Cerebrovasculaire aandoeningen Flashcards
Wat is een herseninfarct?
Een herseninfarct, ook wel een ischemische cerebrovasculaire aandoening (CVA), is plaatselijke ischemie van een deel van de hersenen, ontstaan door occlusie van een bloedvat, die leidt tot neurologische uitval.
Herseninfarcten komen vaker voor dan hersenbloedingen (verhouding 4:1) en vooral bij 65 jaar of ouder.
Plotseling; focaal.
Wat is een TIA?
Als de uitval t.g.v. ischemie binnen 24 uur verdwijnt, wordt van een transient ischemic attack (TIA) gesproken, meestal duurt een TIA enkele uren.
Wat is de oorzaak van een herseninfarct?
- large vessel disease; atherosclerose met thrombusvorming (intracranieel of extracranieel)
- small vessel disease; veroudering en hogelijk bloeddruk
- Hartproblematiek; atriumfibrilleren bijvoorbeeld.
Overig: carotisstenose, cardiale emboliebron (atriumfibrilleren, kunstklep), arteriële dissectie (coilong; stolsels), stollingsstoornis, vasculitis.
Wat zijn risicofactoren voor een hartinfarct?
- hypertensie
- roken
- HVZ (met name atriumfibrilleren en myocardinfarct)
- DM
- hyperlipidemie
- obesitas
- hoge leeftijd,
- mannelijk geslacht
- bedlegerig
- eerder CVA.
Wat zijn anamnestische klachten bij een herseninfarct?
- Motorische, sensibele en andere uitvalsverschijnselen afhankelijk van stroomgebied
- hoofdpijn
- acuut focale neurologische uitval (→ meestal geen verdere uitbreiding). Plotseling en meestal maximaal na ontstaan.
Via welke test is een CVA snel te herkennen?
BE-FAST regel:
Balance (plotseling evenwichtsverlies?)
Eyes (plotseling verminderd zicht?)
Face (asymmetrie in het gezicht? afhangende mond?)
Arms (kan de persoon beide armen optillen?)
Speech (is de spraak onsamenhangend of niet te verstaan?)
Time (noteer hoe laat de klachten zijn begonnen).
Wat zijn uitvalsverschijnselen per stroomgebied?
- a. cerebri anterior → hemiparese been (meest voorkomend), arm contralateraal; cognitieve problemen; frontale symptomen
- a. cerebri media → hemiparese arm (meest voorkomend), been contralateraal (mindere mate), centrale facialisparese contralateraal, uitval gnostisch (komt vaker voor dan) vitaal; spasticiteit (later), ogen richting haard, fatische stoornissen bij lokalisatie taalcentrum, neglect bij lokalisatie pariëtaal (rechts > links)
- a. cerebri posterior → homonieme hemianopsie (beide helften aan beide kanten valt weg); gedragsstoornissen, geheugenstoornissen
- a. basilaris → tetraparese (armen en benen), pseudo bulbaire parese, horizontale blikparese, vertigo, misselijk, nystagmus; ataxie, verlaagd bewustzijn, onregelmatige ademhaling bij aangedane formatio reticularis.
Wat is het LO/AO bij een herseninfarct?
LO: verhoogde bloeddruk, verlaagde of gelijke ademhaling; neurologische uitval (reflexen etc.) afhankelijk van stroomgebied.
- CT-cerebrum: hypodense laesie (na enige tijd zichtbaar), afwezigheid van hematoom (wel direct zichtbaar)
- MRI-cerebrum: ischemie (sensitiever in vroege fase met diffusie gewogen opnames (DWI en ADC))
- Lab i.v.m. contra-indicaties voor I.v. trombolytica: glucose, Hematcocriet, stolling. Eerder infarct waar mensen nog niet helemaal van hersteld zijn.
- Evt. LP: vasculitis → overige oorzaken
- ECG (24u aan de monitor), echo hart, echo duplex carotiden: aantonen emboliebron (bij voorste circulatie)
Hoe wordt een herseninfarct behandeld?
- opname stroke unit, bewaken vitale functies, voorkomen complicaties, behandelen onderliggende oorzaak
- fysiotherapie, logopedie, ergotherapie
- medicamenteus
- <4,5 uur: trombolyse d.m.v. recombinant tissue-plasminogen activator (rt-PA) i.v., indien geen contra-indicaties.
- <24 uur: intra-arteriële trombectomie (IAT)
- preventief: trombocytenaggregatieremmer, statine, antihypertensivum en (bij immobiliteit) LMWH
- invasief → bij inklemming: hemicraniëctomie
Hoe wordt een herseninfarct behandeld?
- opname stroke unit, bewaken vitale functies, voorkomen complicaties, behandelen onderliggende oorzaak
- fysiotherapie, logopedie, ergotherapie
- medicamenteus
- <4,5 uur: trombolyse d.m.v. recombinant tissue-plasminogen activator (rt-PA) i.v., indien geen contra-indicaties.
- <24 uur: intra-arteriële trombectomie (IAT)
- preventief: trombocytenaggregatieremmer, statine, antihypertensivum en (bij immobiliteit) LMWH
- invasief → bij inklemming: hemicraniëctomie
Wat is de prognose bij een herseninfarct?
mortaliteit <1 maand → 25%, t.g.v. inklemming, infecties (m.n. pneumonie), cardiaal;
meeste herstel in eerste 3 maand.
Let op: complicatie → bloeding t.g.v. trombolyse
Hoe ziet de typische patiënt met een herseninfarct eruit?
bekend met cardiovasculaire risicofactoren en presenteert zich met (een combinatie van) acuut ontstane hemiparese, visusklachten en/of afasie die een aanwijzing zijn voor de lokalisatie van de afsluiting.
Wat is het verschil tussen een TIA en een migraine?
De uitvalsverschijnselen bij een TIA kunnen zich ook voordoen bij aanvallen van migraine. Maar er zijn belangrijke verschillen:
- Migraine kondigt zich meestal aan door steeds erger wordende hoofdpijn waaraan uitvalsverschijnselen vooraf gaan (als gevolg van ernstig tijdelijke verkramping van de bloedvaten). Bij een TIA treedt hoofdpijn vrijwel nooit op.
- Tintelingen in handen en voeten, misselijkheid, zien van “schitteringen” zijn verschijnselen die soms wel bij migraine optreden, maar vrijwel nooit bij een TIA.
- TIA’s beginnen plotseling. Meestal verdwijnen de verschijnselen binnen enkele minuten. Soms duurt het enkele uren. Ook het einde van de TIA is vaak vrij abrupt.
Wat is een hersenbloeding?
Ook wel hemorragische cerebrovasculaire aandoening (CVA) of intracerebraal hematoom genoemd, is een bloeding vanuit een van de intracraniële bloedvaten.
Hersenbloedingen komen minder vaker voor dan herseninfarcten (verhouding 1:4). Zelfde klachtenpatroon als herseninfarct.
wederom veelal bij mensen van 65 jaar of ouder
Wat is de oorzaak van een hersenbloeding?
- vaatmalformatie
- cerebrale amyloïdangiopathie (CAA)
- aneurysma
- trauma
- tumor (waarvan de bloeding leidt tot compressie)
6 chronische hypertensie waardoor kleine vaten verzwakken en sneller scheuren.
