Odjeljci tjelesnih tekućina - poglavlje 25 II Flashcards
hiponatrijemija -> ispod 142mmol/L
Uzroci:
- proljev, povraćanje, prekomjerni diuretici, previše ADH
- gubi se NaCl ili se dodaje previše vode izvan stanice
Posljedice: stanično bubrenje
- naglo smjanjenje: edem mozga(krutost mozga), grčevi, neurološki problemi
- sporo smjenjenje: Na, Cl, i ostale tvari odlaze iz stanice -> smanjuje se ulazak vode u stanice vidi -> povećava se osjetljivost mozga na oštećenje dole
Liječenje:
- liječi se hipertoničnom otopinom
- pri sporom smanjenju ako se naglo doda hipertonična -> poremećena je sposobnost mozga da vraća konc. tvari u početno stanje -> može doći do demijelinizacije
- treba se postupno dodavat
hipernatrijemija -> više od 142mmol/L
Uzroci:
- premalo ADH(diabetes insipidus), znojenje, teški fizički rad, oštećenje hipotalamusa,
- dodaje se NaCl, gubi se voda
Posljedice: stanično skvrčavanje
- opća slabost, žeđ, edem
- obrambeni mehanizam: više ADH
Liječenje:
- hipoosmotske otopine -> ali oprezno i sporo zbog obrambenih mehanizama
edem
- višak tekućine u tkivima
- može izvan i unutar stanice
unutarstanični edem
- kod hiponatrijemije
- kod usporenih metaboličkih procesa
- izostanak primjerene prehrane stanica -> npr. smanjen dotok krvi -> smanji se matabolizam -> smanjen rad ionskih crpki -> ne izbacuju ione iz stanice -> osmoza vode u stanicu
- kod upale -> povećava se propusnost membrana -> ioni diundiraju i vuku vodu sa sobom
izvanstanični edem općenito
- prekomjerno istjecanje tekućine iz kapilara u međustanični prostor -> povećana koef kapilarne filtracije(umnožak propusnosti i površine kapilara), povećan kapilarni hidrostatski tlak, smanjenje ko tlaka plazme
- nesposobnost da limfa vrati u tekućinu u krvotok -> npr. začepljenje žile -> infekcije -> elefantijaza, hidrokela -> plazmatske bjelančevine se nagomilavaju i uzrokuju još dodatno da voda ulazi
edem zbog zatajivanja srca
- srce ne može izbacit svu krv koja stigne iz vena -> raste venski tlak -> raste kapilarni tlak
- uz to arterijski tlak pada -> smanjeno izlučivanje soli i vode bubrezima -> smanjen protok krvi kroz bubrege -> renin -> angiotenzin II -> aldosteron -> dodatno potiču zadržavanje soli i vode bubrezima
. - kod zatajenja llijevog srca -> krv se normalno izbacuje iz srca ali nemre doć iz pluća do lijevog srca jer je oslabljeno -> povišenje tlaka u plućnom krvootku tako i kapilarnog -> opasni edem
edem zbog smanjenog izlučivanja soli i vode bubrezima
- NaCl koji se doda u krvi ostaje u izvanstaničnom prostoru -> mali dio ide u stanicu -
- bubrežne bolesti -> smanjeno izlučivanje soli i vode mokraćom -> NaCl voda se nakuplja u izvanstaničnom prostoru -> dio ide u međustanične prostore dio ostaje u krvi -> edem i arterijska hipertenzija
edem zbog smanjenja konc. plazmatskih bjelančevina
- nemogućnpost stvaranja normalnih količina bjelančevina ili izlaženja bjelančevina iz plazme -> snižen ko tlak plazme -> tekućina ide van -> edem
- nefrotski sindrom -> previše bjelančevina ide van mokraćom
- ciroza jetre -> puno vezivnog tkiva oko parenhima jetre -> ne mogu se stvarat bjelančevine ili vezivno tkivo pritišće portalne vene(u jetri, prije nego što izbace krv iz trbuha u sistemni krvotok) -> povisuje se kapilarni tlak = zajedno ascites
tri sigurnosna čimbenika koja spriječavaju nastanak edema
- mala popustljivost intersticija pri neg tlaku međustanične tekućine
- povećanje limfnog protoka
- otplavljivanje bjelančevina iz međustanične tekućine
.
- ukupan čimbenik koji spriječava stvaranje edema -> 17mHg -> kapilarni tlak može se pvoisiti za duplo tj za 17 prije nastanka edema
mala popustljivost intersticija kao sigurnosni čimbenik od edema
- hidrostatski tlak međustanične tekućine -> negativan u odnosnu na atmosferu -3mmHg -> omogućava da se tkiva drže na okupu
- male promijene volumena međustanične tekućine -> velike promijene hidrostatskog tlaka međustanične tekućine(smanjuje se filtracija)-> sve dok je tlak negativan -> tkivna popustljivost mala
- dakle prije nego što se krene nakupljat tekućina -> hidrostatski tlak međustanične tekućine mora se povisit 3mmHg(da bude 0) -> izad toga povećava se popustljivost i dolazi više vode -> to je sigurnosni čimbenik
značenje međustaničnog gela u spriječavanju nastajanja međustaničnog edema
- pri neg h tlaku ms tekućine -> sva tekućina u gelu -> zarobljena oko proteoglikanskih niti -> otežava se protjecanje tekućine
- pri poz h tlaku ms tekućine -> popustljivost raste -> nakuplja se slobodna tekućina izvan proteoglikanskih niti -> tekućina može slobodno prolaziti kroz tkivne prostore jer nije u gelu -> tjestasti edem(palac)
- netjestasti -> tekućina u tkvinim stanicama
uloga proteoglikanskih niti
- održavaju razmak između stanica -> hranjive tvari i ioni se ne difundiraju brzo kroz membrane nego im je potreban među prostor
- otežavaju protjecanje tekućine kroz tkivne prostore -> da ih nema međustanične tekućine bi se slile brzo iz gornjih u donje djelove tijela(kod edema stvaraju se široki kanali kroz kojih ide tekućina)
- ne remete difuziju tvari
pojačano protjecanje limfe kao sigurnosni čimbenik od edema
- povećanje tekućine u ms prostoru -> povećanje protoka limfe 10-50puta
- 7mmHg
ispiranje bjelančevina kao sigurnosni čimbenika od edema
- veća filtracija iz kapilara -> više tekućine u ms prostoru -> veće protjecanje limfe -> više odnošenja bjelančevina iz intersticija -> manja konc. bjelančevina(više ih se ispire nego otfiltrira) -> smanjuje se ko tlak ms tekućine -> smanjuje se daljnja filtracija
- 7mmHg
tekućine u potencijalnim prostorima - pleuralna, perikardijalna, sinovijalna, peritonealna
- veliki tkivni prostor -> membrana ne pruža otpor prolaženju tekućina ni tvari -> iz kapilara direkt u taj prostor
- izravno ili neizravno limfom -> sva tekućine ide nazad u krvotok
