Pulmonologia Flashcards

1
Q

Zapalenie oskrzeli: def - kryteria czasowe i epidemiologia

A

Ostre - kaszel < 3 tyg

- okres jesienno zimowy, gł u dzieci w wieku szkolnym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Zapalenie oskrzeli: etiologia i bak atypowe

A
90% wirusy:
- RSV, grypy 
- paragrypy, adenowirusy, rhinowirusy 
Atypowe:
a. Mycoplasma pneumoniae
b. Chlamydophila pneumoniae
c. Bordetella pertusis
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Zapalenie oskrzeli: patogeneza

A

mediatory stanu zapalnego -> obrzęk śluzówki oskrzeli -> martwica i złuszczenie nabłonka + uszkodzenie aparatu rzęskowego i nadprodukcja śluzu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Zapalenie oskrzeli: objawy

A
  • nieżyt GDO
  • stan podgorączkowy
  • uczucie rozbicia
  • suchy -> wilgotny kaszel => NAJWAŻNIEJSZY OBJAW!
  • duszność u niemowląt
  • ból w klatce
  • świsty / furczenia
  • objawy ustępują po ok 2 tyg
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Zapalenie oskrzeli: kiedy podejrzewać nadkażenie bak

A

NADKAŻENIE BAKTERYJNE - u dzieci < 2 rż utrzymuje się PRODUKTYWNY KASZEL trwający > 4 tyg od początku ostrej infekcji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Zapalenie oskrzeli: różnicowanie z zap płuc

A

w zap płuc:

  • tachykardia
  • tachypnoe
  • gorączka
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Zapalenie oskrzeli: nawracające - rozpoznanie

A
  • 4x w roku
  • może doprowadzić do uszkodzenia mechanizmu transportu śluzowo- rzęskowego: pełna regeneracja nabłonka trwa 6tyg - 3 msc
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Zapalenie oskrzeli: przewlekłe - rozpoznanie

A

Przewlekłe zapalenie oskrzeli - PRODUKTYWNY KASZEL > 8 tyg.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Zapalenie oskrzeli: diagnostyka różnicowa przewlekłego lub nawracającego zap

A
  • astma
  • mukowiscydoza
  • dyskineza rzęsek
  • przewlekłe zap zatok
  • ciało obce
  • gruźlica
  • dysplazja oskrzelowo-płucna
  • tracheo- bronchomalacja
  • przerpst migdałka gardłowego
  • niedobory odporności
  • refluks
  • wrodzeone wady serca
  • ucisk oskrzela
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Zapalenie oskrzeli: leczenie - leki przeciwkaszlowe i mukoaktywne:

A
  • PRZECIWKASZLOWE tylko w skrajnych sytuacjach (miód 30 min przed snem u dzieci >12 mż. ;) )
  • ew. lewodropropizyny ( ma działanie obwodowe, bezpieczniejsza)
  • jeśli kaszel produktywny -> mukolityki -> erdosteina (Erdomed)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Zapalenie oskrzeli: leczenie - antybiotykoterapia

A
  • NIEZALECANA RUTYNOWO!
  • u dzieci < 5 rż z produktywnym kaszlem > 4 tyg jeśli nie wykazuje tendencji malejących i po wykluczeniu innych przyczyn: amoksy + kw klawulanowy lub makrolid 10 - 14 din
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Zapalenie oskrzeli: leczenie przeciwwirusowe

A

grypa:
- pochodne adamantanu (amantadyna, rimantadyna)
- inh neuroaminiazydazy (zanamiwir; oseltamiwir)
Oseltamiwir - u dorosłych i dzieci > 40kg:
- 5 dni 2x 75mg/ dobę - rozpocząć 48h od wystąpienia pierwszych objawów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Zapalenie oskrzelików: def

A
  • najczęstsza postać zak DDO u niemowląt i dzieci do 2 rż; gł 3-6 mż
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Zapalenie oskrzelików: etiologia

A

50-80% RSV

inne: hMPV, grypy, paragrypy, rhinowirusy, adenowirusy
- rzadziej Mycoplasma pneuomoniae

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Zapalenie oskrzelików: patogeneza

A

obrzęk -> przekrwienie -> martwica -> złuszczenie -> obturacja
- dodatkowo nacieki zapalne w śródmiąższu i okolicy okołooskrzelowej
- ogniska niedodmy i rozedmy
spadek łaknienia i zwiększona utrata wody przez tachypnoe -> zagęszczenie wydzieliny i powstawanie czopów śluzowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Zapalenie oskrzelików: objawy

A

Po 1-2 dniach zap GDO -> gwałtowne pogorszenie obrazu klinicznego:

  • duszność wydechowa (obturacja DDO)
  • tachypnoe z postękiwaniemi świszczącym oddechem
  • kaszel
  • trzeszczenia / świsty / wydłużona faza wydechu

jeśli ciężki przebieg:

  • trudności w karmieniu i odwodnienie
  • bezdechy i hipoksemia
  • sinica
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Zapalenie oskrzelików: leczenie

A
  1. oczyszczanie nosa
  2. nawilżanie pomieszczenia
  3. uniesienie klatki 30-40 stopni
  4. karmienie przez zgłębnik - jeśli trudności z jedzeniem
  5. Inhalacje hipertoniczny (3%) NaCl
  6. nawadnianie
  7. tlen, gdy sat 90-92%
  8. antybiotyki (jeśli podejrzenie koinfekcji bak)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Zapalenie płuc: def

A
  • ostre zak obejmujące: pęcherzyki, tkankę śródmiąższową, oskrzeliki i drobne oskrzela
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Zapalenie płuc: etiologia i w zależności od wieku podział

A

S. pneumoniae - PZP

do 21 dż. - GBS (paciorkowiec B hemolizujący), Enterobacteriaceae, L. monocytogenes, CMV [GEL + CMV[

3tż - 3 mż - Chlamydia trachomatis; RSV; wirus paragrypy, S. pneumoniae, Bordetella pertussis, S. aureus

4mż- 4rż - WIRUSY i S. pneumoniae

> 5 rż - S. pneumoniae, Mycoplasma pneumoniae, Chlamydophila pneumoniae (jak u dorosłych)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Zapalenie płuc: patogeneza

A
  • mikroaspiracja treści z GDO
  • zachłyśnięcie
  • zak wziewne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Zapalenie płuc: objawy

A
  • wysoka gorączka/ dreszcze
  • bóle w klatce/ bóle brzucha
  • zmiany osłuchowe/ stłumienie wypuku/ wzmożenie drżenia głosowego
  • tachypnoe
  • kaszel
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Zapalenie płuc: tachypnoe w zależności od wieku

A

> 60/min - dzieci < 2 msc
50/min - 2-12 msc
40/min > 12 msc

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Zapalenie płuc: objawy w zapaleniu atypowym / wirusowym

A
  • gorączka < 38,5
  • suchy kaszel/ świszczący oddech
  • bóle głowy

ATYPOWE ZAPALENIA PŁUC PRZYPOMINAJĄ ZAPALENIA OSKRZELI!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Zapalenie płuc: rozpoznanie

A

objawy + CRP (>100 bak) + prokalcytonina

Zapalenie płuc rozpoznajemy na podstawie obrazu klinicznego, podniesionych parametrów zapalnych oraz badań pomocniczych!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Zapalenie płuc: rtg dla etiologii pneumokokowej

A
  • lity naciek zajmujący segment lub płat

- zmiany pęcherzykowe generalnie bardziej charakterystyczne dla zak bak

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Zapalenie płuc: RTG dla e. gronkowcowej

A
  • zmiany wieloogniskowe z tendencją do rozpadu z tworzeniem ropni, którym może towarzyszyć samoistna odma opłucnowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Zapalenie płuc: RTG dla K. pneumoniae

A

zmiany w płatach górnych, zwłaszcza w prawym, często cechy rozpadu - możliwe ropnie

ASYMETRYCZNE, PRAWOSTRONNE, GÓRNOPŁATOWE ROPNIE!

28
Q

Zapalenie płuc: leczenie

A
  • Niewskazane leki wykrztuśne

- silne dolegliwości - butamirat (Sinecod) na noc

29
Q

Zapalenie płuc: antybiotykoterapia w zależności od wieku

A

do 21 dż:
- ampicylina z antybiotykiem aminoglikozydowym

3tż - 3 mż:

  • amoksycylina lub cefuroksym lub amoksy z kwasem (przy S. aureus szczególnie)
  • ciężki przebieg: cefalosporyna IIIg z kloksacyliną
  • atypowe - makrolid

4mż - 4 rż

  • dobry stan dziecka - bez antybiotyku
  • zły: amoksycylina (75-90mg/kg/dobę)

> 5rż:

  • amoksycylina / makrolid
  • ciężki przebieg: antybiotyk beta-laktamowy z makrolidem
30
Q

Zapalenie płuc: antybiotykoterapia przy Gram (-) - H. influenzae (w mukowiscydozie), K. pneumonia, Pseudomonas aeruginosa:

A

Cefalosporyna III g + aminoglikozyd

31
Q

Zapalenie płuc: leczenie bakterie atypowe

A

Makrolidy: Klarytromycyna 10-14 dni lub azytromycyna 5 dni

Legionella do 21 dni

32
Q

Zapalenie płuc: grzybicze: Pneumocystis jirovecii - leczenie

A

Kotrimoksazol (Biseptol) = sulfametoksazol + trimetoprim

lub pentamidyna lub atowakwon

33
Q

Zapalenie płuc: charakterystyka pneumocystozy

A
  • częsta do 4 rż
  • u dzieci z obniżoną odpornością (zab odporności komórkowej) objawowa
  • pienista wydzielina w ustach
  • rozpoznanie: wykazanie obecności cyst/ trofozoitów w obrazie mikroskopii fluorescencyjnej lub wykazanie antygenu metodą immunofluorescencji w wydzielinie z dróg oddechowych
  • w RTG mleczna szyba
34
Q

Zapalenie płuc: wskazania do hospitalizacji 6continuous92

A
  • ciężki stan ogólny, odwodnienie
  • ZAWSZE < 6 msc życia
  • sat < 92%
  • tachypnoe (niemowlęta > 70/min, trudności w karmieniu i duszność; starsze > 50/min i duszność)
  • niewydolność krążeniowo-oddechowa
  • rozległe zmiany w RTG (> 1 płat)
  • ropień płuca, płyn w opłucnej
  • współistniejące choroby przewlekłe (cukrzyca, nowotwory, niedobory odporności, choroby nerek, choroby wątroby)
  • granulocytopenia
  • objawy neurologiczne (zab świadomości, drgawki)
  • wskazania społeczne

Skala 6continuous92

6 - do 6 miesiaca życia zawsze h

C - ciężki stan ogólny

O - odwodnienie

N - niewydolność krążeniowo-oddechowa

T - tachypnoe (niemowlęta >70/min, trudności w karmieniu i duszność, starsze >50/min i duszność)

I - inne choroby współistniejące (cukrzyca, npl, niedobory odporności, choroby wątroby, choroby nerek)

N - neurologiczne objawy (zaburzenia świadomości / drgawki)

U - ubogogranulocytarny obraz krwi - granulocytopenia

O - (tutaj 2-3 rzeczy, jak komuś przeszkadza to można zabrać stąd coś i dorzucić randomowe literki na koniec - np. 6Continuous92 RP :D) - obraz w RTG - zmiany zajmujące >1 płat lub ropień płuca i opłucna (płyn)

U - uwagi społeczne (też myślałem żeby te wskazania społeczne dać jakoś po słowie continuous a na U dać utrudnione karmienie i oddychanie ale że to zawiera się przy tachypnoe zostawiłem ostatecznie w ten sposób)

S92 - saturacja poniżej 92

35
Q

Astma: epidemiologia

A
  • NAJCZĘSTSZA choroba przewlekła ukł oddehowego u dzieci
  • 0,6-15%
  • wczesnodziecięca <= 5 rż
  • astma u dzieci > 5 rż
  • w 60% ujawnia się do 3 rż, u młodszych częściej u chłopców, a u starszych u dziewczynek
  • objawy ustępują samoistnie u 50% dzieci do okresu pokwitania
  • jeśli brak kontroli nad chorobą -> nieodwracalna obturacja oskrzeli
36
Q

Astma: czynniki ryzyka osobnicze

A
  • genetyczne
  • płeć
  • nadwaga/ otyłość
  • choroby atypowe
  • CC
  • wcześniactwo, niska masa
  • palenie tytoniu w ciąży
  • stres w ciąży i w okresie wczesnodziecięcym

POWAG SSC

37
Q

Astma: czynniki ryzyka środowiskowe

A
  • alergeny domowe
  • zewnętrzne (pyłki roślin i grzybów)
  • zak ukł oddechowego
  • dym tytoniowy
  • zanieczyszczenie powietrza
  • leki np paracetamol
38
Q

Astma: objawy podmiotowe i przedmiotowe (7)

A
  1. duszność, głównie wydechowa
  2. świszczący oddech
  3. suchy kaszel
  4. ściskanie w kl. piersiowej
  5. rozlane obustronne świsty
  6. furczenia
  7. wydłużony oddech
39
Q

Najczęstsza przyczyna świstów u dzieci ?

A

Infekcje dróg oddechowych

* u ok 50% przed ukończeniem 6 rż stwierdza się >= 1 epizod świszczącego oddechu

40
Q

Astma: diagnostyka - markery stanu zapalnego

A
  1. Badanie st NO w powietrzu wydychanym
  2. Ocena eozynofilii
  3. Badanie markerów aktywności kom zapalnych w popłuczynach oskrzelowo- pęcherzykowych (ECP, MBP)
41
Q

Astma: diagnostyka różnicowa

A
  1. poinfekcyjna nadreaktywność oskrzeli
  2. Wiotkość krtani, tchawicy, oskrzeli
  3. wady wrodzone ukł. oddechowego
  4. przewlekłe zapalenie bł śluz. nosa i zatok
  5. wady wrodzone ukł sercowo- naczyniowego
  6. GERD
  7. Nawracające zachłyśnięcia
  8. Aspiracja ciała obcego
  9. Pierwotna dyskineza rzęsek
  10. dysplazja oskrzelowo- płucna
  11. zarostowe zap oskrzelików
  12. niedobory odporności
  13. sarkoidoza
  14. guzki kl piersiowej
42
Q

Astma: wczesnodziecięca - rozpoznanie

A
  • nie można przeprowadzić badań czynnościowych (od ok. 5 r.ż. dopiero da się zrobić spirometrię)
  • Asthma predictive Index (API):
    1. Warunek główny: świszczący oddech co najmniej 4x w roku, trawający > 1 dobę i powodujący zab snu
  1. Kryteria większe:
    - astma u rodziców
    - atopowe zap skóry u dziecla
    - uczulenie na alergeny powietrznopochodne
  2. Kryteria mniejsze:
    - alergia pokarmowa
    - eozynofilia > 4%
    - świsty bez infekcji

Warunek główny + 1 większe/ 2 mniejsze

43
Q

Astma: wczesnodziecięca - kryteria kliniczne rozpoznania

A
  1. stwierdzenie objawów obturacji:
    > min 3 epizody obturacji lub 1 ciężki wymagający podanie GKS ogólnoustrojowo
    > najbardziej wiarygodnym potwierdzeniem obturacji jest stwierdzenie świstów wydechowych
    > epizody udokumentowane przez lekarza i/lub zgłaszane rodziców/ opiekunów

2.odpowiedz na leczenie
> ustępowanie objawów po podaniu wziewnym SABA lub poprawa po 2-3 miesięcznym leczeniu wGKS

  1. wykluczeniu chorób z diagn różnicowej
44
Q

Astma: średnia dobowa zmienność PEF

A

> 13% ( dorośli > 10%)

45
Q

Astma: wysiłkowa próba prowokayjna - wartości

A

FEV1 o > 12 % lub PEF > 15%

dorośli: FEV1 > 10% i > 200 ml

46
Q

Astma: Klasyfikacja ze względu na stopień kontroli objawów

A

w ciągu ostatnich 4 tyg na obecnym leczeniu:
1. Objawy dziennie występowały:
>2x w tyg u dzieci > 5 rż
> 1x w tyg u dzieci <= 5 rż
2. Dochodzi do przebudzeń lub objawów w nocy ?
3. wystąpiła potrzeba leczenia doraźnego ?
> 2x w tyg u dzieci > 5 rż
> 1x w tyg u dzieci <= 5 rż
4. choroba ograniczała akt życiową?

1-2 częściowo kontrolowana
3-4 niekontrolowana

47
Q

Astma: sposoby podawania leków drogą wziewną

A

< 4 rż - MDI (inh ciśnieniowy z dozownikiem) przez KI (komora inhalacyjna) i maskę twarzową
4-5 rż MDI przez KI z ustnikiem
>= 6 rż - MDI przez KI z ustnikiem, lub DPI (inh proszkowy)
Nebulizacja jest alternatywą we wszystkih grupach wiekowych

48
Q

Astma: leczenie < 5 rż

A

II stopień: codziennie GKSw - alternatywa LTRA (antagonista rec leukotrienowego)
III stopień: codziennie 2x dawka GKSw; alternatywnie GKSw + LTRA
IV stopień: 2x dawka GKSw + skierowanie do specjalisty; ewentualnie 2x dawka GKSw + LTRA

Doraźnie wszędzie SABA

49
Q

Astma: metody niefarmakologiczne

A
  1. unikanie ekspozycji na alergeny
  2. regularny wysiłek fizyczny
  3. unikanie ekspozycji na tytoń
  4. dieta bogata w warzywa i owoce
  5. redukcja masy ciała u dzieci otyłych
  6. coroczne szczepienia przeciw grypie
50
Q

Astma: czynniki wywołujące zaostrzenia

A
  1. zak ukł oddechowego
  2. alergeny wziewne i pokarmowe
  3. wysiłek fizyczny
  4. emocje i stres
  5. leki
  6. zmiany pogody
  7. pokarmy
  8. dym tytoniowy
51
Q

Kryteria ciężkiego zaostrzenia astmy

A
  • pobudzenie/ ospałość
  • Sat < 92% (<5 rż) < 90% (6-11 rż)
  • mówi pojedyncze słowa
  • PEF <= 50%
  • cisza nad polami płucnymi
  • obecna sinica centralna
52
Q

Astma: zaostrzenie - wskazania do hospitalizacji

A
  • brak odpowiedzi na 3-krotne podanie 2 dawek SABA w ciągu 1 godziny
  • wiek < 2 rż
  • SpO2 < 92%
  • każde ciężkie zaostrzenie
  • nietolerancja płynów i leków doustnych
  • względy socjalne
  • współistnienie innych poważnych schorzeń
  • utrzymująca się sinica z tachykardią
53
Q

Gruźlica: etiopatogeneza

A
  • zazwyczaj do 3 rż (< 12 mż)
  • zazwyczaj skąpoprątkowa = niezakaźne
  • najczęstsze postaci pozapłucne:
  • gruźlica opłucnej
  • grużlica ww chłonnych (dawniej: skrofuły)
  • gruźica opon mózgowo-rdzeniowych
54
Q

Gruźlica: postaci o łagodnym przebiegu

A
  • skórna
  • kostno - stawowa
  • obwodowych ww chłonnych

*ciężka:
> zap opon m-r
> prosówkowa
> kręgosłupa

55
Q

Wady wrodzone ukł oddechowego: epidemiologia

A

to druga po wadach serca przyczyna śmiertelności noworodków

56
Q

Wady wrodzone ukł oddechowego: laryngomalacja i tracheomalacja: def

A
  • brak prawidłowej budowy fałdów nalewkowo - nagłośniowych lub szkieletu chrzęstnego tchawicy

Laryngomalacja to najczęstsza wada wrodzona ukł oddechowego !

57
Q

Wady wrodzone ukł oddechowego: laryngomalacja i tracheomalacja: wdech i wydech

A

Wdech - laryngomalacja
wydech - tracheomalacja
rozpoznanie w endoskopii

58
Q

Tracheobronchomegalia:

A

= Z. Mounier - Kuhna

  • poszerzenie oskrzeli głównych i tchawicy
  • często z Z. Ehlersa - Danlosa
59
Q

Hipoplazja płuc:

A

Powstaje na skutek:

  • ch. nerwowo- mm
  • zmniejszonej pojemności klatki piersiowej
  • nieprawidłowego zaopatrzenia w naczynia krwionośne
60
Q

Wrodzona torbielowatość gruczolakowata płuc:

A
  • malformacja na skutek obturacji dróg oddechowych podczas rozwoju
  • po urodzeniu -> niewydolność oddechowa
  • leczenie operacyjne
61
Q

Sekwestracja płuc:

A
  • druga co do częstości wada ukł oddechowego

- nieprawidłowo wykształcony miąższ płucny bez komunikacji z drzewem oskrzelowym, unaczyniony z krążenia systemowego

62
Q

Zespół dyskinetycznych rzęsek:

A
  • nawrotowe zakażenia dolnych i górnych dróg oddechowych -> rozstrzenie oskrzeli
  • typowe objawy:
    > wilgotny kaszel z odkrztuszaniem wydzieliny
    > ropny wyciek z nosa
    > przewlekle zap ucha środkowego
  • zaleganie śluzu, pierwsze objawy u noworodków
  • u 50% odwrócenie trzewi
  • u 50% niepłodność spowodowana zaburzeniem ruchu plemników
63
Q

Zespół Kartagenera

A

w zespole dyskinetycznych rzęsek

  • odwrócenie trzewi
  • rozstrzenie oskrzeli
  • zapalenie zatok przynosowych
64
Q

Z. dyskinetycznych rzęsek rozpoznanie

A

objawy + 2 z poniższych badań:

  • mikroskopia elektronowa/ konfokalna
  • wideomikroskopia
  • immunofluorescencja
  • badanie genetyczne
    leczenie: fizjoterapia i profilaktyka zakażeń
65
Q

Mukowiscydoza: mutacja

A

F508del

AR

66
Q

Mukowiscydoza: kolonizacja jakimi patogenami ?

A
  • H. influenzae
  • S. aureus
  • P. aeruginosa
67
Q

Mukowiscydoza: rozpoznanie

A

1 typowy objaw kliniczny + dodatni wywiad rodzinnny + dodatni wynik testu przesiewowego noworodka + 1 z poniższych:
> próba potowa > 60 mmol/l chlorków
> obecność mutacji w obydwu allelach genu CFTR
> zwiększona różnica potencjałów przeznabłonkowych