Radiculair syndroom (op basis van een HNP) & (lumbale) wervelkanaal stenose Flashcards
Wat is een radiculair syndroom (op basis van een HNP)?
Een radiculair syndroom is een prikkeling van de zenuwwortel, meestal op basis van een uitstekende tussenwervelschijf (HNP) die de onder- of bovenliggende zenuwwortel beknelt.
Waar kan radiculair syndroom tot leiden?
Dit kan leiden tot parethesieën (abnormale gevoelswaarwordingen: tintelingen, doofheid etc.), uitvalsverschijnselen en verlaagde reflexen.
Herstelt een radiculair syndroom op basis van een HNP vanzelf?
In het merendeel van de gevallen herstelt een HNP zich vanzelf binnen enkele maanden.
Waar doet een HNP zich (het meest) voor?
Een HNP kan zowel lumbaal/sacraal (90%) als cervicaal en bij uitzondering thoracaal gelokaliseerd zijn.
Wat is de epidemiologie van een radiculair syndroom?
lifetimeprevalentie van 3000:100.000 (3%).
Wat zijn de oorzaken van een radiculair syndroom?
- HNP; ontstaat door degeneratie van de intervertebrale discus, leidend tot een ruptuur van de annulus fibrosus, leidend tot protrusie van de nuclei pulposi wat compressie van de zenuwwortel geeft.
- Infecties (Borrelia bacterie, Herpes Zoster virus)
- Maligniteit; leptomeningeale metastasering (naar de zachte vliezen vanuit long, prostaat of borst).
- Ischemisch; diabetes mellitus
- spondyolyse (degeneratie, slijtage of artrose wervelkolom)
- trauma.
Wat zijn risicofactoren voor een radiculair syndroom op basis van een HNP?
- Leeftijd (25-50 jaar)
- Geslacht (mannen heb 2x zoveel kans op een HNP)
- eerdere episodes van rugpijn
- mensen die zwaar werk verrichten (overbelasting).
Waar let je op bij de anamnese bij een radiculair syndroom op basis van een HNP?
- uitstralende (radiculaire) pijn.
- paresthesieën in een dermatoom
- scherpe pijn met een stekend karakter (pijn in het been centraal).
- Pijn wordt erger bij drukverhogende momenten (hoesten, niezen, persen) en bij rek (Laségue).
Hoe presenteert de typische patiënt met radiculair syndroom op basis van een HNP zich?
Tintelingen, uitstralende pijn en/of doofheid in een arm of been die volgens een dermatoom verloopt.
Wat voor bevindingen vinden we bij het LO bij een radiculair syndroom o.b.v. een HNP?
- verlaagde reflexen (afh. lokalisatie)
- spierzwakte (afh. lokalisatie)
- dysestesieën (zenuwpijn)
- paresthesieën distaal van dermatoom
- positieve (omgekeerde) proef van Laségue
Is de proef van Laségue een goede test?
heeft een lage specificiteit (40%) - geeft extra clue maar zeker niet doorslaggevend.
Wat is aanvullend onderzoek wat je uitvoert voor een radiculair syndroom o.b.v. een HNP?
MRI; kan compressie zenuwwortel weergeven.
Heeft een hoge sensitiviteit.
Hoe behandelen we een radiculair syndroom o.b.v. een HNP?
- Symptomatisch; pijnstilling doormiddel van medicatie.
- Wortelblokkade; corticosteroïdeninjectie.
- Invasief; in geval van cauda equina syndroom (snelle toename motorische uitvalsverschijnselen), uitblijven van effect conservatieve behandeling, anderszins onbehandelbare pijn. –> disectomie.
- Conservatief; blijf bewegen.
Wat is de prognose bij een radiculair syndroom o.b.v. een HNP?
80% krijgt spontaan herstel binnen weekend of maanden.
Wat is het cauda equina syndroom?
Spoedsituatie; MRI maken en spoedoperatie.
sprake van compressie op breedte van de volledige cauda equina leidend tot:
- bilaterale gestoorde sensibiliteit rijbroekgebied (rijbroekanesthesie)
- urineretentie (atone blaas)
- verlaagde sfincterspanning blaas en rectum (incontinentie)
- gestoorde seksuele functies
- spontane pijn
- positieve Laségue
- asymmetrische uitval
Bij cauda het liefste binnen 6 uur opereren; na 48 uur heeft het eigenlijk geen zin meer (blijvende schade).