probleem 1a: inattentional blindness Flashcards
Inattentional blindness
het niet opmerken van onverwachte objecten of gebeurtenissen wanneer de aandacht ergens anders op gericht is.
Het artikel beschrijft de geschiedenis van onderzoek hiernaar en bespreekt redenen waarom deze resultaten als contra-intuïtief worden gezien en de implicaties van het falen van het bewustzijn voor hoe we onze wereld zien en ernaar handelen
Diachotic listening onderzoek
In een onderzoek moesten deelnemers luisteren naar een stem in het ene oor, terwijl ze de stem in het andere oor negeerde (diachotic listening). Er werd getest of ze veranderingen in de geneerde stem zouden opmerken.
Resultaat: grote fysieke veranderingen werden opgemerkt, maar subtiele inhoudelijke veranderingen niet. Zelfs je naam merk je maar 1/3 keer op.
Selectief luisteren
methode om sellectieve aandacht te meeten waarbij mensen focussen op een boodschap die ze horen en de andere moeten negeren.
geld ook voor zicht (onoplettende blindheid).
aandacht en selectieve aandacht
We kunnen maar 1 info stroom tegelijk verwerken, andere info wordt weg gefilterd.
Aandacht: hetgeen waar je cognitieve inspanningen op zijn gericht, kan je maar op 1 ding tegelijk focussen.
Multitasken zou daardoor niet kunnen bestaan, volgens sommige onderzoekers.
Selectieve aandacht: individu kan de aandacht niet aan alle stimuli besteden.
Belangrijk omdat je je hierdoor kan concentreren op wat je wil zien en horen.
Nadeel: hierdoor kun je belangrijke signalen missen.
onderzoek van Neisser naar onoplettende blindheid
Onoplettende blindheid
Neisser deed in 1979 onderzoek naar onoplettende blindheid d.m.v een experiment.
lijkt op gorilla experiment, maar met wat verouderd grijziger beeld. Dus kritiek hierop van kan niet dat je vrouw met paraplu mist. Toen later opnieuw uitgevoerd:
- Opzet: de proefpersonen bekeken een video van twee teams: 1x zwart shirt, 1x wit shirts. De proefpersonen moesten tellen hoe vaak het team met de witte shirts de bal overgooide. Halverwege de video was een zwarte gorilla te zien.
- Resultaat: de proefpersonen merkte de gorilla niet op.
Dit zou kunnen komen doordat de selectieve aandacht (focus op bal) ervoor zorgt dat andere signalen en info bronnen niet verwerkt worden = onoplettende blindheid.
Waarom is onoplettende blindheid in strijd met onze intuïtie
Onoplettende blindheid is in strijd met onze intuïtie. Want uit het onderzoek bleek dat mensen van zichzelf verwachten dat ze veel meer van de omgeving zouden onthouden dan ze werkelijk doen. Dit komt doordat we ons meestal niet bewust zijn van wat we hebben gemist, en dus aannemen dat we niks hebben gemist.
Factoren die onoplettende blindheid beïnvloeden
- Gelijkenissen: onoplettende blindheid wordt kleiner wanneer er veel overeenkomsten zijn tussen de onverwachte gebeurtenis en de gebeurtenis waar de aandacht op gefocust is.
Bv: wanneer de proefpersonen moesten tellen hoe vaak team zwart de bal overgooide, werd de zwarte gorilla eerder opgemerkt (vanwege zelfde kleur). - Cognitieve inspanning: hoe minder moeite de aandacht vragende taak kost, des te kleiner de onoplettende blindheid (gelimiteerde aandachtsvermogen).
Bv: wanneer de luchtpasses en grondpasses apart moeten worden geteld, zal de onoplettende blindheid groter zijn dan wanneer deze niet apart worden geteld. - Afleiding: hoe meer afleiding aanwezig is, hoe minder snel de onverwachte gebeurtenis opgemerkt zal worden.
Bv: in een haast passeren we wellicht ongemerkt iemand in nood.
Hoe zit het met individuele verschillen en onoplettende blindheid?
- Werkgeheugencapaciteit: enkele studies suggereren dat mensen met grotere werkgeheugencapaciteit meer kans hebben om onverwachte objecten op te merken.
Andere studies vinden deze relatie niet. Verklaringen:
o Met meer cognitieve middelen die beschikbaar zijn, zouden mensen eerder onverwachte objecten opmerken (+ verband).
o Mensen met een grotere werkgeheugencapaciteit zijn vaak beter in staat om hun aandacht bij de taak te houden. Dit betekent dat ze onverwachte objecten juist minder snel zouden moeten opmerken (- verband).
onoplettende doofheid en onderzoek hiernaar
Onoplettende doofheid: het niet opmerken van onverwachte geluiden wanneer de aandacht op iets anders wordt gericht.
Kan komen door selectieve aandacht.
In een onderzoek moesten proefpersonen luisteren naar de gesprekken via een koptelefoon. Tijdens deze gesprekken was er ook een andere stem die herhaaldelijk zei: ‘ ik ben een gorilla’.
Resultaat: veel proefpersonen hadden deze stem niet opgemerkt doordat hun selectieve aandacht op de gesprekken was gericht.