Prijenos O2 i CO2 - poglavlje 41 I

Question 1

što omogućava hemoglobin i druge kemijske tvari

Answer 1

• omogućava 20-100 puta veći prijenos O2 i CO2 nego da su otopljeni u krvi

Question 2

difuzija kisika iz alveola u plućne kapilare

Answer 2

• PO2 - 104mmHg u alveoli
• PO2 - 40mmHg u plućnoj kapilari
• razlika 64mmHg
• već u prvoj trećini kapilara -> P tlakovi kisika se izjednače u kapilari i alveoli na 104mmHg

Question 3

difuzija kisika iz alveola u plućne kapilare za vrijeme mišićnog rada

Answer 3

• mišićni rad -> povečan SMV, smanjenje vrijeme zadržavanja krvi u kapilarama -> krv svejedno dovoljno zasićena s O2
  Razlozi: povišenje difuzijskog kapaciteta(zbog povećanja površine), i kad nema rada većin krvi se puni u prvoj trećini

Question 4

prijenos kisika u arterijskoj krvi

Answer 4

• 98% krvi koja dođe u lijevi atriji ima PO2 104mmHg
• 2% krvi koja dođe ide direkt iz aorte u plućn tkiva i tamo opskrbljuje kisikom -> ne izlaže se aveolarnom zraku -> protok kroz šant -> PO2 -> 40mmHg kao u sistemnoj cirkulaciji
• ta neoksigenirana krv vraća se u lijevi atriji kroz plućne vene i smanjuje PO2 krvi lijevog srca na 95mmHg

Question 5

difuzija kisika iz perifernih kapilara u tkivnu tekućinu

Answer 5

• PO2 na arterijskom kraju kapilare 95mmHg, u međustaničnoj tekućini 40mmHg =» brza difuzija kisika
• ako se poveća protok krvi -> povećava se PO2(ne može više od 95mmH) u intersticiju, manja difuzija kisika
• ako se poveća tkivni metabolizam -> smanjuje se PO2
• PO2 u ktivu određuje: brzina dopreme i potrošnja O2

Question 6

difuzija kisika iz perifernih kapilara u tkivne stanice

Answer 6

• PO2 u perifernim tkivima je nizak jer se stalno troši, u odnosu na periferne kapilare(5-40, u prosjeku 23mmHg)
• dovoljno samo 1-3mmHg da zadovolji stanične potrebe

Question 7

difuzija CO2 iz perifernih tkvinih stanica u kapilare i iz kapilara u alveole

Answer 7

• u suprotnom smjeru od O2 difundira -> stanice, kapilare, alveole
• 20puta brže od O2 i potrebne puno manje razlike tlakova
• između stanice(46) i kapilare(45)-> 1mmHg
• između kapilare(45) i alveole(40) -> 5mmHg
• većina CO2 pređe iz kapilare u alveolu u prvoj trećini pa se već tad izjednačavaju PCO2(između kapilara i alveola)

Question 8

učinak tkivnog metabolizma i protoka krvi na PCO2

Answer 8

• smanjenje protoka krvi -> povećava se PCO2(i obrnuto)
• smanjenje tkivnog metabolizma -> smanjuje se PCO2(i obrnuto)

Question 9

reverzibilno spajanje O2 sa hemoglobinom

Answer 9

• visok PO2 -> vezanje kisika za hemoglobin(plućne kapilare)
• nizak PO2 -> otpuštanje kisika sa hemoglobina(tkivne kapilare)

Question 10

disocijacijska krivlja hemoglobina

Answer 10

• raste količina O2 u krvi -> raste PO2 -> raste zasićenost hemoglobina kisikom
• iz pluća izlazi krv -> 97%, 95mmHg
• krv koja doazi u pluća -> 75%, 40mmHg

Question 11

max. količina O2 koja se može vezati s hemoglobinom u krvi

Answer 11

• 1L krvi = 150g hemoglobina
• 1g hemoglobina -> može vezati 0.06mmol O2
• u 1L krvi hemoglobin može vezat 9mmol O2(150x0.060) = 9mmol
  .
• u sistemnoj arterijskoj krvi -> 97%, 8.6mmol/L
• u sistemnoj venskoj krvi -> 75%, 6.4mmol/L
  === svaka litra krvi tkivima donosi 2.2mmol O2 iz pluća

Question 12

prijenos kisika kod mišićnog rada

Answer 12

• u intersticiju mišića PO2 se smanji s 40 na 15mmHg -> krv doprema 6.6mmol O2 po litri(2.2 u mirovanju)
  .
• dobro utrenirani -> povećan SMV + povećan prijenos O2 što ga svaka litra krvi nosi = veliko povećanje O2 koje tkivo dobiva

Question 13

koeficijent iskorištenja

Answer 13

• postotak krvi koja otpušta O2 prolazeći kroz tkivne kapilare
• normalno 25%
• pri radu -> 80%
• kad je protok krvi spor ili intenzivan metabolizam -> 100%

Question 14

hemoglobin kao pufer

Answer 14

• regulira stalan PO2 u tkivima
• da bi se O2 otpustio s hemoglobina u tkivo PO2 mora past na 40mmHg(da otpusti 2.2mmol) -> da je iznad O2 se nebi otpustio(kontrolira se gornja granica)
• pri mišićnom radu -> dodatno se snižava PO2 ispod 40(do 15) kako bi se dodatno otpustio O2
  .
• smanjen alveolarni PO2(zbog visine npr) -> na 60mmHg -> ne utječe značajno na zasićenje -> pada ali i dalje tkivo dobiva 2.2mmol
• povećan alveolarni PO2 -> na 500mmHg -> zasićenje može rast samo 3% -> malo više tkivo dobiva O2
  .
• alveolarni PO2 se može mijnjat između 60-500mmHg -> bez značajne promijene PO2 u perifernim tkivima = pufer

Question 15

pomicanje disocijacijske krivulje oksihemoglobina

Answer 15

• pomak udesno: sniženje pH s 7.4 na 7.2(povećan konc H), povećana konc CO2, povišena temp. krvi, povećana konc. BPG(sve to se događa pri mišićnom radu)
• pomak ulijevo: povećanje pH s 7.4 na 7.6

Question 16

Bohrov učinak

Answer 16

• objašnjava pomak disocijacijske krivulje udesno zbog-> povećanje konc H+ i CO2 iona
• krv prolazi kroz tkiva -> raste PCO2 -> povećava se konc H2CO3 i H+ iona -> potiče se još veće istiskanje O2 pa tkivima ide više O2, zapravo hemoglobinu se smanjuje afinitet za O2
• obrnuto u plućima

Question 17

BPG i disocijacijska krivulja

Answer 17

• smanjuje afinitet hemoglobina za O2
• u normalnom stanju -> pomiče blago desno
• kod hipoksije -> povećava se konc BPG u krvi -> O2 se otpušta za 10mmHg višem tkivnom PO2 nego bez njega?

Question 18

metabolički potrošak kisika u stanicama

Answer 18

• da bi se kem reakcije odvijale normalno potreban je minimalan PO2 -> 1mmHg -> kad je taj uvjet zadovoljen -> tada stanična konc. ADP-a kontrolira brzinu trošenja kisika
• veće trošenje energije -> veća pretvorba ATP u ADP -> veća potrošnja kisika
  .
• nekad patologije -> povećana udaljenost između kapilara i tkiva -> difuzija O2 narušena, PO2 se snizi ispod kritične razine, potoršak O2 ograničen difuzijom
  -nekad -> smanjen prptok krvi -> smanjen PO2 ispod 1mmHg -> potrošak kisika ograničen protokom

Question 19

trovanje kisikom

Answer 19

• visoki alveolarni PO2 -> povećava se količina O2 koja se prenosi otopljena u krvlju -> u tkivima nastaje opasan višak O2 -> grčevi i smrt
• npr kod ronioca

Question 20

trovanje CO

Answer 20

• veže se za hemoglobin 250 puta većim afinitetom -> mali PCO narvno mjerno se natječe s PO2
• ne smanjuje se PO2 -> nema znakova hipoksemije niti aktiviranja povratne sprege
• liječi se O2 ili CO2(aktiviro bi dišne centre)