3D

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

punkt A i B

A

Punkt A - 2 cm bocznie o sondy w jamie macicy i 2 cm powyżej aplikatora w pochwie, co
anatomicznie odpowiada przecięciu tętnicy macicznej z moczowodem.

Punkt B - 3 cm bocznie od punktu A, w przestrzeni zaotrzewnowej obejmującej naczynia i węzły
chłonne miednicy mniejszej.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

dawki biologiczne w radioterapii

A

opisują efekt biologiczny w guzie, który jest zależny od dawki i sposobu frakcjonowania

typowy schemat 50,4 Gy + 28 Gy = 78 Gy, co biologicznie odpowiada 90 - 107 Gy (w zal od schematu leczenia)

np.; HDR 5 x 6 Gy = 30 Gy (obecnie stosowany w szyjce), co odpowiada 40 Gy w LDR w punkcie A

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

narządy krytyczne (pęcherz i odbytnica)

A

powinny otrzymać max 80% dawki leczniczej

dawki biologiczne nie powinny być większe jak 90 Gy w pęcherzu (60-70 Gy normalnie) i 70 Gy w odbytnicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

indeks terapeutyczny

A

Stosunek odsetka miejscowo wyleczonych guzów po danej dawce do odsetka późnych powikłań popromiennych po tej samej dawce.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

nowoczesna radioterapia konformalna (dostosowawcza)

A

IGRT - image guided RT - obecne standard, badania obrazowe przed każdą frakcją.

MLC - multileaf collimator (IMRT)- głowica się nie rusza, tylko ruszają się listki kolimatora. IMRT modulacja intensywności - są różne moce wiązki. IMRT zmniejsza dawę w narządach krytycznych o 10-30%

VMAT - wielołukowa technia dynamiczna - kolimator i po łuku

tomoterapia - głowica się obraca wokół (jak w tomografii) i listki kolimatora się ruszają

radiotrapia z opcja bramkowania oddechu (GATING, 4D-IGRT)

radiotrapia adaptacyjna - przed każdą frakcją zmiana pola w celu dopasowania do zmieniających się warunków

radioterapia protonowa i jonami węgla - na nowotwory o niskiej promieniowrażliwości

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

rodzaje promieniowania w radioterapii

A

Teleterapia

  • promieniowanie elektronowe (beta)
  • promieniowanie fotonowe (fala elektromagnetyczna tj: tu zaliczamy:
  • promieniowanie X, rengenowskie)
  • promieniowanie gamma - wyższa częstotliwość
  • promieniowanie protonowe (nowość)

Brachyterapia
- iryd (192, najczęściej w HDR), cez - tu promieniowanie gamma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

jak działa radioterapia

A

promieniowanie powoduje jonizcję komórek (faza fizyczna) –> tworzą się wolne elektrony i ładunek elektryczny,

faza chemizna - rekacje między zjonizowanymi atomiam i cząsteczkami. Głównie radioliza wody (wolne rodniki wodorowe i hydroksylowe; one dłużej żyją w środowisku bogatym w tlen)

faza biologiczna - reakcje chemiczne między białkami, aminokwasami, enzymami itp prowadzą do uszkodzenia DNA

radioterapia najsilniej działa w fazie G2 i Mitozie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

skóra i radioterapia

A

toleruje dawkę 55-70 Gy
ale obecnie stosowane przyspieszacze powodują że największa dawka jest 1,5 - 3 cm poniżej skóry

megavoltowe najbezpieczniejsze dla skóry

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

promieniowanie fotonowe vs elektronowe

A

fotonowe wnika głęboko

elektronowe płytko - ale często stosowane jako boost

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

dawkowanie radioterapii paliatywnej

A

20 Gy w 5 frakcjach
30 Gy w 10 frakcjach
pojedyncze frakcje po 8 Gy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

dawka w PTV - planning target volume

A

powinna wyności 95-107% dawki zaplanowanej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

dawki w narzadach krytycznych

A

nie może przekraczać dawki tolerancji

minimalna dawka tolerancji TD 5/5 - 5% ryzyko ciężkich powikłań w ciągu 5 lat - to jest faktyczny punkt odcięcia

wyjątek to rdzeń kręgowy - ty odsetek powikłań powinien być mniejszy niż 1%

[maksymalna dawka tolerancji TD 50/5 - 50% ryzyko ciężkich powikłań w ciągu 5 lat]

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

brachyterapia

A

śródtkankowa - nabijamy guza, np w szyjce

śródjamowa - do pochwy, po usunięciu macicy

do planowania USG, KT i MR

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

cytostatyki o charakterze radiouczulacza

A

cisplatyna, doksoribycina, 5-FU, gemcytabina, bleomycyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

udział radioterapii w leczeniu raków narządu rodnego

A

syzjka - 60%
endometrium 46%
rak jajnika - 4%
srom - 34%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

kiedy rozpocząć tele po operacji

A

3-6 tyg

i nie powinna trwać dłużej jak 8 tyg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

rodzaje tkanek z uwagi na mechanizm rekacji na promieniowanie

A

tkanki hierarchiczne - macierzyste, przejsciowe, dojrzałe, np naskóek, błona śluzowa pp, szpik, komórki płciowe. Tu głównie wczesne odczyny, które ustępują

tkanki elastyczne (F) - jeden rodzaj komórek, które się dzielą. Skóra właściwa, tk łaćzna, śródbłonek, tkanka glejkowa, komórki nerek i wątroby. Wolne podziału, uszkodzenia się kumuluą. Tu głównie późne odczyny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

wczesne i późne odczyny popromienne - granica czasowa

A

6 miesięcy

wczesne 60-80% napromieniowanych
późne 20-50%

najczęściej z przewodu pokarmowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

skala odczynów popromiennych

A

RTOG/EORTC (wczesne i późne)
G 0 - brak
G5 - zgon

Skala LENT SOMA - tylko późne odczyny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

narządy krytyczne w ginekologii

A
jel cienkie
jel grube
pęcherz
końcowe odcinki moczowodów
nerki
główki kości udowaych
rdzeń kręgowy 
szpik kostny
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

poziom Hgb przy radioterapii

A

min 10 g%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

amifostyna

palifermina

A

zapobiega neuro i ototoksyczności wywołanej przez cisplatynę i suchości jamy ustnej po radioterapii

palifermina - cz wzrosty keratynocytów, lek osłonowy, w trakcie badań

56
Q

ryzyko nowotworu wtórnego u osoby po radioterapii

A

o 15-20% większe niż w populacji ogólnej

białaczki - najczęściej 5-9 lat po radioterapii. Lite później

w miednicy większe ryzyko wszystkich nowotworów, poza rakiem SZYJKI

częściej nowotwory wtórne po rakach tytoniozależnych (tj szyjce i pęcherzu i HPV-zależnych. Bo wspólna etiologia

57
Q

SERM i antagoniści receptora estrogenowego

SERM - wszystkie zapobiegają osteoporozie poza TORAMIFENEM

A

1) SERM I gen:
a) tamoksifen
tamoksifen obniża stężenie anastrozolu o ok 25%
gestageny zwiększają poziom tamoksifenu
TAM zwiększa ekspresję receptorów dla gestagenów
uderzenia gorąca, wzrost 3-8 razy ryzyka raka endometrium, zakrzepica
zmniejsza ryzyko osteoporozy

b) toremifen
taki jak TAM, ale zwiększa ryzyko osteoporozy

2) SERM II gen:
a) raloksyfen
korzystnie na kości,
mała skuteczność w leczeniu raka piersi
nie wpływa na macicę
nie powoduje zakrzepicy

b) arzoksyfen
najsilniejszy na kosci
antagonistycznie w endometrium
w piersi jak TAM

3) SERM III gen: bezedoksyfen, pipindoksyfen, lasofoksyfen

58
Q

leczenie hormonalne

A

1) SERM
2) antyestrogen - Fulwestrant
3) Inhibitory aromatazy - amiglutetynim, letrozol, anastrozol, eksemestan
4) aGnRH
5) androgeny - fluoksymesteron
6) analogi somatostatyny - oktreotyd - to na biegunki

59
Q

antagoniści receptora estrogenowego - fulwestrant (Faslodex)

A

czysty antyestrogen, we wszytkich tkankach
raz w miesiącu, im
przy progresji ER+ raka piersi
tak skuteczny jak IA
badania w raku endo w I i II fazie - skuteczny

60
Q

Inhibitory aromatazy

aromataza przemienia

  • androstendion do estronu
  • testosteron do estradiolu
A

I - niestereoidowe
aminoglutetymid - niespecyficzny, niestosowany

letrozol i anastrozol

  • I rzut po menopauzie w przerzutowym raku piersi
  • II rzut po TAM w raku piersi
  • LG-ESS
  • też w zaawansowanym raku jajnika (niezależnie od estrogenów)
  • osteoporoza, objawy wypadowe
  • trzeba bisfosfoniany przyjmować
  • letrozol - ryzyko miążdżycya (anastrozol niby nie)

II - steroidowe - eksemestan

  • III rzut w raku piersi
  • zapobiega osteoporozie
  • lekkie działanie androgenowe - trądzik
  • korzystnie na profil lipidowy
61
Q

megestrol (MA) i medroksyprogesteron (MPA)

A

wskazania:

  • przerzutowy rak endometrium
  • przerzutowy rak piersi (faktycznie tak jest)
  • kacheksja nowotworowa lub w AIDS

zwiększają ryzyko zakrzepicy

MPA - w niskich dawkach (5-10 mg/24h), można dawać jako łagodzenie objawów wypadowych u chorych na raka sutka lub raka endometrium

62
Q

fulvestrant vs IA

A

generalnie fulvestrant jest trochę bardziej skuteczny, ale pacjenci go nie chca, bo podawany domięsniowo

między IA (letrozol, anastrozol, eksemestan) - różnic praktycznie nie ma

63
Q

najczęstsze miejsce uszkodzenia moczowodu

A

niby pod więzadłem lejkowo-miednicowym

64
Q

przetoka pęcherzowo pochwowoa - metoda Latzko

A

rozpoznana do 72h - zaopatrzenie od razu

korekcja od strony pochwy - najczęściej metod Latzko (na cewniku Foleya wycięcie przetoki) - można przetokę wzmocnić płatem Martiusa (z mięśnia opuszkowo-jamistego)

cewnik wystarczy na 7-10 dni

65
Q

leczenie przetok pęcherzowo-pochwowych

A

(prosta, < 5mm) - cewnik na 2-4 miesiące. 15% wygoi się samo

korekcja = wycięcie i zeszycie, dwuwarswowe)

prostą można korygować po 4-6 tygodni
złożoną (>5-15 mm) - po 6-12 tyg)

przetoki popromienne - korekcja po 4-12 miesiącach
cęsto wymagane są dodatkowe płaty (siec, mięsnie: odwodziciel uda, prosty brzucha, smukły uda, pośladkowy większy, opuszkowo-jamistego, płat włóknisto-tłuszczowy z wargi sromowej większej)

66
Q

Leczenie poradiacyjnych uszkodzen moczowodu

A

Zwykle ureteroILEOcystostomia

67
Q

przetoka pęcherzowo pochwowoa - metoda O’Conora

A

to technika Brzuszna: dla rozlełych przetok pęcherzowo pochwowych i dla przetok po radioterapii gdy nie ma dostępu od strony pochwy

często wszysany płat sieci-większej

68
Q

DVT

A
4-20% z rakiem
druga przyczyna zgonów
DVT po zabiegu z powodu now gin 7-45%
zatorowość płucna 1%
największe ryzyko - 3 miesiące od rozpoznania

zakrzepica idipatyczna - 10% ryzyko że ma nowotwór

największe ryzyko - rak jasnokomórkowy jajnika

Leczenie i profilaktyka. Podstawa to LMWH. Antagonisci wit K mogą być w terapii przedłużonej. Non-K wit antykoagulanty - mało badań

69
Q

hipertermia

A

całego ciała
umiarkowana 38.5 - 40.5 st C
ekstremalna 40.5 - 43 (niby od 42 jest istotna)

regionalna
41.6 - 43
ablacja > 46 st c

metaanalizy wskazują na korzyści z hipertermii w połączeniu z radioterapią i radiochemioterapią - wydłużenie OS

dziala lepiej im niżse pH tkanki.
Wysoka temp degraduje E6 w raku szyjki

70
Q

Rzadkie raki szyjki

A

1) neuroendokrynne - wszystkie rokują b źle. Najgorzej rakowiak i z kom olbrzymich
- drobnokomórkowy
- rak z komórek olbrzymich
- rakowiak

chemia Cisplatyna i Etopozyd. też TK. Chir i radio

2) adenosquamous carcinoma
- niska eskpresjia ARID-1 (inaczej niż w plaskim i gruczolowym)
- zw z HPV 16 i 18
- złe rokowanie

3) glassy cell carcinoma - to podtym adenosuamous ca
- b złe rokowanie
- 45% ekspresja HER2-neu

71
Q

czynniki ryzyka lymphocele

ok 25 - 50%
zwykle po stronie lewej (tu więcej węzłów)

A
rak
izolowana limfadenektomia miedniczna
laparotomia
>45 wezłów
przeruzty do węzłów
radioterapia
chemia
72
Q

przerzuty do węzłów chłonnych okołoaortalnych w nowoworach gin

A

częściej przerzuty do samych okołoaortalnych niż samych miednicznych (“w jajniku”)

jajnik

  • okołoaortalne górne po str L (40%)
  • między VC a A (30%)

szyjka
- do aorty - 12% - głónie okołoaortalne dolne (poniżej t. krezkowej dolnej)

rak endo

  • G1 - 3-5%
  • G3 20%
73
Q

powikłania limf okołoaortalnej

A
5-8%
limfocele 88% do 30 dni, po roku 21%
obrżęk limfatyczny 8 - 17%
niedrożność jelit 5%
zakrzepica 7%
74
Q

wczeply w rany po laparotomii i miejsca po troakarach w laparoskopii

A

laparotomia 1%

laparoskopia 1-3%

75
Q

Przeciwskazania do cytoredukcji raka jajnik

A

minimum 1 m jel cienkiego musi zostać (nie skraćac powyżej 25-30%)

zajęcie trójkątu pęcherza wymaga jego całkowitej resekcji

zajęcie więzadła wątrobowo-dwunastniczego

stomia protekcyjna gdy: wiecej niż 2 zespolenia

76
Q

techniki cytoredukcyjne

A

preparowanie tylnej powierzchni wątroby - uwaga na żyłe głowną dolną i żyły płata ogoniastego

resekcja więzadła obłego wątroby - ono dochodzi do samej wnęki wątroby. Jest ryzyko uszkodzenia głównie lewej żyły wątrobowej.

5 stopni nacieków na jelito cienkie (Bijelic). 1 - ścinamy nożyczkami Mayo, 2 - przeciwnie do krezki, do mięśniówki, 3 - przeciwnie do krezki, trzeba wyciąć pełnąścianę 4 - można wyresekować, ale przy krezce, więc uważac na naczynia; 5 - trzeba resekcję segmentu zrobić.

77
Q

rodzaj resekcji odbytnicy przy MPE

powikłania przy radykalnej chirurgii ok 15-20% - akceptowalne

zgon okołoopercyjny - do 30 dni - 2,8%
umieralność 3 misięczna - 3,7 - 5,7%

A

nadźwigaczowa resekcja, z conajmniej 6 cm odcinkiem odbytnicy

zwieksza szanse na CC 0 to 80%

resztki w Douglasie przy second-look: 5% vs 40

Kryteria odstąpniena od MPE (cytoredukcji)

  • brak szans na NGR lub GR-1
  • naciek dróg żółciowych, głowy trzusti i 12-tnicy
  • naciek w sieci mniejszej na t. żołądkową lewą
  • naciek w okol t. krezkowej górnej
  • naciek skracający krezkę
  • naciek proksymalnej cz. jelita cienkiego
  • nieresekcyjny naciek węzłowy
  • naciek w trójkącie pęcherza i dystalnych odc. moczowodów (względnie)
  • limfadeneopatia powyżej żył nerkowych (wg Markowskiej)
  • rozległy naciek przepony (wg Markowskiej)

MPE nie opłacalne gdy

  • > 75 rż
  • ASA III i IV
  • albuminy przed op < 3 g/l (norma od 3.5 - 5)

rokowanie pogarsza toczenie KKCz

78
Q

zachyłki otrzewnoej

A

w dolnej części jamy brzusznej:
przyokrężniczy, zakątniczy, krętniczo-kątniczy, miedzyesowaty, dolny otrzewnej (Douglas)

w nabrzuszu:
otwór sieciowy
zachyłek śledzionowy, górny torby sieciowej, podprzeponowy,

79
Q

płat Boariego i w czasie cytoredukcji

A

wg Wicherka, gdy trzeba robic płąt Boariego to nie jednoczasowoa z cytoredukcja. Zrobić to po chemioterapii

80
Q

kiedy albuminy podawać, KKCz i FFP?

A

przy < 2 g/l
przed MPE na 2-3 dni przed zabiegiem dać żywienie pozajelitowe

KKCz - gdy Hgb < 9 g/l

FFP - gdy wydłużone APTT i INR

PLT < 100 tyś - 3 x 10m gm prednizonu 2 tyg przed operacją

81
Q

powikłania po MPE

A

wszystkie do 10%

poza rozejście i zakażenie rany - ok 20%

profilaktyka antybiotykowa: metronidazol 6 dawek + cefamandol - 8 dawek

gdy trwa > 5 h - powtarzane dawki

gdy wydostanie się treść jelitowa- jednorazowo 80 mg genty

82
Q

zespolenia

A

3 fazy : zapalna (do 4 dni), proliferacyjna (do 14 dnia), naprawcza - ponad rok

szwy do zespolenia - 3 tyg trzymające, a wchłaniające 56 - 70 dni

unaczynienie odbytnicy: t odbytnicza:

  • górna (z TKD)
  • środkowa - z biodrowej wew
  • dolna - z t. sromowej

zespolenie krętego z poprzecznica - najczęściej koniec do końca. Nacina się na brzegy przeciwkrezkowym jel krete zeby było szersz

83
Q

Przerzuty do wątroby

A

synchroniczne - rozpoznane razem z rakiem
metachroniczne (one rokują lepiej)
- wczesne - do 12 miesiecy
- pożne - po 12 miesiącach

rokowanie po metastazektomii z wątroby - 5 letnie OS 36%. Najkorzystniej: jajnik , pierś, macica

now gin. po metastazektomi z wątroby - 5 letni OS 35-50%

dobrze jak nie ma innych przerzutów. A jeśli są to do kości, bo te można dobrze kontrolować radioterapią

84
Q

granice resekcji wątroby

A

gdy dobra funkcja - wystarczy 20- 30 % objętości

gdy marskość, cholestaza stłuszczenie - indywidulanie, ale granica to 30-40%

objętość całkowita wątroby - oblicza się z powierzchni ciała
objętość kikuta wątroby (FLR) z TK

testy czynnościowe wątroby:

  • konencjonalne
  • skale punktowe (Child-Pugh, MELD)
  • ilościowe na podstawie metabolitów - najlepszy na podstawie wartości retencji ICG. Gdy ICG-15 (15 min) >= 14% - ograniczona rezerwa wątroby. Test nieprzydatny w żółtaczce mechaniczznej - wtedy test z kwasem pentetynowym z alktozydowaną albuminą
85
Q

manewer Pringla

A

zacisk z drenu na wiezadło wątrobowo-dwunastnicze (przez otwór Winsolowa) - ucisk t. wątrobowej i żyle wrotnej

stosować do 25 min. jeśli dłuzęj to 2-3 razy po 10-15 min

86
Q

manewr podwieszenia wątroby

A

wytworzenie kanału między żyłą wątrobową prawą i środkową
uruchomienie segmentu I
założenie taśmy wzdłóż przedniej pow. żyły głownej dolnej

uciska naczynia, chroni VCI, wyznaca zakres hemihepatektomii

87
Q

postępowanie dwuetapowe przy resekcji meta do wątroby

ryzyko nawrotu po postępowaniu dwuetapowym:

  • ponad 6 meta
  • ogniska pozawątrobowe
  • zaniedbania w czasie chemioterapii
A

najpierw meta z jednego płata (czesto z embolizacją żyły wrotnej drugiego płata) i po chemii (wtedy regeneracja pierwszego płata) operacja embolizowanego płata

u 30% progresja i nie operuje się drugiego płata

70% dzięki dwuetapowemu ma meta resekcyjne

przeżycie podobne do postępowania jednoczasowego

88
Q

powikłania po metastazektomii z wątroby

3 - segmenty można spokojnie resekować. U zdrowego można wyciąć 75-80% wątroby.

w czasie resekcji - ma być niskie ciśnienie żylne (OCŻ)

A

śmiertelność < 5%
powikłania < 30%

krwotok, zakprzepica - ok 8%

przeciek żółci 5-12%- (gdy stęż w drenie > 3 normy z surowicy). Leczenie: drenaż, przezskórny, przez ECPW.
Reoperacje - ba duża śmiertelność. Zwykle się zamyka samo, ale gdy drenuje > 100 ml/dobę to raczej się nie zamknie.

niewydolność wątroby 4-19%. Wzrost bilirubiny i INR >=5 dobie po op. Można przed operacją zrobić emboizację gałęzi żyły wrotnej - wtedy mamy hipertrofię pozostałego miąższu. LEczenie objawowe. Klasy A-C. C gdy wymagane leczenie inwazyjne (śmiertelność 54%)

krwotok po op - definicja spadek Hgb o 3 g%
w drenie - można oznaczyć HgB - gdy > 3g% –> krwawi

jeśli przetoczenie 2 j starczy - śmiertelność 0%
> 2 j ale bez interewncji - śmiertelność 17%
z interwencją - 50%

89
Q

cechy meta do płuc w TK

A

guzek > 2 cm
nierówny brzeg
w górnych płatach płuca
niesymetryczne zwapnienia

(guzki niewidoczne w TK a usuwane przy ob bo wypadane - w 60% niezłośliwe)

90
Q

leczenie op meta do płuc

A

najczęściej torakotomia przednio-boczna

jeśli z dwóch stron - to op drugiej strony po 3-4 tyg

gdy z obu płuc jednocześnie: sternotomia podłużna lub poprzeczna sternotorakotomia

VATS i HATS (hand-assisted thoracoscopic surgery) - tu da się zbadać

margines 1-2 cm. Trudno ocenić wizalnie. Intra słaba. Dobry: “odcisk cytologiczny” marginesu

najczęściej klinowa resekcja lub resekcja brzeżna. Segmentektomia - rzadko, bo trudna. Lobektomia gdy duże meta. Pneumonektomia - b rzadko

91
Q

meta do płuc - czy usuwać węzły śródpiersia/

A

meta w węzłach śródpiersia ok 35% pacjentek z rakiem endometrium i przerzutami do płuc

usunięcie węzłów śródpiersia nie poprawia OS, ale dale informacje nt czynników prognostycznych

92
Q

powikłania resekcji meta do płuc

A

krwawienie - najczęściej t. oskrzelowe

zaburzenia rytmu serca - Najczęstsze powikłanie. Do 37% - zwykle tachyarytnie nadkomorowe. Okołooperacyjnie podaje się metoprolol.

przedłużony przeciek powietrza - powyżej 5 dni. 10%. Operować tak, żeby nie było pustych przestrzeni po op.

rozpoznanie chłonkotoku - tryglicerydy > 110 mg/dl, > 90% limfocytów. Nasila się po jedzeniu (może być uszkodzony przewód piersiowy). Leczy się: dieta ścisła, kompletne żywienie iv przez 5-7 dni. Opcjonalnie - preparaty somatostatyny. Chłonkotok > 1000 ml/dobe –> trzeba reoperować

uszkodzenie nerwu przeponowoego - w RTG uniesienie kopuły przepony. Spadek tolerancji wysiłku. Leczenie: fałdowanie powierzchni przepony

uszkodzenie nerwu krtaniowego wstecznego

93
Q

metastazektomia przerzutów do płuc - czynniki rokownicze

do operacji nadaje się ok 2-3% chorych z meta do płuc

A
  • meta > 3 lat od leczenia
  • < 3 ogniska przerzutowe
  • wycięte radykalnie
  • schorzenia internistyczne

źle rokują

  • przerzuty objawowe
  • meta > 3 cm
  • meta z raka szyjki

5 letni OS ok 40%

meta mięsaków macicy do płuc - leczy się z izolowaną perfuzją plucną cytostatykami

94
Q

wymagania anestezjologicznego do HIPECu

TEMPERATURA PRZY HIPEC płynu 39 - 43 st (PYT)

Zwykle przy HIPECu podajemy płyn 42 st (w brzuchu, wyjściowo 43-45st) z glukozą (ryzyko hiperglikemii) NACl lub Ringerem

podajemy 2-4 litrów, 200 - 1000 ml/h, przez 90 minut
po HIPEC jest płukanie

41% pacjentów wymaga katecholamin

A
wkłucie centralne
wkłucie do t. obwodowej
ciągły pomiar OCŻ (ma być 2 - 10 mmHg)
ciągły pomiar RR metodą krwawą
pomiar temp w przełyku
monitorowanie diurezy
pomiar glikemii

przedoperacją - wyrównanie pozioma Ca, Mg, i K

temp ciała pacjentka w PRZEŁYKU w czasie HIPEC ma być 38-39. Gdy 40 - dajemy płyny chłodzące

co godzinę monitorowanie elektrolitów, mofrologii, ukł krzepnięcia i glukozy

95
Q

Przygotowanie do i nadzór po operacji i skala Goldmanna

najczęściej powikłania kardiologiczne, później z ukła oddechowego

POMIARY
Ilość oddechow 6 - 34
powrót włośniczkowy 1-2 sek

A

ocena ryzyka kardiologicznego przy operacji - skala Goldmanna

12 pkt - 5% ryzyko
> 26 - powikłania 22% a zgonu do 50%
max to 53 punkty

największe ryzyko - zwała serca w ciągu 6 miesięcy (10 pkt) i rytm cwałowy lub zastoinowe żyły szyjne (11 pkt). Najmniej (3 pkt): zwęzenie zastawki aorty, zabieg śróotrzewnow95y, zły stan ogólny.
Wiek > 70 lat (5)
przedwczesne nadkomorowe (7)

96
Q

przestrzenie awaskularne w miednicy

A
przedkrzyżowa
załonowa
przestrzeń odbytniczo-pochwowa
przestrzeń okołodbytnicza
przestrzeń przypęcherzowa

NIE
dół zasłonowy
dół kulszowo-odbytniczy

97
Q

WHO drabina analgetyczna

A

zmienić silniejszy na słabszy
postępować wg drabiny

nie podskórna metoda podawania; nie rozpoczynać dopiero gdy ból o znacznym nasileniu; jeśli mocniej, to mocniejszy lek, a nie taki sam ale o innej farakokinetyce

98
Q

cytokiny przy wyniszczeniu

A

Czynniki mobilizujące biąlko (PMF)
Odpowiedź ostrej fazy
interferon gamma

nie: Oreksyna i nie Grelina

99
Q

uszkodzenie nerwu zasłonowego

A

trudności w przywodzeniu
trudności w założeniu nogi na nogę
zaburzenia czucia w 1/3 - 1/4 dolnej powierzchni przyśrodkowej uda

100
Q

choroby przewodu pokarmowego imitujące nowotwory narzadu rodnego

A

rak odbytnicy
ch. Crohna
GIST

101
Q

wydłużone laparoskopie

A

Hayden i Cowman zalecają co 2 godziny wypoziomowanie pacjentki i masaż kończyn dolnych przez 5-10 min

102
Q

objaw Murphego

A

utrzymujący się ból brzucha lub wzdęcia bez niedrożnoci, gorączka
hematuria

103
Q

rózne pytania

A

Definicja ALH – atypowy rozrost zrazikowy – rozrost < 50% zrazika

To jakby wczesna postać LCIS

Rak piersi związany z ciąża – do 12 tyg

Biegunka w chorobie przewlekłej – NIE dieta bogato błonnikowa

AGC w cytologii może sugerować: raka szyjki, troznu, pochwy, jajnika, jajowodu, piersi, jel grubego

104
Q

w którym zachyłku najczęsciej wznowa w raku jajnika

A

e) dolnym otrzewnej;

105
Q

zachyłki otrzewnej w nadbrzuszu

A

a) zachyłek śledzionowy,
b) zachyłek górny torby sieciowej,
c) zachyłek podprzeponowy,

106
Q

W którym regionie węzłów okołoaortalnych najczęściej lokalizują się przerzuty
raka jajnika:

A

A) węzły okołoaortalne górne po lewej stronie aorty;

107
Q

Jaki jest pożądany zakres limfadenektomii okołoaortalnej:

A

A) Należy usuwać co najmniej 3-5 węzłów ze wszystkich regionów przestrzeni okołoaortalnej do poziomu żyły nerkowej lewej;

108
Q

anterior retroperitoneal rami - gdzie jest ich najmniej

A

D) Prawa strona żyły próżnej dolnej;

109
Q

Najczęściej po limfadnetektomii okołoaortalnej obserwuje się wystąpienie następujących powikłań:

A

D) Limfocele (nie limfotok)

110
Q

jak działają PARP

A

naprawa uszkodzeń pojedynczej nici DNA przez wycięcie zasad

111
Q

miesaki u dziewczynek

A

srom - gównie rhabdomyosarcoma i sarcoma botryoides

  • b złe rokowanie
  • oporne na radio i chemię
  • nawet u niemowląt
  • wargi sromowe, łechtaczka i cewka

Najczęstszy nowotwór pochwy u dziewczynek do 10 rż
- sarcoma botryoides. Operacja, radioterapia i ew chemia.

112
Q

przeciwskazania do radioterapii

A

zespół LiFraumeni !
rozpad w obrębie guza
stan zapalny w obszarze napromieniwania

113
Q

wysokie ryzyko zatorowości gazowej - na co zwrócić uwagę

A

Zwrócić uwagę na pacjentki opeorane:

1) z uniesioną dolną połową ciała (Trendelenburg)
3) z ubytniem w przegrodzie międzykomorowej
4) ze stenozą ujścia aorty
5) poddanej operacji laparoskopowej

Przetrwały przewód Botalla NIE jest czynnikiem ryzyka

114
Q

zatrucie wodne - objawy

A

1) niska zawartość sodu
2) zbyt duża podaż płynów hipotonicznych (np 5% glukoza)
4) zwiększenie masy ciała
5) tachykardię

jest NISKI poziom białka i albumin

115
Q

przeciwsazaniem do planowane resekcji wielonarządowej jest (pytanie)

A

tylko wyniszczenie

niby po 70 rż można (wg Alettiego po 75 rż brak korzyści)

116
Q

czego spodziewać się po resekcji wielonarządowej

A
  1. hipoproteinemi
  2. hipotermii
    3) zaburzeń jonowych w surowicy
    5) zaburzeń równowagi kwasowo zasadowej

odp A - tam gdzie nie ma poliglobulii (zwiększenie ilości czerwonych krwinek)

117
Q

przed zabieiem wielonarządowej resekcji wymagane jest

A
  1. krzyżówka
  2. nie jest wymagane badanie urodynamiczne
  3. nie musi być 24 h na czczo
  4. osocze rozmraża się w trakcie zabiegu gdy krwawi lub później
  5. trzeba mieć zgodę

nie ma właściwej odp w pytaniu ;)

118
Q

powikłania wielonarządowej resekcji - prawdziwe stwierzenie dot powikłań HIPECu

Hipertermia w HIPECu działa synergistycznie z cytostatykami (nie chroni drenów, nie chroni otrzewnej, działa destrukcyjnie na komórki raka)

A

E. najczęstsze zaburzenie gospodarki węglowodanowej to HIPERglikemia (bo chemioterapeutyki w roztworze glukozy sa podawane)

pacjenci przy wielonarządowych resekcjach narażeni są na Hipotermię

ale pacjenkci z HIPECiem często mają hipertermię

temp > 37 st działa AGONISTYCZNIE z lekami

podczas HIPEC docelowa temp ciała pacjenta ma być 38-39 st (w przełyku; nie 40 - to już trzeba obniżać)

119
Q

przed zabiegiem cytoredukcji należy (PYT)

A

oznaczyć morfologię
oznaczyć jonogram
premedykacja lorazepamem

120
Q

blokady centralne w czasie zabiegu

A

zmniejszają utratę krwi
zmniejszają ryzyko zakrzepicy

zmniejszają wyrzut katecholamin z nadnerczy

121
Q

pacjentka dializowana i przygotowana do operacji - kiedy ją dializować

A

24h przed operacją

122
Q

przed operacją ginekologiczną (PYT)

A

podać leki sedatywne jeden dzień przed operacją

ECHO, kardiolog, nie robi się rutynowo
trzeba krzepliwość i musi być na czczo

123
Q

w celu kontroli bólu pooperacyjnego

A

podaje się leki opioidowe
ostrzykuje się lignokainą
podaje się opioidy do PP

glukoza - nie wpływa na ból
leki blokujące przewodnictwo nerwowo-mięśniowe - podaje się do zwiotczenia pacjentki

124
Q

resuscytacja krążeniowo-oddechowo

A

ucisnięcia 100-120/min
na głębokość 5 cm (nie węcej niż 6)
klatka ma powrócić do pierwotnego kształtu
30:2 (to zaznaczyć w PYTANIU)

nie robić zbędnych przerw

125
Q

przygotowanie standardowej, 60 letniej chorej do zabiegu (PYT)

A

morfologia
EKG

wizyta u anestezjologa - min 24h przed zabiegie
próba wysilkowa i profil glikemii - nie są potrzebne rutynowo

126
Q

czynniki ryzyka aspiracji treści żoładkowej do płuc

A
zwężenie przełyku
otyłość
nowotwór żoładka
zapalenie otrzenej
niedrożność jelit

WSZYSTKIE wymienione

127
Q

2 godz po operacji występuje spadek saturacji, trudność w kontakcie i wąskie źrenice

A

zatrucie opioidami - to trzeba zaznaczyć

konieczne będzie zastosowanie naloksonu - prawda, ale nie ma w odpowiedziach

krwawienie węwnętrzne, niewydolność wątroby, flumazenil - one NIE

128
Q

wysięk opłucnowy (PYT)

A

1) pacjentka z wysiękiem w opłucnej
można spodziewać się niewydolności oddechowej
można wykonać odbardzenie płucnej

ZLE: niewykonuje się nakłucia, nie trzeba TK, nie trzeba dializy

2) po nakłuciu opłucnej
należy wykonac RTG klatki po kilku godzinach

3) odma po nakłuciu jest przeciwskazaniem do zabiegu
(może być po 12-24 h i dalej, jest zagrożeniem życia, jest typowym powikłaniem, wymaga drenażu)

129
Q

kiedy nie trzeba zgody na zabieg (PYT)

A

w każdym przypadku trzeba - nawet jak jest nieprzytomny (od sadu), nawet gdy to pilna operacja i chory nie jest w stanie się podpisać

130
Q

zgoda na znieczulenie do operacji (PYT)

A

musi być zawsze, nawet od ubezwłasnowolnionych i w trybie nagłym

nie ma takie odp..

131
Q

do zabiegów radykalnych w ginekologii onkoogocznej (PYT)

A

trzeba zrobić próbę zgodności

PP nie wystarcza, nie ma ogranicznenia do ASA (ew IV też może byc), anestezjolog musi być 24h przed zabiegiem, trzeba EKG zrobić

132
Q

morfina w znieczulenie przewodowym podpajęczynówkowym

A

pozwala zredukować łączną dawkę leków przeciwbólowych

jest ryzyko depresji oddechowej, świądu, wymaga monitorwania pacjentki i jest wskazana w ginekologii onkologicznej

133
Q

odroczenie skriningu - rekomendacje PTG

A

wykorzystanie materiału z płynnej cytologii do identyfikacji HR-HPV oraz p16/Ki67 dla ASC-US i LSIL

rekomenduje się samopobranie materiału w kierunku HR-HPV przez pacjentkę

MNIEJSZE patologie - opóźnienie diagnostyki o 6-12 miesięcy, żeby nie wyjezdzała z domu

mniejsze patologie to:

  • ASC-US
  • LSIL
  • ASCUS i LSIL HR-HPV-
  • ASCUS i LSIL p16/Ki67-
  • ASCUS i LSIL HR-HPV- ale nie HPV16/18 i p16/Ki67-
  • NILM, ASCUS i LSIL HR-HPV- ale nie HPV16/18

WIĘKSZE patologie - opóxnienie diagnostyki max do 3 miesięcy (zeby nie opuszczała miejsca zmieszkania)

  • ASC-H
  • HSIL
  • AGC
  • ASCUS i LSIL HPV16/18+
  • ASCUS i LSIL p16/Ki67+
  • HPV16/18+

samobadanie i dodatni HR-HPV- ale nie HPV16/18 postępowanie indywidualne

134
Q

nomenklatura kolposkopowa

strefy transformacji
1 - widac
2 - widać, ale trzeba użyć instrumentów
3 - nie widać

A

kolposkopia adekwatna/nieadekwatna
uwidocznienie new-SCJ
strefy transformacji 1,2 i 3

zmiany wg tarczy wskazówek zegar,a wielkoś wg kwadrantów, %
lokalizaja: w (WIĘKSZE ryzyko) czy poza strefą przekształceń

cienkie zbielenie
drobna mozaika
drobne punkcikowanie
granica geogariczna (niskie ryzyko)

gęste zbielenie
obwałowane ujscia krypt
szybko pojawiającie się zbielenie
gruba mozaika
grube punkcikowanie
ostra granica (WIĘKSZE ryzyko)
objaw granicy wewnętrznej
objaw grzbietu

niespecyficznie: leukoplakia (to w 25% HSIL), nadżerka,

test Schillera (Lugol): zabarwiony/niezabarwiny - zmiany NIESPECYFICZNE

podejrzane o inwazję:

  • naczynia atypowe
  • kruche naczynia
  • nierówna powierzchnia
  • zmiana egofityczna
  • martwica
  • owrzodzenie
135
Q

kolposkopia - nowości

A

czułość dla detekcji HSIL 50 - 65%

Obszar między pierwotnym (SCJ) i nowym
połączeniem (new-SCJ, bardziej przyśrodkowo) międzynabłonkowym nosi nazwę strefy transformacji. Tu 90% zmian

zalecają biopsję losową (godz 2, 4, 8 i 10) z obszaru new-SCJ. Gdy nie widać new-SCJ to nie pobierać.
Skuteczność biopsji losowej 4 - 37%

classic HSIL - w obrębie dojrzałej metaplazji, przez zmianę typu LSIL

thin HSIL - w niedorzjałej metaplazji, bez pośredniego LSIL. Zwykle obok new-SCJ

zmiana o najwyższym stopniu histopatologicznym zlokalizowana jest zwykle najbliżej nowego SCJ

filtr zielony przed kwasem octowym
ocena zbielenia - po 1 minucie (ew dodatkowo po 3 minutach)
powiększenie 4 - 15 razy

test Schillera (z płynem Lugola) nie jest zalecany w podstawowym schemacie badania

136
Q

cytologia i biopsja endometrium

A

u kobiet > 35 rż z rozpoznaniem

  • AGC (i wszystkie podkategorie)
  • AIS

u młodszych gdy czynniki ryzyka raka endometrium

137
Q

protokoły kolposkopowe
podstawowy
optymalny
opcjonalny

A

opcjonalny - full wypas, tez z biopsją losową